С. Көбеев Ыбырай Алтынсарин үлгісіндегі педагог –( жазушы).

Туған жері :бұрынғы Торғай облысы, Обаған болысына қарасты №3 ауыл (қазіргі Қостанай обылысы, Меңдіқара ауданы).

Еңбектері: «Үлгілі тәржіма» (Қазан, 1910), «Үлгілі бала» (Қазан, 1912), «Қалың мал» романы (Қазан, 1913), «Орындалған арман» романы (1951).

• 
  С.Көбеевтың Ы. Алтынсарин ашқан мектепті бітірген жылы: (1892)
  
• 
  Спандияр Көбеев 1887 жылы оқыды: (Ыбырай мектебінде)
  
• 
  С. Көбеев Шәкірті болған: (Ы. Алтынсариннің)
  
• 
  Ыбырайдың көмегімен оқуға түскен педагог, жазушы: (С. Көбеев)
  
• 
  С.Көбеев И.Крылловтың мысалдарын қай жерде жүріп аудара бастаған: (Кішіқұмда)
  
• 
  Ыбырайдың бала оқытып жатқан үйіне мал қамағанын ызалана жазатын оқытушы: (С.Көбеев)(«Орындалған арман» романында)
  
• 
  «Менен бұрын бес баласы, бір қызы бар ата- ана мен дүниеге келгенде, сірә, қуна қоймаған болу керек.» Осы сөздің авторы: (С. Көбеев)
  
• 
  «Үлгі тәржіма» кітабының қай жылы, қайда шыққан: (1910ж . Қазанда)
  
• 
  «Осы жинақ шыққаннан кейін мен жазушылыққа бет бұрдым»- дейді С.Көбеев. қай кітабына байланысты айтылған ой: («Үлгілі бала»)
  
• 
  Көбеевтың «Үлгілі бала» кітабы: (бастауыш мектеп балалыры үшін оқу кітабы)
  
• 
  С. Көбеевтың «Үлгілі бала » жинағы 1912 жылы басталған қала: (Қазан)
  
• 
  С. Көбеев: «Ыбырайдың өлімі менің оқытушы боламын деген ынта- ниетімді біржолата баянды етіп бекітті,» - деген пікірінде айтып отырғаны: (Ы. Алтынсарин)
  
• 
  Ы. Алтынсариннің үлгісімен тәрбиелік мәндегі қысқа аңгімелер жазған жазушы: (С. Көбеев)
  
• 
  «Құмырсқа мен көгершін», «Атасы мен немересі», «Ат пен есек» үлгісіндегі шағын аңгімелердің авторы: (С.Көбеев)
  
• 
  С.Көбеевтің романы («Қалың мал»)
  
• 
  С.Көбеевтың «Қалың мал» романының тақырыбы: (Әйел теңсіздігі мен жастардың бас бостандығы )
  
• 
  С. Көбеевтың «Қалың мал» романының қалың мал романындағы басты кейіпкер: (Ғайша)
  
• 
  «Егер Ғайша жанды айттыра келген болса, он құлынды бие сұрасам ба екен, болмаса таза мың теңге сұрасам ба екен?»- деген үзінді алынған шығарма: («Қалың мал »)
  
• 
  Итбай, Амантай, Жамантай, Серғазы, Әбіш бейнелері кездесетін шығарма: («Қалың мал»)
  
• 
  Жүніс, Бірке, Әлкен деген кейіпкерлер кездесетін шығарма: («Қалың мал»)
  
• 
  С.Көбееевтың «Қалың мал» романындағы Қожаштың жолдастары: (Бірке, Алкен, Жүніс)
  
• 
  С.Көбееевтің «Қалың мал» романында еркіндікті аңсаушы жастың бірі: (Жүніс)
  
• 
  С.Көбеевтың «Қалың мал» романында: «Құтқарамын, Тұрлығұлдай бай емеспін, қара басыма риза болсаң...»- дегенді айтқан: (Қожаш)
  
• 
  Ғайша мен Қожашқа (С. Көбеев «Қалың мал») көмектесетін жақын ағасының аты (Серғазы)
  
• 
  С.Көбеевтың «Қалың мал » романындағы Тұрлығұл бай мен ол айттырған жас қыз Ғайшаның жастары. (Алпыс – он бес)
  
• 
  С. Көбеевтың «Қалың мал» романында қай кейіпкердің бейнесін жасауда юморды щебер пайдаланған: (Итбайдың )
  
• 
  С. Көбеевтың «Қалың мал» романындағы Итбайдың мақсаты: (Баю, мал жию)
  
• 
  С. Көбеевтің «Қалың мал » романындағы Итбайға ең керекті нәрсе: (Байлық)
  
• 
  С.Көбеевтің «Қалың мал » романындағы ұнамсыз кейіпкерлер: (Тұрлығұл, Байғазы, Құрымбай)
  
• 
  «Қалың мал» романындағы озбырлықты, надандықты байқатанын бейне: (Тұрлығұл)
  
• 
  «Ұзын бойлы, мес қарын, түксиген қалың қабақты, жалпақ мұрын, қарсы келген адам қаймыққандай, елге зәбірлі, көршілерге мазақ, қатты мінезді адам. » - деген сипаттама «Қалың мал» романындағы портреті: (Тұрлығұлдың)
  
• 
  С. Көбеевтің «Қалың мал» романында Тұрлығұлға: «Қатын өлді – қамшының сабы сынды» деген, мал берсең біреу өзі – ақ қызын акеп тастар,» - деп көңіл айтушылар: (Ауыл ақсақалдары)
  
• 
  «Қалың мал» романында: «Байдың қатын өлсе, төсегі жаңғырар, кедейдің қатыны өлсе, басы қаңғырар дегендей, басы қаңғырады дейтін жарлы емессің, мал берсең, қызын біреу өзі – ақ акеп тастар»- деп жұбату айтушы: (Ауыл ақсақалдары)
  
• 
  «Есіл бойында қыстайтын Атығай деген елде Тұрлығұл деген байдың қырық жыл отасқан Қанша деген бәйбішесі елубес жасында қайтыс болды,»- деген үзінді алынған шығарма: («Қалың мал»)
  
• 
  С. Көбеевтің өлеңі: («қайыршы»)
  
• 
  С. Көбеевтің өз айтуы бойынша «көлбақа мен юпитер» мысалын аудару себебі: (Ыбырай Байды әшкерелеу үшін)
  
• 
  Нашарға күлмеңіздер күші жоқ деп,
  

---

Кемдікке қалдырмаңыз не қылат деп.

Жиылып өңшең жаман кейбір жерде

Алатын сыбағасын басып көктеп- деген шумақ алынған С. Көбеевтің мысалы: (Арыстан мен сары масалар)

• 
  С. Көбеевтің «Арыстан мен тышқан», «жапырақтар мен тамырлар» мысалдарының идеясы : (қалың бұқараның қолында үлкен күш барын аңғарту)
  
• 
  С. Көбеевтің «Маймыл мен көзілдірік » мысалының идеясы: (әр затты өз орнына пайдалану)
  
• 
  С. Көбеевтің адам бойындағы ұнамсыз мінезді көрсететтін шығармасы : (сауысқан мен қарға)
  
• 
  С. Көбеевтің аллегория (меңзеу) түрінде жазылған туындысы: («ат пен есек»)
  
• 
  С.Көбеевтің өз бейнесін және Алтынсариннің ағартушы педагогтық обрызын жасайтын туындысы: («орындалған арман»)
  
• 
  С.Көбеевтің «орындалған арман» кітабы : (мемуарлық кітап1951жылы шыққан)
  
• 
  С. Көбеевтің 20- ғасырдың басында әдебиеттің қалыптастырған саласы: (көркем проза)
  
• 
  «20- ғасырдың бас кезінде қазақстанда көркем проза туа бастайды оның алғашқы бастамасы С. Көбеевтің «Қалың мал» романы болды»- деген пікірдің иесі:(М. Әуезов )
  

Ахмет Байтұрсынұлы ( 1873- 1938)

... Ахмет қазақ ұлтына жанын аямай қызметтерін қылды.( С.Сейфуллин)

Ахмет Байтұрсынұлы – ғалым, ақын, түркітанушы,ағартушы, аудармашы, қоғам қайраткері, публицист, этнограф, фольклоршы, сазгер, әрі орындаушы. Қазақ тіл білімі , алфавиті , баспасөзі, қазақ әдебиеті теориясы және әдебиеттану ғылымының негізін саалушы, қазақ әліппесін ( төте жазу) жасаушы, алғашқы оқу құралының авторы. “Қазақ” газетінің бас редакторы

( 1913 - 1918). Алашорда үкіметі мен “ Алаш” партиясының негізін салушы әрі көсемі.

Туған жері қазіргі Қостанай облысы , Торғай атырабы, Сарытүбек деген жер.

Еңбектері : “Қырық мысал “ (Петербург, 1909), “ Маса ” (Орынбор ,1911), “Әліппе” (Орынбор 1912), “Сауаташқыш” ( Орынбор , 1912) ,” Баяншы”

( Қазан,1920), “Ер Сайын ” ( Мәскеу,1923 ), “ Тіл құралы ” ( Орынбор ,1924), “ Әдебиет танытқыш” ( Ташкент,1926), “ 23 жоқтау ” ( Мәскеу, 1926), т.б.

• 
  Бес арыстың бірі: (Ахмет (Шәкәрім, Міржақып, Мағжан , Жүсіпбек)
  
• 
  Ахмет Байтұрсынұлының туған жері : (Қостанай облысы , Торғай атырабындағы Сартүбек жері)
  
• 
  Ахмет Байтұрсынұлының туған жылы: (1873)
  
• 
  Ахмет Байтұрсынұлының Торғай қаласындағы орысша- қазақша училищеде оқыған жылдары: (1886-1891 ж.)
  
• 
  Ахмет Байтұрсынұлының қабілет- қасиеті : ( Жақсы әнші, тамаша домбырашы)
  
• 
  “Оқ тиіп он үшімде, ой түсіріп,
  

Бітпеген жүрегімде бар бір жарам.”

А. Байтұрсынұлының осы жолдарды жазуға мәжбүр болған жағдайы:

---

(Әкесінің ұсталуы)

• 
  А. Байтұрсынұлының әкесі Сібірге жер аударылды: (15 жылға)
  
• 
  Әкесі он үш жасында ұсталып кетіп, ол туралы өлең жазған қаламгер: (А.Байтұрсынұлы)
  
• 
  Әкесімен бірге репрессияға ұшыраған қайраткер : (А.Байтұрсынұлы)
  
• 
  А. Байтұрсынұлының 1909 ж. қамалғанға дейін атқарған қызметі (Қарқаралыда мұғалім)
  
• 
  А.Байтұрсынұлы қай жылы Бүкілодақтық атқару Комитетінің мүшесі болатыны: (1919)
  
• 
  А.В. Затаевичке қазақ халқының әндерін жинауға көмектескен қаламгер(А. Байтұрсынұлы)
  
• 
  А. Байтұрсынұлы мен Ә. Бөкейханұлының серіктесі, ақын, жазушы, публицист: (М.Дулатов)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының 1909 жылы Петербургте басылған кітабы: (“Қырық мысал”)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының аудармалары енген жинақ : ( “Қырық мысал”)
  
• 
  Ахмет Байтұрсынұлы” Қырық мысал” туындысына қай орыс қаламгерінің шығармаларының қазақша нұсқасын кіргізген?(И.А.Крылов)
  
• 
  “Қырық мысалдың ” авторы және оныы аударған адамы: (А.Байтұрсынұлы - Крыловтан)
  
• 
  *** А. Байтұрсынұлының “Қырық мысал” жинағына енген өлеңдер: (*” Шымшық пен Көгершін “ ; *”Аққу ,шортан һәм шаян”)
  
• 
  ***А.Байтұрсынұлының Крыловтан аударған мысал (дар( ы: (*”Егіннің бастары “; *”Ат пен есек”; *” Аққу ,шортан һәм шаян”; *” Өгіз бен бақа”); (”Қасқыр мен қозы”, “Ала қойлар”, “Ат пен есек ” , “Қартайған арыстан”,” Өгіз бен бақа”, “Қайыршы мен қыдыр”, “ Бұлбұл мен есек”, “ Шымшық пен көгершін ” , “Егіннің бастары”, “ Екі шыбын” т.б.)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының “ Қырық мысалындағы” бірінші өлеңі адамдар арасындағы алауыздықты сынайтын мысалы: (Аққу, шортан һәм шаян)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының ынтымаққа, бірлікке шақыратын мысал өлеңі:
  

(“Аққу , шортан һәм шаян”)

• 
  “…Жегіліп тартты үшеуі дүркін -дүркін…” –деген тармақ алынған А.Байтұрсынұлының шығармасы: (“Аққу , шортан һәм шаян”)
  
• 
  *** А. Байтұрсынұлының “Аққу, Шортан һәм Шаян” мысалынан алынған өлең жол(дар)ы : Тартады Аққу көкке, Шаян кейін, Жұлқиды суға қарай Шортан шіркін; *Жігіттер, мұнан ғибрат алмай болмас, Әуелі бірлік керек, болсаң жолдас; *Біріңнің айтқаныңа бірің көнбей ,Істеген ынтымақсыз ісің оңбас)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының “Қырық мысалындағы” ең соңғы 40- өлеңі
  

( “Малшы мен маса”)

*** Бақ қонса сыйлар алаш ағайын да,

Келе алмас жаман батып маңайына.

Басыңнан бақыт

---

құсы ұшқан күні,

Құл- құтан басынады, малайың да,- деген түйін А.Байтұрсынұлының қай мысалынан?(“Қартайған арыстан “)

• 
  А. Байтұрсынұлының әлеуметтік- қоғамдық жағдайды суреттеген мысал өлеңі : (“Қартайған арыстан “)
  

• 
  “ Бақ қонса, сыйлар алаш ағайын да,
  

Келе алмас жаман батып маңайына.

Басыңнан бақыт құсы ұшқан күні

Құл- құтан басынады, малайыңда,”- деген түйін алынған А.Байтұрсынұлының мысалы : (“Қартайған арыстан “)

• 
  “Білуші ем әкеңді де, Тырна, сенің
  

Дүниеде кім бар еді онан өткен?..”-деген тармақтар кездесетін

А. Байтұрсынұлының мысалы:( “Қасқыр мен тырна”)

• 
  А. Байтұрсынұлының “Өгіз бен бақа” мысалында айтылатын нақыл сөз: ( “Әлін білмеген әлек”)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының “Өгіз бен бақа” аудармасы жазылған құбылтудың түрі (Ирония )
  
• 
  “Екі шыбын ” өлеңінің авторы : ( А.Байтұрсынұлы)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының “Екі шыбын ” мысалында қандай мінез сыналады? (Мақтаншақтық)
  
• 
  ***Елде көп бұл бидайдай адам,- дейді
  

Тәкаппар оны халық жаман,- дейді

Қалпы емес тәкаппарлық данышпанның,

Тұтынба бұл мінезді, балам,-дейді - деген өлең жолдары А.Байтұрсынұлының қай шығармасынан? (*” Егіннің бастары”)

• 
  А.Байтұрсынұлының “Егіннің бастары” мысалынан қандай қорытынды шығады: (Адамның кеудесін көтергені – ақылы жоқтығы)
  
• 
  А.Байтұрсынұлы тәкаппарлықтың мысалы ретінде алады: ( Дәнсіз бидайды)
  
• 
  “Сай- сайға құяды, бай- байға құяды” мәтелімен мазмұндас А.Байтұрсынұлының туындысы: (“Қара бұлт”)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының өлеңдері : (“Қазақ салты”,” Қазақ қалпы “,
  

“Жиған терген”)

• 
  Маса боп ызыңдап , халқын оятуды мақсат еткен ақын :
  

---

( А.Байтұрсынұлы)

• 
  А.Байтұрсынұлының 1911, 1914, жылдары 2 рет басылған өлеңдер жинағы: (“Маса”)
  
• 
  А. Байтұрсынұлы өлеңінің символы : (“Маса”)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының жұртшылықты оқуға , өнер- білімге рухани көтерілуге шақыру, мәдениетті уағыздауға, еңбек етуге үндеу түріндегі жинағы : (Маса)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының “Маса” жинағы қандай кітап ? (Қоғамдық ойлар, азаматтық идеядар айтылған өлең кітабы)
  
• 
  *** А. Байтұрсынұлының “ Маса” жинағын шығарудағы мақсаты (Ұйықтап жатқан халқын маса болып ояту ; Халықты отаршылдыққа қарсы шақыру)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының “Маса” жинағына енген өлеңдерінің басты сарыны: (Бостандық арманы ); (және ел тағдыры , халық қамы)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының “Бұл күйге бүгін емес , көптен кірдік” деген өлең тармағында аңғарылатыны : ( Отарлау тарихы)
  
• 
  “Жарқырап бостандықтың таңы атпай тұр ,
  

Түңерген төбемізден бұлт арылмай ,”- деп Ахмет бұлтқа теңейді: (Отаршылдықты)

• 
  “Ызыңдап ұшқан мынау біздің маса ,
  
• 
  Сап- сары аяқтары ұзын маса...”- қай ақынның өлеңінен алынған тармақтар : (А. Байтұрсынұлы)
  
• 
  “ Пәленің түрін көрген мен - сары маса
  
• 
  Халықты оянсын деп сөзбен шаққан ,” – деген үзінді Ахметтің қай шығармасынан ? ( “Маса”)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының” Маса “жинағына енген өлеңі : ( “Қазақ салты “)
  
• 
  “Алаштың адамының бәрі мәлім ,
  
• 
  Кім қалды таразыға тартылмаған ?” Үзінді А.Байтұрсынұлының қай өлеңінен ? ( “Қазақ салты”)
  
• 
  А.Байтұрсынұлының” Қазақ қалпы” өлеңінде елдің күңгірт болашағын салыстырды: (Ескексіз қалқып жүрген қайықпен)
  
• 
  “Қалтылдақ қайық мініп еспесі жоқ,
  

Теңізде жүрміз қалқып кешпесі жоқ,

Жел соқса ,құйын қуса ,жылжи беру,

Болғандай табан тірер еш нәрсе жоқ,”-деген үзіндінің авторы : (А.Байтұрсынұлы “Қазақ қалпы”)

• 
  “Қинамайды абақтыға жапқаны ,
  

Қиын емес дарға асқаны, атқаны,

Маған ауыр осылардың бәрінен

Өз аулымның иттері үріп , қапқаны,”- деген үзіндінің авторы :

(А.Байтұрсынұлы)

• 
  А. Байтұрсынұлының “ Маса “ жинағына енген өлеңі ( Анама хат )
  
• 
  *** Қарағым , айналайын қамқор анам,
  

Арнап хат жазайын деп алдым қалам.

Сен онда, мен мұнда аман сақтай,

Көруге жазғай еді хақ тағалам.

Бара алмай өтірікші болып әбден ,

Семейдің түрмесінде отыр балаң,-

---

Смотрите также файлы

• Древний Рим Проектная работа ученика 10 класса А Заморёнова Андрея Природа Апеннинского полуострова.ppt

• азіргі ттыну оамында жеілдік, сату, сатылымдаы акция сияты ымдар бар. Бл туралы ешашан естімеген немесе оны не екенін білмейтін адам жо. В. И.doc

• Отчет по результатам пробного экзамена по физике в форме егэ.docx

• Курсовой проект студента гр. 291 Абдулхаевой Ангелины Рафиковны.doc

• Тема Циклические и ациклические виды спорта в процессе занятий физической культурой.docx