Файл: Жамбыл облысы кімдігі білім басармасыны ОУдістемелік кабинеті.docx

а. Дененің өсуінің сәйкес келмеуі

b. Тар, қысып тұратын немесе үлкен аяқкиім кию

c. Бұлшық еттердің әлсіреуі

d. Сүйектердің беріктігінің сәйкес келмеуі

[1]

10. S – тәрізді омыртқа жотасының маңызын сипаттаңыз.

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

[2]

11. 
    Суретте берілген сезім мүшелерінің құрылысын жазыңыз.
    

(а)

А В

А_______________________________________________________________________________________

В_______________________________________________________________________________________ [2]

(b) Көру және есту рецепторларының құрылымы мен қызметтеріне байланысты бос орынды толтырыңыз.

1. Ақ пен қара түсті ажырататын рецептор ................................................................ деп аталады.

2. Ішкі құлақтағы ұлу денеде орналасқан кірпікшелі жасушалар ..................................................... деп аталады. [2]

12. Инсулин гормонын бөлетін без қай санмен белгіленген?

1. 
   5
   
2. 
   6
   
3. 
   7
   
4. 
   8
   

[1]

13. 
    Бездер мен олардың негізгі белгілерін сәйкестендіріңіз.
    

(a)

А. Сыртқы секрециялық бездер	1. Бөліп шығарушы өзегі болады
	2. Бөліп шығару өзегі болмайды
В. Ішкі секрециялық бездер	3.Тікелей қанға бөлінеді
	4.Мүшелердің жұмысына өзгеріс келтірмейді

1. 
   А-4, 1; В-2,3
   
2. 
   А-1,4 ; В-2, 3
   
3. 
   А-2,3; В-1,4
   

[2]

(b) Жас балаларда йодтың жетіспеушілігінен болатын ауру.

1. 
   Акромегалия
   
2. 
   Кретинизм
   
3. 
   Микседема
   
4. 
   Ергежейлік
   

[1]

13. 
    Тері қызметінің ағза үшін маңызын түсіндіріңіз
    

1)______________________________________________________________________

2)______________________________________________________________________

3)_____________________________________________________________________ [2]

13. 
    Жылу реттеудегі терінің рөліне қатысты тұжырымдардың жалған және шындық екенін белгілеңіз.
    

---

Жылу реттеудегі терінің рөліне қатысты тұжырымдардың жалған және шындық екенін белгілеңіз.	Ш	Ж
Дене температурасының тұрақты сақталуын жылу реттеу дейміз
Жоғары температурада дене температурасын тұрақты сақтау үшін терідегі капилярлар тартылады
Барлық адамдар үшін қолайлы температура +250 - 290
Ағзадан тері арқылы 80% жылу бөлінеді.

---

6Балл қою кестесі

№	Жауаптары	Балл		Қосымша ақпарат
1	С	1
2	С	1
3	Тері негізгі үш қабаттар тұрады Ш Зат алмасу артқанда, қарқынды дене жүктемесі кезінде тер аз бөлінеді Ж Тыныс алудың 5% тері арқылы жүзеге асырылады Ш Тері зақымданған кезде антисептикалық заттармен өңдеуге болмайды Ж Терінің кең таралған саңырауқұлақ тудыратын ауруларының бірі – теміреткі Ш Қышыма қотыр ауруын қышыма қотыр кенесі тудырады Ж	3		Шындық, жалғанды анықтағаны үшін әр 2 дұрыс жауап үшін 1 балл беріледі
4	А	1
5	(а) Бейорганикалық заттар сүйекке беріктік , қаттылық қасиет береді Ш Жас өскен сайын сүйек құрамында органикалық заттардың мөлшері көбейеді Ж (b) b	2 2		Әр дұрыс жауап үшін 1 балл Құрылысын анықтап, дұрыс жауап үшін 2 балл
6	Қозғалмай байланысу Жартылай буындар	2		Әр дұрыс жауап үшін 1 балл.
7	А Қаңқаны қозғалысқа келтіреді.	2		Әр дұрыс жауапқа 1 балл беріледі.
8	b	1
9	b	1
10	Омыртқа жотасы S-пішінді 4 иілім бар, екеуі алға, екеуі артқа иілген. Тік жүктемені азайтады. Жүрген кезде «амортизатор» сияқты әсер етеді.	2		Кез-келген дұрыс екі жауап үшін 2 балл
11	(а) А. Көз бұршағы В. Дыбыс сүйекшелері немесе ортаңғы құлақ (b) 1. Таяқшалар 2. Есту рецепторлары	2 2		Әр дұрыс жауап үшін 1 балл Әр дұрыс жауап үшін 1 балл
12	b	1
13	(а) b (b) b	2 1		Әр дұрыс 2 жауап үшін 1 балл Дұрыс жауап үшін 1 балл.
14	1.Термморецепторлар/ қоршаған орта температурасының өзгеруіне жауап береді/ ыстықты сезеді. 2. Термморецепторлар/ қоршаған орта температурасының өзгеруіне жауап береді/ суықты сезеді. 3.Механорецепторлар/жанасудан пайда болған сезінуді қабылдайды/ ауырсынуды сезеді.	2		Кез-келген 2 дұрыс жауап қабылданады.
15	1.Дене температурасының тұрақты сақталуын жылу реттеу дейміз Ш 2.Жоғары температурада дене температурасын тұрақты сақтау үшін терідегі капилярлар тартылады Ж 3. барлық адамдар үшін қолайлы температура +250-290 Ж 4. Ағзадан тері арқылы 80% жылу бөлінеді Ш	2		Әр дұрыс 2 жауап үшін 1 балл
Жалпы балл			30

---

В бөлім

4- тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары.

Ұзақтығы– 40 минут

Балл саны - 30

Тапсырма түрлері:

КДЖ- Көп дұрыс жауапты таңдауды қажет ететін тапсырмалар.

ҚЖ- Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар.

ТЖ -Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.

---

7Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: дұрыс жауабын таңдауды қажет ететін сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.

Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді.

Нұсқа: 12 тапсырмадан тұрады: соның ішінде бірнеше жауап нұсқаларынан тұратын сұрақтар.

Қысқаша жауапты қажет ететін сұрақтар, толық жауапты қажет ететін тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, сызбанұсқалар ұсынылған.

«Биология» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары

1.Тірі ағзалардың тіршілік әрекетіндегі митоз бен мейоздың биологиялық маңызы мысалдарының дұрыс жауабын анықтаңыз.

1. 
   Біржасушалы, көпжасушалы эукариоттардың барлық дене жасушалары бөлінеді ... жолымен.
   

2.Жыныс жасушалары гаметалар түзілетін жол ...

Кілт сөздер: митоз, мейоз, амитоз

[1]

2.Санмен берілген жануарлардың көбею жолын әріппен берілген ағзалармен сәйкестендіріңіз және көбею түрін анықтап кестеден дұрыс жауапты табыңыз. [2]

Көбею түрі	Ағзалар
1.Бөліну	А. Кейбір ішекқуыстылар,бауыраяқты ұлулар
2.Бөлшектену (стробиляция)	Б. Ішекқуыстылар, губкалар
3.Бүршіктену	В. Полиптер, кейбір жалпақ құрттар,теңіз жұлдыздары,кейбір буылтық құрттар
4.Партеногенез	Г.Биттердің жазғы дернәсілдері,дафния,аралардың аталықтары
5.Өздігінен ұрықтану	Д.Қосжынысты (гермофродитті ) ағзаларда
6.Айқаспалы ұрықтану	Ж. Амеба,жасыл эвглена, хлорелла,хламидомонада

№	Нұсқа	Жауап
І	1Ж , 2В, 3Б, 4Г,5Д, 6А
ІІ	1Б , 2В, 3Г, 4А, 5Д, 6Ж
ІІІ	1В ,2Г, 3Ж, 4Д , 5А, 6 З

---