Файл: 6сынып Ежелгітасдуірі(Палеолит)б з. д. 2млн 500мы12мы жыл.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 731
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Дарий
Дарий бастаған парсы әскерлері жорығының мерзімі: б.з.б. 519ж
Б.з.б. 519ж сақ жеріне қауіп төндірген парсы патшасы: Дарий
Сақ малшысы «Шырақ» туралы суреттейтін грек тарихшысы: Полиэн
Парсыларға қарсы ұрыста жеңіліке ұшырыған сақтар көсемі: Скунха
Сақтардың парсы әскері құрамына Марафон шайқасына қатысқан уақыты:б.з.б. 490ж
Б.з.б. ІҮғ сақ жеріне қауіп төндірген : Александр Македонский
Александр Македонскийдің Шығысқа қарай жүретін жолын бөгеген: сақтар
Грек-македон басқыншыларына қарсы күресті басқарған сақ жауынгері: Спитамен
Б.з.б.4ғ сақтар қоршауға алған грек гарнизоныорналасқан қала:Маракана
А. Македонскийдің Сырдариядан өтіпсақтарға қалай шабуыл жаағаны туралы жазған: Арриан
Сақтардың А.Македонскийге қарсы ерлік күресі туралы жазған: Арриан
Көшпелілердің әскери қару-жарақтарының ерекшелігін жазғанА.Македонскийдің тарихшысы:Аррион
Сақтардың шаруашылығы мен мәдениеті
Сақ мәдениеті тараған дәуір: Темір
Сақтарың негіэгі шаруашылығы: Мал шаруашылығы
Сақтар өмірінде аз өсірілген мал түрі: ірі қара
Қызылорда облысы жеріндегі б.з.б. ІҮ-б.з.ХІІІғасырларына жататын ежелгі қалашық: Шірік-Рабат
Қызылордадан 300 шақырым жерде орналасқан сақ қаласының орны:Шірік-Рабат
Шірік-Рабат қаласының күзет мұнаралары бар орталығы: Цитадел
Сақтардың суару каналдарының іздері кездесетін жерлер: Шырық Рабат және Талғар қаласы маңы
Сақ дәуірінің ерте кезеңіне жататын солтүсік Қазақстан жеріндегі қоныс: Қарлыға
Қыш күйдіретін пеш, қол диірмен тастары, тары қалдықтары табылған сақ қаласы: Бәбіш-Молда
Б.з.б.ҮІІ ғ бастап далалы аймақтарда пайда болған бейнелеу: Аңдық стиль
Сақтарға Ираннан тараған «өмір ағашы» дейтін аңдық стильдегі бейне: Арыстан бейнесі
Аңдық стиль пайда болған ғасыр: б.з.б.ҮІІғ
Б.з.б.ҮІІ-ҮІ ғасырда шыққын өнер:Аң стилі
«Аңдық стилі»дәстүрімен сақтар жорықтар кезінде танысқан ел: Алдыңғы Азия мен Иран
«Аң стилімен» қатар дамыған: полихромдық
Орталық Қазақстанда б.з.б.ҮІІ-Ү ғасырларда «аң стилімен» қатар дамыған өнер: Полихромдық
«Полихром стилі» гүлденген ғасырлар: б.з.3-5ғғ
Іле өзенінің оң жақ жағалауындағы сақ қорымы: Бесшатыр
Бесшатыр қорымындағы обалар жиынтығы:31 оба
Бесшатыр обасының мерзімі:б.з.б.5-4ғғ
Алматының Шығысындағы белгілі сақ обасы: Есік обасы
Есік обасынан табылған бұйымдар саны: 4000-нан аса
Есік обасынан табылған 26 таңбадан тұратын жазуы бар зат: Күміс табақша
«Алтын адам» табылған мерзім: 1969-1970жж
Антропологтардың анықтауынша Есік обасындағы жерленген адамның жас шамасы: 17-18
Сақтардың бөренелерді бір-біріне тығыз орналастырып жасаған табыты: Саркофаг
Сақтар обасындағы сағанаға жер астымен келетін арнайы жол: Дромос
Сақ дәуірінің негізгі кездесетін археологиялық ескерткіштері: Обалар
Сақ, сармат, үйсін тайпаларының келбеттері андрнгдықтарға ұқсас екендігін айтқан антрополог ғалым: О. Смағұлов
Үйсіндер
Б.з.б.3ғ-б.з. 4ғ
Жетісудағы сақ жерінеб.з.б.ІІ ғасырда Орталық Азиядан келіп қоныстанған тайпа: Үйсіндер
Ежелгі Үйсін мәдениетінің хронологиялық шеңбері: 700 жылдай
Үйсін мәденитетінің хронологиялық ауқымы: 7ғасырдай уақыт
Қазақстанда кейінгі темір дәуірінде пайда болған мемлекет:үйсін
Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдаствқ аймағы: Жетісу
Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы аралығында орналасқан ежелгі үйсін қаласы: Қызыл АңғарҮйсіндердің астанасы болған қала: Қызыл-Аңғар (Чигучен, Чигу)
Үйсіндердің астанасы Қызыл-Аңғар орналасқан аймақ:Ыстықкөл маңы
Үйсіндердің ордасы Қызыл Аңғар орналасқан аумақ:Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы
Ежелгі Қызыл Аңғар қаласы: Үйсіндердікі
Үйсіндер жайлы жазған тарихшы: Цыма-Цянь
Көшпелілердің өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған Қытай тарихшысы Сыма Цянның еңбегі: «Тарих жазбалары»
Үйсіндер жайлы негізгі дерек көздері: Қытай деректері
Үйсін атауы Қытай жазбаларында қай ғасырдан бастап кездеседі: б.з.б. ІІғ
Б.з.б. ІІ-І ғғ Қытай елімен сауда байланысын жасаған:Үйсін мемлекеті
Б.з.б.ІІ-Іғғ Үйсін мемлекеті сауда һ, қарым-қатынас жасаған ел: Қытай
Үйсіндердің солтүстік-батысындағы көршілері: Қаңлылар
Жазба деректердегі үйсіндердің шығысындағы көршілері: Ғұндар
Үйсіндерге қатысты «Усунго», «Сигнго» ұғымы: Көшпелі мемлекет
Үйсіндер туралы «ат жақты,аққұбаша,сары шашты» деп жазған: Қытай жазбалары
Үйсіндердің билеуші лауазымы: Гуньмо
Үйсін гуньмосына бағынған тайпа көсемдері атауы: Бек
Қытай дерктеріндегі «Гуньмо » сөзінің мағынасы: Үйсін билеушісі
Қытай деректері бойынша ежелгі үйсіндер саны:630мың
Бай Үйсіндердің жылқыларының саны:
4-5 мың
Қытайдың Хань хроникасындағы жазуға қарағанда үйсін гуньмосы қытай патшайымына үйленген мерзімі: Б.з.б. 107 жыл
Үйсіндер айналысты: суармалы және телімді егіншілік
Үйсіндер өсірген дәнді-дақылдар: арпа , тары
Үйсіндерде егіншіліктің болғандығын дәлелдейтін дерек: Ақтас қыстауы
Үйсіндерде мүлік теңсіздігі болғандығын дәлелдейтін дерек: жерлеу орындары
Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп: Тері өңдеу
Үйсіндердің сұйық тағамға арналған негізгі ыдыстары жасалды: Былғарыдан
Үйсіндер мата тоқу үшін қолданған қарапайым құрал: керме
Үйсіндердің көне қалалары табылған жер: Шу мен Кеген бойы
Зергерлік бұйымдар табылған үйсін қорымы: Ақтас
Қарғалы шатқалынан табылған диадема қай тайпаға тән: үйсіндерге
Жетісудағы Үйсін мәдениетіне ұқсас ескерткіштер табылған өңір: Тарбағатай теріскейі
Тарбағатайдың теріскей даласындағы темір дәуіріне жататын ескерткіштер ұқсас: Үйсін мәдениетіне
Жетісу жеріндегі ежелгі үйсіндердің мүсіндік бейнесін жасаған: Герасимов
Ежелгі Үйсін обаларының сыртқы құрылымы: Топырақ үйіндісі болып жатады
Үйсіндерде жерленген адамның басы қаратылған тұс: Батыс
Қаңлылар
Б.з.б.3-2ғ – б.з. 6ғ
Қаңлы мемлекетінің өмір сүру хронологиялық шеңбері: б.з.б. ІІІ-ІІ ғ- б.з. Үғасыр
Қаңлылар туралы «Вэсаканың ер жүрек ұлдары... Канха қамалының алдында құрбандық берді» деп жазылған кітап: «Авеста»
«Кагүй», «канха» сөздері қазақтың Ұлы жүз тайпалық бірлестіктерінің бірінің атауына ұқсайды: Қаңлы атауына
Қаңлылардың өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған тарихшы: Цыма Цянь
Қаңлылар туралы негізгі дерек көздері: Қытай дерекетері
Қаңлылардың жазғы және қысқы астанасы болғанын жазды: Ежелгі Қытай хроникасы
Қаңлы мемлекетінің пайда болған уақыты, шекарасы туралы айтылатын маңызды тарихи дерек: «Цянь хоньшу»
Қаңлы туралы айтылатын Қытай дерегі: «Тарих жазбалары»
Ежелгі Қаңлылардың негізгі атамекені: Сырдың орта ағысы
Қаңлы тайпалық бірлестігінің территориясы орналасты:Оңтүстік Қазақстанда
Қаңлы тайпаларының негізгі атамекені: Оңтүстік Қазақстан
Қаңлылардың солтүстігіндегі көршілері: Сармат, алан
Қаңлы мемлекетінің оңтүстігіндегі көршісі: Үйсін
Қаңлылар өз жерінен өткен нені бақылауға ұстап отырды: Ұлы Жібек Жолын
Қаңлылардың экономикалық, мәдени, саяси, байланыс жасаған елдері: Қытай, Кушан
Қаңлылардың археологиялық мәдениеттері: Қауыншы, Жетіасар, Отырар-Қаратау
Қаңлылардың Қауыншы мәдениетінің таралу аймағы: Ташкент төңірегі
Қаңлыларға жататын өлген ададмды киіммен жерлеу аймағы:Қауынщы мәдениеті
Қауыншы мәдениетіне жататын киіммен жерлеу осы кезеңге тән:Б.з. І мыңжылдықтың басы
Қаңлылардың Отырар- Қаратау мәдениетінің таралу аймағы: Сырдың орта ағысы, Қаратау, Талас бойы
Қаңлылардың Жетіасар мәдениетінің таралу аймағы: Қуаңдария, Жаңадария аңғарлары
Арыстың сол жағалауындағы қаңлы қаласының орны: Көк-Мардан
Қаңлылардың Көк-Мардан Қаласы Орналасқан жер: Арыс өзенінің сол жағалауы
Қаңлылардың Пұшық-Мардан қаласы маңындағы зерттелген қоныс: Қостөбе
Шыршық өзенінің оң жағындағы қаңлы каналы: Зах
Шыршық өзенінің оң жағалауындағы Зах каналы бұл:Қаңлылардікі
Қаңлыларды дәнді жәнем бау-бақша дақылдары өсірілген аймақ: Сырдария аңғары
Қаңлыларда ьолған егіншіліктің басым түрі: телімді
Қаңлылардағы шаруашылықтың қосымша түрі: Аң аулау
Қаңлылар әйелдері арасында жақсы дамыған: Тері өңдеу
Қаңлылардағы металл өндірісінің орталығы болған аймақ:
Шаш-Илах
Қаңлыларда металл өндірудің орталығы болған ежелгі қала: Құлата
Қаңлылар жерінен Қытай теңгелері табылған Мардан қорымы: Отырар алқабында
Қытай теңгелері табылған Отырар алқабындағы Қаңлы қорымы: мардан
Қаңлылардың Мардан қорымынан табылған теңгелер : Қытайдікі
Қаңлылар жерінен табылған б.з.3-4ғ соғылған теңгелер саны: 1300-дей
Қаңлылардың 16га жерді алып жатқан қала жұрты: Алтын-асар
Қаңлылар жерінн табылған көгілдір фаянстан жасалған ірі моншақтар: Сириянікі
Б.з.б. 46-36 жылдары қаңлылардың Қытайға қарсы көмек елі: Ғұндар
Қаңлылардың Қытайға қарсы ғұндарға көмек көрсеткен мерзімі: б.з.б. 46-36 ж
Қаңлыларға тәуелді болған тайпалар: Сармат, алан
Қытай деректері бойынша ежелгі қаңлылар саны: 600 мың
Қытай деректеріндегі қаңлы жауынгерлерінің саны:120мыңға дейін
Қаңлы билеушісінің титулы: Хан
Қаңлы елінің астанасы: Битянь
Жазба деректерде Қаңлылардың астанасы: Тараз, Түркістан маңы
Қаңлы асианасы Битянь орналасқан аймақ: Түркістан маңында
Ежелгі Қытай Хроникасындағы қаңлы астанасы: Жазғы және қысқы деп аталады
Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны:5
Қаңлы елі ішінде әр иелікті басқарғандар: Кіші хандар
Қаңлы көсемдерінде биліктің берілу жүйесі: мұрагерлік жолмен
Қаңдылар қыпшақша сөйлейді екен»- дегенді айтқан саяхатшы: Плано Карпини
Қытай деркетеріндегі ән-күйі, би өнері жақсы дамыған ежелгі тайпа: Қаңлы
Ғұндар
Б.з.б.4ғ- б.з.3ғ
Б.з.б.4-3 ғғ Қытайдың солтүстігінде Байқалдан Ордосқа дейінгі аралықты мекендеген: ғұндар
Қытай деректерінде «ғұн » атауының пайда болған кезі: б.з.б.ІІІғ аяғы
Қазақстанды мекендеген тайпаларжда монғолоидтық белгілердің дами бастауына әсер еткен фактор: Ғұндардың келуі
Кейбір зерттеушілер пікірі бойынша орта ғасыр дәуірінің басталуына жол ашқан деп саналатын тайпа: Ғұн
Ғұн мемлекетінің пайда болу кезіндегі көрші тайпасы: дунхулар
Ғұндар туралы дерек беретін: Қытай деректері
Ғұндар кезеңін қамтитын аралық: б.з.б. ІҮғ- б.з.ІІІғ
Ғұн державасының негізін қалаған: Мөде
«Жер легеніміз- мемлекеттің негізі, оны қалай береміз» деген ғұн басшысы: Мөде
Шығыстанушы Л.Н. Гумилевтің мәлімдеуінше ғұн державасының пайда болған мерзімі: б.з.б. 209жылы
Б.з.б. 209 жғұн державасы пайда болды деп жазған: Гумилев
Енисей жағалаулары мен Алтайды мекендеген ежелгі тайпа:
Дарий бастаған парсы әскерлері жорығының мерзімі: б.з.б. 519ж
Б.з.б. 519ж сақ жеріне қауіп төндірген парсы патшасы: Дарий
Сақ малшысы «Шырақ» туралы суреттейтін грек тарихшысы: Полиэн
Парсыларға қарсы ұрыста жеңіліке ұшырыған сақтар көсемі: Скунха
Сақтардың парсы әскері құрамына Марафон шайқасына қатысқан уақыты:б.з.б. 490ж
Б.з.б. ІҮғ сақ жеріне қауіп төндірген : Александр Македонский
Александр Македонскийдің Шығысқа қарай жүретін жолын бөгеген: сақтар
Грек-македон басқыншыларына қарсы күресті басқарған сақ жауынгері: Спитамен
Б.з.б.4ғ сақтар қоршауға алған грек гарнизоныорналасқан қала:Маракана
А. Македонскийдің Сырдариядан өтіпсақтарға қалай шабуыл жаағаны туралы жазған: Арриан
Сақтардың А.Македонскийге қарсы ерлік күресі туралы жазған: Арриан
Көшпелілердің әскери қару-жарақтарының ерекшелігін жазғанА.Македонскийдің тарихшысы:Аррион
Сақтардың шаруашылығы мен мәдениеті
Сақ мәдениеті тараған дәуір: Темір
Сақтарың негіэгі шаруашылығы: Мал шаруашылығы
Сақтар өмірінде аз өсірілген мал түрі: ірі қара
Қызылорда облысы жеріндегі б.з.б. ІҮ-б.з.ХІІІғасырларына жататын ежелгі қалашық: Шірік-Рабат
Қызылордадан 300 шақырым жерде орналасқан сақ қаласының орны:Шірік-Рабат
Шірік-Рабат қаласының күзет мұнаралары бар орталығы: Цитадел
Сақтардың суару каналдарының іздері кездесетін жерлер: Шырық Рабат және Талғар қаласы маңы
Сақ дәуірінің ерте кезеңіне жататын солтүсік Қазақстан жеріндегі қоныс: Қарлыға
Қыш күйдіретін пеш, қол диірмен тастары, тары қалдықтары табылған сақ қаласы: Бәбіш-Молда
Б.з.б.ҮІІ ғ бастап далалы аймақтарда пайда болған бейнелеу: Аңдық стиль
Сақтарға Ираннан тараған «өмір ағашы» дейтін аңдық стильдегі бейне: Арыстан бейнесі
Аңдық стиль пайда болған ғасыр: б.з.б.ҮІІғ
Б.з.б.ҮІІ-ҮІ ғасырда шыққын өнер:Аң стилі
«Аңдық стилі»дәстүрімен сақтар жорықтар кезінде танысқан ел: Алдыңғы Азия мен Иран
«Аң стилімен» қатар дамыған: полихромдық
Орталық Қазақстанда б.з.б.ҮІІ-Ү ғасырларда «аң стилімен» қатар дамыған өнер: Полихромдық
«Полихром стилі» гүлденген ғасырлар: б.з.3-5ғғ
Іле өзенінің оң жақ жағалауындағы сақ қорымы: Бесшатыр
Бесшатыр қорымындағы обалар жиынтығы:31 оба
Бесшатыр обасының мерзімі:б.з.б.5-4ғғ
Алматының Шығысындағы белгілі сақ обасы: Есік обасы
Есік обасынан табылған бұйымдар саны: 4000-нан аса
Есік обасынан табылған 26 таңбадан тұратын жазуы бар зат: Күміс табақша
«Алтын адам» табылған мерзім: 1969-1970жж
Антропологтардың анықтауынша Есік обасындағы жерленген адамның жас шамасы: 17-18
Сақтардың бөренелерді бір-біріне тығыз орналастырып жасаған табыты: Саркофаг
Сақтар обасындағы сағанаға жер астымен келетін арнайы жол: Дромос
Сақ дәуірінің негізгі кездесетін археологиялық ескерткіштері: Обалар
Сақ, сармат, үйсін тайпаларының келбеттері андрнгдықтарға ұқсас екендігін айтқан антрополог ғалым: О. Смағұлов
Үйсіндер
Б.з.б.3ғ-б.з. 4ғ
Жетісудағы сақ жерінеб.з.б.ІІ ғасырда Орталық Азиядан келіп қоныстанған тайпа: Үйсіндер
Ежелгі Үйсін мәдениетінің хронологиялық шеңбері: 700 жылдай
Үйсін мәденитетінің хронологиялық ауқымы: 7ғасырдай уақыт
Қазақстанда кейінгі темір дәуірінде пайда болған мемлекет:үйсін
Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдаствқ аймағы: Жетісу
Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы аралығында орналасқан ежелгі үйсін қаласы: Қызыл АңғарҮйсіндердің астанасы болған қала: Қызыл-Аңғар (Чигучен, Чигу)
Үйсіндердің астанасы Қызыл-Аңғар орналасқан аймақ:Ыстықкөл маңы
Үйсіндердің ордасы Қызыл Аңғар орналасқан аумақ:Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы
Ежелгі Қызыл Аңғар қаласы: Үйсіндердікі
Үйсіндер жайлы жазған тарихшы: Цыма-Цянь
Көшпелілердің өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған Қытай тарихшысы Сыма Цянның еңбегі: «Тарих жазбалары»
Үйсіндер жайлы негізгі дерек көздері: Қытай деректері
Үйсін атауы Қытай жазбаларында қай ғасырдан бастап кездеседі: б.з.б. ІІғ
Б.з.б. ІІ-І ғғ Қытай елімен сауда байланысын жасаған:Үйсін мемлекеті
Б.з.б.ІІ-Іғғ Үйсін мемлекеті сауда һ, қарым-қатынас жасаған ел: Қытай
Үйсіндердің солтүстік-батысындағы көршілері: Қаңлылар
Жазба деректердегі үйсіндердің шығысындағы көршілері: Ғұндар
Үйсіндерге қатысты «Усунго», «Сигнго» ұғымы: Көшпелі мемлекет
Үйсіндер туралы «ат жақты,аққұбаша,сары шашты» деп жазған: Қытай жазбалары
Үйсіндердің билеуші лауазымы: Гуньмо
Үйсін гуньмосына бағынған тайпа көсемдері атауы: Бек
Қытай дерктеріндегі «Гуньмо » сөзінің мағынасы: Үйсін билеушісі
Қытай деректері бойынша ежелгі үйсіндер саны:630мың
Бай Үйсіндердің жылқыларының саны:
4-5 мың
Қытайдың Хань хроникасындағы жазуға қарағанда үйсін гуньмосы қытай патшайымына үйленген мерзімі: Б.з.б. 107 жыл
Үйсіндер айналысты: суармалы және телімді егіншілік
Үйсіндер өсірген дәнді-дақылдар: арпа , тары
Үйсіндерде егіншіліктің болғандығын дәлелдейтін дерек: Ақтас қыстауы
Үйсіндерде мүлік теңсіздігі болғандығын дәлелдейтін дерек: жерлеу орындары
Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп: Тері өңдеу
Үйсіндердің сұйық тағамға арналған негізгі ыдыстары жасалды: Былғарыдан
Үйсіндер мата тоқу үшін қолданған қарапайым құрал: керме
Үйсіндердің көне қалалары табылған жер: Шу мен Кеген бойы
Зергерлік бұйымдар табылған үйсін қорымы: Ақтас
Қарғалы шатқалынан табылған диадема қай тайпаға тән: үйсіндерге
Жетісудағы Үйсін мәдениетіне ұқсас ескерткіштер табылған өңір: Тарбағатай теріскейі
Тарбағатайдың теріскей даласындағы темір дәуіріне жататын ескерткіштер ұқсас: Үйсін мәдениетіне
Жетісу жеріндегі ежелгі үйсіндердің мүсіндік бейнесін жасаған: Герасимов
Ежелгі Үйсін обаларының сыртқы құрылымы: Топырақ үйіндісі болып жатады
Үйсіндерде жерленген адамның басы қаратылған тұс: Батыс
Қаңлылар
Б.з.б.3-2ғ – б.з. 6ғ
Қаңлы мемлекетінің өмір сүру хронологиялық шеңбері: б.з.б. ІІІ-ІІ ғ- б.з. Үғасыр
Қаңлылар туралы «Вэсаканың ер жүрек ұлдары... Канха қамалының алдында құрбандық берді» деп жазылған кітап: «Авеста»
«Кагүй», «канха» сөздері қазақтың Ұлы жүз тайпалық бірлестіктерінің бірінің атауына ұқсайды: Қаңлы атауына
Қаңлылардың өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған тарихшы: Цыма Цянь
Қаңлылар туралы негізгі дерек көздері: Қытай дерекетері
Қаңлылардың жазғы және қысқы астанасы болғанын жазды: Ежелгі Қытай хроникасы
Қаңлы мемлекетінің пайда болған уақыты, шекарасы туралы айтылатын маңызды тарихи дерек: «Цянь хоньшу»
Қаңлы туралы айтылатын Қытай дерегі: «Тарих жазбалары»
Ежелгі Қаңлылардың негізгі атамекені: Сырдың орта ағысы
Қаңлы тайпалық бірлестігінің территориясы орналасты:Оңтүстік Қазақстанда
Қаңлы тайпаларының негізгі атамекені: Оңтүстік Қазақстан
Қаңлылардың солтүстігіндегі көршілері: Сармат, алан
Қаңлы мемлекетінің оңтүстігіндегі көршісі: Үйсін
Қаңлылар өз жерінен өткен нені бақылауға ұстап отырды: Ұлы Жібек Жолын
Қаңлылардың экономикалық, мәдени, саяси, байланыс жасаған елдері: Қытай, Кушан
Қаңлылардың археологиялық мәдениеттері: Қауыншы, Жетіасар, Отырар-Қаратау
Қаңлылардың Қауыншы мәдениетінің таралу аймағы: Ташкент төңірегі
Қаңлыларға жататын өлген ададмды киіммен жерлеу аймағы:Қауынщы мәдениеті
Қауыншы мәдениетіне жататын киіммен жерлеу осы кезеңге тән:Б.з. І мыңжылдықтың басы
Қаңлылардың Отырар- Қаратау мәдениетінің таралу аймағы: Сырдың орта ағысы, Қаратау, Талас бойы
Қаңлылардың Жетіасар мәдениетінің таралу аймағы: Қуаңдария, Жаңадария аңғарлары
Арыстың сол жағалауындағы қаңлы қаласының орны: Көк-Мардан
Қаңлылардың Көк-Мардан Қаласы Орналасқан жер: Арыс өзенінің сол жағалауы
Қаңлылардың Пұшық-Мардан қаласы маңындағы зерттелген қоныс: Қостөбе
Шыршық өзенінің оң жағындағы қаңлы каналы: Зах
Шыршық өзенінің оң жағалауындағы Зах каналы бұл:Қаңлылардікі
Қаңлыларды дәнді жәнем бау-бақша дақылдары өсірілген аймақ: Сырдария аңғары
Қаңлыларда ьолған егіншіліктің басым түрі: телімді
Қаңлылардағы шаруашылықтың қосымша түрі: Аң аулау
Қаңлылар әйелдері арасында жақсы дамыған: Тері өңдеу
Қаңлылардағы металл өндірісінің орталығы болған аймақ:
Шаш-Илах
Қаңлыларда металл өндірудің орталығы болған ежелгі қала: Құлата
Қаңлылар жерінен Қытай теңгелері табылған Мардан қорымы: Отырар алқабында
Қытай теңгелері табылған Отырар алқабындағы Қаңлы қорымы: мардан
Қаңлылардың Мардан қорымынан табылған теңгелер : Қытайдікі
Қаңлылар жерінен табылған б.з.3-4ғ соғылған теңгелер саны: 1300-дей
Қаңлылардың 16га жерді алып жатқан қала жұрты: Алтын-асар
Қаңлылар жерінн табылған көгілдір фаянстан жасалған ірі моншақтар: Сириянікі
Б.з.б. 46-36 жылдары қаңлылардың Қытайға қарсы көмек елі: Ғұндар
Қаңлылардың Қытайға қарсы ғұндарға көмек көрсеткен мерзімі: б.з.б. 46-36 ж
Қаңлыларға тәуелді болған тайпалар: Сармат, алан
Қытай деректері бойынша ежелгі қаңлылар саны: 600 мың
Қытай деректеріндегі қаңлы жауынгерлерінің саны:120мыңға дейін
Қаңлы билеушісінің титулы: Хан
Қаңлы елінің астанасы: Битянь
Жазба деректерде Қаңлылардың астанасы: Тараз, Түркістан маңы
Қаңлы асианасы Битянь орналасқан аймақ: Түркістан маңында
Ежелгі Қытай Хроникасындағы қаңлы астанасы: Жазғы және қысқы деп аталады
Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны:5
Қаңлы елі ішінде әр иелікті басқарғандар: Кіші хандар
Қаңлы көсемдерінде биліктің берілу жүйесі: мұрагерлік жолмен
Қаңдылар қыпшақша сөйлейді екен»- дегенді айтқан саяхатшы: Плано Карпини
Қытай деркетеріндегі ән-күйі, би өнері жақсы дамыған ежелгі тайпа: Қаңлы
Ғұндар
Б.з.б.4ғ- б.з.3ғ
Б.з.б.4-3 ғғ Қытайдың солтүстігінде Байқалдан Ордосқа дейінгі аралықты мекендеген: ғұндар
Қытай деректерінде «ғұн » атауының пайда болған кезі: б.з.б.ІІІғ аяғы
Қазақстанды мекендеген тайпаларжда монғолоидтық белгілердің дами бастауына әсер еткен фактор: Ғұндардың келуі
Кейбір зерттеушілер пікірі бойынша орта ғасыр дәуірінің басталуына жол ашқан деп саналатын тайпа: Ғұн
Ғұн мемлекетінің пайда болу кезіндегі көрші тайпасы: дунхулар
Ғұндар туралы дерек беретін: Қытай деректері
Ғұндар кезеңін қамтитын аралық: б.з.б. ІҮғ- б.з.ІІІғ
Ғұн державасының негізін қалаған: Мөде
«Жер легеніміз- мемлекеттің негізі, оны қалай береміз» деген ғұн басшысы: Мөде
Шығыстанушы Л.Н. Гумилевтің мәлімдеуінше ғұн державасының пайда болған мерзімі: б.з.б. 209жылы
Б.з.б. 209 жғұн державасы пайда болды деп жазған: Гумилев
Енисей жағалаулары мен Алтайды мекендеген ежелгі тайпа: