Файл: Тапсырма. 8 апта 1 курс В2 Саба таырыбы Жастар арасындаы девиантты мінезлы Тыдалым (мтін, бейне материал) леді тыдаыз. Шкрім дайберділы Жастара.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 06.12.2023
Просмотров: 33
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Тапсырма. 8 апта 1 курс В2
Сабақ тақырыбы: Жастар арасындағы девианттық мінез-құлық
-
Тыңдалым (мәтін, бейне материал)
Өлеңді тыңдаңыз. Шәкәрім Құдайбердіұлы «Жастарға»
Кел, жастар, біз бір түрлі жол табалық,
Арам, айла, зорлықсыз мал табалық.
Өшпес өмір, таусылмас мал берерлік
Бір білімді данышпан жан табалық.
Ал, енді, олай болса, кімді алалық?
Қазақта қай жақсы бар көз саларлық?
Шын іздесек, табармыз шыны ғалым,
Күнде күйлей бермелік бозбалалық.
Сақ болалық, бір шоқып, бір қаралық!
Қарауылдар мезгіл ғой, тұр, қаралық!
Жүз айтқанмен, өзгенің бәрі надан,
Жалыналық Абайға, жүр, баралық!
Білімді сол кісіден ізденелік!
«Әдейі іздеп біз келдік сізге» делік.
«Өмір зая болмастық өнер үйрет,
Ақылыңды аяма бізге» делік.
«Көп қуға көзіңізді сүзбе» делік!
«Ұқпас деп бізден үміт үзбе» делік!
«Залымдар заң үйретіп адастырды,
Бізді сал жөнделерлік ізге» делік!
Тапқан іске таласпай, шын көнелік!
Жұртқа күлкі болмалық, жөнделелік!
Арамдықпен, алдаумен күн өткізбей,
Өтірікке өлгенше, шынға өлелік!
https://www.youtube.com/watch?v=Os3Fde1FzFA
Тапсырма А.
Бос жерге тиісті сөзді жазыңыз.
Кел, жастар, біз бір түрлі жол табалық,
Арам, айла, зорлықсыз ........................
Өшпес өмір, таусылмас мал берерлік
......................................... жан табалық.
Ал, енді, олай болса, кімді алалық?
...........қай жақсы бар көз саларлық?
Шын іздесек, .............шыны ғалым,
Күнде күйлей бермелік бозбалалық.
................., бір шоқып, бір қаралық!
Қарауылдар мезгіл ғой, тұр, қаралық!
Жүз айтқанмен, өзгенің.....................,
Жалыналық ..............., жүр, баралық!
Білімді сол кісіден ізденелік!
«Әдейі іздеп ...................сізге» делік.
«Өмір зая болмастық .......................,
........................... аяма бізге» делік.
Тапқан іске таласпай, шын көнелік!
Жұртқа .......... болмалық, жөнделелік!
Арамдықпен, ................күн өткізбей,
Өтірікке өлгенше, .............................!
Тапсырма В.
Сұраққа жауап беріңіз.
-
Өлең не жайында? -
Ақын жастардың қандай жаман қасиеттерден аулақ болу керектігін айтты?
Жұптық жұмыс.
Тапсырма: Ой бөлісіңіз. Диалог құрастырыңыз.
Идеал (лат. idealis << гр. ίδέα — идея, ұғым, таным, франц. іdeal, грек. іdea – ой, түсінік) — адам бойындағы асыл арманды, мақсатты білдіретін ұғым; талаптың, iс-әрекеттің жоғарғы мақсаты, белгiлi бiр нәpceнiң үздiк үлгici.
Сіздің идеалыңыз кім?
Жастарға идеал керек пе?
Айтылым
Шәкәрім Құдайбердіұлы «Жастарға» өлеңі
https://www.youtube.com/watch?v=Os3Fde1FzFA
Тапсырма А.
Адамға тән жақсы қасиеттер мен жаман қасиеттерді бөліп айтып беріңіз.
Тапсырма В.
«Жастарға» өлеңінің бүгінгі жастар тәрбиесіне қатысты өзектілігі туралы ойыңызды талдап айтыңыз.
-
Оқылым
Оқыңыз.
Девиантты мінез – құлық пен біздің мемлекетіміздің ғана емес, әрбір әлеуметтік қоғамның маңызды мәселелерінің бірі болып табылады. Біздің әрқайсымыз күн сайын әр түрлі әлеуметтік жағымсыз мінез - құлықтың пайда болуымен кездесеміз: агрессия, қатыгездік, зиянды әдеттер, заңға қарсы іс әрекеттер және т.б. Сонда бірталай сұрақ туындайды. Осындай мінез - құлықтың себебі қандай? Адамың өзіне және маңындағыларға да зиян тигізуіне не апарады?
Девианты мінез құлық-қоғамда ресми дәстүрлі қалыптасқан заңға және нормаларға сәйкеспейтін мінез-құлық. Девианттық мінез-құлық ішкілікке салыну, қараусыз қалу, нашақорлық, кәмелетке толмағандар арасында қылмыстар және басқада формаларда көрінеді. Девиантық мінез- құлық психологтарды, дәрігерлерді, құқық қорғау органдарының қызметкерлерін, социология, философия мамандарын ойлантпай қоймайды
Қазіргі таңда қоғамызда жыл өткен сайын қылмыс жасаушылардың жасы жасарып, нашақорлық, тәртіпсіздік, девиантты тәртіптегі балалар саны өсіп отыр. Кейбір балалардың мінез құлқындағы жағымсыз ерекшеліктері және қалыпты нормадан ауытқуы, заң бұзушылық арқылы көңіл аударту, алынған ақыл мен міндеттерді орындамау, қоғам мен мектеп, сол сияқты мектептегі талаптарды тыңдамау салдарынан туындайтын іс - әрекеттерді «девиант»деп айтамыз. Бұл тәртіп бұзу, адамгершілік мінез құлықты сақтамау және заң нормаларына бағынбаудан келіп туындататын жасөспірімдер. Девиантты мінез - құлқы балаларға тәртіпсіздік, әлеуметтік тәрбиеге қарсы, заңға қарама - қайшы, теріс іс - әрекеттерді бойына сіңірген балаларды жатқызу болады. Олар өмірдің ащысын көп көрген, отбасы жылуы болмауынан ұшырасады. Бұл балалардың дамуында кідіріс болады, тіпті физикалық және психикалық аурулар симптомының пайда болуына әкеліп соқтырады. Соның салдары денсаулықтың төмендеуіне себеп болады, сондықтан да
оларды тек педагогтар емес, дәрігерлерде бақылау керек.
Топтық жұмыс.
Екі топқа бөлініңіз. Төмендегі ойларды топ болып талқылаңыз.
-
Деватты мінезді балалар кімдер? -
Оны қалай білеміз? -
Қиын бала дегеніміз кім?
Тапсырма А.
Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді жазыңыз.
Керекті сөздер: білімге, девиация, жасөспірімді, мінез-құлықтық
Бір қатар ғалымдардың пайымдауынша, ...... дегеніміз – қалып пен ауытқушылықтың арасындағы шек, қалыптың ең шеткі нұсқасы. Девианттылықты қалып туралы ........ сүйене отырып қана анықтауға болады. Девиант деп, «жай бір мәрте және кездейсоқ ....... нормадан ауытқып кеткен жасөспірімді емес, тұрақты түрде девианттық мінез-құлық танытатын», әлеуметтік-теріс сипаттағы ....... атаған жөн.
Тапсырма В.
Кестедегі ақпараттарды тиісті орындарға қойыңыз (А,Ә, Б, В)
Девиантты мінез-құлықты жасөспірімдерді педагогикалық мінездемелері жағынан төрт топқа бөлеміз.
-
Жүйке ауруларына шалдыға бастаған балалар.
-
Мінез-құлықтарын басқара алмайды. -
Дөрекілік, қатігездік, мейірімсіздік мінез көрсетеді. -
Әлі бұзыла қоймаған, өз жүріс-тұрыстарын түзете алады.
Өз мінез-құлықтарын басқара алмай, өзін-өзі тәрбиелеуге бейімділіктері жоқ жасөспірімдердің шағын тобы жатады. Қоғамға жат мінез-құлықтары қалыптаспағаны сонша, олар өздерінің теріс қылықтарына талдау бере алмайтын жасөспірімдер. Бұл топқа қатігездік,зорлық-зомбылық көрсетумен қатар ұрлық, тонау, ішімдік және наша тарту істеріне әбден машықтанған жасөспірімдер енеді. |
Адамгершілік қадір-қасиеттері төмендей бастаған, әлеуметтік бағдарлары қоғамға жат сыңаймен сипатталады. Бұлар қатігездік қылықтарымен қатар,ұрлық, тонау, зорлық-зомбылық жасау, темекі мен наша тарту, уытты сұйық заттарды иіскеу сияқты әдеттерге икемдене бастаған. Бұл топқа тәртібі нашарлаған, құқық тәртібін бұзушы жасөспірімдер жатады, бірақ бұл балалар әлі бұзыла қоймаған,өз жүріс-тұрыстарын түзетуге мүмкіндік – қабілеті бар, тек педагог тарапынан басқаруды талап етеді |
жасөспірімдердің мінез-құлқында дөрекілік, қатігездік, мейірімсіздік, үлкен-кішіні сыйламау сияқты әдет-дағдылар толық қалыптаспағанымен, олар іштей өз жүріс-тұрыстары мен іс-әрекеттеріне баға бере алмайды. Бірақ өз мінез-құлқын
| В. Төртінші топқа жататындар Жүйке ауруларына (невроз, неврастения, кісіні мезі қылатын әдет) шалдыға бастаған балаларды жатқызамыз. Мұндай жасөспірімдерге педагог-психологтар мен дәрігерлер тарапынан дербес қарым-қатынас, ілтипат, сый-құрмет, жылы лебіз қажет. |
-
Жазылым: (грамматикалық тапсырмалар, диктант, эссе, жаттығу т.б.)
Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем
1. Жай сөйлемдердің мағыналары бір- бірлеріне қарама - қарсы болып келеді.
2. Бірақ, дегенмен, сонда да, сөйтсе де, әйтсе де,алайда жалғаулық шылаулар арқылы байланысады.
3. Жалғаулықсыз қарсылықты салаластың аражігі үтір мен сызықша арқылы ажыратылады. Жай сөйлемдердің баяндауыштары көбінесе болымды-болымсыз формадағы сөздерден жасалады.Құрамындағы жай сөйлемдердің біріндегі іс, оқиға екіншісіндегі іс, оқиғаға қарама - қарсы болатын салалас құрмаластың түрін қарсылықты салалас дейміз. Қарсылықты салалас жалғаулықты, жалғаулықсыз болып екіге бөлінеді.
-
Жалғаулықсыз қарсылықты салалас.
Мыс: Атаның баласы болма – адамның баласы бол. Арман сәлем беріп еді, - ол қырын қарап кетті (үтір, сызықша қойылады).
-
Жалғаулықты қарсылықты салалас бірақ, алайда, дегенмен, сонда да, сөйтсе де, әйтсе де, жалғаулықтары арқылы жасалады.
Мыс: Мен кітапханаға барып ақпарат іздедім, бірақ таппадым. ( үтір қойылады). Ол таңертең сабаққа барғысы келмеді, дегенмен баруға тура келді. ( үтір қойылады).
Жаттығулармен жұмыс.
Тапсырма А. Берілген жай сөйлемдерге ойларыңнан қарама - қарсы мәнді жай сөйлем ойлап жазып, қарсылықты салалас құраңыз.
-
Жел саябырлаған сияқты, ... . -
Жауап дұрыс сияқты, ....... -
Ол тамақ ішкісі келді, ...... -
Күн ыстық, ........... -
Теңіз тынышталды, ... . -
Бұрын бай еді, ... . -
Көп балалы үйдің шаң - шұңы көп болушы еді, ... . -
Жаз ортасы болып қалды, ... . -
Ол ағылшын тілін үйренгісі келеді,....... -
Мәтінді оқып болдым, .........
Тапсырма В. Аяқталмаған мақалдарды аяқтаңыз.
-
Тау мен тасты су бұзар, ........(адамзатты сөз бұзар.) -
Үйлену оңай, -...........(үй болу қиын.) -
Сөзің тәтті болсын, - ...........(ашуың қатты болсын.) -
Сүңгінің жарасы бітер, - ..........(тіл жарасы бітпес.) -
Ана тілің –арың бұл, .........(.ұятың боп тұр бетте.) -
Өзге тілдің бәрін біл, - .........(..өз тіліңді құрметте.) -
Кесел батпандап кіреді, - ......( Мысқылдап шығады.) -
Бірге тумақ бар, - ........( Бірге жүрмек жоқ.) -
Көп жасаған білмейді, ...... (көп көрген біледі.) -
Бас болмақ оңай, - .........( бастамақ қиын. )
Рефлексия
Тапсырма А.
“Екі жұлдыз, бір тілек”
Тапсырма В.
«Жылы сөз» ойыны.
Барлық қатысушылар шеңбер жасап тұрады. Бастаушы өзінің көршісіне бұрылып қошемет сөз айтады (комплимент) ол оған рахмет айтып келесі адамға жақсы сөз айтады. Ойынды бәрі жылы сөз тыңдап болғаннан кейін тоқтауға болады.
Үй жұмысы.
Тапсырма:
-
«Ұлтқа қызмет етудің жарқын үлгілері» тақырыбына ақпараттық презентация дайындаңыз. -
«Жастардың байлық туралы көзқарасы» тақырыбында сипаттама мәтін құраңыз. -
Қарсылықты салалас құрмаласқа сөйлем құрастырып жазыңыз.