- Сіз қалай ойлайсыз, одан кейін не болады?

- Сіз осы тапсырмада ерекше нәрсені байқадыңыз ба?

Топтық жұмыс жасау кезінде мұғалім барлық топтардың жұмысын

бақылауы тиіс. Топтағы жұмысты бақылауды және тапсырма орындауға

қатысуды қатар атқаруға болады. Жауаптарды бағалағаннан кейін мұғалім әлі

де оқу жетістіктеріне талпынатын оқушылары бар топқа қайта келіп, оларға

оқу мақсатына жету үшін тағы да бір мүмкіндік беруі керек. Осы жағдайда

оқушыларға келесілерді ұсынуға болады:

 жаңа идеяны құрастыру;

 екі (немесе одан көбірек) идеяны салыстыру;

 идеяны бағалау;

 топтағы талқылау негізінде қорытынды жасау;

 сұрақтарға жауап беру.

Аталғандардың бәрі белгілі оқу мақсаттарына жетуді дәлелдеп бере

алады.

Қалыптастырушы бағалаудың нәтижелерін талдау

Қалыптастырушы бағалауды ұйымдастырудың маңызды кезеңі

оқушылардың жұмыстарының нәтижелерін талдау болып табылады. Ол

оқушының алдында тұрған өзекті мәселелерді айқындап, оларды шешу

жолында қандай іс-әрекет қажет екендігін көрсетеді. Мұғалімге бағалау

нәтижелеріне/оқыту барысындағы байқауларына талдау жасап отыруы

ұсынылады. Тексерілген жұмысты талдау төмендегілерді қамтиды:

 тапсырма қиындық тудыратын оқушылар тобын анықтау;

 бөлім, тақырыпты оқуда қиындық тындаған оқушыларды анықтау;

 оқушылар үшін ең ауыр және мәселелелер тудыратын сұрақтарды

анықтау.

Сыныптағы барлық оқушылардың жұмыстарына талдау жүргізуі

арқылы мұғалім бөлім мен бөлімше, тақырыпты оқу барысында оқушылардың

жақсы көрсете білген тақырыптары мен оларды ары қарай жақсарту үшін неге

басым назар аудару қажет екендігін анықтайды.

Мысалы, оқушылар үш сұрақ негізінде құрастырылған тапсырманы

орындау барысында, барлық оқушылардың біркелкі екінші сұраққа жауап

бере алмағанын байқаса, мұғалім екінші сұрақты қайтадан қарап, түзетуі

қажет.

Талдау нәтижелерін қоладана отыра, мұғалім оқушымен кері байланыс

әрекетін ұйымдастырады.

Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау

Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау – оқу

бағдарламасындағы әр бөлімді/ тақырыпты аяқтағаннан кейін оқушының оқу

жетістігі деңгейін анықтауға бағытталып, баға мен балл қою арқылы

өткізілетін бағалау түрі. Оқушының жұмысына қойылған баға нәтижесі оның

---

тоқсандық бағасын қоюда ескеріледі.

Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың ұйымдық

құрылымы келесіде көрсетілген:

1. Тоқсан ішіндегі белгіленген бағалау рәсімдері.

2. Оқу бағдарламасы бөлімінің оқу мақсаттарына жеткендігі туралы

шешім қабылдау.

3. Тоқсандық баға шығарудағы нәтижелерді ескеру және тіркеу.

Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауға арналған

тапсырмалар бөлімдегі оқу мақсаттары мен бағалау критерийлеріне

сәйкестендіріліп құрастырылады. Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық

бағалау тапсырмаларының үлгілері ҚР Білім және ғылым министрлігі

бекітуімен ұсынылған жиынтық бағалаудың әдістемелік нұсқаулығында

беріледі. Әр мектеп жиынтық бағалаудың әдіс-тәсілдері мен тапсырмаларын

өз еркімен дайындай алады. Мектеп ішіндегі әдістемелік бірлестік оқу жылына

арналған, барлық бағалау түрлері, оны өткізу кезеңдері, бағалау міндеттерін

айқындайтын, бағалаудың әдіс-тәсілдері көрсетілген бағалау жоспарын

дайындауы қажет.

Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды

жоспарлау және ұйымдастыру

Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау белгілі оқу бөлімінің

соңында өткізіледі де, жаратылыстану-ғылыми пәндер мен тілдік пәндер

бойынша бөлімді; әлеуметтік-ғылыми пәндер бойынша ортақ тақырыпты

оқып, аяқтаған кезеңде өткізіледі.

Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау рәсімінің саны оқыту

топтамаларының санына негізделе анықталады:

 жаратылыстану-ғылыми пәндер бойынша – бөлім санына қарай;

 әлеуметтік-ғылыми пәндер бойынша – ортақ тақырыптар санына

қарай;

 тілдік пәндер бойынша – сөйлеу әрекетінің түрлеріне қарай

(тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым).

Мұғалім бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауға арналған

тапсырмаларды құрастыру үшін:

 оқу бағдарламасы мен жоспары, оқу мақсаттарын зерттейді;

 ойлау дағдыларының деңгейлерімен сәйкестендіре отыра бағалау

критерийлерін жасайды;

 тапсырмалар мен дескрипторлар құрастырады;

 өткізілген жиынтық бағалау негізінде оқушының оқу деңгейлерін

анықтайды және оқу материалдарын меңгерудегі жіберілген кемшіліктерді

түзету үдерісін анықтайды.
Бағалау критерийлері ретінде мұғалім белгілі ойлау дағдыларының

деңгейлеріне қатысты іс-әрекет етістіктерін қолдана алады (1 - кестені, 1–

---

қосымшаны қараңыз).

Қалыптастырушы бағалаудағы сияқты, жиынтық бағалау тапсырмалары

бөлім/ортақ тақырып бойынша берілген оқу мақсаттарына және бағалау

критерийлеріне сәйкес құрастырылады. Белгілі бөлім мен ортақ

тақырыптарды аяқтаған кезде оқушыларға әртүрлі тапсырмаларды ұсынуға

болады.

Мұғалім бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуде

оның тек белгілі бір кезеңдегі игерілген оқу материалын қорытындылайтынын

ескеріп, толық сабаққа жоспарламай, сабақтың белгілі бір бөлігінде ғана

өткізуі ұсынылады.
Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың

нәтижелерін талдау
Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың нәтижелеріне

мұғалім талдау жасап, осы талдау негізінде оқушылардың оқу жетістіктерінің

деңгейін анықтап, оқушыға беретін кері байланыс әрекетін жоспарлайды.

Кейбір жағдайларда мұғалім өзінің оқытуды ұйымдастыру үдерісін қайта

қарап шығып, оқушыларды оқу жетістіктеріне жетелейтін оқу мақсаттарына

сәйкес тапсырмаларды, оқытудың әдіс-тәсілдерін дұрыс ұйымдастыруы

қажет.

Орындалған жұмыстың нәтижелері оқушы үшін түсінікті болып, оның

ары қарай оқуына және алға ілгерілеуіне ынталандыра алатындай болуы тиіс.

Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау нәтижесінде

қойылған балдар оқушының оқу жетістігінің деңгейлерін (жоғарғы, орта,

төмен) анықтауға мүмкіндік береді.

Жоғарғы деңгейге сәйкес нәтиже көрсеткен оқушылар:

 пәндік терминдер мен ұғымдарды тереңірек біледі және түсінеді;

 күрделі тапсырмалар мен есептерді орындап, оларды кең ауқымды

жағдайларда қолдана біледі;

 түрлі дереккөздерден алынған ақпаратарды жүйелеп, толық негіздеме

беріп қорытындылайды, көрсеткен нәтижелерін нақты дәлелдемелер келтіре

отырып, ретімен нақтылап орналастыра біледі;

 күрделі тапсырмаларды шешу үлгілерін анықтайды, оларды ерекше

жолмен шешу баламаларын тауып, қолдана біледі;

 ауқымды есептер жиынтығын оқу бағдарламасының басқа

салаларынан алған білім, білік және дағдыларды біріктіріп шеше біледі,

әртүрлі стратегияларды қолданып, алынған нәтижелердің маңыздылығына

негіздеме бере алады.

Орта деңгейге сәйкес нәтижелер көрсете білген оқушылар:

---

 пәндік терминдер мен ұғымдарды жеткілікті деңгейде біледі;

 қарапайым тапсырмаларды орындап, оларды таныс және кейбір

бейтаныс жағдайларда ұтымды қолдана біледі;

 ақпаратты жүйелеп, кейбіреуіне негіздеме бере отыра, алынған

нәтижелерге дәлелдемелер келтіріп, қорытындылар жасайды;

 күнделікті қолданыстағы тапсырмалардың үлгілерін анықтап, оларды

шешудің үйреншікті жолдарын анықтайды;

 мөлшерленіп берілген есептер жиынтығын шешуде оқу

бағдарламасының басқа салаларынан алған білім, білік және дағдыларын

біріктіре отыра қолданады.

Төмен деңгейге сәйкес нәтижелер көрсете білген оқушылар:

 пәндік терминдер мен ұғымдарды қарапайым деңгейде біледі;

 тиісті нұсқаулар төңірегінде күрделі емес тапсырма түрлерін

орындайды;

 түрлі ақпараттарды (кестелер, сызбалар және диаграммалар) беруде

қарапайым қорытындылар жасайды.

 Жеңіл тапсырмалардың үлгілерін анықтайды.

Тоқсандық жиынтық бағалау үдерісі

Тоқсандық жиынтық бағалау тоқсан аяғында өткізіліп, балл және баға

қою арқылы оқушының білімі, дағдысы, түсінуі туралы дәлелдемелерін

көрсетеді.

Тоқсандық жиынтық бағалау түрлі бақылау және тексеру жұмыстарын

ұйымдастыру арқылы өткізіледі. Тоқсандық жиынтық жұмысты құрастыруда

оның білу мен түсінуді, қолдану дағдыларымен ғана шектелмей, оқушының

жоғарғы деңгейдегі ойлау қабілетін: анализ, синтез және баға беруін

анықтауға мүмкіндік беретін тапсырмаларды қамтуы маңызды екендігін

ескерген жөн.

Тоқсандық жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар үлгілері

әдістемелік нұсқаулықтарда беріледі. Дегенмен әр мектеп жиынтық бағалау

тапсырмаларын өз еркімен дайындай алады. Мұғалімге көмек ретінде

жиынтық бағалаудың тапсырмалары жинақталған базасы да қолданылуы

мүмкін.

Оқу жылының басында мектептегі әдістемелік бірлестікте оқу жылына

арналып жасалған бағалау жоспары әзірленеді. (Қараңыз: 4-бөлім. Бөлім/ортақ

тақырып бойынша бағалау үдерісі).

Тоқсандық жиынтық бағалауды жоспарлау

Тоқсандық жиынтық бағалауды жоспарлау кезінде мұғалімге оқу

бағдарламасында берілген оқу мақсаттарына шолу жасап шығу ұсынылады.

Бағалау оқу жоспарында анықталған оқу мақсаттарының меңгерілу деңгейін

анықтайды.

Тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу кестесі мектеп директорының

---

бұйрығымен бекітіліп, оқушылар мен ата-аналарын оқу жылының басында

хабардар етеді.

Тоқсандық жиынтық бағалау бір қатардағы барлық сыныптар үшін

бірдей жағдайда ұйымдастырылады. Жиынтық бағалауды қайта орындау

(көшіріп жазу) рұқсат етілмейді.

Егер оқушы тоқсандық жиынтық бағалауға белгілі бір себептермен

қатыса алмаған жағдайда (ауырып қалуы, жақын туысқанының қайтыс болуы,

конференцияға, олимпиадаға және басқа да ғылыми жарыстарға қатысқан

жағдайда), пән бойынша орындай алмаған тоқсандық жиынтық жұмысын

мектепке келгеннен кейінгі екі апта ішінде орындауы тиіс; бұл жағдайда

тоқсандық ішкі жиынтық бағалау жұмысының қосымша нұсқасы

қолданылады.

Тоқсандық жиынтық бағалауға арналған тапсырмаларды

құрастыру

Тоқсандық жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар бірнеше

сыныптардың бір параллеліне арналған тест спецификациясына және балл

қою кестесіне сәйкес құрастырылады. Жиынтық бағалау жұмысының түрлері

бірнешеу болады: тест тапсырмалары, сынақтар, бақылау жұмыстары,

диктант түрлері, мазмұндама, эссе және т.б. Тест спецификациясы жиынтық

бағалаудың негізгі мазмұнын көрсетеді және тапсырма құрастырудың негізі

болып табылады.

Әр пән және сынып бойынша тест спецификациясы келесі

ақпараттардан тұрады:

 тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты;

 бағалау критерийлеріне шолу;

 тоқсанның жиынтық бағалауына шолу:

- тапсырмаларды орындаудың ұзақтығы;

- тапсырманың құрылымы;

- әр жұмысқа қойылатын балл саны;

- балды сұрақтардың түрлеріне қарай бөлу.

 тапсырмалар үлгілері;

 балл қою кестелерінің үлгілері;

 тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу ережелері.

Жиынтық бағалауды өткізу

Тоқсандық жиынтық бағалау бақылау жұмысы ретінде берілген,

сондықтан бақылау жұмысы өтерге дейін материалдар оқушылардан қатаң

құпия түрінде сақталғаны жөн. Олар жабық шкафта, оқушылар көре

алмайтын жерде сақталуы тиіс. Тапсырмалар белгілі бір қызметкерлер кіруге

ғана мүмкіндігі бар анықталған жерде сақталады.

Жиынтық бағадауды негізінен мұғалімдер өткізеді, оқушылар

жұмыстарын жазғанда, кабинетте тек бір мұғалім болуы мүмкін.

Мүмкіндігінше, кез келген бос мұғалім жиынтық бағалауды өткізуде

мұғалімге көмектесуі қажет, яғни көмекші бақылаушы рөлін атқарады және

---

Смотрите также файлы

• Ходяковой Ольги Андреевны (Ф. И. О.) пп Виды работ Период выполнения работ 1 Прибытие на практику. Изучение лекции.pdf

• Дата подпись Исполнитель.pdf

• Контрольная работа на тему Загрязнения почвы и его негативные последствия по учебной дисциплине Безопасность жизнедеятельности.docx

• Классификация некариозных поражений зубов (Федоров Ю. А., 1998).docx

• Практическое занятие 4 пз проведение диагностики аппаратного обеспечения пк цель.docx