Файл: збек тили фанидан жамловчи баолашга доир топширилар 4синф Билим олувчининг махфий коди 4.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 06.12.2023
Просмотров: 66
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
3-чорак учун мўллжалланган Жамловчи баҳолаш топшириқлари. Юқори балл: 18балл
1-топшириқ. Тинглаш ва сўзлаш.
Томчилар
Деразанинг олдида битта гилос билан кекса ўрик дарахти бор. Уларнинг гули тўкилиб, довучча туккан. Лекин довуччалар барглар орасида кўзга кўринмайди. Барглар ёмғирдан кейин тиниқ кўринади. Томчилар офтоб нурида юлдузчалардай чарақлаб турарди. Шу пайт кучсиз шабада эсди. Бундан барглар салгина қимирлади. Томчилар эса эса дув этиб ерга тўкилдилар. Бу манзарани кўриш қандай завқли-а? Сиз ҳам ана шундай ҳолатни кузатганмисиз?
Матн нима ҳақида? (1)
.......................................................................................................................................................................................................................................................................
Матнда қандай табиий ҳодисалар ҳақида айтилган? (1)
....................................................................................................................................
Матндаги табиат манзараси қайси фаслда рўй берган деб ўйлайсиз? (1)
....................................................................................................................................
Матн мазмунига мос бўлган саволни белгиланг (1)
А) Ўрик дарахти қаерда ўсар эди?
Б) Томчилар қандай чарақлаб турарди?
В) Гуллар нима таъсиридан тебранар эди?
Г) Қайси фаслда гилос гуллайди?
Ажратиб кўрсатилган феълнинг синонимини ёзинг (1)
....................................................................................................................................
Ўқиш. 3-топшириқ. Матнни тушуниб ўқинг
Кичкина боғбон
Шерзоднинг дадаси боғбон. Кунлар исиб, қор эриб, ерлар қуриши билан улар чумолилар каби боғда сидқидилдан меҳнат қилади. Шерзод доим дадасига ёрдамлашади. Бир куни уларнинг ёнига Ботир югуриб келиб:
-Шерзод, юр ўйнаймиз,- деди.
-Менинг ишларим кўп, -деб жавоб берди Шерзод.
-Шуни ҳам иш деб ўйлайсанми? Барчасини даданг бажара қолади. Ўйнаган яхши эмасми?
Ботир ўйинчоқларини бирин –кетин чиқара бошлади. Шерзод жудаям ўйнагиси келса-да, ўзини тутиб ишини давом эттираверди. Куз келди. Боғдаги турли мевалар ва резавор мевалар пишиб етилди. Шерзод меваларни ўзи ҳам еб, дўстига ҳам олиб берди. Ботир меваларни тўйиб еб олиб:
-Ҳозир мен ҳаммасини еб тугатаман, ҳеч нарса қолмайди, -деди.
-Қолади. Дадам : “Она ер меҳнатини аямай, ҳормай меҳнат қилганларини ўз саҳовати билан сийлайди” деган, -деди Шерзод.
1). “ Боғбон” сўзига таъриф беринг (1)
.................................................................................................................................
2). “ Она ер меҳнатини аямай, ҳормай меҳнат қилганларини ўз саҳовати билан сийлайди.” –деган гапни қандай тушундингиз? (1)
.................................................................................................................................
3). “сийлайди” феълини синонимини ёзинг (1)
..............................................................................................................................
4) Матндаги кишилик олмошларни топиб ёзинг. Олмошларнинг шахс- сонини аниқланг (5)
...........................................................................................................................................................................................................................................................................
5) Матндаги боғловчиларни аниқлаб ёзинг (1)
............................................................................................................................................................................................................................................................................
Ёзиш. 4-топшириқ. (4)
“Табиатни асраш –инсонларнинг бурчи” мавзусида эссе ёзинг
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
,
1.Матнни ўқинг. Матндаги қўшма гапни топиб ёзинг. (2балл))
Она Ер
Она Ерни астойдил меҳр билан севинг. Она Ер –хазина. Ер жамики бойликларнинг, ноз-неъматларнинг онаси ҳисобланади. У жамики бойликларнинг, ноз-неъматларнинг онаси ҳисобланади. У сени кийдиради, едиради, қанча саҳовати бўлса сендан аямайди. Она Ернинг жамолини очиш учун меҳнатингни аямасанг, у ҳам яхшилигингга яхшилик билан жавоб қайтаради.
............................................................................................................................................................................................................................................................................
2.Чизиқлар ўрнига мос уюшиқ бўлаклар қўйиб ёзинг. (3балл)
..............., ................. , ................, ............. фаслларни биламан. Онам ..........., ............. , .............. , ............ каби гулларни парвариш қилади.
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3.Ва, аммо, лекин, бироқ боғловчисини қитнаштириб 2 та гап тузиб ёзинг. (2 балл)
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4-чорак 8-бўлим. 1-нусха Балл: 10 б
1.Қуйидаги феълларга антоним феъллар топиб ёзинг.(3 б)
Қувонди, тушди, ушлади, чиқди, сайради, кетди, ўсди, улгурди.
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2.Кўп маъноли сўзлар қатнашган 2 та гап тузинг (2 балл)
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. Мақолни давом эттиринг ва мазмунини тушунтиринг.(2 б)
Тилинг сақла, ............... .............. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. “Менинг орзуим” мавзусида эссе ёзинг. (3 б). (ёзувига, гап сони 5 тадан кам эмаслигига, мавзуни ёрита олишига).
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4-чорак учун мўллжалланган Жамловчи баҳолаш топшириқлари.
Юқори балл: 18балл
1-топшириқ. Тинглаш ва сўзлаш. (1)
Галактика –самовий жисмлар: юлдузлар, планеталар ва астероидлар билан тўлдирилган чексиз коинот . Коинот 15 миллиард йил аввал юз берган улкан портлашдан кейин пайдо бўлган. Ушбу портлашда аввало химиявий элементлар пайдо бўлиб, уларнинг баъзи бўлаклари бирлашиб, юлдузларни ҳосил қилган. Кейинчалик эса миллиардлаб галактикалар шаклланган.
Юлдузлар ҳар хил галактикаларни ташкил қилади. Бизнинг Қуёш ва бошқа юлдузлар билан бирлашиб, спирал “Сомон йўли” галактикасини ташкил қилди. Уни булутсиз тунларда узуқ-юлуқ ташланган олтинранг похол каби ёруғ йўлак сифатида кўриш мумкин. Галактиканинг диаметри тахминан юз минг нур йилига вертикал ўлчами эса марказида тахминан бир нур йилига тенг.
Матндаги асосий таянч сўзларни ёзинг (3)
..................................................................................................................................................................................................................................................................................
Таянч сўзларни фойдаланиб, матн мазмунини айтинг. (1)
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Галактикалар ҳақида нималар биласиз?(1)
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Ўқиш топшириғи.Матнни тушуниб ўқинг. Берилган топшириқларни бажаринг. (1)
Тирик кўз
Кўзимни очдим. Атроф хиралашган , зўрға кўринади. Қаердаман? Нима бўлди? Тўсатдан юрагим тез-тез ура бошлади. Бақрайган кўз мени тешиб юборгудай қараб турибди. Ўткир нигоҳ буткул танамдан ўтиб, миямдаги фикрларни ўқиб тургандай. Ундан қутула олмайдигандайман. У гўё мени қоронғуликка тортарди, тортарди.
Балки бунинг ҳаммаси тушдир? Йўқ!Кўзимни юмдим. Бояги кўз ҳаракатимни айнан такрорлади. Қўрқиб кетдим ва охирги пайт бўлган воқеаларнинг ҳаммаси кўз олдимдан ел каби ўтиб кетди. Энди гапира олмайман ............ фикрларимни, кўрган билганимни бурчакдаги ғўладек “Тил” деб номланадиган электрон машина ёзмоқда. Ёзмоқда.
Ҳозир Анвар келиши керак.
-Олим , -деди кеча у, -бу тажрибани ўтказма. Илмий бошқарма бошқа усул изламоқда. Балким 8-Эпсилон юлдузидаги ҳодисани ҳал этиш учун бошқа усул топилар.
-Йўқ, мен белимни маҳкам боғладим. Ҳисоб машинаси берган натижа тадқиқотнинг тўғри эканлигини тасдиқлади-ку, -дедим тескари бурилиб.
Маъқулласин, лекин тўсатдан мия ҳужайралари зарарланса нима қилмоқчисан?
-Эҳ Анвар илм учун жонимни ҳам қурбон қиламан Суҳбатни қисқартирайлик. Эртага мен тадқиқотга киришаман. Тажриба жойига келиб , “Тил”нинг ёзиб олганини текширарсан.
-Яхши.
Биз унсиз тарқалишдик....
1).1-хатбошидан кўзнинг катталигини ифодалайдиган сўзни топиб ёзинг. .............................................................................................................................. (1).
2) 2-хатбошида берилган кўп нуқтанинг ўрнига мос келадиган боғловчини аниқланг. (1)
А)сабабиБ) ва В) лекинД) ҳам
3) Муаллиф айрим гапларда “ тортарди, тортарди”, “ёзмоқда, ёзмоқда” деган сўзларни нима учун икки марта такрорлайди? (1)
А) бир нарсанинг моҳиятини кучайтириб кўрсатиш учун
Б) бир нарсанинг муҳимлигини тушунтириш учун
В) ўқувчининг эсига бир нарсани тушуриш учун
Г)матндаги сўз сонини кўпайтириш учун
4) матндаги ажратиб ёзилган сўзларнинг маъносини тушунтириб ёзинг (2)
...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
5)Матннинг мазмуни бўйича ечимини топишга йўналтирилган бир савол ва унга жавоб ёзинг (2)
| савол | жавоб |
| | |
Ёзиш топшириғи. Қуйидаги берилган мавзуларнинг бирини танланг. Таянч сўзлардан фойдаланиб, берилагн мавзуга эссе ёзинг (30-40 сўз) (4)
Мавзулар:
-
Келажак мактаби -
Менинг келажакдаги касбим -
Менинг келажак ҳақидаги ўйларим
Таянч сўзлар: келажакни кўз олдига келтириш, тех, муҳим қадам никали жиҳозланган, қизиқувчанлик, танлаш, муҳим қадам, муваффақиятга эришмоқ, юртимизнинг келажаги.
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................