ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 12046
Скачиваний: 7
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Тәуелсіз ел атанып, төбемізге ту тігіп, тіліміздің мәртебесі артып, әлемге атымызды танытып жатқан кезеңде ұлттың, елдің болашағы – жас ұрпақ тәрбиесіне де мықты көңіл бөлінуі қажет.
Осы егеменді, тәуелсіз Қазақстанда өркениетке бастар жолдың бастауы – мектеп десек, мектептің басты тұлғасы, жүрегі – МҰҒАЛІМ.
Адамның адам болып қалыптасуына ата-аналармен қатар, мұғалімнің де рөлі зор.
Ұрпақ болашағы, халқымыздың келешегі қазіргі ұстаздардың қолында.
Ұстаз болу – жүректің батырлығы,
Ұстаз болу – сезімнің ақындығы,
Ұстаз болу – мінездің күн шуағы,
Азбайтұғын адамның алтындығы –
деп ақын Ғ.Қайырбеков жырлағандай, сөзі маржан, үні ән ұстаздардың бар болғанын мақтаныш етемін. Әрине, ұстаз жүгі – ауыр жүк. Ұстаздардың әсерлі үнмен, асықпай мәнерлеп сөйлеген сөзінен әрбір оқушыға деген қамқорлықтың, аналық, әкелік сезімнің дана ойдың ыстық лебі есіп тұрғандай. Иә, адамның жан дүниесін түсініп, ренжітпей, қателігін сездіре білу – бұл нағыз шеберлік емес пе?!
Осы ұстаздар жайында халқымыздың ұлы батыры Бауыржан Момышұлы “Ұстаздық - ұлы құрмет. Себебі, ұрпақтарды ұстаз тәрбиелейді. Болашақтың басшысын да, данасын да, ғалымын да, еңбекқор егіншісін де, кеншісін де ұстаз өсіреді... Өмірге ұрпақ берген аналарды қандай ардақтасақ, сол ұрпақты тәрбиелейтін ұстаздарды да сондай ардақтауға міндеттіміз” деген.
Бала бойына ата-анадан кейінгі ақыл-ой, адамгершілік, әдептілік, ар-ұят, ұлттық сана-сезімді сіңіруші адам – Мұғалім.
Ендеше өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдайтын, шәкіртінің жанына нұр құйып, өмірге өзі де бақытты болып, өзгелерді де бақытқа жеткізсем деп жүретін ұстаздардың жөні де, жолы да бөлек.
“Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға” деп Абай атамыз айтқандай, ұстаз еңбегінің қыр-сыры мол, қиын да жауапты, шығармашылық еңбек екендігін баршамыз мойындаймыз.
№24 «ЖАҢАНЫ ТҮСІНГЕН,ЕСКІНІ ҚАСТЕРЛЕГЕН АДАМ ҰСТАЗ БОЛА АЛАДЫ...»
Жаңаны түсінген, ескіні қастерлеген адам ұстаз бола алады.
Конфуций.
Дана сөздер. Олармен келісе де, келіспеуге де болады. Бірақ біз жұмысымызда қандай да бір жаңа тенденциялардан аулақ болғымыз келсе де, әртүрлі себептермен біз сәттілікке жете алмаймыз, өйткені өмірдің өзі, біздің қарапайым және әдеттен тыс балалар оған түзетулер енгізеді, бізді, мұғалімдерді, санды шешуге «итереді». мәселелердің әртүрлі тәсілдермен шешілуі, олардың бірі жаңа технологияларды пайдалану болып табылады.
Қазіргі қоғамды ақпараттық қоғам деп атайды.
Қазіргі бала электронды мәдениет әлемінде өмір сүреді. Компьютерлер кішкентай балаларды туғаннан бастап қоршайды: үйде, балабақшада және дәрігерде. Жаңа ақпараттың қуатты ағыны, жарнама, компьютерлік технологияны теледидар мен кинода пайдалану, ойын консолдерін, электронды ойыншықтарды тарату мектеп жасына дейінгі баланың тәрбиесіне және оның қоршаған әлемді қабылдауына үлкен әсер етеді. 5-6 жастағы бала дербес компьютермен еркін сөйлеседі. Оның сүйікті іс-әрекетінің - ойынның сипаты да айтарлықтай өзгереді. Қазіргі бала өзін ең қызықтыратын, өзіне жақын, таныс, жағымды және жайлы сезім тудыратын ақпаратты ғана игереді. Сондықтан қазіргі мектеп жасына дейінгі баланың ынтасын арттыруға және білімін жетілдіруге, оның шығармашылық қабілеттерін дамытуға және оқу іс-әрекетіне жағымды эмоционалдық фон жасауға бірегей мүмкіндік беретін құралдардың бірі - компьютер. АКТ-ны оқу үдерісіне енгізу туралы педагогикалық пікірталастар көптен бері жүргізіліп келеді. Бірақ қазіргі әлемде бір орында тұру қиын, сондықтан қаласақ та, қаламасақ та, АКТ мектепке дейінгі мекемелердің оқу-тәрбие процесіне берік енгізілген.
Компьютер ересектер өмірінің қажетті және маңызды атрибуты ғана емес, сонымен қатар балаларды оқыту құралы болды.
Компьютерлік технология – баламен жұмыс жасауда оның дамуына көмектесетін ерекше бағыт. Қазіргі уақытта ол біздің елде әлі жеткілікті түрде дамымаған. Егер мектеп белсенді түрде алға жылжып, компьютерді қолданудың жаңа технологиялары мен әдістерін көбірек енгізсе, әр мектепте дерлік компьютерлік сыныптар мен интерактивті тақталар болса, мектепке дейінгі мекемелерде бұл жұмыс енді ғана басталып келеді және әдетте, білім беру деңгейінде. мұғалімнің жеке қызығушылығы.
Мен балалармен жұмыс істеуде АКТ-ны қолдануды жақтаймын, өйткені мұғалім баламен бір тілде сөйлесу үшін заманауи әдіс-тәсілдермен, жаңа білім беру технологияларымен қарулануы керек деп есептеймін. Зейінін ұзақ уақыт бойына жинақтау қиынға соғатын гиперактивті балалар да үлкен экранда ұсынылған ақпаратты, тіпті түрлі ойындар мен музыканың сүйемелдеуімен үлкен қызығушылықпен қабылдайды. Заманауи технологиялардың оқу тәжірибесіне енуі жаңа мүмкіндіктер ашады.
Мұғалімнің тікелей оқу іс-әрекетінде ақпараттық технологияларды қолданудың мақсаттары:
білім беруді заманауи ету (техникалық құралдарды пайдалану тұрғысынан);
оқу іс-әрекетін қазіргі баланың дүниетанымына жақындату, өйткені ол оқу мен сөйлегеннен гөрі көбірек қарап, тыңдайды; техникалық құралдардың көмегімен алынған ақпаратты пайдалануды жөн көреді;
мұғалім мен оқушы арасында өзара түсіністік, өзара көмек қарым-қатынасын орнату;
мұғалімге материалды эмоционалды және бейнелі түрде жеткізуге көмектесу.
мұғалімнің де, баланың да уақытын үнемдеу, оқу іс-әрекетінің тығыздығын арттыру, жаңа мазмұнмен байыту.
АКТ-ны пайдалану ақпаратты бір уақытта келесі түрде шығаруға мүмкіндік береді:
мәтін;
графикалық кескін;
дыбыс;
сөйлеу;
бейне.
Мұның бәрі мұғалімге балаларды дамытудың принципті жаңа құралдарын жасауға мүмкіндік береді. Тәжірибе көрсеткендей, АКТ-ны пайдалану кезінде балалардың сабаққа деген қызығушылығы айтарлықтай артады, танымдық қабілеттерінің деңгейі артады. Презентация үлкен көлемдегі қағаз көрнекі құралдардан, кестелерден, репродукциялардан, аудио және бейне жабдықтардан босатып, демонстрациялық материалдың үлкен көлемін біріктіруге көмектеседі.
Қазіргі білім беруді интернет ресурстарынсыз елестету қиын. Интернеттегі іздеу жүйелері мұғалімдерге даму және оқу бойынша кез келген дерлік материалды және сабақтарға арналған кез келген фотосуреттер мен иллюстрацияларды табуға мүмкіндік береді.
Сондай-ақ, Интернеттің көмегімен оқу іс-әрекетінің тақырыбына сәйкес келетін музыкалық шығарманы таңдауға болады. Бұл классикалық немесе заманауи шығармалар, балалар мультфильмдеріндегі әндер болуы мүмкін.
Мектепке дейінгі білім беру мекемесінде ақпараттық технологияларды қолдану балалардың интеллектуалдық енжарлығын жеңуге мүмкіндік береді, мектеп жасына дейінгі тәрбиешінің оқу-тәрбие қызметінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Осылайша, балалармен жұмыс істеуде АКТ-ны қолдану материалды көрнекі түрде көрсетуге, оны «жандандыруға», басқа жолмен көрсетуге болмайтын құбылыстар мен процестерді елестетуге байланысты жаңа дидактикалық мүмкіндіктер ашады. Көрнекіліктің өзі де, оның мазмұны да жоғарылайды. Атап айтқанда, оқу материалын жүйелеу және құрылымдау арқылы тамаша мүмкіндіктер жасалады. Балалардың қажеттіліктері мен бағдарламаның ерекшеліктеріне байланысты мұғалім оңтайлы таңдап, ретке келтіріп, әртүрлі нысандарда ұсынылған, әртүрлі көздерден алынған үлкен көлемдегі демонстрациялық материалды шоғырландыру мүмкін болады.
Мектеп жасына дейінгі балалармен АКТ қолдану
Қазіргі уақытта мектеп жасына дейінгі балалармен жұмыста АКТ-ны қолдану керек пе деген сұрақ жиі қойылуда.Заманауи компьютерді пайдалану мүмкіндіктері баланың қабілеттерін дамытуды барынша толық және табысты жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Кәдімгі оқыту құралдарынан айырмашылығы, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар баланы үлкен көлемде дайын, қатаң таңдалған, дұрыс ұйымдастырылған біліммен қанықтыруға ғана емес, сонымен қатар интеллектуалдық, шығармашылық қабілеттерін дамытуға және ерте балалық шақта өте маңызды. , жаңа білімді өз бетінше меңгеру қабілеті. Менің тәжірибем үлкен болмаса да, АКТ-ны пайдалану кезінде балалардың сабаққа деген қызығушылықтары айтарлықтай артып, танымдық қабілеттерінің деңгейі жоғарылайтынын көрсетті. Балаларды математика әлемімен таныстыру үшін үйірме жұмыстарында АКТ қолдана бастадым. Балаларды ақпараттық технологиямен таныстыру жұмысының барлығы ойын түрінде өтеді. Өйткені ойын практикалық ойлаудың бір түрі. Ойында бала ойынның семантикалық өрісінде мағынаға ие болатын ойын белгілерімен, ойынның әлеуметтік түрінде бейнеленген білімімен, тәжірибесімен, әсерлерімен әрекет етеді. Бала бейтарапты беру қабілетін ашады (белгілі бір деңгейге дейін)ойынның семантикалық өрісіндегі ойын мәні ретінде объект. Дәл осы қабілет компьютерді мектеп жасына дейінгі баланың ойынына ойын құралы ретінде енгізудің негізгі психологиялық негізі болып табылады.
Ал, біз мектеп жасына дейінгі баланы ақпараттық технологиямен таныстырамыз, бірақ АКТ қолданудың қандай артықшылықтары бар?:
-
компьютер экранында ақпаратты ойын түрінде көрсету балалардың үлкен қызығушылығын тудырады; -
мектеп жасына дейінгі балаларға түсінікті ақпараттың бейнелі түрін тасымалдайды; -
қозғалыстар, дыбыс, анимация баланың назарын ұзақ уақыт бойына аударады; -
проблемалық тапсырмалар, баланы компьютер арқылы дұрыс шешуге ынталандыру балалардың танымдық белсенділігін ынталандырады; -
оқытуды дараландыруға мүмкіндік береді; -
компьютерде жұмыс істеу барысында мектеп жасына дейінгі баланың өз-өзіне сенімділігі артады, оның қолынан көп нәрсе келеді; -
күнделікті өмірде көрінбейтін өмірлік жағдайларды имитациялауға мүмкіндік береді.
Бірақ мен айтқым келетін ең бастысы, компьютерлік технологиялардың балалармен жұмыс жасауда орасан зор артықшылықтары бар, бірақ есте сақтау керек, компьютер адамның эмоционалды қарым-қатынасын алмастыра алмайды, бұл мектепке дейінгі жаста өте қажет. Ол тек тәрбиешіні толықтырады, оны алмастырмайды.
№25 МҰҒАЛІМ МАМАНДЫҒЫ ТУРАЛЫ МЕНІҢ ОЙЫМ
Маған жақсы мұғалім бәрінен де қымбат, өйткені мұғалім – мектептің жүрегі – деп Ыбырай Алтынсарин атамыз айтып кеткендей дүниедегі мамандық атаулының төресі – ол ұстаздық екен. Шынында да, мұғалім барлық мамандықиесін тәрбиелейтін, оқытып үйрететінмейірімді абзал жандар. «Мұғалім мамандығы–барлық мамандықтыңанасы» демекші, ұстаз алдынан тәрбие алмайтын жан жоқ.
Қазақтан шыққан қоғам қайраткері, ағартушы-ғалым Ахмет Байтұрсынов «мұғалім – мектептің жаны» деп бағалаған.Ұстаз берген тәрбие әрбір жанның өміріне жол сілтер шамшырақ секілді. Сондықтан ұлағатты ұстаздарға бүкіл адам баласы құрметпен бас иеді. Ұстаз болу – жүрек жылуын, мейірім шуағын, адамгершілік ұлылығын баланың бойына дарыту. Ұстаз — білгенін үйретуші ғана емес, тұла бойы тұнған өнеге, ақ тілеулі ана тәрізді барлық адамның бойынан жақсылық іздейтін ізгі ниет иесі. Әрине, ұстаз жүгі – ауыр жүк. Ұстаздардың әсерлі үнмен, асықпай мәнерлеп сөйлеген сөзінен әрбір оқушыға деген қамқорлықтың, аналық, әкелік сезімнің дана ойдың ыстық лебі есіп тұрғандай. Иә, адамның жан дүниесін түсініп, ренжітпей, қателігін сездіре білу – бұл нағыз шеберлік емес пе?! Осы ұстаздар жайында халқымыздың ұлы батыры Бауыржан Момышұлы "Ұстаздық - ұлы құрмет. Себебі, ұрпақтарды ұстаз тәрбиелейді. Болашақтың басшысын да, данасын да, ғалымын да, еңбекқор егіншісін де, кеншісін де ұстаз өсіреді... Өмірге ұрпақ берген аналарды қандай ардақтасақ, сол ұрпақты тәрбиелейтін ұстаздарды да сондай ардақтауға міндеттіміз” деген. Бала бойына ата-анадан кейінгі ақыл-ой, адамгершілік, әдептілік, ар-ұят, ұлттық сана-сезімді сіңіруші адам – Мұғалім. Шәкірті өзінен озған ұстаз – еңбегі ақталған ұстаз. Өйткені, өмірдің заңы даму, ілгерілеу, озу. Өзінен озған шәкірт тәрбиелейтін шебер ұстаз үздіксіз ізденісте болып, қоғам сұранысына сай білімді, шығармашыл, өзін – өзі дамытып, жетілдіре алатын болуы қажет деп ойлаймын. Мен ұстаздықтың ауыр жүгін арқалауды өз жүрегімнің қалауымен таңдадым. Сондықтан мамандығым- мақтанышым. Маман ұстаз ретіндегі негізгі ұстанымым: баланы тұлға деп тану, оның пікірімен санасу, оқушының кішкентай қуанышын, табысын бағалай білу.Қиындығы да, қызығы да жетерлік, ең бастысы - жауапкершілігі жоғары мамандықтың бірі ұстаздық ету екені ақиқат. Өйткені бұл мамандық иелерінің мойнына ешнәрседен хабарыжоқ, мыңдаған тарыдай ғана бүлдіршіндердің бойына білім нәрін сеуіп, тәрбие ұрығын егіп, таудай азамат етіп шығару міндеті жүктелген.Сондықтан басқа мамандық иелерінің баршасы да ұстаздарға борыштар деп ойлаймын.