Файл: Дипломды жоба мамандыы 5В071800 Электр энергетикасы Астана 2015 Кіріспе.docx
Добавлен: 03.12.2023
Просмотров: 127
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
= 351 A
8.1 Ажыратқыштар мен айырғыштарды таңдау
Ажыратқыштар мен айырғыштарды таңдағанда біз сүйенетін, негізгі параметрлер:
1.Uн.- номиналды кернеу;
2.Iж- номиналды (жұмыс) тогы;
3.Iек- екпінді (шектік өтпелі) ток;
4.Bт.т- термиялық төзімділік;
5.Iа.н.т.-ажыратудың номиналды тогы, ажыратқыштар үшін ғана шығарылады.
Жоғары кернеу жағына ажыратқыштарды таңдау
Кернеуі 110/10 кВ «Старый город » ҚС-ның 110 кВ жағына он бір 3АР1 DT-123 бакты элегазды ажыратқышты таңдаймыз.
Iном =67 А
Таңдау шарттары:
Қондырғының кернеуі бойынша
Uорн
Uном
110 115 кВ
Ұзақ ток бойынша
Iнорм Iном
70,15 1250;
Ажырату қабілеті бойынша
Вк
;
Вк =
мұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к
с;
Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;
Iп.о- үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысы, кА
Та – үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысының өшуінің уақыт тұрақтысы, Та =0,0278 c;
tажр – ажыратқыштың ажыратылуының толық уақыты;
110 кВ ЗАР-1 DT-123 бакты элегазды ажыратқыш
кесте
Жоғарғы кернеу жағына айырғыштарды таңдау
«Старый город» қосалқы станциясының 110 кВ жағына айырғыштарды таңдаймыз.
Жөндеу жұмыстары кезінде айрғышпен кернеуі бар бөліктермен және жөндеу жұмыстарына шығарылған қондырғылар контактілері арасында көрінетін ара-қашықтық жасалады. Айырғыштармен жүктеме тогын өшіруге болмайды, себебі контакт жүйесі доға сөндіретін құрылғымен жабдықталмаған және де жүктеме тогын қателесіп сөндірген жағдайда тұрақты доға пайда болады да, ол фаза аралық қысқа тұйықталуға әкелуі мүмкін. Айырғышпен операция жасар алдында тізбек ажыратқышпен ажыратылуы керек.
Айырғышты таңдау:
қондырғының кернеуі бойынша;
Uорн
Uном;
110 115 кВ
ток бойынша:
Iнорм Iном ;
67 1250;
Ic
Iшек ;
мұндағы Iшек , Iпр.с – қысқа тұйықталудың шектік тесу тогы (амплитудасы және әсер етуші мәні)
Ic =6,854 кА Iшек =80кА
термиялық беріктілігі бойынша:
Вк
=
3969 к
с
мұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к
Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;
РНД(З)-110У/1000 типті айырғыш таңдалады
Кесте
Төменгі кернеу жағына ажыратқыштарды таңдау
Тұтынушыларды қоректендіретін, төмен кернеу жағына ажыратқыштарды таңдау үшін, тұтынушылардың желі санын, төмен кернеу желісінің кернеуін, кәсіпорынның максималды қуатын есепке алып, жұмыс токтарын формуламен шығару қажет:
Таңдау шарттары:
Қондырғының кернеуі бойынша
Uорн Uном
10 12 кВ
Ұзақ ток бойынша
Iнорм Iном
702 1000 А;
Ажырату қабілеті бойынша
Вк ;
Вк =
мұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к с;
Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;
Iп.о- үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысы, кА
Та – үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысының өшуінің уақыт тұрақтысы, Та =0,0278 c;
10 кВ ВВ/TEL-10-20/1000 вакуумды ажыратқышын таңдаймыз
кесте
Төменгі кернеу жағына айырғыштарды таңдау
Айырғышты таңдау:
қондырғының кернеуі бойынша;
Uорн Uном;
10 115 кВ
ток бойынша:
Iнорм Iном ;
771 1250;
Ic
Iшек ;
мұндағы Iшек , Iпр.с – қысқа тұйықталудың шектік тесу тогы (амплитудасы және әсер етуші мәні)
Ic =0,693 кА Iшек =80кА
термиялық беріктілігі бойынша:
Вк =
3969 к с
мұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к
Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;
Кесте
8.2 Асқын кернеу шектеуіштерін таңдау
Асқын кернеу шектеуіштерін таңдау АКШ қолданылу ортасы бойынша анықталады.
Жоғарғы кернеу жағы үшін.
ОПН-У/TEL кернеуі 27 кВ-тан 220 кВ дейін әуе электр желілерінің коммутациялық және найзағайдан болатын асқын кернеулерден қорғау үшін арналған. Орнату тәсілі «фаза-жер» (-60...+40
0С). Осы жағдайда бізге кернеу классы 35 кВ, ОПН-У/TEL қажет.
Төмен кернеу жағы үшін.
ОПН-РС/TEL 6-10 кВ әуе электр желілерін найзағайдан болатын асқын кернеулерден қорғау үшін арналған. Орнату тәсілі «фаза-жер». Бұрын РВО түрінің вентильді разрядтауыштарының қолданылуы қарастырылған болса, желінің барлық нүктелерінде пайдаланылады.
8.3 Шинаны таңдау
Жоғарғы кернеу жағына шина таңдау
Жоғарғы кернеу жағының шинасы иілгіш түрде орындалады. Ол тәждеу және термиялық төзімділік шарты бойынша тексеріледі.
Термиялық төзімділікке өткізгішті тексеру
Өткізгіштің термиялық төзімділігінің критериясы қысқа тұйықталу токтарымен оның рұқсат етілген қызу температурасы болып келеді. Сондықтан өткізгіш немесе аппарат температурасы ҚТ процесінде рұқсат етілген шамалардан аспайтын болса, термиялық төзімді деп есептеген жөн.
3.12 кестесінде [2] әр түрлі өткізгіштердің рұқсат етілген қызу температураларының мәндері келтірілген. Олар жалаңаш өткізгіштер үшін металдың механикалық беріктігін сақтау ойларынан анықталған. Болатты алюминді сымдардың алюминьді бөлігі үшін vк.доп.=2000С.
vн.анықталуын келесі қатынастың қолданылуымен жасайды:
vн = v0 +( vдоп +v0.ном)
мұндағы v0 – қоршаған ортаның температурасы; vдоп - өткізгіштің ұзақ рұқсат етілген температурасы, v0.ном- қоршаған ортаның номиналды температурасы ( ЭОЕ (ПУЭ) сәйкес, ауа үшін +25 о С ); Imax- жүктеменің номиналды тогы; Iдоп.-өткізгіштің ұзақ рұқсат етілген тогы.
vн =30+(70-25)
=45
ҚТ басталу сәтінде өткізгіштің жылулық күйін сипаттайтын, fн. шамасын,vн. жұмыс режиміндегі өткізгіштің белгілі температурасы бойынша.
fн.=48 0С
Бұл теңдік ҚТ соңындағы vк. өткізгіштің температурасын анықтау үшін негізгі болып келеді.
k=1,054 мм 4·0С/(А·с)·10-10 өткізгіштің тиімді жылусыйымдылығын және салыстырмалы кедергісін ескеретін, коэффициент
Вк-өткізгіште қысқа тұйықталу тогымен бөлінетін жылу көлеміне пропорционалды, қысқа тұйықталу тогының жылулық импульсы
8.1 Ажыратқыштар мен айырғыштарды таңдау
Ажыратқыштар мен айырғыштарды таңдағанда біз сүйенетін, негізгі параметрлер:
1.Uн.- номиналды кернеу;
2.Iж- номиналды (жұмыс) тогы;
3.Iек- екпінді (шектік өтпелі) ток;
4.Bт.т- термиялық төзімділік;
5.Iа.н.т.-ажыратудың номиналды тогы, ажыратқыштар үшін ғана шығарылады.
Жоғары кернеу жағына ажыратқыштарды таңдау
Кернеуі 110/10 кВ «Старый город » ҚС-ның 110 кВ жағына он бір 3АР1 DT-123 бакты элегазды ажыратқышты таңдаймыз.
Iном =67 А
Таңдау шарттары:
Қондырғының кернеуі бойынша
Uорн
Uном110
115 кВ Ұзақ ток бойынша
Iнорм
Iном70,15
1250;Ажырату қабілеті бойынша
Вк
;Вк =
мұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к
с;Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;Iп.о- үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысы, кА
Та – үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысының өшуінің уақыт тұрақтысы, Та =0,0278 c;
tажр – ажыратқыштың ажыратылуының толық уақыты;
110 кВ ЗАР-1 DT-123 бакты элегазды ажыратқыш
кесте
| Таңдау шарттары | Есептік мәліметтер | Каталогты мәліметтер |
| Uорн Uном | 110 кВ | 123 кВ |
| Iнорм Iном | 70,15 А | 1250 А |
| Вк | 42,51 к с | 4800 к с |
| Iс Iдин | 6,854 кА | 40 кА |
Жоғарғы кернеу жағына айырғыштарды таңдау
«Старый город» қосалқы станциясының 110 кВ жағына айырғыштарды таңдаймыз.
Жөндеу жұмыстары кезінде айрғышпен кернеуі бар бөліктермен және жөндеу жұмыстарына шығарылған қондырғылар контактілері арасында көрінетін ара-қашықтық жасалады. Айырғыштармен жүктеме тогын өшіруге болмайды, себебі контакт жүйесі доға сөндіретін құрылғымен жабдықталмаған және де жүктеме тогын қателесіп сөндірген жағдайда тұрақты доға пайда болады да, ол фаза аралық қысқа тұйықталуға әкелуі мүмкін. Айырғышпен операция жасар алдында тізбек ажыратқышпен ажыратылуы керек.
Айырғышты таңдау:
қондырғының кернеуі бойынша;
Uорн
Uном;110
115 кВ ток бойынша:
Iнорм
Iном ; 67
1250; Ic
Iшек ;мұндағы Iшек , Iпр.с – қысқа тұйықталудың шектік тесу тогы (амплитудасы және әсер етуші мәні)
Ic =6,854 кА
Iшек =80кАтермиялық беріктілігі бойынша:
Вк
= 3969 к смұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к
Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;РНД(З)-110У/1000 типті айырғыш таңдалады
Кесте
| Таңдау шарттары | Есептік мәліметтер | Каталогты мәліметтер |
| Uорн Uном | 110 кВ | 123 кВ |
| Iнорм Iном | 70,15 А | 1000 А |
| Вк | 42,51 к с | 3969 к с |
| Iс Iдин | 6,854 кА | 31,5 кА |
Төменгі кернеу жағына ажыратқыштарды таңдау
Тұтынушыларды қоректендіретін, төмен кернеу жағына ажыратқыштарды таңдау үшін, тұтынушылардың желі санын, төмен кернеу желісінің кернеуін, кәсіпорынның максималды қуатын есепке алып, жұмыс токтарын формуламен шығару қажет:
Таңдау шарттары:
Қондырғының кернеуі бойынша
Uорн
Uном10
12 кВ Ұзақ ток бойынша
Iнорм
Iном702
1000 А;Ажырату қабілеті бойынша
Вк
;Вк =
мұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к
с;Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;Iп.о- үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысы, кА
Та – үш фазалы қысқа тұйықталу тогының апериодикалық құраушысының өшуінің уақыт тұрақтысы, Та =0,0278 c;
10 кВ ВВ/TEL-10-20/1000 вакуумды ажыратқышын таңдаймыз
кесте
| Таңдау шарттары | Есептік мәліметтер | Каталогты мәліметтер |
| Uорн Uном | 10 кВ | 12 кВ |
| Iмакс Iном | 771 А | 1000 А |
| Вк | 89,71 к с | 1600к с |
| Iс Iдин | 0,693кА | 30 кА |
Төменгі кернеу жағына айырғыштарды таңдау
Айырғышты таңдау:
қондырғының кернеуі бойынша;
Uорн
Uном;10
115 кВ ток бойынша:
Iнорм
Iном ; 771
1250; Ic
Iшек ;мұндағы Iшек , Iпр.с – қысқа тұйықталудың шектік тесу тогы (амплитудасы және әсер етуші мәні)
Ic =0,693 кА
Iшек =80кАтермиялық беріктілігі бойынша:
Вк
= 3969 к смұндағы Вк – есептеу бойынша табылатын жылулық импульс, к
Iтер - термиялық беріктіліктің шекті тогы, кА;
- термиялық беріктілік бойынша шекті токтың ағу ұзақтығы, с;Кесте
| Таңдау шарттары | Есептік мәліметтер | Каталогты мәліметтер |
| Uорн Uном | 10 кВ | 10 кВ |
| Iнорм Iном | 771 А | 1250 А |
| Вк | 42,51 к с | 3969 к с |
| Iс Iдин | 6,854 кА | 40 кА |
8.2 Асқын кернеу шектеуіштерін таңдау
Асқын кернеу шектеуіштерін таңдау АКШ қолданылу ортасы бойынша анықталады.
Жоғарғы кернеу жағы үшін.
ОПН-У/TEL кернеуі 27 кВ-тан 220 кВ дейін әуе электр желілерінің коммутациялық және найзағайдан болатын асқын кернеулерден қорғау үшін арналған. Орнату тәсілі «фаза-жер» (-60...+40
0С). Осы жағдайда бізге кернеу классы 35 кВ, ОПН-У/TEL қажет.
Төмен кернеу жағы үшін.
ОПН-РС/TEL 6-10 кВ әуе электр желілерін найзағайдан болатын асқын кернеулерден қорғау үшін арналған. Орнату тәсілі «фаза-жер». Бұрын РВО түрінің вентильді разрядтауыштарының қолданылуы қарастырылған болса, желінің барлық нүктелерінде пайдаланылады.
8.3 Шинаны таңдау
Жоғарғы кернеу жағына шина таңдау
Жоғарғы кернеу жағының шинасы иілгіш түрде орындалады. Ол тәждеу және термиялық төзімділік шарты бойынша тексеріледі.
Термиялық төзімділікке өткізгішті тексеру
Өткізгіштің термиялық төзімділігінің критериясы қысқа тұйықталу токтарымен оның рұқсат етілген қызу температурасы болып келеді. Сондықтан өткізгіш немесе аппарат температурасы ҚТ процесінде рұқсат етілген шамалардан аспайтын болса, термиялық төзімді деп есептеген жөн.
3.12 кестесінде [2] әр түрлі өткізгіштердің рұқсат етілген қызу температураларының мәндері келтірілген. Олар жалаңаш өткізгіштер үшін металдың механикалық беріктігін сақтау ойларынан анықталған. Болатты алюминді сымдардың алюминьді бөлігі үшін vк.доп.=2000С.
vн.анықталуын келесі қатынастың қолданылуымен жасайды:
vн = v0 +( vдоп +v0.ном)
мұндағы v0 – қоршаған ортаның температурасы; vдоп - өткізгіштің ұзақ рұқсат етілген температурасы, v0.ном- қоршаған ортаның номиналды температурасы ( ЭОЕ (ПУЭ) сәйкес, ауа үшін +25 о С ); Imax- жүктеменің номиналды тогы; Iдоп.-өткізгіштің ұзақ рұқсат етілген тогы.
vн =30+(70-25)
=45 ҚТ басталу сәтінде өткізгіштің жылулық күйін сипаттайтын, fн. шамасын,vн. жұмыс режиміндегі өткізгіштің белгілі температурасы бойынша.
fн.=48 0С
Бұл теңдік ҚТ соңындағы vк. өткізгіштің температурасын анықтау үшін негізгі болып келеді.
k=1,054 мм 4·0С/(А·с)·10-10 өткізгіштің тиімді жылусыйымдылығын және салыстырмалы кедергісін ескеретін, коэффициент
Вк-өткізгіште қысқа тұйықталу тогымен бөлінетін жылу көлеміне пропорционалды, қысқа тұйықталу тогының жылулық импульсы