ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.12.2023
Просмотров: 94
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жұмысшы станция желісі – жұмысшы станцияларды олардың арасындағы желі арқылы сервермен және өзара байланыстыратын желі. Жұмысшы станция дегеніміз (клиенттік машина, жұмыс орны, абоненттік орын, терминал)–компьютерлік желінің абоненті жұмыс істейтін компьютер.
Серверлер желісі – серверлерді олардың арасындағы желі арқылы негізгі желімен және өзара байланыстыратын желі.
Деректерді тасымалдаудың негізгі желісі – серверлер арасында мәліметтер тасымалдау жиынтығы. Ол байланыс каналдары мен түйіндерінен тұрады. Байланыс түйіні деп коммутация құралдары мен бір пунктте мәліметтерді тасымалдау жиынтығын айтады. Байланыс түйіні байланыс каналы арқылы түскен мәліметті қабылдап алады да оны абонентке баратын каналға жібереді. Байланыс түрінің мысалы ретінде телефон станцияларын алуға болады. Желілердің түйіндеріннің байланыстырудың симметриялық сызбасын желі тапологиясы деп атайды. Желі топологиясының түрлері көп, олардың ішіндегі негізгілері: шиналық, сақиналық, жұлдыз тәрізді түрлері болып табылады.
Желі тапологиясын таңдау өте жауапты жұмыс, оны компьютерлік желінің жобасын жасамас бұрын анықтап алу керек. Желі тапалогиясы компьютерлік желі жасаудың соңғы кезеңінде өзгерту өте күрделі және қымбат тұратын мәселе. Жұмысшы станциялар желісінде моноканалдар (жалғыз канал), ал деректерді жіберудің негізгі желісінде – поликаналдар (моноканалдар жиынтығы) жиі қолданылады.
Операциялық мүмкіндіктері –деректерді өңдеудің негізгі әрекеттер тізімі. Компьютерлік желінің құрамына енетін компьютерлер, пайдаланушыларға осы желіде жұмыс істеуге барлық мүмкіндіктерді беруі керек. Компьютерлік желілерді біріктірудің басты тиімділігі болып пайдаланушының желі ресурстанына толық ену мүмкіндігі саналады. Компьютерлік желілер көптеген компьютерлерде деректерді параллельді өңдеу мүмкіндігін береді және қажетті ресурстардың көшірмесін жасап, есептерді шешу уақытын қысқартады, жүйенің сенімділігін және нәтиженің анықтылығын көрсетеді.
Компьютерлік желілердің өндіргіштігі пайдаланушының есебін шешуге қатысатын компьютерлердің қосындысы. Компьютерлердің өндіргіштігі олардың процессорларының нақты өндіргіштігін көрсетеді.
Хабарды жеткізу уақыты желіге хабарды жіберген мезеттен адрестерге хабардың барған мезетінің статистикалық орташа уақыты алынады.
2)Желінің базалық топологиясы Желі түйіндерін байланыстырудың симметриялық сызбасын желінің түрін топологиясы деп атайды. Желі топологиясының түрлері көп, олардың ішінде негізгілері:
1.шиналық топология
2. жұлдыз тәрізді топология
3.сақиналық топология
1. Шина – комп\р магистраль бойымен бір-біріне тізбектей қосылған. «Шина» желісіндегі деректердің осал жері— бүкіл желінің деректері әр желілік компьютерден өтеді. Кабельді үнемдейді. Беріліс ортасын пайдалану құны төмен, қарапайым, сенімділігі жоғары. Желіні жеңіл ұзартуға болады.
2. Жұлдыз тәрізді топология.Жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен орталық компанент – концентатор (hub)-ға жалғанады. Жіберуші компьютердің сигналдары концентратор арқылы қалған барлық компьютерлерге жетіп отырады. Бұл топологияда бір кабель үзілгенімен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді.
3. Сақиналық топология.
«Сақиналық топологияда» компьютерлер сақина тәрізді тұйық кабельге жалғанады. Сондықтан кабельдердің терминатор жалғайтындай бос орын болмайды. Сигналдар сақина бойымен бір бағытта жеткізіледі және әр компьютер арқылы өтеді.
Желілік хаттамалар (протоколдар), желілік құрылғылар.
Әр түрлі бағдарламамен және аппараттармен жабдықталған компьютерлер желіде бір-бірімен ақпарат алмасуы үшін байланыстың арнайы түрлері қабылданған. Байланыстың осындай ортақ тілін желілік хаттама деп атайды. Соңғы кезде ортақ тілдер өрісін кеңейтіп хаттамалар пакетіне айналды.
-
автоматты түрде баптау; -
қателіктерден қорғау; -
жадқа аса көп талап қойылмайды.
Адаптер – желілік архитектураның ең төменгі деңгейі. Ол желілік сым мен операциялық жүйенің байланысын қамтамасыз етеді. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай үш топқа бөлінеді.
Компьютерлер бір-бірімен ақпарат алмаса алуы үшін оларды бір-бірімен байланыстыру қажет. Жергілікті желілерді және жекеленген компьютерлерді бір-бірімен жалғайтын байланыс түрін мәліметтерді тасымалдау жолы деп атайды. Жергілікті желілерде негізінен кабельдің екі түрі қолданылады:
1.коаксиальный кабель
2.витая пара
Ауқымды желіде қалааралық байланыс үшін көбінесе телефон линиялары қолданылады.Концентраторға (HUB) жергілікті желідегі барлық компьютер қосылады. Концентратор әрбір портына бірден артық желілік құрылғы қосу болмайды. Концентратордың алдыңғы қабырғасындағы индикаторлар әрбір порттың мәртебесін көрсетеді. Жасыл болып жанып тұрған индикатор осы портқа клиент компьютерінің мүлтіксіз қосылғанын көрсетеді.
Модем – бұл компьютерлерге телефон желісі арқылы ақпарат алмасуға мүмкіндік беретін құрылғы. Компьютерлер бір-бірінен алыс орналасқанда оларды бір-бірімен стандартты кабель арқылы жалғауға болмайды, олардың арасындағы байланыс модем арқылы орнатылады. Модемдер компьютерден цифрлық сигнал қабылдайды да, оны телефон желісі арқылы жіберуге болатын дыбыстық толқынға түлендіреді. Қабылдау кезінде осыған кері әрекеттер орындалады. Модемдер ішкі және сыртқы бола алады.
Жоғарыда аталған құрылғылардан басқа ауқымды желілерді құру үшін маршрутизаторлар қолданылады. Оларды кейде шлюздар деп атайды. Менің кәсіптік тәжірибе алып жатқан мекемеде “жұлдызша” тәрізді топология қолданылады. Менің кәсіптік тәжірибемде интернет архитектурасынын “жұлдызша” тәрізді топологиясымен жұмыс істейді.
III.Жұмыс орындарында бағдарламалық қамтамасыз етумен танысу
Бағдарламалық қамтамасыз ету дегеніміз не? Оның практикалық қолдану мысалдары біз компьютерде отыратын күн сайын кездесеміз. Тінтуірді экраны бойынша жылжыту ғана бағдарламалық қамтамасыз етудің нәтижесі болып табылады. Бағдарламалық қамтамасыз етудің түрлері қандай? Бағдарламалық қамсыздандыру қалай жүзеге асырылады?
БАҒДАРЛАМА: ТЕОРИЯ
Компьютерді аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз етуді біріктіру арқылы басқарады. Біріншісі - компьютерді құрайтын фишкалар, тақталар және басқа электрондық компоненттер мен құрылғылар жиынтығы. Екіншісі - ақпаратты өңдеуге және ДК көмегімен пайдалы әрекеттер жасауға арналған компьютерлік бағдарламалар. Сленгтегі бірінші «темір» деп аталады, екіншісі - «жұмсақ».
Бағдарламалық қамтамасыз ету компьютерде орнату арқылы пайда болады - тиісті файлдарды дискіге орналастыру. Кейбір жағдайларда бағдарламалық жасақтаманы жаңарту қажет. Бұл іс жүзінде бағдарламалық жасақтаманың неғұрлым озық және заманауи нұсқасын қайта орнату. Бағдарламалық жасақтаманы орнату үшін «тарату» деп атауыңыз керек. Бұл мамандандырылған орнату бағдарламасы.
Бағдарламалық қамтамасыз етудің екі түрі бар - жүйе және қолдану. Бірінші нұсқа ДК-ның негізгі функциялары бойынша жұмысын қамтамасыз етеді: төменгі деңгейдегі есептеу операцияларын бастау, жүктеу және енгізу. Жүйелік бағдарламалық қамсыздандырудың негізгі түрлері операциялық жүйелер (OS), сондай-ақ компьютердің аппараттық компоненттері мен олардың параметрлерін басқару болып табылады.
Бағдарламалық жасақтама - компьютерде іс жүзінде мағыналы әрекеттер жасалатын бағдарлама. Мысалы, мәтінді теру, кестелер салу, сурет салу, Интернетті пайдалану және т.б.
Егер сіз тілді жеңілдететін болсаңыз, ол үшін: компьютерге, бағдарламалық жасақтамаға арналған жүйелік бағдарламалық жасақтама - пайдаланушыға арналған. Қарапайым тілдегі айырмашылықты түсіндірудің тағы бір жолы: жүйелік бағдарламалардың жұмысы әдетте көрінбейді. Олар өз функцияларын пайдаланушымен «жасырын» режимде жасырын режимде атқарады. Өз кезегінде, пайдаланушының тікелей қатысуымен ғана қолданбалы бағдарламалық жасақтама болып табылады. Бүгін біз екеуімізді де қарастыратын мысалдар. Әрине, көптеген бағдарламалық қамсыздандырудың «компьютерлік емес» түрлері бар. Оларды басқа құрылғылармен басқаруға болады - мысалы, планшеттер, смартфондар, теледидарлар. Климаттық бақылау жүйелері, өндірістік нысандар және т.б.
1)OSОперациялық жүйе - көптеген компьютердің мүмкіндіктерін пайдалану тұрғысынан жүйелік бағдарламалық қамтамасыз етудің негізгі түрі. Неге бұл бағдарламалық жасақтама санатына жатады? Операциялық жүйелермен құрылған орталарда барлық басқа компьютерлік бағдарламалар (жүйе және бағдарлама) жұмыс істейді. ОС - ДК жұмысының негізі. Егер операциялық жүйе болмаса, басқа ешбір бағдарлама жұмыс істемейді. Негізгі OS процестері пайдаланушыдан жасырылады.
ДК үшін әлемдегі ең көп тараған ОС - бұл Windows (ең танымал, 7, 8, XP және басқалары), Linux, MacOS.
ЖҮЙЕЛІК БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ: ДРАЙВЕРЛЕР
Екіншіден, жүйелік бағдарламалық қамтамасыз етудің ең маңызды түрі - бұл жүргізуші. Олар аппараттық құралдардың дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз етуге арналған. Дискіге арналған драйверлер компьютерде орнатылмаған болса, ол жұмыс істемейді. Сол сияқты - видеокарт, тінтуір, модем және тіпті процессор үшін. Әдеттегі желілік бағдарламалық құрал - маршрутизатор немесе модем драйвері. Бағдарламалық қамтамасыз етудің бұл түрі, әдетте, жабдық өндірушілермен қамтамасыз етіледі (және көптеген жағдайларда операциялық жүйелердің бөлігі болып табылады).Бұл жүйенің бағдарламалық жасақтамасының мәні. Бізбен бірге - қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету, ең танымал шешімдердің және пайдаланушыларға ұсынылатын негізгі мүмкіндіктердің мысалдары.
2)Компьютердің керекті бағдарламалар түрі мен сипаты.
ҚОЛДАНБАЛЫ БАҒДАРЛАМАЛАР: АНТИВИРУСТАР, УТИЛИТАЛАР
Қолданбалы бағдарламалық жасақтаманың жалпы түрлері антивирус және утилиталар болып табылады. Алғашқы компьютер компьютерді басқа бағдарламалық жасақтамаларын немесе олардың компьютердің аппараттық компоненттерін ажыратуға болатын зиянды бағдарламалардан қорғауға арналған. Ресейде ең танымал антивирустық бағдарламалардың бірі - NOD32, DrWeb, Kaspersky. Утилиталар компьютердің тұрақты жұмысын қамтамасыз ету үшін, процессордың, дискілердің, жадтың және компьютердің басқа аппараттық компоненттерінің дұрыс жұмыс істеуін бақылауға арналған.
ТАНЫМАЛ ҚОЛДАНБАЛЫ БАҒДАРЛАМАЛАР. MICROSOFT WORD
Қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз етудің нақты үлгілерінің қайсысы бүгінгі күні өзекті болып табылады? Ең алдымен, бұл сөздерді өңдеу бағдарламаларына қатысты. Компьютердегі мұндай операциялар тарихи түрде бірінші болып табылады. Сөзді өңдеу және байланысты әрекеттерді орындау үшін әлемдегі ең танымал бағдарламалардың бірі (кестелерді, графиктерді және т.б.) Word болып табылады. Әлемдегі ірі корпорациялардың бірі американдық Microsoft компаниясы. Оның ресейлік транскрипциясы қолайлы болып табылады, ол «Vord бағдарламасы» сияқты көрінеді.
Бүгінгі күні осы бағдарламалық жасақтаманың бірнеше нұсқасы шығарылды. Олардың әрқайсысының функцияларының әртүрлі, бірақ MS Word бағдарламасының бір немесе бірнеше модификациясында орындалатын негізгі (және көп талап етілетін) тапсырма мәтіндік пішімдеу болып табылады, оны файлға сақтап, принтерге дұрыс шығатын (қажет болса) қамтамасыз етеді.
MICROSOFT WORD: МҮМКІНДІКТЕРІ
«Program Vord» көптеген операцияларды орындай алады. Атап айтқанда:
- әріптер мен параграфтардың пішімдеуі (қажетті көлемдегі қаріптің және негізгі атрибуттардың таңбалары - астын сызу, қалың, көлбеу, желілер арасындағы қашықтық және т.б.)
- беттердің дизайнын жасау (фондағы түс пен суретті орнату, графиканы, суреттерді қосу және т.б.)
- Мәтінге ілеспе элементтерді қосу (кестелер, графиктер, белгішелер және т.б.)