Файл: Сыбайлас жеморлы ымы.docx

Сыбайлас жемқорлық ұғымы:

{

бүлдіру, құлдырау, параға сатып алу, бұрмалау, алдау

азғыру, тура жолдан тайдыру, притон, қорлау

құбылмалылық, істі бұзу, күйреуге әкелу, ар-намысын таптау

жауаптардың барлығы дұрыс

жауаптардың барлығы дұрыс емес

}
Билікті асыра пайдалану мен парақорлықтың қоғамның экономикалық, саяси және рухани өміріне күйретуші және бұзушы ықпалы туралы ескерткен, пайдакүнемдік – мемлекеттік басқаруда жол берілмейтін, сыбайлас жемқорлықтың себептері атты ұғымның авторлары:

{

Платон мен Аристотель

Гегель

Н.Макиавели

Т.Гоббс

М.Вебер

}
Өзінің «Билеуші» атты еңбегінде (1513 ж.) ол сыбайлас жемқорлықты «жария мүмкіндіктерді жеке басының мүддесіне қарай пайдалану» ретінде анықтады, сыбайлас жемқорлықты алдын ала қиын анықталатын, бірақ жеңіл емделетін, ал ол асқынып кеткенде, анықталуы оңай, бірақ емделуі қиын аурумен салыстырған кім?

{

Платон мен Аристотель

Гегель

Н.Макиавели

Т.Гоббс

М.Вебер

}
Сыбайлас жемқорлық «барлық уақытта да және кез келген қызықтырып азғындау кезінде барлық заңдарға деген жек көрушілік туындайтын тамыр» кімнің ойы?

{

Платон мен Аристотель

Гегель

Н.Макиавели

Т.Гоббс

М.Вебер

}
«Саясат міндет және кәсіп ретінде» (1919 ж.) еңбегінде ғалым саясаттан өзінің кәсібін және міндетін жасаудың екі тәсілін бөліп көрсетті: «не саясат «үшін» өмір сүру, не саясат «есебінен» өмір сүру...ұғымының авторы?

{

Платон мен Аристотель

Гегель

Н.Макиавели

Т.Гоббс

М.Вебер

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана түсінігі:

{

Қоғамдық ұйымдастыруды қалыптастыру

мемлекет пайдасына өндіріп алу

адамгершілік және адамгершілікке жат қылықты, құқықтық және құқықтық емес, заңды және заңсыздықтың шегін көрсетіп береді

жариялылық пен ашықтық

сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы құқық қолдану практикасын бағалау болып табылады

}

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы алғашқы ескертулерді тарихшылар біздің эрамызға дейінгі XXIV ғасырға – шенеуніктердің тарапынан асыра сілтеушіліктің жолын кесу мен сыбайлас жемқорлық іс-әрекеттер үшін жауапкершілік белгілейтін мемлекеттік аппарат реформасын ұйымдастырушы:

{

Платон мен Аристотель

Гегель

Н.Макиавели

Т.Гоббс

Шуммер

}
Мемлекеттік басқару өнері бойынша ежелгі үнді «Артхашастра» трактатында (біздің эрамызға дейінгі IV ғасыр) патша алдында тұрған маңызды міндет қазынаны тонауға қарсы күрес б.э. дейін қай ғасырда орын алды?

{

біздің эрамызға дейінгі V ғасыр

біздің эрамызға дейінгі VІ ғасыр

біздің эрамызға дейінгі IV ғасыр

біздің эрамызға дейінгі VІІ ғасыр

біздің эрамызға дейінгі VІІІ ғасыр

}
ХІІ ғасырдағы Қытайдың саяси қайраткері Ванг Анши сыбайлас жемқорлықтың негізгі себептері туралы айтқан:

{

нашар заңнама мен нашар шенеуніктер деп көрсеткен

барлық уақытта да және кез келген қызықтырып азғындау кезінде барлық заңдарға деген жек көрушілік туындайтын тамыр

«жария мүмкіндіктерді жеке басының мүддесіне қарай пайдалану»

«не саясат «үшін» өмір сүру, не саясат «есебінен» өмір сүру

Өз байлығына былыққан адамдар қылмыстарды батыл жасай береді, себебі олар мемлекеттік әділетпен сыбайласу арқылы жазадан қашып құтыламын немесе ақшаға не басқа да сыйақы түрімен кешірім аламын деп үміттенеді

}
Ағылшын мемлекеттік қайраткері және философы Т. Гоббс сыбайлас жемқорлық туралы:

{

нашар заңнама мен нашар шенеуніктер деп көрсеткен

барлық уақытта да және кез келген қызықтырып азғындау кезінде барлық заңдарға деген жек көрушілік туындайтын тамыр

«жария мүмкіндіктерді жеке басының мүддесіне қарай пайдалану»

«не саясат «үшін» өмір сүру, не саясат «есебінен» өмір сүру

Өз байлығына былыққан адамдар қылмыстарды батыл жасай береді, себебі олар мемлекеттік әділетпен сыбайласу арқылы жазадан қашып құтыламын немесе ақшаға не басқа да сыйақы түрімен кешірім аламын деп үміттенеді

}
Сыбайлас жемқорлықтың адам өміріне ықпалы:

{

Қоғамның дамуына, өркендеуіне, экономикасын көтеруге ықпалын тигізеді

Еліміздің әлеуметтік ахуалын көтереді

Барлық жауаптар дұрыс

Барлық жауаптар дұрыс емес

Ол заң үстемдігіне, демократия мен адам құқықтарына қатер төндіріп, билікке, мемлекеттік басқару, теңдік пен әлеуметтік әділдік қағидаттарына нұқсан келтіреді, бәсекелестікке кедергі келтіреді, экономикалық дамуды қиындатып және демократиялық институттардың тұрақтылығы мен қоғамдық моральдық ұстанымға қауіп төндіреді

}
Сыбайлас жемқорлықтың қоғамға ықпалы:

{

заң үстемдігіне, демократия мен адам құқықтарына қатер төндіреді

билікке, мемлекеттік басқару, теңдік пен әлеуметтік әділдік қағидаттарына нұқсан келтіреді

бәсекелестікке кедергі келтіреді

Барлық жауап дұрыс

Барлық жауап дұрыс емес

}
Сыбайлас жемқорлық туралы кең ауқымды мәліметтер берген ғұламалар:

{

Платон мен Аристотель

Гегель және Н.Макиавели

Т.Гоббс және М.Вебер

Барлық жауап дұрыс

Барлық жауап дұрыс емес

}
Сыбайлас жемқорлықтың пайда болуы алғашқы деректерінің бірі – Ежелгі Вавилон мұрағаттары шығу кезеңі:

{

біздің эрамызға дейінгі XXV екінші жартысы

біздің эрамызға дейінгі XXIІ екінші жартысы

біздің эрамызға дейінгі XXIІІ екінші жартысы

біздің эрамызға дейінгі XXVІ екінші жартысы

біздің эрамызға дейінгі XXIV екінші жартысы

}
«Саясат» деген еңбегінде сыбайлас жемқорлықты мемлекетті күйретуге әкелмесе де, азғындауына әкелетін маңызды фактор деп атап көрсеткен. Авторы кім?

{

Аристотель

Гегель

Н.Макиавели

Т.Гоббс

М.Вебер

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана түсінігі:

{

Қоғамдық ұйымдастыруды қалыптастыру

мемлекет пайдасына өндіріп алу

адамгершілік және адамгершілікке жат қылықты, құқықтық және құқықтық емес, заңды және заңсыздықтың шегін көрсетіп береді

жариялылық пен ашықтық

сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы құқық қолдану практикасын бағалау болып табылады

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана ұғымы:

{

қоғамдық сананың барлық нысандарын қамтиды

Бұл интегративті ұғым, себебі ол өзіне әртүрлі ғылым саласынан ақпаратты сіңіреді

әртүрлі оқу пәндерінде зерделенеді және ол туралы білімді тұжырымдауда зерттелетін құбылысты түсінудің жаңа деңгейіне шығады

Барлық жауап дұрыс емес

Барлық жауап дұрыс

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана – бұл:

{

адамдардың сыбайлас жемқорлыққа әлеуметтік зұлымдық ретіндегі қатынасын білдіретін ұғымдар, теориялар, түсініктер мен сезімдердің, көзқарастар мен эмоциялардың жиынтығы

заң үстемдігіне, демократия мен адам құқықтарына қатер төндіріп, билікке, мемлекеттік басқару, теңдік пен әлеуметтік әділдік қағидаттарына нұқсан келтіреді, бәсекелестікке кедергі келтіреді

Өз байлығына былыққан адамдар қылмыстарды батыл жасай береді, себебі олар мемлекеттік әділетпен сыбайласу арқылы жазадан қашып құтыламын немесе ақшаға не басқа да сыйақы түрімен кешірім алу

заң үстемдігіне, демократия мен адам құқықтарына қатер төндіреді

билікке, мемлекеттік басқару, теңдік пен әлеуметтік әділдік қағидаттарына нұқсан келтіреді

}
Мүдделер қақтығысы «жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адамдардың, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдардың, оларға теңестірілген адамдардың, лауазымды адамдардың жеке мүдделері мен олардың лауазымдық өкілеттіктері арасындағы қайшылық, мұндай жағдайда осы аталған адамдардың жеке мүдделері олардың өздерінің лауазымдық өкілеттіктерін тиісінше орындамауына әкеп соғуы мүмкін» деп айқындалады

{

Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Заңында:

Әкімшілік Заңында

Қылмыстық іс-жүргізу Заңында

Азаматтық іс-жүргізу Заңында

Қылмыстық атқару Заңында

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананың функциялары:

{

танымдық, реттеуші, бағалаушылық, болжамдық

жоспарлау, шешім қабылдау

ұйымдастыру,ынталандыру

бақылау

Барлық жауаптар дұрыс

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананың танымдық функциясы (гносеологиялық):

{

әлеуметтік зұлымдық ретінде сыбайлас жемқорлық туралы білімді жинақтау және оның негізінде адами өзара қарым- қатынастар әлемін одан әрі пайымдау мүмкіндігінен тұрады

Белгілі бір жағдайларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана құндылықты бағдарлар арқылы қоғамдық қатынастардың реттеушісі болады

өмірлік тәжірибе мен практика негізінде әлеуметтік өмірдің әртүрлі жағы мен құбылыстарына тұлғаның белгілі бір эмоционалдық қатынасынан көрінеді

моральдық-құқықтық жүйенің болашақтағы жай-күйін, қоғамдағы адамдардың мінез-құлқын көре білу мүмкіндігінен тұрады

Барлық жауаптар дұрыс емес

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананың реттеуші функциясы:

{

моральдық-құқықтық жүйенің болашақтағы жай-күйін, қоғамдағы адамдардың мінез-құлқын көре білу мүмкіндігінен тұрады

өмірлік тәжірибе мен практика негізінде әлеуметтік өмірдің әртүрлі жағы мен құбылыстарына тұлғаның белгілі бір эмоционалдық қатынасынан көрінеді

әлеуметтік зұлымдық ретінде сыбайлас жемқорлық туралы білімді жинақтау және оның негізінде адами өзара қарым- қатынастар әлемін одан әрі пайымдау мүмкіндігінен тұрады

Белгілі бір жағдайларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана құндылықты бағдарлар арқылы қоғамдық қатынастардың реттеушісі болады

барлық уақытта да және кез келген қызықтырып азғындау кезінде барлық заңдарға деген жек көрушілік туындайтын тамыр

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананың бағалаушылық функциясы:

{

өмірлік тәжірибе мен практика негізінде әлеуметтік өмірдің әртүрлі жағы мен құбылыстарына тұлғаның белгілі бір эмоционалдық қатынасынан көрінеді

моральдық-құқықтық жүйенің болашақтағы жай-күйін, қоғамдағы адамдардың мінез-құлқын көре білу мүмкіндігінен тұрады

барлық уақытта да және кез келген қызықтырып азғындау кезінде барлық заңдарға деген жек көрушілік туындайтын тамыр

Белгілі бір жағдайларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана құндылықты бағдарлар арқылы қоғамдық қатынастардың реттеушісі болады

әлеуметтік зұлымдық ретінде сыбайлас жемқорлық туралы білімді жинақтау және оның негізінде адами өзара қарым- қатынастар әлемін одан әрі пайымдау мүмкіндігінен тұрады

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананың болжамдық функциясы:

{

моральдық-құқықтық жүйенің болашақтағы жай-күйін, қоғамдағы адамдардың мінез-құлқын көре білу мүмкіндігінен тұрады

өмірлік тәжірибе мен практика негізінде әлеуметтік өмірдің әртүрлі жағы мен құбылыстарына тұлғаның белгілі бір эмоционалдық қатынасынан көрінеді

әлеуметтік зұлымдық ретінде сыбайлас жемқорлық туралы білімді жинақтау және оның негізінде адами өзара қарым- қатынастар әлемін одан әрі пайымдау мүмкіндігінен тұрады

Белгілі бір жағдайларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана құндылықты бағдарлар арқылы қоғамдық қатынастардың реттеушісі болады

барлық уақытта да және кез келген қызықтырып азғындау кезінде барлық заңдарға деген жек көрушілік туындайтын тамыр

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет

{

бұл адамның саналы және адамгершілікпен сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұра білу қабілеті

сыбайлас жемқорлықты қабылдамау негізінде жататын осы жүйемен тіпті сәйкес келмейтін құндылықтар жүйесі

адамгершілік пен азғындық (орынды және орынсыз, мейірімділік пен зұлымдық, пайдалы және пайдасыз), құқықтық және құқықтық емес, ақылды және ақымақтық, тамаша және бейберекет призмасы арқылы адами қатынастар әлеміне көзқарас

Барлық жауаптар дұрыс

Барлық жауаптар дұрыс емес

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім:

{

Барлық жауаптар дұрыс

сыбайлас жемқорлықты қабылдамау негізінде жататын осы жүйемен тіпті сәйкес келмейтін құндылықтар жүйесі

адамгершілік пен азғындық (орынды және орынсыз, мейірімділік пен зұлымдық, пайдалы және пайдасыз), құқықтық және құқықтық емес, ақылды және ақымақтық, тамаша және бейберекет призмасы арқылы адами қатынастар әлеміне көзқарас

бұл адамның саналы және адамгершілікпен сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұра білу қабілеті

тұлғаның адамгершілік, зияткерлік, мәдени тұрғыдан дамуы және сыбайлас жемқорлықты қабылдамаудағы белсенді азаматтық ұстанымын қалыптастыру мақсатында жүзеге асырылатын, тәрбиелеу мен оқытудың үздіксіз процесі

}
ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» заңында көрсетілген жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адамдарға, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдарға ақы төленетін басқа да қызметпен айналысуға рұқсат беріледіме?

{

ия, мемлекеттік орган басшысының және мүдделi заңды тұлға немесе прокурор шешімі бойынша

педагогтік, ғылыми және өзге де шығармашылық қызметті қоспағанда, ақы төленетін басқа да қызметпен айналысуға тыйым салынады

айналысуға тыйым салынады

қоғамдық ұйымдарды қалыптастыру

қоғамда сыбайлас жемқорлықты жою

}
Тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетін қалыптастыру мынаны көздейді:

{

сыбайлас жемқорлықтың мәні, оның мазмұны, мақсаттары, субъек- тілері, нысандары мен түрлері, іске асыру салалары, қоғам өмірінің барлық саласында көріну ерекшеліктері туралы түсінік

адамгершілік пен азғындық (орынды және орынсыз, мейірімділік пен зұлымдық, пайдалы және пайдасыз), құқықтық және құқықтық емес, ақылды және ақымақтық, тамаша және бейберекет призмасы арқылы адами қатынастар әлеміне көзқарас

сыбайлас жемқорлықты қабылдамау негізінде жататын осы жүйемен тіпті сәйкес келмейтін құндылықтар жүйесі;

бұл адамның саналы және адамгершілікпен сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұра білу қабілеті

Белгілі бір жағдайларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана құндылықты бағдарлар арқылы қоғамдық қатынастардың реттеушісі

}
Тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетін қалыптастыру үшін қажет:

{

сыбайлас жемқорлыққа саналы қатынасты, сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқық бұзушылықтарға моральдық «иммунитетті» қалыптастыру және осының негізінде сыбайлас жемқорлықты еңсеру бойынша құзыреттерді дамыту

Қазақстан азаматтарының мінез-құлқы моделін қалыптастыру, бұл ретте «сыбайлас жемқорлық» сөзінің өзін қабылдамау, адамгершілік тойтарыс, төзбеушілікті туындатуы тиіс

құқықтық құндылықтарды жоққа шығару, заң мен тәртіпті құрметтемеуді білдіретін құқықтық нигилизмді жою (латынша nihil – ештеңе)

құқықтық жаппай оқу арқылы құқықтық білім мен тәрбиені қамта- масыз ету

Барлық жауаптар дұрыс

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің міндеті

{

адамдардың сыбайлас жемқорлыққа әлеуметтік зұлымдық ретіндегі қатынасын білдіретін ұғымдар, теориялар, түсініктер мен сезімдердің, көзқарастар мен эмоциялардың жиынтығы

заң үстемдігіне, демократия мен адам құқықтарына қатер төндіріп, билікке, мемлекеттік басқару, теңдік пен әлеуметтік әділдік қағидаттарына нұқсан келтіреді, бәсекелестікке кедергі келтіреді

Өз байлығына былыққан адамдар қылмыстарды батыл жасай береді, себебі олар мемлекеттік әділетпен сыбайласу арқылы жазадан қашып құтыламын немесе ақшаға не басқа да сыйақы түрімен кешірім алу

заң үстемдігіне, демократия мен адам құқықтарына қатер төндіреді

сыбайлас жемқорлыққа нөлдік төзімділікті білім алушы жастардың азаматтық позициясы ретінде бекіту, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарға берік иммунитетті нықтау, оларды жария түрде жоққа шығару болып табылады

}
Адамдардың түсінігінде қазіргі сыбайлас жемқорлық ұғымы:

{

қоғамдық санаға, тұрмыс пен қызметтік жұмысқа терең тамыр жайған зұлымдық

билік басындағы адамдардың жүзеге асыратын қылмыстық әрекеті

адамгершілік мінез-құлық шектеулері жоқ, бірақ қоғамдық процестерге кері ықпал ете алатын арам адамдардың өмір сүру қалпы сияқты көрінеді

Барлық жауаптар дұрыс

Барлық жауаптар дұрыс емес

}
Адамгершілік ұстанымы мықты адам сыбайлас жемқорлықты былайша сипаттайды:

{

өзі үшін, өз елі және оның болашағы үшін төнетін нақты қауіп

азаматтың өзін азаматты болып табылатын елмен байланыстыруын тоқтатуының бір себебі

ұлттық байлықты тонау және қоғамдық сананы бұзу арқылы параға сатып алу және заңсыз баюдың қылмыстық сызбасы

мемлекеттің құрылысына, өнегелік құндылықтарына қол сұғатын және бұқара санасына жалған құндылықтарды енгізу үшін жағдайлар жасайтын қылмыстық идеологияны заңсыз енгізу

Барлық жауаптар дұрыс

}
Сыбайлас жемқорлық мынада көрініс табады:

{

Жеке басының пайдасы үшін қызмет бабын асыра пайдалануы

әлеуметтік материалдық қатынаста көрінеді

әлеуметтік процесте көрінеді

Саясаттану процесінде көрінеді

тәрбиелену процесінде көрінеді

}
Сыбайлас жемқорлықтың бейiмделу қабiлетi :

{

құқық пен заңның бақылау кемшiлiктерiн шебер пайдаланады

әлеуметтiк категорияға жатады

мемлекеттiң азаматтық iзгiлiктi бұзатын жалпы сырқатының белгiсi

жақсы саяси тәртiп немесе жүйе жарамсызға айналатын дисфункционалдық үдерiс

барлығы дұрыс

}
Мектеп жасына дейінгі және кіші мектеп жасындағы балалардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімін қалыптастыру тиімділігі рухани тәрбиелеудің жалпы жүйесі аясында төмендегі жағдайларда іске асыру мүмкін болады:

{

балаларға адам құқығының ізгілік мәнін, оның міндеттерін, әрекет нормалар мен қағидаларын терең сезінуге мүмкіндік беретін тәрбиенің әртүрлі құралдары мен әдістерінің кешенін пайдалану

балалар тобының ізгілік сезімдері мен сыйластық қатынастарын көрсетуді ынталандыратын ахуал жасау

педагогтар мен ата-аналардың тәрбиелік ұмтылыстарының сабақтастығын қамтамасыз ету

барлық жауаптар дұрыс

барлық жауаптар дұрыс емес

}
Сыбайлас жемқорлық:

{

параға сатып алу

бұрмалау

алдау

жауаптардың барлығы дұрыс

жауаптардың барлығы дұрыс емес

}
Моральдық нормалар:

{

адамгершілік, әділдікке сену, этикалық мінез-құлық нормаларын сақтау қажетті жағдайлар кешенін білдіреді

адамгершілік ережелердің кешені

адамгершілік және қылмыстық идеология қақтығысы

мораль ізгілікті қызметті анықтайтын әлеуметтік фактор

әлеуметтік сипаты мен ізгіліктілік

}
Сыбайлас жемқорлық үшін адам жауапкершілікке тартылады

{

16 жас

18 жас

15 жас

17 жас

20 жас

}
Құқықтық мәдениет:

{

құқықтық және моральдық-этикалық жоғары деңгейдегі адми қадыр-қасиеттердің жйынтығы

адамның құқықтық біліктілігі

адмның құқықтық көзқарасы

ізгілікті қызметті анықтайтын әлеуметтік фактор

құқықтық қарым қатынас

}
Адамгершілік:

{

адам бойындағы гуманистік құндылық, әдеп ұғымы

имандылық

мінез құлық

адамның қалыптасуы

адамдар арасындағы қарым қатынас

}
Жемқорлық:

{

адам санасындағы материалдық мүдденің басыдылығы

мәдениетінің төмен деңгейі

әлеуметтік жағдайының төмендігі

жұмыссыздық

экономикалық теңсіздік

}
Сыбайлас жемқорлық қылмысының объективтік жағы:

{

пара беру немесе алу

жанама қасақаналықпен

қасаналықпен

абайсыздықпен

менмендiкпен

}
Коррупция неде көрініс табады:

{

тек әлуметтік процесте кездесетін құбылыс

экономикалық құлдырау

саясаттану процесінде кездесетін құбылыс

барлық жауап дұрыс

лауазымды адамдардың мемлекет меншігін ұрлауы, жымқыруы және иеленуі

}
Сыбайлас жемқорлық қылмысының субьектілеріне жазаның бірнеше түрі:

{

тағайындалады

тағайындалмайды

қолданылмайды

егер заңда басқа жағдай көзделмесе

белгіленбеген

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана түсінігі:

{

Қоғамдық ұйымдастыруды қалыптастыру

мемлекет пайдасына өндіріп алу

адамгершілік және адамгершілікке жат қылықты, құқықтық және құқықтық емес, заңды және заңсыздықтың шегін көрсетіп береді

жариялылық пен ашықтық

сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы құқық қолдану практикасын бағалау болып табылады

}
2014 жылы «Transparency International» сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексіне сәйкес Грузия әлемнің тіркелген 174 мемлекеті арасында нешінші орынды иеленді?

{

50-орынды

30-орынды

20-орынды

10-орынды

40-орынды

}
2004 жылы «Transparency International» сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексіне сәйкес Грузия әлемнің тіркелген 174 мемлекеті арасында нешінші орынды иеленді?

{

70-орынды

60-орынды

80-орынды

70-орынды

85-орынды

}
Мемлекеттік басқару құрылымын реформалау және Грузияда сыбайлас жемқорлық деңгейін азайтудың өзіндік шыққан жері және Раушан революциясынан кейінгі билік басына жаңа үкіметтің келуі?

{

2000жыл

2003жыл

2001жыл

2004жыл

2002жыл

---

}

---

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте грузин тәсілінің негізгі айырмашылығы?

{

сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі арнайы барынша дербес мемлекеттік орган (сыбайлас жемқорлық жағдайларын тергеу бюросы) құру

сыбайлас жемқорлық жасағаны үшін қылмыстық жауапкершілікті қатаңдату

мемлекеттік және муниципалдық қызметшілерге жоғары әлеуметтік кепілдіктер белгілеу

репрессивті әдістермен қатар превентивті-алдын алу шараларын қолданылады, яғни сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес ұсталған парақорлардың санымен емес, осындай жағдайларды болдырмауға бағдарланады

басқарушылық кадрларының тұрақты және жоспарлы ротациясының практикасы

}
Грузияның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалып- тастырудағы тиімді тәжірибесі:

{

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім негізіне мемлекеттік қызметшілермен қатар жоғары оқу орындарының студенттеріне этикалық нормаларды оқыту

студенттер, оқушылар, ҮЕҰ және басқа- лар кіретін кең аудитория үшін оқыту семинар-тренингтерін жүргізу

тренингтерді практиктер, яғни сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс- қимыл саласындағы заң шығару және үйлестіру қызметімен тікелей айналысатын адамдар жүргізу, сонымен қатар шетелдік беделді сарапшылар шақыру

Барлық жауап дұрыс

Барлық жауап дұрыс емес

}

2004 жылы ІІМ реформалары басталғаннан бері Грузияда полиция мен жол инспекторларының штаты неше пайызға жаңартылды?

{

70%

80%

50%

85%

60%

}
2014 жылға Transparency International сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексіне (ИВК) сәйкес Сингапур Дания, Швеция, Жаңа Зеландия сияқты елдерден кейін сыбайлас жемқорлыққа қатысты ең таза мемлекеттердің қатарында тұрды және нешінші орынды иеленді?

{

2

3

5

7

6

}
Сингапурдағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте ең бірінші кезектегі шаралар ретінде ел басшылығы мыналарды айқындады:

{

сыбайлас жемқорлық жасағаны үшін қылмыстық жауапкершілікті қатаңдату

мемлекеттік және муниципалдық қызметшілерге жоғары әлеуметтік кепілдіктер белгілеу

басқарушылық кадрларының тұрақты және жоспарлы ротациясының практикасы

сыбайлас жемқорлық фактілері бойынша айғақтар берген адамның және оның отбасы мүшелерінің қауіпсіздігіне заңнамалық кепілдеме беру

барлық жауап дұрыс

}
Еркін және ашық қоғам, онда азаматтарға демонстрацияларға қатысу, өз-өзін айқындау еркіндігі, баспасөз бостандығы, табиғи жер-суға кедергісіз қол жеткізу құқығы, биліктің іс-әрекетін бақылау құқығы сияқты құқықтар мен бостандықтарға кепілдік қай елде берілген?

{

Сингапур

Грузия

Швеция

Ұлыбритания

Латвия

}
Қай мемлекеттің конституциялық құрылысын төрт негізгі заң айқындайды: басқару нысаны туралы акті, баспасөз бостандығы туралы акті, өз ойын білдіру бостандығы туралы акті және тақ мұрагері туралы акті?

{

Латвия

Ұлыбритания

Грузия

Сингапур

Швеция

}
Қай мемлекетте сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте азаматтық қоғам институттары ерекше орын алады және халқын сыбайлас жемқорлыққа қарсы хабардар ету деңгейін арттыру міндетін парламент, коммерциялық компаниялар, БАҚ пен үкіметтік емес ұйымдар атқарады?

{

Ұлыбритания

Сингапур

Латвия

Грузия

Швеция

}
Мектепте сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім берудің дамыған жүйесі бар, сонымен қатар жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы пәндерді оқытуда табысты мысалы бар елдердің бірі?

{

Латвия

Ұлыбритания

Сингапур

Грузия

Швеция

}
KNAB негізгі міндеттері болып табылады:

{

мемлекеттік лауазымды тұлғалардың қызметіне және оларда көзделген шектеулер мен тыйымдарды сақтауына бақылау жасау

лауазымды тұлғаларды «Мемлекеттік лауазымды тұлғалардың қызметінде мүдделер қақтығысын болдырмау туралы» Заңын бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тарту

саяси партияларды қаржыландыру, сондай-ақ сайлау алды үгіт- насихатқа шектеу ережелерінің сақталуын бақылау

Барлық жауап дұрыс емес

Барлық жауап дұрыс

}
Қай мемлекетте сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметті сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі Бюро (KNAB) жүзеге асырады?

{

Латвия

Ұлыбритания

Сингапур

Грузия

Швеция

}
Қай мемлекетте сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі негізгі орган – ірі көлемді алаяқтыққа қарсы күрес басқармасы (SFO, Serious Fraud Office) – өздерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру күш-жігерінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі ауқымды науқанды іске асыра отырып, сыбайлас жемқорлықтың зияны туралы алдын алу мақсатында әңгімелесу өткізіледі?

{

Ұлыбритания

Сингапур

Латвия

Грузия

Швеция

}
Отбасы әлеуметтік институт ретінде көптеген функцияларды орындайды:

{

мемлекеттік лауазымды тұлғалардың қызметіне және оларда көзделген шектеулер мен тыйымдарды сақтауына бақылау жасау

лауазымды тұлғаларды «Мемлекеттік лауазымды тұлғалардың қызметінде мүдделер қақтығысын болдырмау туралы» Заңын бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тарту

саяси партияларды қаржыландыру, сондай-ақ сайлау алды үгіт- насихатқа шектеу ережелерінің сақталуын бақылау

халықтың өсіп-өнуі, жаңа жағдайда алдыңғы ұрпақтан жинақталған шаруашылық-экономикалық, тәрбиелеу, әлеуметтік, оның ішінде әлеуметтік тәжірибенің бейімделу функциясы

мемлекеттік бюджетке заңсыз алынған немесе жұмсалған қаражатты төлеу туралы шешім қабылдау

}

Отбасы тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбиелеуге қатысуы үшін не істеуі қажет?

{

өскелең ұрпақты тәрбиелеуде отбасының адамгершілік жауаптылығын арттыру қажет

отбасында борыш, адалдық, ар-намыс, әділдік талаптарына сәйкес келетін тұлғаның мінез-құлқының адамгершілік реттеуіштерін күшейту қажет

адамды адамгершілік, әділдік пен ар-ождан рухында тәрбиелеу тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетінің негізі ретінде қоғам мен мемлекеттің тарапынан сұранысқа ие болуы тиіс

Барлық жауаптары дұрыс емес

Барлық жауаптар дұрыс

}
Мектеп жасына дейінгі және кіші мектеп жасындағы балалардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімін қалыптастыру тиімділігі рухани тәрбиелеудің жалпы жүйесі аясында төмендегі жағдайларда іске асыру мүмкін болады:

{

балаларға адам құқығының ізгілік мәнін, оның міндеттерін, әрекет нормалар мен қағидаларын терең сезінуге мүмкіндік беретін тәрбиенің әртүрлі құралдары мен әдістерінің кешенін пайдалану

балалар тобының ізгілік сезімдері мен сыйластық қатынастарын көрсетуді ынталандыратын ахуал жасау

педагогтар мен ата-аналардың тәрбиелік ұмтылыстарының сабақтастығын қамтамасыз ету

Барлық жауаптар дұрыс емес

Барлық жауаптар дұрыс

}

Сыбайлас жемқорлық қылмысының мемлекетке зияны?

{

Мемлекеттік функциялардың орындалмай қалуы

құқық тәртібін бұзған адамды милиция қызметкерлеріне қарсы

аса қажеттілік жағдайда істелінген әрекетке қарсы

жеке адамды қорлау әрекетін жасаған адамға

кез-келген басқа адамға қарсы істелінген іс-әрекеттерді істегенде

}
Мемлекеттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың бір бөлігі болып табылады:

{

Жас ұрпақтың сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімін қалыптастыру жөніндегі ағарту және тәрбиелеу жұмыстары қазақстандық қоғамдық өмірдің әртүрлі салаларында сыбайлас жемқорлықты туғызатын және соған себеп болатын себептер мен шарттарды жою

мемлекеттiң азаматтық iзгiлiктi бұзатын жалпы сырқатының белгiсi

ҚР қылмыстық кодексiнiң ерекше бөлiмiнде көзделген қылмыс белгiлерi болса

пара мен сатып алушылық, лауазымды басшылардың, саяси қайраткерлердiң сатымпаздығы

негiзгi жазаның түрі қолданылатын қоғамға қауіпті іс-әрекет

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру мен тәрбие педагогикалық кең мағынада:

{

сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұйымдастыруға бағытталған арнайы ағартушылық және тәрбие жұмысы процесі мен оның нәтижесі

қоғамның сыбайлас жемқорлыққа қарсы талаптарын ішкі құндылық ұстанымдарына айналдыру және әрбір білім алушының соған көзін жеткізу

барлық жауаптар дұрыс емес

барлық жауаптар дұрыс

бұл құнды ұстанымдар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімді қалыптастыру және жас азаматтардың сыбайлас жемқорлыққа қатысты азаматтық ұстанымдардың қалыптасуы үшін қажетті қабілеттерді дамыту мақсатында арнайы ұйымдастырылған

}
Тұлғаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімін қалыптастыру – бұл үздіксіз процесс, оның негізгі бағыттары:

{

сыбайлас жемқорлыққа қарсы құндылықтарды сіңіру

тиісті моральдық сенімдерді, қасиеттер мен сезімдерді қалыптастыру

қажетті моральдық қажеттіліктер мен әдеттерді дамыту

сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие міндеттерін дамыту

барлық жауаптар дұрыс

}
Білім беру мекемелерінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие жүйесінің мынадай негізгі компоненттері бөліп көрсетіледі:

{

білім беру мекемелерінде сыбайлас жемқорлық әрекеттері жағдайларының болмауы

сыбайлас жемқорлыққа қарсы ағарту ісі

білім беру субъектілерінің өзара іс-қимылы негізіндегі өмір-тіршілігі проблемаларын шешу тәжірибесін алу

білім алушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімін қалыптастыру бойынша педагогикалық қызмет

барлық жауаптар дұрыс емес

}
Сыбайлас жемқорлық ұғымы:

{

білім беру мекемелерінде сыбайлас жемқорлық әрекеттері жағдайларының болмауы

сыбайлас жемқорлыққа қарсы ағарту ісі

білім беру субъектілерінің өзара іс-қимылы негізіндегі өмір-тіршілігі проблемаларын шешу тәжірибесін алу

білім алушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімін қалыптастыру бойынша педагогикалық қызмет

барлық жауаптар дұрыс емес

}
Мектеп жасына дейінгі (3-6 жас – әлеуметтік маңызды тәжірибені қарқынды жинақтау және әлеуметтік кеңістікте бағдар алу кезеңі) балаларға..........сияқты құндылықтарды сіңіруге ерекше көңіл бөлу керек:

{

Отанға деген махаббат, туған табиғатқа махаббат және оны қорғау қажеттілігі, өзін қоршаған адамдар мен қазақстандық халықты құрметтеу, тәртіптілік, адалдық, яғни олардың рухани-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени құндылықтарды, қоғамда қабылданған жүріс-тұрыс қағидалары мен нормаларын қалыптастыру

жауаптардың барлығы дұрыс

бұл кезеңде балалардың сыбайлас жемқорлық пен оның залалы туралы дүниетаным сипатындағы түсінік пен ұғымды қалыптастыру

бұл жаста патриотизм, интернационализм, өз Отанын мақтан ету, елдің қоғамдық құрылымын құрметтеу, еңбек сүйгіштік, жауапкершілік, тәртіп, адамның азаматтық құқықтарын білу және құрметтеу сияқты тұлғалық қасиеттерді сіңіру

білім алушылардың жалпы білім беру мектебі деңгейін аяқтауға жылжуына қарай олардың сыбайлас жемқорлық, оның көріністері, жауапкершілік шаралары туралы, сыбайлас жемқорлық құбылысын орнықты түрде қабылдамау ұғымын қалыптастыру

}
Орта мектеп жасы – (10-14 жас – жасөспірім кезеңі, балалардың өміріндегі күрделі кез) – бұл балалық шақта.........сияқты құндылықтарды сіңіруге ерекше көңіл бөлу керек:

{

білім алушылардың жалпы білім беру мектебі деңгейін аяқтауға жылжуына қарай олардың сыбайлас жемқорлық, оның көріністері, жауапкершілік шаралары туралы, сыбайлас жемқорлық құбылысын орнықты түрде қабылдамау ұғымын қалыптастыру

бұл жаста патриотизм, интернационализм, өз Отанын мақтан ету, елдің қоғамдық құрылымын құрметтеу, еңбек сүйгіштік, жауапкершілік, тәртіп, адамның азаматтық құқықтарын білу және құрметтеу сияқты тұлғалық қасиеттерді сіңіру

Отанға деген махаббат, туған табиғатқа махаббат және оны қорғау қажеттілігі, өзін қоршаған адамдар мен қазақстандық халықты құрметтеу, тәртіптілік, адалдық, яғни олардың рухани-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени құндылықтарды, қоғамда қабылданған жүріс-тұрыс қағидалары мен нормаларын қалыптастыру

бұл жаста рухани мәдениеттің қалыптасуының маңызы зор. Ар-ождан, абырой, ұят, қайрымдылық, жанашырлық, адалдық, әділдік, жауапкершілік және т.с.с. рухани қасиеттерді қалыптастыру

жауаптардың барлығы дұрыс

}
Жоғары мектеп жасы (14-18 жас – жастық шақ) - бұл еңбекке және азаматтық жауапкершілікке дайын болатын кезеңде .....сияқты құндылықтарды сіңіруге ерекше көңіл бөлу керек:

{

білім алушылардың жалпы білім беру мектебі деңгейін аяқтауға жылжуына қарай олардың сыбайлас жемқорлық, оның көріністері, жауапкершілік шаралары туралы, сыбайлас жемқорлық құбылысын орнықты түрде қабылдамау ұғымын қалыптастыру

бұл жаста патриотизм, интернационализм, өз Отанын мақтан ету, елдің қоғамдық құрылымын құрметтеу, еңбек сүйгіштік, жауапкершілік, тәртіп, адамның азаматтық құқықтарын білу және құрметтеу сияқты тұлғалық қасиеттерді сіңіру

Отанға деген махаббат, туған табиғатқа махаббат және оны қорғау қажеттілігі, өзін қоршаған адамдар мен қазақстандық халықты құрметтеу, тәртіптілік, адалдық, яғни олардың рухани-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени құндылықтарды, қоғамда қабылданған жүріс-тұрыс қағидалары мен нормаларын қалыптастыру

жауаптардың барлығы дұрыс

бұл жаста рухани мәдениеттің қалыптасуының маңызы зор. Ар-ождан, абырой, ұят, қайрымдылық, жанашырлық, адалдық, әділдік, жауапкершілік және т.с.с. рухани қасиеттерді қалыптастыру

}
Кіші мектеп жасында (7-10 жас – кемел балалық шақ, дене және рухани күш жинақтау уақыты) біршама өзгермеген түрде....... сияқты құндылықтарды сіңіруге ерекше көңіл бөлу керек:

{

бұл жаста рухани мәдениеттің қалыптасуының маңызы зор. Ар-ождан, абырой, ұят, қайрымдылық, жанашырлық, адалдық, әділдік, жауапкершілік және т.с.с. рухани қасиеттерді қалыптастыру

білім алушылардың жалпы білім беру мектебі деңгейін аяқтауға жылжуына қарай олардың сыбайлас жемқорлық, оның көріністері, жауапкершілік шаралары туралы, сыбайлас жемқорлық құбылысын орнықты түрде қабылдамау ұғымын қалыптастыру

бұл жаста патриотизм, интернационализм, өз Отанын мақтан ету, елдің қоғамдық құрылымын құрметтеу, еңбек сүйгіштік, жауапкершілік, тәртіп, адамның азаматтық құқықтарын білу және құрметтеу сияқты тұлғалық қасиеттерді сіңіру

Отанға деген махаббат, туған табиғатқа махаббат және оны қорғау қажеттілігі, өзін қоршаған адамдар мен қазақстандық халықты құрметтеу, тәртіптілік, адалдық, яғни олардың рухани-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени құндылықтарды, қоғамда қабылданған жүріс-тұрыс қағидалары мен нормаларын қалыптастыру

жауаптардың барлығы дұрыс

}
Мектеп жасына дейінгі және кіші мектеп жасындағы балалардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана-сезімін қалыптастыру тиімділігі рухани тәрбиелеудің жалпы жүйесі аясында төмендегі жағдайларда іске асыру мүмкін болады:

{

балаларға адам құқығының ізгілік мәнін, оның міндеттерін, әрекет нормалар мен қағидаларын терең сезінуге мүмкіндік беретін тәрбиенің әртүрлі құралдары мен әдістерінің кешенін пайдалану

балалар тобының ізгілік сезімдері мен сыйластық қатынастарын көрсетуді ынталандыратын ахуал жасау

педагогтар мен ата-аналардың тәрбиелік ұмтылыстарының сабақтастығын қамтамасыз ету

барлық жауаптар дұрыс

барлық жауаптар дұрыс емес

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің ұлттық негіздері:

{

ұлттық мәдениет адамдарды адамгер- шілік тазалығы мен арына, әділдікке, адалдыққа, парасаттылыққа, сатылмаушылыққа шақырады

әрқашан да парақорлықты, ашкөздікті әдепсіз құбылыс, әділдікті, моральдық адамгершілік нормаларын бұзу ретінде айыптайды

адал, әділ, алдамайтын еңбек, жоғары идеалға қызмет ету

адамшылықтың, ізгіліктің негізі, ол қазіргі заманғы адамды тәрбиелеудің негізі

Барлық жауаптар дұрыс

}
Қазақстан Президенті Н.Ә. Назарбаев белгілеген «Мәңгілік Ел» жалпы ұлттық идеясының құндылықтары қазақстандық қоғамды біріктіруші ретінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті құруда негізін қалаушы болып табылады. Бұл:

{

азаматтық теңдік, еңбекқорлық

ғалым мен білім ғибраты

зайырлы ел – толеранттылық елі сияқты құндылықтар

барлық жауаптар дұрыс

барлық жауаптар дұрыс емес

}
Парақорлықты, сатып алу, ұрлық жасау мен сатқындықты айыптау жазушылар мен ақындардың шығармаларынан табуға болады. Оның жарқын мысалы халық ақыны Абайдың «Қара сөздері» болып табылады Үшінші қара сөзінде Абай былай дейді:

{

Әйтеуір ұрлық, қулық-сұмдық, тіленшілік, соған ұқсаған қылықтың қайсысын болса да қылып жүріп, мал тапса, жазалы демесек керек екен... Бұлардың жас баланың ақылынан несі артық? Жас бала ұялса, жерге ене жаздаушы еді, бұлар неден болса да ұялмайды екен

Ғылымсыз ахирет те жоқ, дүние де жоқ. Ғылымсыз оқыған намаз, тұтқан ораза, қылған хаж, ешбір ғибадат орнына бармайды. Ешбір қазақ көрмедім, малды иттікпен тапса да, адамшылықпен жұмсаған. Бәрі де иттікпен табады, иттікпен айрылады. Бейнет, күйігі, ызасы – сол үшеуінен басқа ешнәрсе бойында қалмайды

Бақпен асқан патшадан, Мимен асқан қара артық;Сақалын сатқан кәріден, Еңбегін сатқан бала артық

өз пайдасы үшін еңбек ететін адам өзі үшін жайылып жүрген малмен тең; адамдық борышын орындай отырып, еңбек ететін адамды Құдай өзінің махаббатына бөлейді

әріберіден соң сыртымызға шықты, жауластық, дауластық, партияластық. Осындай қастарға сөзім өтімді болсын және де ептеп мал жиюға күшім жетімді болсын деп, қызметке болыстық, билікке таластық

}
Парақорлықты, сатып алу, ұрлық жасау мен сатқындықты айыптау жазушылар мен ақындардың шығармаларынан табуға болады. Оның жарқын мысалы халық ақыны Абайдың «Қара сөздері» болып табылады Бесінші қара сөзінде Абай былай дейді:

{

Әйтеуір ұрлық, қулық-сұмдық, тіленшілік, соған ұқсаған қылықтың қайсысын болса да қылып жүріп, мал тапса, жазалы демесек керек екен... Бұлардың жас баланың ақылынан несі артық? Жас бала ұялса, жерге ене жаздаушы еді, бұлар неден болса да ұялмайды екен

Ғылымсыз ахирет те жоқ, дүние де жоқ. Ғылымсыз оқыған намаз, тұтқан ораза, қылған хаж, ешбір ғибадат орнына бармайды. Ешбір қазақ көрмедім, малды иттікпен тапса да, адамшылықпен жұмсаған. Бәрі де иттікпен табады, иттікпен айрылады. Бейнет, күйігі, ызасы – сол үшеуінен басқа ешнәрсе бойында қалмайды

Бақпен асқан патшадан, Мимен асқан қара артық;Сақалын сатқан кәріден, Еңбегін сатқан бала артық

өз пайдасы үшін еңбек ететін адам өзі үшін жайылып жүрген малмен тең; адамдық борышын орындай отырып, еңбек ететін адамды Құдай өзінің махаббатына бөлейді

әріберіден соң сыртымызға шықты, жауластық, дауластық, партияластық. Осындай қастарға сөзім өтімді болсын және де ептеп мал жиюға күшім жетімді болсын деп, қызметке болыстық, билікке таластық

}
Парақорлықты, сатып алу, ұрлық жасау мен сатқындықты айыптау жазушылар мен ақындардың шығармаларынан табуға болады. Оның жарқын мысалы халық ақыны Абайдың «Қара сөздері» болып табылады Оныншы қара сөзінде Абай былай дейді:

{

Әйтеуір ұрлық, қулық-сұмдық, тіленшілік, соған ұқсаған қылықтың қайсысын болса да қылып жүріп, мал тапса, жазалы демесек керек екен... Бұлардың жас баланың ақылынан несі артық? Жас бала ұялса, жерге ене жаздаушы еді, бұлар неден болса да ұялмайды екен

Ғылымсыз ахирет те жоқ, дүние де жоқ. Ғылымсыз оқыған намаз, тұтқан ораза, қылған хаж, ешбір ғибадат орнына бармайды. Ешбір қазақ көрмедім, малды иттікпен тапса да, адамшылықпен жұмсаған. Бәрі де иттікпен табады, иттікпен айрылады. Бейнет, күйігі, ызасы – сол үшеуінен басқа ешнәрсе бойында қалмайды

Бақпен асқан патшадан, Мимен асқан қара артық;Сақалын сатқан кәріден, Еңбегін сатқан бала артық

өз пайдасы үшін еңбек ететін адам өзі үшін жайылып жүрген малмен тең; адамдық борышын орындай отырып, еңбек ететін адамды Құдай өзінің махаббатына бөлейді

әріберіден соң сыртымызға шықты, жауластық, дауластық, партияластық. Осындай қастарға сөзім өтімді болсын және де ептеп мал жиюға күшім жетімді болсын деп, қызметке болыстық, билікке таластық

}
Парақорлықты, сатып алу, ұрлық жасау мен сатқындықты айыптау жазушылар мен ақындардың шығармаларынан табуға болады. Оның жарқын мысалы халық ақыны Абайдың «Қара сөздері» болып табылады отыз жетінші қара сөзінде Абай былай дейді:

{

Әйтеуір ұрлық, қулық-сұмдық, тіленшілік, соған ұқсаған қылықтың қайсысын болса да қылып жүріп, мал тапса, жазалы демесек керек екен... Бұлардың жас баланың ақылынан несі артық? Жас бала ұялса, жерге ене жаздаушы еді, бұлар неден болса да ұялмайды екен

Ғылымсыз ахирет те жоқ, дүние де жоқ. Ғылымсыз оқыған намаз, тұтқан ораза, қылған хаж, ешбір ғибадат орнына бармайды. Ешбір қазақ көрмедім, малды иттікпен тапса да, адамшылықпен жұмсаған. Бәрі де иттікпен табады, иттікпен айрылады. Бейнет, күйігі, ызасы – сол үшеуінен басқа ешнәрсе бойында қалмайды

Бақпен асқан патшадан, Мимен асқан қара артық; Сақалын сатқан кәріден, Еңбегін сатқан бала артық

өз пайдасы үшін еңбек ететін адам өзі үшін жайылып жүрген малмен тең; адамдық борышын орындай отырып, еңбек ететін адамды Құдай өзінің махаббатына бөлейді

әріберіден соң сыртымызға шықты, жауластық, дауластық, партияластық. Осындай қастарға сөзім өтімді болсын және де ептеп мал жиюға күшім жетімді болсын деп, қызметке болыстық, билікке таластық

}
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің элементтерін халықтың өзі шығарған шығармаларда – халық ертегілерінен табуға болады. Ертегі:

{

халықтың арманы, оның керемет қоғам туралы елесі

халыққа тән адамгершілік белгілері: отанына деген сүйіспеншілік және оның қорғау, батырлық, зұлымдықпен күресу, еңбексүйгіштік және әділдік, адалдық пен достық, білім мен шығармашылық жинақталған

халықтың мінезін, оның психо- логиясын, өмірлік ұстанымдарын білдіреді

Жауаптардың барлығы дұрыс

Жауаптардың барлығы дұрыс емес

---

}

---

---