Файл: Жоспар Кіріспе Негізгі блім.ppt

Тақырыбы: ЖПД жұмысында әйелдердің жыныс мүшелерінің қабыну аурулары


Орындаған: Айтбеков А.С.
Қабылдаған: Юнусова С.Т.
Топ:ЖМ-820


Түркістан-2023


Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Классификация
Патогенезі
Жіктелуі
Диагностика
Ішкі жыныс мүшелерінің аурулары
ІІІ. Емі
ІV. Пайдаланған әдебиеттер
V. Қорытынды


Мақсаты


Студенттерге ЖПД жұмысында әйелдердің жыныс мүшелерінің қабыну аурулары туралы түсінік қалыптастыру.

Биологиялық қорғаныс – әйел ағзасының анатомо-физиологиялы қасиеті

1. Жыныс саңылауының жабылып тұруы, қынапты сыртқы ортадан бөліп тұрады.

Биологиялық қорғаныс

2. Қынаптың өзіндік тазалану қабылеті, ол аналық бездердің функционалды белсенділігіне байланысты. Эстрогендер әсерінен қынаптың көп қабатты жалпақ эпилеийінде гликоген түзіледі, ол қынаптың қалыпты микрофлорасы Додерлейн таяқшаларының әсерінен сүт қышқылына дейін ыдырайды. Қынап сұйықтығының ішінде сүт қышқылының концентрациясы 0,3-0,5%, ол қынаптың қалыпты микрофлорасының өмір сүруіне әсер етеді және патогенді микробтардың дамуын тежейді.


Додерлейн таяқшалары

В норме pH влагалища = 4-4,5

Қынаптың экожүйесі

Оптималды
жағдай .
Эстрогендер Гестагендер Додерлейн флорасы
(грам + таяқшалар)
Қынап Аралық Аралық Гликогенолиз, Ферментация
эпителиясының қабатта қабатта Цитолиз гексоза сүт қышқылының
пролиферациясы гликоген клеткалардың түзілуі түзілуі
түзілуі қабыршақтануы
рН=4-4,5
Механикалық
Инфекцияға
зақымдалуға төзімділік
төзімділік

Биологиялық тосқауыл:

3. Жатыр мойны, мойын каналының жіңішке болуы, цервикалды каналдағы шырышты секрет, оның бактерицидті қасиеті бар.

Биологиялық тосқауыл:

4. Етеккір - ай сайын жатыр шырышының сылынуы. Егер микробтар жатыр қуысына енсе, онда етеккір кезіндегі жатырдың микробпен зақымдалған функционалды қабаты қабыну процесінің шектелуіне әкеледі;

Биологиялық тосқауыл:

---

5. Жатыр түтіктеріндегі интерстициалды бөлімінде сфинктердің болуы, жатыр түтіктерінің фимбрияларының жабысу қасиеті қабыну процесін шектеуге әкеледі.


Фимбриялар


Интерстициалды
бөлім


Классификация

	Факультативті анаэробтар	Облигатты анаэробтар
Грам- оң кокктар	Staphylococcus: S. aureus S. epidermidis S. saprophyticus Streptococcus: S. pyogenes S. agalactiae S. faecalis (Enterococcus)	Petrococcus Petrostreptococcus
Грам- теріс кокктар	Neisseria gonorrhoeae	Veillonela

золотистый
стафилококк


гонококк


Классификация

	Факультативты анаэробтар	Облигатты анаэробтар
Грам- теріс таяқшалы бактериялар	Eschericha coli Citrobacter Klebsiella: K. pneumoniae K. oxitoca Enterobacter: E. cloacae E. aerogenes Serratia marcescens Proteus: P. vulgaris P. mirabilis Providencia: P. rettgeri P. alcalifaciens Gardnerella vaginalis Pseudomonas	Bacteroides: B. fragilis B. bivium B. oralis B. melaninogenicus Mobiluncus

гарднереллы


ключевые клетки
гарднереллы


Классификация

	Факультативты анаэробтар	Облигатты анаэробтар
Грам-оң таяқшалы бактериялар	Listeria monocytogenes	Clostridium perfringens
Облигатты клеткаішілік патогені	Chlamydia trachomatis
Микроорганиздер қабырғасыз клеткалар	Mycoplasma hominis Ureaplasma urealyticum

Инфекция таралу жолдары


Мүмкін массивті транспорттық жол арқылы сперматозоидтар, трихомонад көмегімен.

Мынадай қасиет арқылы берілу дәлелденген:
аэробты и анаэробты бактериялар, хдамидий, микоплазм, гоноккоктар сперматозоиға жабысу арқылы.

Гематогенді жолмен.
Лимфогенді жолмен.

трихомониаздар


трихомонадалар


сперматозоидтар


Инфекцияның кіру жолдары


Экзогенді (Бодяжиной, 1978 г.)
Бактериялар анус аймағымен сыртқы жыныс жол арқылы.
Жыныстық қатынас арқылы микробтарды енгізу
Шағын гинекологиялық операциялар барысында механикалық контрацептивтер органдарға патогенді микробтардың енуі . Жоғарғы жыныс жолдарының инфекциясының жатырішілік манипуляция жасау кезінде ( зондтау , гистероскопия, gidrotubatsii , abrasio ) + ЖМҚ ( Контрацепцияның ) енуі мүмкін.

---

( Етеккір , аборт , босану кезінде) жатырдың ішіне спонтанды ену.
Мүмкін эндогендіде:
Лимфогенді жол - қабыну ішекте бар болса.
Гематогенді бағыты - бөлек ошақтарында қабыну үдерістерінің болуы (фолликулярлы ангина, тонзиллит, отит , және т.б. ) .


Қабынудың дамуына ықпал ететін факторлар


Механикалық
Термиялық
Химиялық
Психикалық шаршау
Шамадан тыс жаттығулар
Қан кету
Эндокриндік бұзылулар
Стресстік жағдайлар
Аллергиялық факторлар
Әрекетсіз жұқтыру болуы
Етеккір , босану , аборт , жатырішілік араласу , мойны мен мойны каналының биоптатын кезінде қақпақтар жыныс тұтастығын бұзылуы
Менструация басталуымен жыныс жолдарының микрофлорасын өзгерісі. Етеккір алды аэробты бактериялар шоғырлануы тиісінше 100 есеге азаяды, анаэробты бактериялар шоғырлануы арттырады..


Қабыну ауруларының жіктелуі


Қоздырғыштың түріне байланысты

Бейспецификалық – стафилококк, стрептококк, ішек таяқшалары, көк іріңді таяқшаларымен және т.б.
Спецификалық – туберкулезді таяқша, гонококк
Вирустар
Саңырауқұлақтар
Қарапайымдылар

Экссудат сипаты бойынша при қабыну процесі:

серозды
Қан аралас серозды
Іріңді серозды
Іріңді

Адам паппилома вирусы


вирус қарапайым герпес


Қабыну ауруларының жіктелуі
(жалғасы)


Ағымы:

Жедел
Жеделдеу
Созылмалы

Біріншілік-созылмалы процесс
Созылмалы рецидивті
Созылмалы сальпингоофориттің қалдықты жағдай.

Спецификалық процестер үшін

Ағымы

жедел жеделдеу торпидті

Созылмалы – 2 айдан астам және белгісіз аурулардың ағымы
Тасымалдаушы (қоздырғышқа байланысты клиникалық белгілері жоқ кезде)

Орналасуына қарай

Сыртқы жыныс мүшелерінің қабынуы - Вульвит , бартолинит, жедел жыныс сүйелдері (кондилома)
Қынаптың қабынуы
(вагинит, кольпит) – қарапайым трихомонадты, саңырауқұлақты, дифтериялық, эмфизематозды, жаралық, қарттық.

дрожжевой вагинит


кандида альбиканс
на стенках влагалища


10 жасар қызда вульвит
(гигиена тарапынан)


вульвовагинит 5 жасар қызда


Жыныс сүйелдері
2 жасар қызда


Қабыну ауруларының жіктелуі
(жалғасы)

Жатыр мойнының қабынуы
Қабыну: жатыр,жатыр қосалқылары, кіші жамбас клетчаткасы,
перитонит.

---

Патогенезі


Қабыну сатысы

Патологиялық	Клиникалық
Альтерация Тамырлық бұзылыстар сатысы (эксудация) Пролиферация сатысы	Балама қабынуы немесе инфильтрация сатысы (дистрофия мен некроз процестерді басым ) Экссудативті қабыну ( Экссудация белгілері бар ауыр қан айналымы бұзылуының сипатталады) Пролиферативті қабыну (дәнекер тінінің дамуымен – тықтықтану)

зақымдалу, тіндердің өзгерісі


Осматикалық қысымның төмендеуі


дисперсті коллоидтардың көтерілуі


қалыпты коэффициенті бұзылған
(жоғарланған К+ және төмендеген Ca+)


Тіндердің ацидозы


Тін алмасудың бұзылысы


Жыныс мүшелердің ісінуі


Анамнез
Шағымы


Қабыну ауруларының диагностикасы

ауырсыну ашыту, күйдіру сезімі жалпы әлсіздік әртүрлі сипаттағы ауырсыну кейде зәр шығару кезінде ауырсыну қышу, ұйқының бұзылуы және жүйке жүйесінің бұзылуы менструация кезінде күшеюі	Сыртқы жыныс мүшелерінің қабыну ауруларына тән (вирусты этиологиялы қабыну ауруларынан басқа) жиі симптомсыз немесе аз симптомды өтеді
дене қызуының көтерілуі пульс жиілеуі суықтау (познабливание) жатырдан қан кету, созылмалы эндометритке тән шап аймағына, сегізкөзге, қынапқа берілетін іштің төменгі бөлігінің қатты ауырсынуы дизуриялық көріністер	Ішкі жыныс мүшелерінің қабыну ауруларына тән

Лабораториялық әдістер(бактериологиялық, бактериоскопиялық – 4 қынаптың тазалық дәрежесі)
Эндоскопиялық (кольпоскопия, гистероскопия – аурудың созылмалы ағымында диагностикалық лапароскопия)
Иммунологиялық тест


Қабыну ауруларының диагностикасы
(жалғасы)


гистероскопия


иммунологиялық
тест


лапароскопия


Герпестік инфекция

материал – везикулярлы сұйықтық, зақымдалған тері емізікшесінен, биопсиялық тілімдер
Диагностика мақсатында культуральды, цитологиялық, серологиялық (РПГА), электронды-микроскопиялық, иммуно-флюоресценттік зерттеулер жүргізеді

Цитомегаловирусты инфекция

Тіндік культур әдісі
цитологиялық(РСК)
иммуно-флюоресценттік (РНГА, вирусты бейтараптау әдісі)

Хламидия

цитологиялық
серологиялық (РСК, РТГА) спецификалық Ag жеткіліксіздігі
флюоресцентті антидене әдісі
хламидиялық антигенді анықтау үшін моноклональді антиденелерді қолдану

---

Қабыну ауруларының диагностикасы
(әр түрлі инфекция түрлеріне байланысты)


Ішкі жыныс мүшелерінің аурулары


Жатыр аурулары

Эндометрит, метроэндометрит – кілегей және бұлшықет қабаттарының қабынуы.

Себептері:
Диагностикалық қыру
Босану кезіндегі асқынулар фиброматозды түйіндерді алып тастау
Клиникасы:
Іштің төменгі бөлігіндегі, шап аймағындағы ауырсыну, іріңді бөлінділер
Дене қызуының көтерілуі , лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарылауы

Қабынудың жедел ағымы бес күнге созылады. Эндометридің кілегей қабаты слынып, жиналып қалған микробтармен бірге бөлініп түседі. Жоғарыдағы жағдай өте сирек кездеседі және өздігімен жазылады. Жиі метроэндометрит кездеседі, кейінгі кезекте периметрит

острый эндометрит
(гистология)


Ішкі жыныс мүшелерінің аурулары


Жатыр аурулары (жалғасы)

Периметрит – жатырдың сірлі қабығының қабынуы.
Патанатомиялық жағдайда екі формасы бар:

жабысқақ (құрғақ)
экссудативті (ылғалды)

Себеп: Ол ( сигма тәрізді ішек , аппендицит ) жатырдың және оның қосалқыларының немесе іргелес органдарының жұқтыруына туындаған
Клиника:
Температураның болуы, ЭТЖ жоғарлауы
Шөлдеу және тілдің құрғауы, жалпы әлсіздік, бас аурулары
Іштің төменгі бөлігінің ауырсынуы, іш қуысындағы бұлшықеттеріне күш түсу, пульстің сиреуі
қынап күмбезінің орнын жоғалтады , арка қабырғаға тығыздалған , жатырдың ауырсынуы
Инфильтрат тығыз-эластикалық консистенция, ауырсынумен; төменгі жағы жұмыртқа пішінді , жоғарғы – анық емес

Ішкі жыныс мүшелерінің аурулары


Жатыр қосалқылары

Сальпингит – жатыр түтіктің шырышты қабатының қабынуы.

гидросальпинкс пиосальпинкс гематосальпинкс

Оофорит –
аналық бездің қабынуы.
Жатыр түтігінің және аналық
бездің қабынуын
сальпингоофорит (аднексит).

іріңді
сальпингит


аднексит


жабыспа


Ішкі жыныс мүшелерінің аурулары


Жамбас қуысы мен жатыр маңы клетчаткасының қабыну аурулары

Параметрит – жатыр маңы клетчаткасының қабынуы, мойын және жатыр денесінің кейбір бөліктерін қоршаған. Аурудың үш кезеңі бар:

инфильтрация – тамырлардың кеңеюі және кейде тромб болады, соның салдарынан периваскулярлық ісіну п.б.
экссудация – ақ қан түйіршіктердің және басқада қан элементтерінің сыртқа шығуы.
тығыздалуы – инфильтрат тығыздалған кезінде экссудаттан фибриндер шыға бастайды.

Пельвиоперитонит және перитонит – ішперденің жедел қабынуы.

---