Файл: Кмірсулар метаболизмі Кмірсулар метаболизмі Кмірсуларды орытылуы.ppt
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 60
Скачиваний: 4
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Көмірсулар метаболизмі
Көмірсулар метаболизмі
Көмірсулардың қорытылуы
Ауыз қуысындағы қорытылу
Фермент: сілекей амилазасы
Субстраттары: крахмал, гликоген
Өнімдері: олигосахаридтер (декстриндер).
Көмірсулардың қорытылуы
Ащы ішектегі қорытылу:
Фермент: Панкреаттық амилаза
Субстраттары: полисахаридтер және олигосахаридтер
Өнімдері/субстраттары: дисахаридтер (сахароза, лактоза, мальтоза, изомальтоза)
Ферменттері: сахараза, лактаза, мальтаза, изомальтаза
Өнімдері: моносахаридтер (глюкоза, фруктоза, галактоза және т.б.)
Моносахаридтердің тасымалдануы
Ішек қуысынан энтероциттерге: Жеңілдетілген диффузия және активті тасымалдану (симпорт натриймен бірге).
Энтероциттен қанға: жеңілдетілген диффузия.
Қанда: глюкоза қақпалы вена арқылы бауырға тасымалданады. Бауырда глюкозаның бір бөлігі қалады, ал қалған бөлігі жалпы қан айналысына түсіп жасушаларға жеткізіледі.
Глюкозаны тасымалдаушы белоктар(GLUT)
Глюкозаны тасымалдаушылардың (GLUT) 5 типі болады
Барлық 5 типтің құрылысы ұқсас
GLUT 4 - инсулинге тәуелді
GLUT 1, 2, 3, 5 – инсулинге тәуелсіз
GLUT
Глюкоза метаболизмінің негізгі жолдары
Глюкоза катаболизмінің гексозобифосфаттық жолы (ГБФ-жол) немесе гликолиз жолы ол бөлінеді: анаэробты және аэробты жолдар
Глюкоза катаболизмінің гексозомонофосфаттық жолы (ГМФ-жол)
Гликогеннің синтезі мен мобилизациясы
Глюкоза метаболизмінің жалпы схемасы
Гликолиз
Биологиялық маңызы:
Гликолизге глюкозаның 70-75% түседі. Бұл жасушадағы көмірсулар катаболизмінің соңғы өнімдерге дейін ыдырауының негізгі жолы.
Ыдырау энергияны АТФ түрінде береді.
Қажетті аралық метаболиттерді береді.
Аэробтық гликолиз (3 этапты үдеріс)
І этап цитозолда өтеді. 10 реакциядан тұрады. Соңғы өнімі ретінде – пируват түзіледі.
І этапта 8 молекула АТФ (2 - субстраттық фосфорлану жолымен түзіледі. Оттек қатыспайды.)
2 және 3 этаптарда (пируваттың тотығып декарбоксилденуі және Кребс циклі) оттек қатысуымен жүреді. Митохондрияда өтеді. Бұл жасушаның тыныс алуы немесе биототығу немесе МЭТТ.
2 этапта түзілетін өнім: 2 НАДН2 және ацетил – КоА. 3 этапта түзілетін өнім:3 НАДН2, 1 ФАДН2, 1 АТФ
Гликолиздің І этапы
Барлық 10 реакцияның жалпы теңдеуі:
C6H12O6 + 2H3PO4 + 2ADP + 2NAD -----> 2C3H4O3 + 2ATP + 2H2O + 2NADH2
7 реакция қайтымды
3 реакция (1, 3 және 10) - қайтымсыз
АТФ синтезі
1 этапта 4 молекула АТФ түзіледі (субстраттық фосфорлану)
1 және 3 реакцияларда 2 молекула АТФ жұмсалады.
Сондықтан гликолиздің анаэробтық ыдырауы жолында 1 глюкоза молекуласынан 2 молекула АТФ түзіледі.
НАДН2 тасымалдануының арнайы механизмі
НАДН2 митохондрия мембранасы арқылы арнайы механизмдермен өтеді: олар 1. малат – аспартаттық және глицерофосфаттық ілмек механизмі
Бұл 2 НАДH2 сутекті және электронды оттекке МЭТТ арқылы жеткізеді. Тотығу үдерісі нәтижесінде 6 молекула ATФ түзіледі.
Пируват
Арнайы тасымалдаушы механизм арқылы пируваттың 2 молекуласы митохондрия мембранасы арқылы оның ішіне өтеді.
2 және 3 этаптарда 30 молекула АТФ түзіледі.
1, 2 және 3 этаптардың қосынды нәтижесі бойынша – 38 молекула АТФ 1глюкоза молекуласынан (аэробтық ыдырау) түзіледі.
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio
Гликогеннің метаболизмі
Гликогеннің синтезі
Гликогеннің синтезі
Глюкозо-1-фосфат + УТФ
УДФ –глюкоза + бейорганикалық фосфат түзіледі.
Гликогенсинтаза глюкозаны УДФ-тен гликоген молекуласына ауыстырып байланыстырады, нәтижесінде тізбек бір мономерге ұзарады.
Полисахаридтік тізбектің (гликогенннің) дайындалуы және ұзартуға қосылуы үшін 1 АТФ және 1 УТФ қажет.
Гликогеннің синтезі
Полисахаридтік тізбектің тармақталуы фермент амило-1,4-1,6-гликозил-трансфераза қатысуымен (тармақтаушы фермент) өтеді.
Бұл фермент 1,4-байланысты үзеді, ұзарушы олигосахаридтік тізбекті соңынан бастап ортасына жеткізіп бұл жерде 1,6-гликозидтік байланыспен қосады.
Гликогеннің мобилизациясы
Гликогеннің мобилизациясы
Глюкоза гликогеннен глюкозо-1-фосфат түрінде ажырайды.
Ферменті: фосфорилаза.
Фермент 1,4 – гликозидтік байланысты үзеді.
Фермент амило-1,6-гликозидаза тармақталу нүктесіндегі байланысты гидролиздейді.
Гликоген
Бұлшықет гликогені сол жасушаның өзі үшін глюкозаның шығу көзі болып табылады.
Бауыр гликогені қандағы глюкозаның физиологиялық концентрациясын ұстау үшін пайдаланылады.
Глюконеогенез__Глюконеогенез'>Пентозофосфаттық цикл (фосфоглюконаттық жол)
Пентозофосфаттық жолдың барлық реакциясы цитозолда өтеді.
Екі стадияда атқарылады:
Тотығып жүретін стадия
Тотықпай жүретін стадия
Пентозофосфаттық цикл
Пентозофосфаттық цикл
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio
Глюконеогенез
Глюконеогенез
Бұл көмірсу емес қосылыстардан глюкозаны синтездеу үдерісі.
Сүт қоректілерде бұл негізінен бауырда, бүйрек пен ішектің шырыштарында аз мөлшерде атқарылады.
Көмірсулық немесе толық аштық кезінде және ұзаққа созылған физикалық жұмыс кезінде глюкозаның қандағы концентрациясы глюконеогенез есебінен толықтырылады.
Глюконеогенез субстраттары
Лактат, Пируват, Аминоқышқылдар,Глицерол
Гликолиздің жеті қайтымды реакциясының ферменттері қолданылады, ал 1, 3 және 10 қайтымсыз реакцияларда басқа ферменттер қолданылады.
Глюконеогенез
Глюконеогенез
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio
ЦИКЛ КОРИ
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio
Көмірсулар метаболизмі
Көмірсулардың қорытылуы
Ауыз қуысындағы қорытылу
Фермент: сілекей амилазасы
Субстраттары: крахмал, гликоген
Өнімдері: олигосахаридтер (декстриндер).
Көмірсулардың қорытылуы
Ащы ішектегі қорытылу:
Фермент: Панкреаттық амилаза
Субстраттары: полисахаридтер және олигосахаридтер
Өнімдері/субстраттары: дисахаридтер (сахароза, лактоза, мальтоза, изомальтоза)
Ферменттері: сахараза, лактаза, мальтаза, изомальтаза
Өнімдері: моносахаридтер (глюкоза, фруктоза, галактоза және т.б.)
Моносахаридтердің тасымалдануы
Ішек қуысынан энтероциттерге: Жеңілдетілген диффузия және активті тасымалдану (симпорт натриймен бірге).
Энтероциттен қанға: жеңілдетілген диффузия.
Қанда: глюкоза қақпалы вена арқылы бауырға тасымалданады. Бауырда глюкозаның бір бөлігі қалады, ал қалған бөлігі жалпы қан айналысына түсіп жасушаларға жеткізіледі.
Глюкозаны тасымалдаушы белоктар(GLUT)
Глюкозаны тасымалдаушылардың (GLUT) 5 типі болады
Барлық 5 типтің құрылысы ұқсас
GLUT 4 - инсулинге тәуелді
GLUT 1, 2, 3, 5 – инсулинге тәуелсіз
GLUT
Глюкоза метаболизмінің негізгі жолдары
Глюкоза катаболизмінің гексозобифосфаттық жолы (ГБФ-жол) немесе гликолиз жолы ол бөлінеді: анаэробты және аэробты жолдар
Глюкоза катаболизмінің гексозомонофосфаттық жолы (ГМФ-жол)
Гликогеннің синтезі мен мобилизациясы
Глюкоза метаболизмінің жалпы схемасы
Гликолиз
Биологиялық маңызы:
Гликолизге глюкозаның 70-75% түседі. Бұл жасушадағы көмірсулар катаболизмінің соңғы өнімдерге дейін ыдырауының негізгі жолы.
Ыдырау энергияны АТФ түрінде береді.
Қажетті аралық метаболиттерді береді.
Аэробтық гликолиз (3 этапты үдеріс)
І этап цитозолда өтеді. 10 реакциядан тұрады. Соңғы өнімі ретінде – пируват түзіледі.
І этапта 8 молекула АТФ (2 - субстраттық фосфорлану жолымен түзіледі. Оттек қатыспайды.)
2 және 3 этаптарда (пируваттың тотығып декарбоксилденуі және Кребс циклі) оттек қатысуымен жүреді. Митохондрияда өтеді. Бұл жасушаның тыныс алуы немесе биототығу немесе МЭТТ.
2 этапта түзілетін өнім: 2 НАДН2 және ацетил – КоА. 3 этапта түзілетін өнім:3 НАДН2, 1 ФАДН2, 1 АТФ
Гликолиздің І этапы
Барлық 10 реакцияның жалпы теңдеуі:
C6H12O6 + 2H3PO4 + 2ADP + 2NAD -----> 2C3H4O3 + 2ATP + 2H2O + 2NADH2
7 реакция қайтымды
3 реакция (1, 3 және 10) - қайтымсыз
АТФ синтезі
1 этапта 4 молекула АТФ түзіледі (субстраттық фосфорлану)
1 және 3 реакцияларда 2 молекула АТФ жұмсалады.
Сондықтан гликолиздің анаэробтық ыдырауы жолында 1 глюкоза молекуласынан 2 молекула АТФ түзіледі.
НАДН2 тасымалдануының арнайы механизмі
НАДН2 митохондрия мембранасы арқылы арнайы механизмдермен өтеді: олар 1. малат – аспартаттық және глицерофосфаттық ілмек механизмі
Бұл 2 НАДH2 сутекті және электронды оттекке МЭТТ арқылы жеткізеді. Тотығу үдерісі нәтижесінде 6 молекула ATФ түзіледі.
Пируват
Арнайы тасымалдаушы механизм арқылы пируваттың 2 молекуласы митохондрия мембранасы арқылы оның ішіне өтеді.
2 және 3 этаптарда 30 молекула АТФ түзіледі.
1, 2 және 3 этаптардың қосынды нәтижесі бойынша – 38 молекула АТФ 1глюкоза молекуласынан (аэробтық ыдырау) түзіледі.
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio
Гликогеннің метаболизмі
Гликогеннің синтезі
Гликогеннің синтезі
Глюкозо-1-фосфат + УТФ
УДФ –глюкоза + бейорганикалық фосфат түзіледі.
Гликогенсинтаза глюкозаны УДФ-тен гликоген молекуласына ауыстырып байланыстырады, нәтижесінде тізбек бір мономерге ұзарады.
Полисахаридтік тізбектің (гликогенннің) дайындалуы және ұзартуға қосылуы үшін 1 АТФ және 1 УТФ қажет.
Гликогеннің синтезі
Полисахаридтік тізбектің тармақталуы фермент амило-1,4-1,6-гликозил-трансфераза қатысуымен (тармақтаушы фермент) өтеді.
Бұл фермент 1,4-байланысты үзеді, ұзарушы олигосахаридтік тізбекті соңынан бастап ортасына жеткізіп бұл жерде 1,6-гликозидтік байланыспен қосады.
Гликогеннің мобилизациясы
Гликогеннің мобилизациясы
Глюкоза гликогеннен глюкозо-1-фосфат түрінде ажырайды.
Ферменті: фосфорилаза.
Фермент 1,4 – гликозидтік байланысты үзеді.
Фермент амило-1,6-гликозидаза тармақталу нүктесіндегі байланысты гидролиздейді.
Гликоген
Бұлшықет гликогені сол жасушаның өзі үшін глюкозаның шығу көзі болып табылады.
Бауыр гликогені қандағы глюкозаның физиологиялық концентрациясын ұстау үшін пайдаланылады.
Глюконеогенез__Глюконеогенез'>Пентозофосфаттық цикл (фосфоглюконаттық жол)
Пентозофосфаттық жолдың барлық реакциясы цитозолда өтеді.
Екі стадияда атқарылады:
Тотығып жүретін стадия
Тотықпай жүретін стадия
Пентозофосфаттық цикл
Пентозофосфаттық цикл
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio
Глюконеогенез
Глюконеогенез
Бұл көмірсу емес қосылыстардан глюкозаны синтездеу үдерісі.
Сүт қоректілерде бұл негізінен бауырда, бүйрек пен ішектің шырыштарында аз мөлшерде атқарылады.
Көмірсулық немесе толық аштық кезінде және ұзаққа созылған физикалық жұмыс кезінде глюкозаның қандағы концентрациясы глюконеогенез есебінен толықтырылады.
Глюконеогенез субстраттары
Лактат, Пируват, Аминоқышқылдар,Глицерол
Гликолиздің жеті қайтымды реакциясының ферменттері қолданылады, ал 1, 3 және 10 қайтымсыз реакцияларда басқа ферменттер қолданылады.
Глюконеогенез
Глюконеогенез
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio
ЦИКЛ КОРИ
http://biochemistry.vov.ru/nagl_bio