Файл: 1. Бізді заманымыза дейінгі жазу сызулар мен аыз жырлар.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.12.2023
Просмотров: 932
Скачиваний: 4
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
: Тәңірі,Қазақстандағы шамандықтың қалдығы.
«Қазақстандағы шамандықтың қалдығы» деген еңбектің вторы: Ш.Уәлиханов
«Көшпелі елдерді аң тәрізді жауыз тобыр санап ,беталды жүрген тағылардың есебінде түсінетін жалған ұғым қазірдің өзінде де Европада үстем болып келеді» деген пікірдің иесі: Ш.Уәлиханов.
Ш.Уәлихановтың 1863-1864 жылдың қысында Омбы қаласына барңан мақсаты: Сот реформасын дайындауға.
Ш.Уәлихановтың халық жағдайын жақсарту үшін ең керекті деп айтқаны: Реформаны,оның ішінде экономикалық және әлеуметтік реформа
Ш.Уәлихановтың патша өкіметінің реформаларына қатысты ойын білдірген шығармасы:
Сот реформасы туралы жазбалар
Сот реформасы туралы жазған: Ш.Уәлиханов
« Сот реформасы туралы жазбалар.», «Жоңғария очерктері»еңбектерінің авторы: Ш.Уәлиханов
Шоқан жазып алған ертегі: Өлі мен тірінің достығы.
Шоқан өзі жинаған қазақтың ауыз әдебиеті-нұсқаларын, «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырын берген профессор : Березин.
Ш.Уәлихановтың зерттеу еңбегінде қай ақынның есімі келтірілген : Нұрымбай.
Ш.Уәлихановтың еңбектерінде аты аталатын жыршы- ақындар: Орынбай,Шөже,Жинақ.
«Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырын Шоқан жазып алған ақындар: Арыстанбай,Жанақ
Ш.Уәлихановтың Жанақ ақынның айтуымен ең алғаш қағазға түсірген жыры: «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»
Ш.Уәлихановтың ең алғашқы жазып алған ауыз әдебиеті нұсқасы: «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»
Шоқанның Ағытай Арыстанбайдың аузынан жазып алған шығармасы: «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»
Ш.Уәлихановтың халық аңызына байланысты пікірі: «Оңтүстік Сібір руларының тарихы туралы ескертпелер»,Халық аңыздары өмірмен ,шындықпен байланысты.
Мына жолдар алынған Шоқан Уәлихановтың еңбегі: «Едіге жыры 14-ғасыр соңындағы оқиғаларға қатысты,бірақ 15 ғасыр басында құрастырылған»: Қазақтың халық поэзиясының түрлері
Шоқан Уәлихановтың еңбегі.«Жыр дегеніміз –рапсодия.Ал жырламақ деген етістік,тақпақтап айту дегенді білдіреді:Қазақтың халық поэзиясының түрлері.
Ш. Уәлиханов «Көшпенділер философы» деп бағалаған: Асан қайғыны.
Шоқан қаншаға бөлген: беске
Қазвқ өлеңінің құрылысын зерттеп,алғаш рет(« жыр,жоқтау,қара өлең,қайым өлең»деп бөліп құрастырған: Ш. Уәлиханов.
«Түркі тілдерінің ішіндегі ең тамашасы-қазақ өлеңдерінің нақышы деуге болады.Онда араб тіліндегідей жасанды,бояма сөздер жоқ,бұл таза тіл»,деп ой түйген ғалым: : Ш. Уәлиханов.
«Қазақтың батырлар жырының көбі Алтын Орда дәуірлерінде болғантарихи адамдар туралы .Соған қарағанда олар 14,15,16 ғасырларда жасалған сияқты» Кімнің сөзі: Ш. Уәлиханов.
Шоқан жазып алған жыр: Манас
Шоқанның әдебиетші ғалым екндігін танытатын туындысы : Манас
Ш.Уәлихановтың Манас жырын зерттеуі жайлы айтуға болады: «Манасты»бірінші боп баспаға ұсынып,жұртшылығына таныстырды.
Шоқанның пікірі: «Манас»-даланың «Илиадасы»тәрізді.
Шоқаннығ Қырғыздардың ескі мифтерінен ,аңыздарынан,ертегілерінен жиналып,бір адам төңірегіне топталған энциклопедия»-деген пікірі қай шығармаға байланысты
: Манас
Ш. Уәлиханов Әулиеатаға қай жылы кімнің шақыруымен келген: 1864ж.Черняев
Ш.Уәлихановтың генерал Черняевтан бөлініп кету себебі: Жергілікті халыққа жасаған зорлығына төзбегендіктен
«Современник»журналы 1864 жыл №6 саны Ш. Уәлиханов жайында «бұратана халықтың арасында бұрын-соңды ондай адам болған емес»-деуінің себебі: Күш-жігерін мойындағаны
Шоқан туралы «Ш. Уәлиханов Шығыстану әлеміне құйрықты жұлдыздай жарқ етіп шыға келгенде »- деп басталатын ойдың иесі : Н.Веселовский
Шоқанды «Қазақтар туралы жазатын орыс әдебиетшісі»деп айтқан: Орыс оқымыстылары
Ш. Уәлиханов өміріне арнап пьеса,роман жазған қаламгер:С.Мұқанов
Ш. Уәлиханов туралы тұңғыш көркем шығарма жазған жазушы: С.Мұқанов
Ш. Уәлиханов мүраларын айрықша зерттеген адам: С. Мұқанов
Қазақ ғалымдарының ішінде Шоқан туралы тқңғыш көлемді зерттеу жасаған : С.Мұқанов
«Ш.Уәлиханов » пьесасы сахнаға қойылған жыл: 1954ж
Сапарғали Бегалиннің Шоқан Уәлихановқа арнаған туындысы : «Бала Шоқан»
Ыбырай Алтынсарин /1841-1889/
Ыбырай Алтынсарин тұңғыш аудармашы, жазушы, ақын, ағартушы-ұстаз, тұңғыш оқулық авторы, тұңғыш мектеп ашушы, балалар әдебиетінің негізін салушы.
Туған жері: Қазіргі Қостанай облысы, Алтынсарин ауданы
Еңбектері: Көптеген өлеңдері мен әңгімелері , аудармалары;
Қазақ хрестоматиясы /1879, Орынбор/, Мұсылмандық тұтқасы/қазан 1883/ Қазақ хрестоматиясы 1889,1896,1899ж. Махтуба деген атпен біраз қысқартылып, араб әрпімен басылды.
Ы.Алтынсариннің еңбек тақырыбындағы әңгімелері: /Атымтай жомарт,Қыпшақ Сейітқұл,Әке мен бала//***
Ыбырайдың еңбекті сүюге шақырған шығармалары: (4)Өрмекші,
құмырсқа, қарлығаш"; *"Бай баласы мен жарлы баласы"; *"Дүние
қалай етсең табылады?»)
Алтынсариннің қай кейіпкері жібек матаны ойлап тапқан? ("Силинчи
ханым")
*** Ы. Алтынсариннің жібек мата мен аспалы көпірді ойлап тапқан зерек
жандар туралы шығармалары: (*"Силинчи деген ханым"; *"Зеректік"
• Мейірімді, рақымшыл болу сөз болған Ы. Алтынсариннің әңгімесі:
("Аурудан аяған күштірек")
Алтынсариннің ата-анаға мейірімділік және төзімділік туралы
шығармасы: ("Аурудан аяған күштірек")
"Шырағым қызым, әрдайым осындай рақымды бол, саған мұның үшін құдай рахым
етер." Бұл үзінді алынған Ы.Алтынсариннің әңгімесі: ("Шеше мен бала")
• Ыбырайдың "Зеректік" деген әңгімесінде ұста көпір салудың үлгісін
қандай жәндіктен үйренеді? (Өрмекшіден)
• Ыбырайдың "Батамен ер көгерер" деген түйін жасаған әңгімесі:
("Байұлы")
• Ы. Алтынсарин қай әңгімесінде "бар байлық адал еңбекпен зор
денсаулықта, дені сау адам бақытты" деген тұжырым жасайды? ("Мұңсыз
адам")
• Ыбырайдың өлеңдері: ("Өзен", "Өнер-білім бар жұрттар", "Кел,
балалар, оқылық!")
• "Таулардан өзен ағар сарқыраған" деп басталатын өзен көркін суреттеген
өлең: (Ы.Алтынсариндікі, "Өзен" өлеңінен)
Алтынсариннің жыл мезгіліне арнаған өлеңі: ("Жаз")
Таң атса, күн шығады мұнарланып,
Жаңбырлы булт шығар тұманданып.
Адамзат нұр ауасын судан жұтар,
Шөл тартқан айуандарша құмарланып, - деген үзінді Ы. Алтынсариннің қай
өлеңінің? («Жаз»)
"Сәуірде көтерілер рахмет туы,
Көрінер көк жүзінде қаз бен қуы.
Көктен жаңбыр, таулардан сулар жүріп,
Жайылар жер жүзіне қардың суы…" - деген өлең жолдары алынған
Ыбырайдың өлеңі: ("Жаз")
• Ы. Алтынсариннің әлеуметтік теңсіздік тақырыбына жазған өлеңі: ("Әй,
жігіттер")
• Ы. Алтынсарин "Береке кеткен елдерде" деген өлеңінде берекенің кетуі деп
есептеген әрекет: (Атаға ұл, анаға қыз қарсы келу)
Ыбырай Алтынсариннің ел билеуші әкімдердің мінез-құлқын, іс-әрекетін
сынаған өлеңі: ("Залым төреге")
Оразаның түбіне максим жетер,
Азған елдің түбіне тақсыр жетер.
Әділдіктен хан тайса, наным кетер,
Жылай-жылай жарлының малы кетер, - деген үзінді Ыбырайдың қай
өлеңінен? ("Залым төреге"")
• Ы. Алтынсариннің өлеңдерінің ұйқас түрі жағынан ұқсас келетіні: (
Ауыз
әдебиетіндегі өлең-жырларға)
• "Қазақ хрестоматиясының" авторы: (Ыбырай Алтынсарин)
Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясы" басылып шықты: (1879 ж.
Орынборда)
*** Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясы" қандай тараулардан
құралды? (*Балалар өмірінен әңгімелер; *Адамдар өмірінен әңгімелер;
*Өлең-жырлардан үзінділер мен мақал-мәтелдер)
• Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" кірген біраз материалдарды
алған кітабы: (К. Д. Ушинскийдің "Детский мир", "Родное слово"
кітабы)
• Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" енген материалдардың
біразы алынған: (Лев Толстойдың балаларға арналған кітаптарынан)
• Ы. Алтынсарин "Қазақ хрестоматиясына" енген шығармаларды алған:
(Аударма және өз шығармалары)
• Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" енгізген эпосы:
(«Қобыланды батыр»)
• Б l.Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" кіргізгеніері: (Өлеңдер мен
әнгіме-новеллалар)
• Ыбырайдың еңбегіне сай келетін жауап: (Қазақ әдебиетіндегі тұңғыш
аудармашы)
• Ыбырай "Тулкі мен ешкі", "Сауысқан мен қарға" шығармаларын кімнен
аударған? (К.Ушинскийден)
• bl. Алтынсарин "Жаман жолдас" әңгімесін аударды: (Л.Н.Толстойдан)
• Ы!. Алтынсарин аудармасы: ("Үш ұры" Л.Н.Толстойдан)
*** ы. Алтынсариннің аудармалары: (*«Жаман жолдас»; *«Силинчи
ханым»; *«Бір уыс мақта»)
* *** Ы. Алтынсариннің Паульсоннан аудармалары: («Алтын шеттеуік»,
«Бір уыс мақта», «Тәкаппарлық», «Әдеп»)
6. *** Ы. Алтынсариннің Л.Толстойдан аудармалары: («Силинчи ханым»,
«Мұңсыз адам», «Данышпан қазы», «Үш ұры», «Жақсылыққа
жамандық", «Жаман жолдас»)
*** Б L.Алтынсариннің К.Ушинскийден аудармалары: («Түлкі мен ешкі»,
"Сауысқан мен қарға")
bl. Алтынсариннің И. Крыловтан аудармасы: ("Қарға мен түлкі")
bl. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" енген өлеңдерінің негізгі
тақырыбы: (Оқу, білім)
bl. Алтынсарин "Қазақ хрестоматиясын" кай алфавиттің негізінде
Жасады? (Орыс)
Қазақ тілін орыҫ графикасына көшіруді тұңғыш ұсынған ағартушы-
педагог: (Ыбырай Алтынсарин)
Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясы" арналды: (Жас балалар)
Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясының" алғашқы беті ашылар
өлең: ("Кел, балалар, оқылық!")
• Үзіндідегі фигура түрі:
Кел, балалар, оқылық,
Оқығанды көңілге
Ықыласпен тоқылық… (Арнау)
". Сауысқанның тамағы
«Қазақстандағы шамандықтың қалдығы» деген еңбектің вторы: Ш.Уәлиханов
«Көшпелі елдерді аң тәрізді жауыз тобыр санап ,беталды жүрген тағылардың есебінде түсінетін жалған ұғым қазірдің өзінде де Европада үстем болып келеді» деген пікірдің иесі: Ш.Уәлиханов.
Ш.Уәлихановтың 1863-1864 жылдың қысында Омбы қаласына барңан мақсаты: Сот реформасын дайындауға.
Ш.Уәлихановтың халық жағдайын жақсарту үшін ең керекті деп айтқаны: Реформаны,оның ішінде экономикалық және әлеуметтік реформа
Ш.Уәлихановтың патша өкіметінің реформаларына қатысты ойын білдірген шығармасы:
Сот реформасы туралы жазбалар
Сот реформасы туралы жазған: Ш.Уәлиханов
« Сот реформасы туралы жазбалар.», «Жоңғария очерктері»еңбектерінің авторы: Ш.Уәлиханов
Шоқан жазып алған ертегі: Өлі мен тірінің достығы.
Шоқан өзі жинаған қазақтың ауыз әдебиеті-нұсқаларын, «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырын берген профессор : Березин.
Ш.Уәлихановтың зерттеу еңбегінде қай ақынның есімі келтірілген : Нұрымбай.
Ш.Уәлихановтың еңбектерінде аты аталатын жыршы- ақындар: Орынбай,Шөже,Жинақ.
«Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырын Шоқан жазып алған ақындар: Арыстанбай,Жанақ
Ш.Уәлихановтың Жанақ ақынның айтуымен ең алғаш қағазға түсірген жыры: «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»
Ш.Уәлихановтың ең алғашқы жазып алған ауыз әдебиеті нұсқасы: «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»
Шоқанның Ағытай Арыстанбайдың аузынан жазып алған шығармасы: «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»
Ш.Уәлихановтың халық аңызына байланысты пікірі: «Оңтүстік Сібір руларының тарихы туралы ескертпелер»,Халық аңыздары өмірмен ,шындықпен байланысты.
Мына жолдар алынған Шоқан Уәлихановтың еңбегі: «Едіге жыры 14-ғасыр соңындағы оқиғаларға қатысты,бірақ 15 ғасыр басында құрастырылған»: Қазақтың халық поэзиясының түрлері
Шоқан Уәлихановтың еңбегі.«Жыр дегеніміз –рапсодия.Ал жырламақ деген етістік,тақпақтап айту дегенді білдіреді:Қазақтың халық поэзиясының түрлері.
Ш. Уәлиханов «Көшпенділер философы» деп бағалаған: Асан қайғыны.
Шоқан қаншаға бөлген: беске
Қазвқ өлеңінің құрылысын зерттеп,алғаш рет(« жыр,жоқтау,қара өлең,қайым өлең»деп бөліп құрастырған: Ш. Уәлиханов.
«Түркі тілдерінің ішіндегі ең тамашасы-қазақ өлеңдерінің нақышы деуге болады.Онда араб тіліндегідей жасанды,бояма сөздер жоқ,бұл таза тіл»,деп ой түйген ғалым: : Ш. Уәлиханов.
«Қазақтың батырлар жырының көбі Алтын Орда дәуірлерінде болғантарихи адамдар туралы .Соған қарағанда олар 14,15,16 ғасырларда жасалған сияқты» Кімнің сөзі: Ш. Уәлиханов.
Шоқан жазып алған жыр: Манас
Шоқанның әдебиетші ғалым екндігін танытатын туындысы : Манас
Ш.Уәлихановтың Манас жырын зерттеуі жайлы айтуға болады: «Манасты»бірінші боп баспаға ұсынып,жұртшылығына таныстырды.
Шоқанның пікірі: «Манас»-даланың «Илиадасы»тәрізді.
Шоқаннығ Қырғыздардың ескі мифтерінен ,аңыздарынан,ертегілерінен жиналып,бір адам төңірегіне топталған энциклопедия»-деген пікірі қай шығармаға байланысты
: Манас
Ш. Уәлиханов Әулиеатаға қай жылы кімнің шақыруымен келген: 1864ж.Черняев
Ш.Уәлихановтың генерал Черняевтан бөлініп кету себебі: Жергілікті халыққа жасаған зорлығына төзбегендіктен
«Современник»журналы 1864 жыл №6 саны Ш. Уәлиханов жайында «бұратана халықтың арасында бұрын-соңды ондай адам болған емес»-деуінің себебі: Күш-жігерін мойындағаны
Шоқан туралы «Ш. Уәлиханов Шығыстану әлеміне құйрықты жұлдыздай жарқ етіп шыға келгенде »- деп басталатын ойдың иесі : Н.Веселовский
Шоқанды «Қазақтар туралы жазатын орыс әдебиетшісі»деп айтқан: Орыс оқымыстылары
Ш. Уәлиханов өміріне арнап пьеса,роман жазған қаламгер:С.Мұқанов
Ш. Уәлиханов туралы тұңғыш көркем шығарма жазған жазушы: С.Мұқанов
Ш. Уәлиханов мүраларын айрықша зерттеген адам: С. Мұқанов
Қазақ ғалымдарының ішінде Шоқан туралы тқңғыш көлемді зерттеу жасаған : С.Мұқанов
«Ш.Уәлиханов » пьесасы сахнаға қойылған жыл: 1954ж
Сапарғали Бегалиннің Шоқан Уәлихановқа арнаған туындысы : «Бала Шоқан»
Ыбырай Алтынсарин /1841-1889/
Ыбырай Алтынсарин тұңғыш аудармашы, жазушы, ақын, ағартушы-ұстаз, тұңғыш оқулық авторы, тұңғыш мектеп ашушы, балалар әдебиетінің негізін салушы.
Туған жері: Қазіргі Қостанай облысы, Алтынсарин ауданы
Еңбектері: Көптеген өлеңдері мен әңгімелері , аудармалары;
Қазақ хрестоматиясы /1879, Орынбор/, Мұсылмандық тұтқасы/қазан 1883/ Қазақ хрестоматиясы 1889,1896,1899ж. Махтуба деген атпен біраз қысқартылып, араб әрпімен басылды.
-
Ыбырайдың өмір сүрген жылдары /1841-1889/ -
Ыбырайға тән сипат: / Қазақтың тұңғыш педагогы, ақын, жазушы/ -
Ы. Алтынсарин деректер бойынша : /Тұңғыш аудармашы, Ағартушы-демократ, Балалар әдебиетінің атасы/ -
Әкесі Алтынсары өлген соң Ыбырай тәрбиесінде болады: / Атасы Балғожа бидің/ -
Атасы Балғожа бидің Ыбырайға арнап жазған өлеңі / Үміт еткен көзімнің нұры, балам/ -
Шырағым, мұнда жүрсең не етер едің? Қолыңа құрық алып кетер едің. Тентіреп екі ауылдың арасында Жүргенмен не мақсатқа жетер едің?- деп жазған хаттың иесі кім және кімге арналып жазылған? / Балғожа бидің Ыбырайға арнап жазған хаты/ -
Үміт еткен көзімнің нұры, балам Жаныңажәрдем берсін Хақ тағалам. Атаң мұнда анаңмен есен-аман , Сүйіп сәлем жолдайды бүгін саған, - деп , Ыбырайға хат жолдаған адам: / Атасы Балғожа би/ -
Ыбырайды атасы Балғожа бидің оқуға берген мектебі: / Орынбордағы орыс-қазақ мектебі/ -
Ыбырай Алтынсарин оқыған Орынбордағы орыс-қазақ мектебінің ашылған жылы: / 1850ж/ -
Ы. Алтынсарин атасының көмегі арқылы танысқан ғалым, шығыс зерттеушісі: / В.В. Григорьев/ -
Ы. Алтынсарин орыс жазушыларының шығармаларын, еңбектерін оқып және ұлы адамдардың өмірі жайлы кітаптармен танысқан: /В.В. Григорьевтің көмегімен/ -
Мектепті бітіргеннен кейін Ы. Алтынсарин өз елінде қандай қызмет атқарған? / Тілмаштық/ -
Ы. Алтынсарин Орынбордағы шекаралық комиссияда тілмаш болып ауысқан жыл /1859/ -
Мектеп ашу мақсатымен Ы.Алтынсарин 1860 жылы ауысты /Торғайға/ -
Халық ағарту ісіне дұрыс бағыт беруді сұрап, Торғай облысының соғыс губернаторынабаяндама жолдаған ағартушы: / Ы. Алтынсарин/ -
Ы. Алтынсариннің өзі сұранып, рұқсат алып мұғалім болуға барған мектебі қай қалада болған? / Торғайда/ -
Ыбырайдың ұйымдастырған тұғыш мектебі ашылған қаласы мен ашылған жылы :/ 1864 жылы Торғайда/ -
Ы. Алтынсарин арман еткен, 1864 жылы ашылған Торғай мектебіне оқуға келді: /14 бала/ -
... Мен балаларды оқытуға қойға шапқан аш қасқырдай өте қызу кірістім, - деп жазған қазақ педагогі: Ы. Алтынсарин , Н. И. Ильминскийге 1864 ж жазған хатында -
Ы. Алтынсарин Қазақтар мені құшағын жая қарсы алды. Мектепке балаларын беруге ынталы адамдар толып жатыр,- деп орыс досына хат жазған? / Н.И Ильминскийге/ -
Қазақтардың білімге қол жеткізетін ең басты құралы – мектеп . Бірақ даладағы мектептер шашылыңқы,сондықтан әлі пайдалы бола алмай отыр,әйтсе де олардың үміт күтері – мектеп,- деп Ы.Алтынсарин ... хат жазды:/Н.Илъминскийге/ -
Халық мектептері үшін ең керектісі – оқытушы,-деп жазған ағартушы:/Ыбырай/ -
Мектеп – қазақтарға білім берудің басты құралы,- деген сөздердің авторы:/Ы.Алтынсарин/ -
Тамаша жақсы педагогика құралдары да.ең жақсы үкімет бұйрықтары да,әбден мұқият түрде жүргізілген инспектор бақылауы да оқытушыға тең келе алмайды,деген пікірді айтқан:/Ы.Алтынсарин/ -
1879 жылы Ы.Алтынсарин Торғай уезінде ашылған мектептер: /Торғай,Ырғыз,Троицк,Ақтөбе/ -
Ыбырай ашқан тұңғыш оқытушылар мектебі орналасқан қала: /Орск қаласында,1881жыл/ -
Ыбырайдың қыздар мектебін ұйымдастырған жері: /1887жылы,Ырғызда/ -
Ы.Алтынсариннің 1876жылы Петербург,Қазан қалаларына бару мақсаты: /Орыс ағартушыларының оқулықтарын зерттеуге/ -
Қазақтан шыққан тұңғыш кемеңгер дегн атқа ие болған ғұлама: /Ы.Алтынсарин/ -
Ы.Алтынсарин әңгімелерінің тақырып жағынан топқа бөлінуі: /1.Еңбек пен өнерге баулитын шығармалар/ -
Ы.Алтынсарин әңгімелерінің негізгі тақырыбы: /Еңбекті сүю және қадірлеу/ -
Ыбырайдың еңбекті сүюге шақырған шығармасы: /Әке мен Бала/ -
Аз жұмысты қиынсынсаң,көп жұмысқа тап боларсың деген түйін айтылған шығарма / Әке мен Бала/ -
Ы.Алтынсариннің тәрбие,адамгершілік тақырыбындағы әңгімелері: /Әке мен бала,Бақша ағаштары/ -
Бай баласы мен жарлы баласы әңгімесінің авторы: /Ы.Алтынсарин/ -
Ы.Алтынсариннің өмір үшін күресудің жолын білмейтін, шыдамсыз, еңбекке икемі жоқ жанның болатынын көрсеткен әңгімесі: /Бай баласы мен жарлы баласы/ -
Біраз жүрген соң-ақ күн кеш болады және біраздан соң,ымырт жабылып,жол көрінбеді.Түн болған соң,балалар екеуі де қорқайын деді,-деген үзінді Ы.Алтынсариннің қай шығармасынан алынған? /Бай баласы мен жарлы баласы/ -
Ы.Алтынсариннің Бай баласы мен жарлы баласы әңгімесінің кейіпкерлері /Асан мен Үсен/ -
Пышақтың сыртымен қатты ұрып еді,от шығып, мақта тұтанды. Бұл эпизод алынған Ы.Алтынсариннің әңгімесі: /Бай баласы мен жарлы баласы/ -
Ыбырай Алтынсариннің прозалық шығармасы: /Бақша ағаштары/ -
Бағып-қағуда көп мағына бар деп,ұрпақ тәрбиесіне көңіл бөлу қажеттігін көрсеткен Ы.Алтынсариннің әңгімесі: /Бақша ағаштары/ -
Ы.Алтынсариннің Салақтық деген әңгімесіндегі Кәрім неліктен ауырып қалды? /тазалыққа мән бермегендіктен/ -
Ы.Алтынсариннің Қыпшақ Сейітқұл әңгімесінің негізгі түйіні:/Елді отырықшылыққа,егіншелікке үгіттеу/ -
Ы.Алтынсариннің Қыпшақ Сейітқұл әңгімесіндегі оқиға орны: /Торғайдағы Қабырға өзені/ -
Ы.Алтынсариннің ұрлық,барымтаның түбі қорлық екенін дәлелдеген туындысы: /Қыпшақ Сейітқұл/ -
Асыл шөп, Қыпшақ Сейітқұл, Бақша ағаштары, Бір уыс мақта әңгімелерінің авторы: /Ы.Алтынсарин/ -
Ы.Алтынсариннің Асыл шөп әңгімесінің кейіпкерлері /Зылиха мен Бәтима/ -
Зылиха мен Бәтима деген екі қыз бала төбесіне бір-бір жәшік жеміс көтеріп,қалаға қарай келе жатыпты-мыс.Зылиха аһлап-уһлеп,Бәтима күліп,әзілдесіп келе жатады...Үзінді Ы.Алтынсаринннің қай шығармасынан? /Асыл шөп/ -
Ыбырайдың еңбекті сүюге.оқуға,өнерге шақырған шығармасы: /Талаптың пайдасы/ -
Петр патша туралы айтылатын Ы.Алтынсариннің әңгімесі: /Талаптың пайдасы/ -
Ы.Алтынсарин әңгімесі бойынша талаптың пайдасын көрген адам:/суретші бала/ -
Еңбекпен табылған дәмнің тәттілігі өзгеше болады,-дейтін Ыбырай әңгімелерінің кейіпкері: /Атымтай Жомарт/ -
Ы.Алтынсариннің халық аңызына жаңаша мазмұн берген әңгімесі: /Атымтай Жомарт / -
Ыбырайдың үш адамның диалогына құрылған әңгімесі:/Таза бұлақ/ -
Ы.Алтынсариннің Таза бұлақ әңгімесінде:Бұлай болса,адамға да әбірет сол: Біреуге жақсылық етсең,ол жақсылығыңды ешкімге міндет етпе дегені болса керек,-деген сөздер бар.Осындағы әбірет сөзінің мәні/ Ғибрат,үлгі-өнеге/ -
Ыбыйрайдың әңгімелері : /Әке мен бала, Асыл шөп, Мейірімді бала, Қыпшақ Сейітқұл,бақша ағаштары,Силинчи ханым/ -
Ы.Алтынсариннің әңгімелері: /Қыпшақ Сейітқұл,Аурудан аяған күштіек,Таза бұлақ./
Ы.Алтынсариннің еңбек тақырыбындағы әңгімелері: /Атымтай жомарт,Қыпшақ Сейітқұл,Әке мен бала//***
Ыбырайдың еңбекті сүюге шақырған шығармалары: (4)Өрмекші,
құмырсқа, қарлығаш"; *"Бай баласы мен жарлы баласы"; *"Дүние
қалай етсең табылады?»)
Алтынсариннің қай кейіпкері жібек матаны ойлап тапқан? ("Силинчи
ханым")
*** Ы. Алтынсариннің жібек мата мен аспалы көпірді ойлап тапқан зерек
жандар туралы шығармалары: (*"Силинчи деген ханым"; *"Зеректік"
• Мейірімді, рақымшыл болу сөз болған Ы. Алтынсариннің әңгімесі:
("Аурудан аяған күштірек")
Алтынсариннің ата-анаға мейірімділік және төзімділік туралы
шығармасы: ("Аурудан аяған күштірек")
"Шырағым қызым, әрдайым осындай рақымды бол, саған мұның үшін құдай рахым
етер." Бұл үзінді алынған Ы.Алтынсариннің әңгімесі: ("Шеше мен бала")
• Ыбырайдың "Зеректік" деген әңгімесінде ұста көпір салудың үлгісін
қандай жәндіктен үйренеді? (Өрмекшіден)
• Ыбырайдың "Батамен ер көгерер" деген түйін жасаған әңгімесі:
("Байұлы")
• Ы. Алтынсарин қай әңгімесінде "бар байлық адал еңбекпен зор
денсаулықта, дені сау адам бақытты" деген тұжырым жасайды? ("Мұңсыз
адам")
• Ыбырайдың өлеңдері: ("Өзен", "Өнер-білім бар жұрттар", "Кел,
балалар, оқылық!")
• "Таулардан өзен ағар сарқыраған" деп басталатын өзен көркін суреттеген
өлең: (Ы.Алтынсариндікі, "Өзен" өлеңінен)
Алтынсариннің жыл мезгіліне арнаған өлеңі: ("Жаз")
Таң атса, күн шығады мұнарланып,
Жаңбырлы булт шығар тұманданып.
Адамзат нұр ауасын судан жұтар,
Шөл тартқан айуандарша құмарланып, - деген үзінді Ы. Алтынсариннің қай
өлеңінің? («Жаз»)
"Сәуірде көтерілер рахмет туы,
Көрінер көк жүзінде қаз бен қуы.
Көктен жаңбыр, таулардан сулар жүріп,
Жайылар жер жүзіне қардың суы…" - деген өлең жолдары алынған
Ыбырайдың өлеңі: ("Жаз")
• Ы. Алтынсариннің әлеуметтік теңсіздік тақырыбына жазған өлеңі: ("Әй,
жігіттер")
• Ы. Алтынсарин "Береке кеткен елдерде" деген өлеңінде берекенің кетуі деп
есептеген әрекет: (Атаға ұл, анаға қыз қарсы келу)
Ыбырай Алтынсариннің ел билеуші әкімдердің мінез-құлқын, іс-әрекетін
сынаған өлеңі: ("Залым төреге")
Оразаның түбіне максим жетер,
Азған елдің түбіне тақсыр жетер.
Әділдіктен хан тайса, наным кетер,
Жылай-жылай жарлының малы кетер, - деген үзінді Ыбырайдың қай
өлеңінен? ("Залым төреге"")
• Ы. Алтынсариннің өлеңдерінің ұйқас түрі жағынан ұқсас келетіні: (
Ауыз
әдебиетіндегі өлең-жырларға)
• "Қазақ хрестоматиясының" авторы: (Ыбырай Алтынсарин)
Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясы" басылып шықты: (1879 ж.
Орынборда)
*** Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясы" қандай тараулардан
құралды? (*Балалар өмірінен әңгімелер; *Адамдар өмірінен әңгімелер;
*Өлең-жырлардан үзінділер мен мақал-мәтелдер)
• Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" кірген біраз материалдарды
алған кітабы: (К. Д. Ушинскийдің "Детский мир", "Родное слово"
кітабы)
• Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" енген материалдардың
біразы алынған: (Лев Толстойдың балаларға арналған кітаптарынан)
• Ы. Алтынсарин "Қазақ хрестоматиясына" енген шығармаларды алған:
(Аударма және өз шығармалары)
• Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" енгізген эпосы:
(«Қобыланды батыр»)
• Б l.Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" кіргізгеніері: (Өлеңдер мен
әнгіме-новеллалар)
• Ыбырайдың еңбегіне сай келетін жауап: (Қазақ әдебиетіндегі тұңғыш
аудармашы)
• Ыбырай "Тулкі мен ешкі", "Сауысқан мен қарға" шығармаларын кімнен
аударған? (К.Ушинскийден)
• bl. Алтынсарин "Жаман жолдас" әңгімесін аударды: (Л.Н.Толстойдан)
• Ы!. Алтынсарин аудармасы: ("Үш ұры" Л.Н.Толстойдан)
*** ы. Алтынсариннің аудармалары: (*«Жаман жолдас»; *«Силинчи
ханым»; *«Бір уыс мақта»)
* *** Ы. Алтынсариннің Паульсоннан аудармалары: («Алтын шеттеуік»,
«Бір уыс мақта», «Тәкаппарлық», «Әдеп»)
6. *** Ы. Алтынсариннің Л.Толстойдан аудармалары: («Силинчи ханым»,
«Мұңсыз адам», «Данышпан қазы», «Үш ұры», «Жақсылыққа
жамандық", «Жаман жолдас»)
*** Б L.Алтынсариннің К.Ушинскийден аудармалары: («Түлкі мен ешкі»,
"Сауысқан мен қарға")
bl. Алтынсариннің И. Крыловтан аудармасы: ("Қарға мен түлкі")
bl. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясына" енген өлеңдерінің негізгі
тақырыбы: (Оқу, білім)
bl. Алтынсарин "Қазақ хрестоматиясын" кай алфавиттің негізінде
Жасады? (Орыс)
Қазақ тілін орыҫ графикасына көшіруді тұңғыш ұсынған ағартушы-
педагог: (Ыбырай Алтынсарин)
Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясы" арналды: (Жас балалар)
Ы. Алтынсариннің "Қазақ хрестоматиясының" алғашқы беті ашылар
өлең: ("Кел, балалар, оқылық!")
• Үзіндідегі фигура түрі:
Кел, балалар, оқылық,
Оқығанды көңілге
Ықыласпен тоқылық… (Арнау)
". Сауысқанның тамағы