Файл: Дезинфекция, дезинсекция мен дератизацияны йымдастыруа жне жргізуге ойылатын санитариялыэпидемиологиялы талаптар.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 04.12.2023
Просмотров: 229
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
3-тарау. Медициналық бұйымдарды дезинфекциялауды, стерильдеу алдындағы тазартуды, стерильдеуді және сақтауды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
35. Медициналық бұйымдар (бұдан әрі – МБ) адам организмімен жанасу дәрежесіне және пациенттің жұқтыру қаупіне қарай үш топқа бөлінеді:
1) сыни МБ – адамның тіндерімен, қуыстарымен немесе қан жүретін жолдарымен тікелей жанасатын медициналық мақсаттағы бұйымдар және медициналық техника;
2) жартылай сыни МБ – зақымданбаған сілемейлі қабықтармен жанасатын медициналық мақсаттағы бұйымдар және медициналық техника;
3) сыни емес МБ – зақымданбаған тері жабынымен жанасатын медициналық мақсаттағы бұйымдар және медициналық техника.
Сыни және жартылай сыни МБ стерильдеуге, сыни емес МБ орта және төмен деңгейдегі дезинфекциялауға жатады.
36. МБ-ны дезинфекциялау және стерильдеу алдында өңдеу осы Санитариялық қағидаларға 4 және 5-қосымшаларға сәйкес жүргізіледі
.
37. Денсаулық сақтау объектілерінде стерильді түрде шығарылатын тігіс материалы пайдаланылады. Тігіс материалын этил спиртімен өңдеуге және сақтауға жол берілмейді.
38. Наркоз-тыныс алу аппаратурасын пайдалануға дайындау кезінде аталған аппаратураны жарақтандыруға арналған арнайы бактериялық сүзгілер пайдаланылады. Бактериялық сүзгілерді орнату және алмастыру нақты бактериялық сүзгіні қолдану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады. Ылғандандырғыш резервуарларды толтыру үшін стерильді дистилденген су пайдаланылады. Аппараттардың алмалы-салмалы бөлшектері тиісті материалдардан жасалған МБ сияқты дезинфекцияланады.
39. Пациенттерге күтім жасау заттарын (ыдыс-аяқ, киім-кешек, судно) мынадай тәсілдермен:
1) дезинфекциялау құралының ерітіндісімен суланған мата сулықпен сүрту тәсілімен;
2) кейіннен сумен шая отырып, дезинфекциялау құралының ерітіндісіне батыру тәсілімен дезинфекциялайды.
40. МБ-ны стерильдеу осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшада көрсетілген химиялық әдіспен (стерильдеу құралдарының ерітінділеріне батыру арқылы), булау (жоғары қысыммен сумен қаныққан бумен әсер ету арқылы), ауа (құрғақ ыстық ауамен) әдісімен стерильдеу жолымен жүргізіледі.
41. МБ-ны стерильдеу сапасын бағалау осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес жүргізіледі.
42. МБ-ны дезинфекциялау, стерильдеу алдында тазарту және химиялық заттардың ерітінділерімен стерильдеу кезінде олардың арналары мен қуыстарын толтырып, дезинфекциялау құралдарының жұмыс ерітіндісіне (бұдан әрі - ерітінді) батырады. Алмалы-салмалы бұйымдарды бөлшектелген түрінде батырады, құлыпталатын бөлшектері бар құралдармен ерітіндіде бірнеше жұмыс жұмыс қозғалысын жасай отырып, осы құралдар ашылып батырылады.
43. Өңдеу жүргізуге арналған ерітіндінің мөлшері МБ-ның толық батырылуын қамтамасыз етеді, бұл ретте ерітіндінің мөлшері бұйымдардың үстінде кемінде бір сантиметр (бұдан әрі – см) құрайды.
44. Көп рет қолданылатын МБ-ны дезинфекциялағаннан кейін оны қолдану жөніндегі нұсқаулыққа (әдістемелік ұсынымдарға) сәйкес дезинфекциялау құралының қалдықтарынан жуады.
45. МБ-ны стерильдеу алдында тазарту сапасын бағалау күн сайын жүргізіледі. Мыналар: сынамаларды жүргізу күнін, өңделген бұйымдардың санын және атауын, тексерілген бұйымдардың санын, сынаманың нәтижесін, сынаманы жүргізген адамның тегін, атын және әкесінің атын көрсете отырып, стерильдеу бөлімшесінде – бір ауысымда өңделген бұйымдардың әрбір атауының 1%-ы; орталықтандырылмаған өңдеу кезінде – бір уақытта өңделген бұйымдардың әрбір атауының 1%-ы, бірақ кемінде үш бірлік бақыланады.
46. Жараның бетімен, қанмен (пациенттің организмінде немесе оған енгізілетін) және (немесе) инъекциялық препараттармен жанасатын МБ, сондай-ақ пайдалану процесінде сілемейлі қабықшамен жанасатын және оны зақымдайтын медициналық құралдардың жекелеген түрлері стерильденеді.
47. Булау әдісімен тоттануға төзімді металдардан жасалған МБ-ны, аспаптардың, аппараттардың бөлшектерін, әйнекті, киім-кешекті, таңып байлау материалын, мақта түйіршіктерін, резеңкеден, латекстен жасалған бұйымдарды және пластмассаның жекелеген түрлерін стерильдейді.
48. Ауа әдісімен МБ-ны, аспаптар мен аппараттардың, оның ішінде тоттануға төзімді емес металдан жасалған бөлшектерін, силиконды резеңкеден жасалған бұйымдарды стерильдейді. Ауа әдісімен стерильдеу алдында бұйымдарды стерильдеу алдындағы тазартудан кейін кептіру шкафында 85 Цельсий градус (бұдан әрі – оС) температурада көзге көрінетін ылғалы кеткенге дейін кептіреді. Ауа әдісімен стерильдеу үшін кептіру шкафтары пайдаланылмайды.
49. Химиялық құралдардың ерітінділерін қолдана отырып, химиялық стерильдеу әдісі конструкциясында термолабильді материалдар пайдаланылған бұйымдарды стерильдеу үшін қолданылады. Жұмыс ерітінділерінің араласуын болдырмау үшін оларға батырылған МБ құрғақ болуы тиіс. Химиялық құралдардың ерітінділерімен стерильдеу кезінде барлық әрекеттер асептика қағидаларын қатаң сақтай отырып жүргізіледі: стерильдеу үшін стерильді ыдыстар және бұйымдарды химиялық заттардың қалдықтарынан шаю үшін стерильді су пайдаланылады.
50. Плазмалық стерилизаторларда сутегі тотығы негізінде стерильдеу құралдарын пайдалана отырып, плазмалық әдіспен хирургиялық, эндоскопиялық құралдар, эндоскоптар, оптикалық құрылғылар мен құрал-жабдықтар, талшықты жарық өткізгіш кабельдер, зондтар мен бергіштер, электр сымдары мен кабельдер және металдардан, латекстен, пластмассадан, әйнектен және кремнийден жасалған бұйымдар стерильденеді.
51. Гласперленді стерилизаторлар стоматологиялық ұйымдарда (кабинеттерде) борлар мен ұсақ құралдарды қыздырылған әйнек шарлардың ішіне толық батырып стерильдеуте қолданылады. Гласперленді стерилизаторлар қыздырылған әйнек шарлардың ішіне толық батыру мүмкін емес анағұрлым үлкен стоматологиялық құралдардың жұмыс бөліктерін стерильдеу үшін пайдаланылмайды.
52. Металдан жасалған стоматологиялық құралдарды инфрақызыл әдіспен стерильдейді. Газ әдісімен стерильдеу құралы ретінде этилен қышқылын, формальдегидті, озонды пайдалана отырып, әртүрлі, оның ішінде термолабильді материалдардан жасалған бұйымдарды стерильдейді. Газ әдісімен стерильдеу алдында стерильдеу алдында тазартудан кейін бұйымдардан көрініп тұрған ылғалды жояды.
53. Булау, ауа және плазмалық әдістер кезінде бұйымдар қағаз, аралас және пластик стерильдеу қаптама материалдарын, сондай-ақ пергамент пен бөзді (стерильдеу әдісіне және қолдану жөніндегі нұсқаулыққа байланысты) пайдалана отырып, қаптамаланған түрінде стерильденеді. Стерильдеу бұйымдардың нақты топтарын стерильдеуге арналған құралдарды қолдану режимдеріне сәйкес, сондай-ақ стерилизаторларды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға сәйкес жүзеге асырылады.
54. Булау әдісі кезінде одан басқа (сүзгісі бар және сүзгісі жоқ) стерильдеу қораптарын пайдаланады. Ауа және инфрақызыл әдістері кезінде құралдарды қаптамаланмаған күйінде (ашық науаларда) стерильдеуге жол беріледі, одан кейін олар тез арада мақсаты бойынша пайдаланылады.
55. Қаптамаланған күйінде стерильденген бұйымдарды сақтау шкафтарда, жұмыс үстелдерінде жүзеге асырылады. Сақтау мерзімдері қаптамада көрсетіледі және оны қолдану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес қаптама материалының түрімен айқындалады.
56. Қаптамаланбаған күйінде бұйымдарды стерильдеуге тек орталықтандырылмаған өңдеу жүйесі кезінде мынадай жағдайларда:
1) МБ-ны химиялық заттардың ерітінділерімен стерильдеу кезінде;
2) металдан жасалған құралдарды портативті стерилизаторларда термиялық (гласперленді, инфрақызыл, ауа, булау) әдістермен стерильдеу кезінде жол беріледі. Қаптамаланбаған күйінде стерильденген барлық бұйымдарды тез арада мақсаты бойынша пайдаланады. Оларды кабинеттен кабинетке тасуға жол берілмейді.
57. Термиялық әдістердің бірімен қаптамаланбаған күйінде стерильденген құралдарды стерильдеуден кейін жабдықты пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген мерзім ішінде бактерицидті (ультракүлгін шамдармен жабдықталған) камераларда сақтауға, мұндай камералар болмаған жағдайда, стерильденген үстелде 6 сағаттан асырмай сақтауға жол беріледі.
58. Стерильденген қораптарда стерильденген МБ-ны оларды ашқаннан кейін 6 сағаттан асырмай пайдалануға жол беріледі.
59. Ультракүлгін шамдармен жарақталған бактерицидті камералар пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес олардың микроорганизмдермен екінші рет ластану тәуекелін азайту үшін құралдарды сақтау мақсатында ғана қолданылады. Мұндай жабдық бұйымдарды дезинфекциялау немесе стерильдеу мақсатында қолданылмайды.
60. Химиялық заттардың ерітінділерін қолдана отырып, химиялық әдіспен стерильдеу кезінде стерильді сумен жуылған, стерильденген бұйымдарды тез арада мақсаты бойынша пайдаланады немесе стерильденген жайма төселген, сүзгі бар стерильді стерильдеу қорабына 3 тәуліктен аспайтын мерзімге сақтауға қояды.
61. Стерильді үстелдің үстін жапқанға дейін емшара және манипуляциялау үй-жайлары ағымдағы жинауға жатады, жабдықты пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес есептелген уақытқа бактерицидті сәулелендіргіштер қосылады. Стерильді үстелдің үстін жабу бойынша барлық манипуляциялар стерильді халатпен, маска және қолғаппен стерильді жаймаларды пайдалана отырып жүргізіледі. Стерильді үстелді жабу күні мен уақыты белгіленеді. Стерильді үстелді 6 сағатқа жабады. Осы мерзім ішінде пайдаланылмаған стерильді үстелден алынған материалдар мен құралдар қайта стерильдеуге жіберіледі.
62. Медициналық манипуляциялар жүргізу кезінде дене аймағын өңдеу үшін антисептикалық ерітіндіге батырылған стерильді мақта немесе дәке түйіршіктер немесе бір рет қолданылатын стерильді антисептикалық сулықтар пайдаланылады. Стерильдеуден кейін сақтау мерзімі өткен стерильденген МБ-ны пайдалануға жол берілмейді.
63. Стерильдеуді бағалауға стерилизаторлардың дұрыс жұмысын, стерильдеу режимдері параметрлерінің мәндерін тексеруді және оның тиімділігін бағалауды қамтиды. Стерилизаторлардың жұмысын тексеруді физикалық (бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалана отырып), химиялық (химиялық индикаторларды пайдалана отырып) және бактериологиялық (биологиялық индикаторларды пайдалана отырып) әдістермен жүргізеді. Стерильдеу режимдерінің параметрлерін физикалық және химиялық әдістермен бақылайды.
Стерильдеу тиімділігін МБ стерильділігін бақылау кезінде бактериологиялық зерттеулердің нәтижелері негізінде бағалайды.
64. Стерилизаторларды орнатқаннан (жөндегеннен) кейін, сондай-ақ пайдалану барысында өндірістік бақылау тәртібімен жылына екі реттен сиретпей бактериологиялық бақылауға жатады.
65. Стерилизаторларға техникалық қызмет көрсетуді, оларды кепілді және ағымдағы жөндеуді сервистік қызметтердің мамандары жүзеге асырады.
66. Булау және ауа стерилизаторларының жұмысын бағалау химиялық және биологиялық тесттерді, термохимиялық индикаторларды пайдалана отырып, физикалық, химиялық және бактериологиялық әдістермен жүзеге асырылады.
67. Физикалық және химиялық әдістермен стерильдеу циклі процесінде булау және ауа стерилизаторларының жұмыс режимінің параметрлерін бағалау жүзеге асырылады, бактериологиялық әдіспен стерилизатор жұмысының тиімділігі бағаланады.
68. Стерилизаторлардың жұмысын бағалауды оларды әр жүктеген кезде денсаулық сақтау ұйымдарының мамандары жүргізеді.
69. Стерильдеу жабдығын өлшеу құралдары "Өлшем бірілігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен белгіленген тәртіппен тексеруге жатады.
70. Мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелері стерилизаторлар жұмысының тиімділігіне тексеруді жүзеге асырады.
71. Стерилизатордың температурасына тексеру жүргізу кезінде тесттерді (химиялық тесттер, термохимиялық индикаторлар мен биологиялық тесттер) стерильдеу материалы бар қаптама қағаздан жасалған пакеттерге орайды және осы Санитариялық қағидаларға 8-қосымшада көрсетілген булау және ауа стерилизаторларының жұмыс режимінің температуралық параметрлерін тексеруге арналған химиялық тесттер рецептурасына және бақылау нүктелерінің орналасуына сәйкес орналастырады.
72. Стерильдеу материалының әр партиясы стерилизатордың маркасы, нөмірі, стерильдеу уақыты, стерильдеу режимі, бақылау-тестінің нәтижелері көрсетіліп, журналда тіркеледі. Стерилизатордың паспорты, стерилизаторлардың техникалық жай-күйі мен стерильдеу тиімділігін тексеру актілері, хаттамалары денсаулық сақтау объектілеріндегі жауапты адамда сақталады.
73. Стерильді эндоскопиялық манипуляциялар кезінде пайдаланылатын эндоскоптар (жеке микробтық көрінісі бар организм қуыстарына табиғи жолдар арқылы эндоскоп енгізу) тікелей пайдаланылғаннан кейін алдын ала тазартуға, соңғы тазартуға, жоғары деңгейдегі дезинфекциялауға және микроорганизмдермен екінші рет ластануды болдырмайтын жағдайларда сақтауға жатады.
35. Медициналық бұйымдар (бұдан әрі – МБ) адам организмімен жанасу дәрежесіне және пациенттің жұқтыру қаупіне қарай үш топқа бөлінеді:
1) сыни МБ – адамның тіндерімен, қуыстарымен немесе қан жүретін жолдарымен тікелей жанасатын медициналық мақсаттағы бұйымдар және медициналық техника;
2) жартылай сыни МБ – зақымданбаған сілемейлі қабықтармен жанасатын медициналық мақсаттағы бұйымдар және медициналық техника;
3) сыни емес МБ – зақымданбаған тері жабынымен жанасатын медициналық мақсаттағы бұйымдар және медициналық техника.
Сыни және жартылай сыни МБ стерильдеуге, сыни емес МБ орта және төмен деңгейдегі дезинфекциялауға жатады.
36. МБ-ны дезинфекциялау және стерильдеу алдында өңдеу осы Санитариялық қағидаларға 4 және 5-қосымшаларға сәйкес жүргізіледі
.
37. Денсаулық сақтау объектілерінде стерильді түрде шығарылатын тігіс материалы пайдаланылады. Тігіс материалын этил спиртімен өңдеуге және сақтауға жол берілмейді.
38. Наркоз-тыныс алу аппаратурасын пайдалануға дайындау кезінде аталған аппаратураны жарақтандыруға арналған арнайы бактериялық сүзгілер пайдаланылады. Бактериялық сүзгілерді орнату және алмастыру нақты бактериялық сүзгіні қолдану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады. Ылғандандырғыш резервуарларды толтыру үшін стерильді дистилденген су пайдаланылады. Аппараттардың алмалы-салмалы бөлшектері тиісті материалдардан жасалған МБ сияқты дезинфекцияланады.
39. Пациенттерге күтім жасау заттарын (ыдыс-аяқ, киім-кешек, судно) мынадай тәсілдермен:
1) дезинфекциялау құралының ерітіндісімен суланған мата сулықпен сүрту тәсілімен;
2) кейіннен сумен шая отырып, дезинфекциялау құралының ерітіндісіне батыру тәсілімен дезинфекциялайды.
40. МБ-ны стерильдеу осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшада көрсетілген химиялық әдіспен (стерильдеу құралдарының ерітінділеріне батыру арқылы), булау (жоғары қысыммен сумен қаныққан бумен әсер ету арқылы), ауа (құрғақ ыстық ауамен) әдісімен стерильдеу жолымен жүргізіледі.
41. МБ-ны стерильдеу сапасын бағалау осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес жүргізіледі.
42. МБ-ны дезинфекциялау, стерильдеу алдында тазарту және химиялық заттардың ерітінділерімен стерильдеу кезінде олардың арналары мен қуыстарын толтырып, дезинфекциялау құралдарының жұмыс ерітіндісіне (бұдан әрі - ерітінді) батырады. Алмалы-салмалы бұйымдарды бөлшектелген түрінде батырады, құлыпталатын бөлшектері бар құралдармен ерітіндіде бірнеше жұмыс жұмыс қозғалысын жасай отырып, осы құралдар ашылып батырылады.
43. Өңдеу жүргізуге арналған ерітіндінің мөлшері МБ-ның толық батырылуын қамтамасыз етеді, бұл ретте ерітіндінің мөлшері бұйымдардың үстінде кемінде бір сантиметр (бұдан әрі – см) құрайды.
44. Көп рет қолданылатын МБ-ны дезинфекциялағаннан кейін оны қолдану жөніндегі нұсқаулыққа (әдістемелік ұсынымдарға) сәйкес дезинфекциялау құралының қалдықтарынан жуады.
45. МБ-ны стерильдеу алдында тазарту сапасын бағалау күн сайын жүргізіледі. Мыналар: сынамаларды жүргізу күнін, өңделген бұйымдардың санын және атауын, тексерілген бұйымдардың санын, сынаманың нәтижесін, сынаманы жүргізген адамның тегін, атын және әкесінің атын көрсете отырып, стерильдеу бөлімшесінде – бір ауысымда өңделген бұйымдардың әрбір атауының 1%-ы; орталықтандырылмаған өңдеу кезінде – бір уақытта өңделген бұйымдардың әрбір атауының 1%-ы, бірақ кемінде үш бірлік бақыланады.
46. Жараның бетімен, қанмен (пациенттің организмінде немесе оған енгізілетін) және (немесе) инъекциялық препараттармен жанасатын МБ, сондай-ақ пайдалану процесінде сілемейлі қабықшамен жанасатын және оны зақымдайтын медициналық құралдардың жекелеген түрлері стерильденеді.
47. Булау әдісімен тоттануға төзімді металдардан жасалған МБ-ны, аспаптардың, аппараттардың бөлшектерін, әйнекті, киім-кешекті, таңып байлау материалын, мақта түйіршіктерін, резеңкеден, латекстен жасалған бұйымдарды және пластмассаның жекелеген түрлерін стерильдейді.
48. Ауа әдісімен МБ-ны, аспаптар мен аппараттардың, оның ішінде тоттануға төзімді емес металдан жасалған бөлшектерін, силиконды резеңкеден жасалған бұйымдарды стерильдейді. Ауа әдісімен стерильдеу алдында бұйымдарды стерильдеу алдындағы тазартудан кейін кептіру шкафында 85 Цельсий градус (бұдан әрі – оС) температурада көзге көрінетін ылғалы кеткенге дейін кептіреді. Ауа әдісімен стерильдеу үшін кептіру шкафтары пайдаланылмайды.
49. Химиялық құралдардың ерітінділерін қолдана отырып, химиялық стерильдеу әдісі конструкциясында термолабильді материалдар пайдаланылған бұйымдарды стерильдеу үшін қолданылады. Жұмыс ерітінділерінің араласуын болдырмау үшін оларға батырылған МБ құрғақ болуы тиіс. Химиялық құралдардың ерітінділерімен стерильдеу кезінде барлық әрекеттер асептика қағидаларын қатаң сақтай отырып жүргізіледі: стерильдеу үшін стерильді ыдыстар және бұйымдарды химиялық заттардың қалдықтарынан шаю үшін стерильді су пайдаланылады.
50. Плазмалық стерилизаторларда сутегі тотығы негізінде стерильдеу құралдарын пайдалана отырып, плазмалық әдіспен хирургиялық, эндоскопиялық құралдар, эндоскоптар, оптикалық құрылғылар мен құрал-жабдықтар, талшықты жарық өткізгіш кабельдер, зондтар мен бергіштер, электр сымдары мен кабельдер және металдардан, латекстен, пластмассадан, әйнектен және кремнийден жасалған бұйымдар стерильденеді.
51. Гласперленді стерилизаторлар стоматологиялық ұйымдарда (кабинеттерде) борлар мен ұсақ құралдарды қыздырылған әйнек шарлардың ішіне толық батырып стерильдеуте қолданылады. Гласперленді стерилизаторлар қыздырылған әйнек шарлардың ішіне толық батыру мүмкін емес анағұрлым үлкен стоматологиялық құралдардың жұмыс бөліктерін стерильдеу үшін пайдаланылмайды.
52. Металдан жасалған стоматологиялық құралдарды инфрақызыл әдіспен стерильдейді. Газ әдісімен стерильдеу құралы ретінде этилен қышқылын, формальдегидті, озонды пайдалана отырып, әртүрлі, оның ішінде термолабильді материалдардан жасалған бұйымдарды стерильдейді. Газ әдісімен стерильдеу алдында стерильдеу алдында тазартудан кейін бұйымдардан көрініп тұрған ылғалды жояды.
53. Булау, ауа және плазмалық әдістер кезінде бұйымдар қағаз, аралас және пластик стерильдеу қаптама материалдарын, сондай-ақ пергамент пен бөзді (стерильдеу әдісіне және қолдану жөніндегі нұсқаулыққа байланысты) пайдалана отырып, қаптамаланған түрінде стерильденеді. Стерильдеу бұйымдардың нақты топтарын стерильдеуге арналған құралдарды қолдану режимдеріне сәйкес, сондай-ақ стерилизаторларды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға сәйкес жүзеге асырылады.
54. Булау әдісі кезінде одан басқа (сүзгісі бар және сүзгісі жоқ) стерильдеу қораптарын пайдаланады. Ауа және инфрақызыл әдістері кезінде құралдарды қаптамаланмаған күйінде (ашық науаларда) стерильдеуге жол беріледі, одан кейін олар тез арада мақсаты бойынша пайдаланылады.
55. Қаптамаланған күйінде стерильденген бұйымдарды сақтау шкафтарда, жұмыс үстелдерінде жүзеге асырылады. Сақтау мерзімдері қаптамада көрсетіледі және оны қолдану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес қаптама материалының түрімен айқындалады.
56. Қаптамаланбаған күйінде бұйымдарды стерильдеуге тек орталықтандырылмаған өңдеу жүйесі кезінде мынадай жағдайларда:
1) МБ-ны химиялық заттардың ерітінділерімен стерильдеу кезінде;
2) металдан жасалған құралдарды портативті стерилизаторларда термиялық (гласперленді, инфрақызыл, ауа, булау) әдістермен стерильдеу кезінде жол беріледі. Қаптамаланбаған күйінде стерильденген барлық бұйымдарды тез арада мақсаты бойынша пайдаланады. Оларды кабинеттен кабинетке тасуға жол берілмейді.
57. Термиялық әдістердің бірімен қаптамаланбаған күйінде стерильденген құралдарды стерильдеуден кейін жабдықты пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген мерзім ішінде бактерицидті (ультракүлгін шамдармен жабдықталған) камераларда сақтауға, мұндай камералар болмаған жағдайда, стерильденген үстелде 6 сағаттан асырмай сақтауға жол беріледі.
58. Стерильденген қораптарда стерильденген МБ-ны оларды ашқаннан кейін 6 сағаттан асырмай пайдалануға жол беріледі.
59. Ультракүлгін шамдармен жарақталған бактерицидті камералар пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес олардың микроорганизмдермен екінші рет ластану тәуекелін азайту үшін құралдарды сақтау мақсатында ғана қолданылады. Мұндай жабдық бұйымдарды дезинфекциялау немесе стерильдеу мақсатында қолданылмайды.
60. Химиялық заттардың ерітінділерін қолдана отырып, химиялық әдіспен стерильдеу кезінде стерильді сумен жуылған, стерильденген бұйымдарды тез арада мақсаты бойынша пайдаланады немесе стерильденген жайма төселген, сүзгі бар стерильді стерильдеу қорабына 3 тәуліктен аспайтын мерзімге сақтауға қояды.
61. Стерильді үстелдің үстін жапқанға дейін емшара және манипуляциялау үй-жайлары ағымдағы жинауға жатады, жабдықты пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес есептелген уақытқа бактерицидті сәулелендіргіштер қосылады. Стерильді үстелдің үстін жабу бойынша барлық манипуляциялар стерильді халатпен, маска және қолғаппен стерильді жаймаларды пайдалана отырып жүргізіледі. Стерильді үстелді жабу күні мен уақыты белгіленеді. Стерильді үстелді 6 сағатқа жабады. Осы мерзім ішінде пайдаланылмаған стерильді үстелден алынған материалдар мен құралдар қайта стерильдеуге жіберіледі.
62. Медициналық манипуляциялар жүргізу кезінде дене аймағын өңдеу үшін антисептикалық ерітіндіге батырылған стерильді мақта немесе дәке түйіршіктер немесе бір рет қолданылатын стерильді антисептикалық сулықтар пайдаланылады. Стерильдеуден кейін сақтау мерзімі өткен стерильденген МБ-ны пайдалануға жол берілмейді.
63. Стерильдеуді бағалауға стерилизаторлардың дұрыс жұмысын, стерильдеу режимдері параметрлерінің мәндерін тексеруді және оның тиімділігін бағалауды қамтиды. Стерилизаторлардың жұмысын тексеруді физикалық (бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалана отырып), химиялық (химиялық индикаторларды пайдалана отырып) және бактериологиялық (биологиялық индикаторларды пайдалана отырып) әдістермен жүргізеді. Стерильдеу режимдерінің параметрлерін физикалық және химиялық әдістермен бақылайды.
Стерильдеу тиімділігін МБ стерильділігін бақылау кезінде бактериологиялық зерттеулердің нәтижелері негізінде бағалайды.
64. Стерилизаторларды орнатқаннан (жөндегеннен) кейін, сондай-ақ пайдалану барысында өндірістік бақылау тәртібімен жылына екі реттен сиретпей бактериологиялық бақылауға жатады.
65. Стерилизаторларға техникалық қызмет көрсетуді, оларды кепілді және ағымдағы жөндеуді сервистік қызметтердің мамандары жүзеге асырады.
66. Булау және ауа стерилизаторларының жұмысын бағалау химиялық және биологиялық тесттерді, термохимиялық индикаторларды пайдалана отырып, физикалық, химиялық және бактериологиялық әдістермен жүзеге асырылады.
67. Физикалық және химиялық әдістермен стерильдеу циклі процесінде булау және ауа стерилизаторларының жұмыс режимінің параметрлерін бағалау жүзеге асырылады, бактериологиялық әдіспен стерилизатор жұмысының тиімділігі бағаланады.
68. Стерилизаторлардың жұмысын бағалауды оларды әр жүктеген кезде денсаулық сақтау ұйымдарының мамандары жүргізеді.
69. Стерильдеу жабдығын өлшеу құралдары "Өлшем бірілігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен белгіленген тәртіппен тексеруге жатады.
70. Мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелері стерилизаторлар жұмысының тиімділігіне тексеруді жүзеге асырады.
71. Стерилизатордың температурасына тексеру жүргізу кезінде тесттерді (химиялық тесттер, термохимиялық индикаторлар мен биологиялық тесттер) стерильдеу материалы бар қаптама қағаздан жасалған пакеттерге орайды және осы Санитариялық қағидаларға 8-қосымшада көрсетілген булау және ауа стерилизаторларының жұмыс режимінің температуралық параметрлерін тексеруге арналған химиялық тесттер рецептурасына және бақылау нүктелерінің орналасуына сәйкес орналастырады.
72. Стерильдеу материалының әр партиясы стерилизатордың маркасы, нөмірі, стерильдеу уақыты, стерильдеу режимі, бақылау-тестінің нәтижелері көрсетіліп, журналда тіркеледі. Стерилизатордың паспорты, стерилизаторлардың техникалық жай-күйі мен стерильдеу тиімділігін тексеру актілері, хаттамалары денсаулық сақтау объектілеріндегі жауапты адамда сақталады.
73. Стерильді эндоскопиялық манипуляциялар кезінде пайдаланылатын эндоскоптар (жеке микробтық көрінісі бар организм қуыстарына табиғи жолдар арқылы эндоскоп енгізу) тікелей пайдаланылғаннан кейін алдын ала тазартуға, соңғы тазартуға, жоғары деңгейдегі дезинфекциялауға және микроорганизмдермен екінші рет ластануды болдырмайтын жағдайларда сақтауға жатады.