Файл: Биология пнінен тосанды жиынты баалау спецификациясы 11сынып.docx

..................................................................................................................................................[2]

(іі) Биоалуантүрлілікті зерттеу аумағын таңдау кезінде ұстанатын басты принцип не? Оның маңызы қандай?

....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................[3]

(с) (і) Берілген деректерді қолданып Симпсон индексін есептеңіз. Есептеу жолын көрсетіңіз.
[2]

(іі) Есептеу нәтижесін пайдаланып экожүйенің биоалуантүрлілігі мен тұрақтылығы арасындағы өзара байланыс туралы қорытынды жасаңыз.

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………...[2]

4. 
   Көмір қышқыл газы мен метан жылыжай әсерін туғызатын газдар. Төмендегі графикте атмосфера құрамында осы газдардың соңғы 100 жылдағы концетрациясы берілген.
   

(і) Берілген деректі пайдаланып өзгерісті сипаттаңыз.

.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................[2]

(іі) Бұл өзгеріс ғаламдық жылынуға қалай әсер етуі мүмкін екенін болжаңыз.

....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................[2]

4. 
   Индустриялану табиғатқа кері әсерін тигізеді. Соның бірі ормандық алқаптардың көлемінің азаюы. Төмендегі графикте соңғы төрт жылдағы Қазақстандағы орман алқаптарының азаюы берілген.
   

(а)(і) Графикте берілген өзгерісті сипаттаңыз.
.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

---

..................................................................................................................................................[2]

(іі) Берілген деректерді пайдаланып орман алқаптарының азаюы қандай проблемаға әкелуі мүмкін екенін түсіндіріңіз.

....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................[2]

(b)(і) Қазақстандағы қазіргі кезде бар үш түрлі экологиялық проблеманы атаңыз және қалай шешуге болатынын ұсыныңыз.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................[2]

Балл қою кестесі

№	Жауабы		Балл		Қосымша ақпарат
1(і)	Пішіні дұрыс пирамида, астында өндірушілер (ең үлкен бөлігі) одан кіші тұтынушылар т.с		4
(іі)	10% ережені пайдаланып дұрыс есептейді		1
2	В		1
(іі)	Өндіруші, тұтынушы, ыдыратушыларддың дұрыс мысалын келтіреді		4
3 (і)	Белгілі бір ареалда тірі ағзалардың көп түрге жатуы		1
(b) (i)	Квадрат, трансект,		2
(іі)	Кездейсоқтық-алдын ала болжауды (предвзятость) болдырмау; қателіктерді азайту; өлшеу (санау) мүмкіндігі		3
(с)(і)	Тиісті сандарды қойып есептеуді дұрыс жүргізеді		2
(іі)	D мәні 0 -ге жақын болса биоалуантүрлілік төмен, яғни экожүйе тұрақтылығы қоршаған орта өзгерісіне төтеп бере алмайды. D мәні 1 -ге жақын болса биоалуантүрлілік жоғары, яғни экожүйе тұрақтылығы қоршаған орта өзгерісіне төтеп бере алады.		2
4	Берілген деректі пайдаланып метан мен көмірқышқыл газы өзгерісін сипаттайды/1800 дейін тұрақты/ көтерілген		2
(іі)	Жылыжай әсерін туғызатын газдар идеясы/ жылыжай әсерін туралы идея		2
5(а)(і)	Графикте берілген деректерді/ өлшем бірліктерін қамтиды/ қорытынды жасайды		2
(ii)	Орман алқаптарының азаюы орман жануарларларының мекендерінің жоғалтуына әкеледі. Қоректік тор бұзылады.		2		Мағынасы жойылмаған жауаптар қабылданады.
(b)(і)	2 түрлі экологиялық проблема/ шешу жолдары ұсынылған
Барлығы		30

---

---