Файл: 6сынып Ежелгітасдуірі(Палеолит)б з. д. 2млн 500мы12мы жыл.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 11.01.2024
Просмотров: 735
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Тардуш (Дато)
Батыс пен Шығыс Түрік қағанатын біріктірген қаған: Тарду (дато)
Батыс Түрік қағанатының саяси күшейген кезі: Шегу мен Тон қаған тұсында
Шегу қағанның билік құрған мерзімі: 610-618жж
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының шығыстағы шекарасы: Алтайға дейін жетті
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының батыстағы шкарасы: Тарым өзені мен Памир Тауларына дейін жетті
Батыс Түрік қағанатында Тон қағанның билік құрған мерзімі: 618-630жж
Салық жинауға жергілікті адамдарды бекітіп , оларға селиф деген атақ берген қаған: Тон
ҮІІғ басында Батыс Түрік қағанатының одақтасы болған ел: Византия
Батыс Түрік қағанатында билік үшін талас-тартыстар басталған мерзім: 630ж
634ж нушеби тайпасының қолдауымен билікке келген Батыс Түрік қағаны: Ешбар Елтеріс
ҮІІғ «он оқ будун» жүйесін енгізген Батыс Түрік қағаны: Ешбар Елтеріс
Батыс Түрік қағанатында нушебилермен дулулар арасындағы билік үшін талас-тартыстар болған мерзім: 640-657жж
Батыс Түрік қағанатының ыдырауына әсер еткен оқиға: Қытай шапқыншылығы
Қытай мемлекеті Жетісуға басып кірген мерзім: 659ж
659жылы Жетісуға басып кірді: Қытай
Шығыс Түрік қағанаты
682-704жж
ҮІғ аяғы мен ҮІІІ ортасында қалыптасқан Қазақстан, Орта Азия, Оңтүстік Сібір жерін алып жатқан мемлекет: Шығыс Түрік қағанаты
Шығыс Түрік қағанаты өз мемлекетін құрды: Қазіргі Монғолия жері
Шығыс Түрік қағанаты Монғолияда өз мемлекетін қалпына келтірген мерзім: 682ж
682ж Шығыс түріктері өз мемлекетін қалпына келтірген жер: Монғолия
Шығыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны: Елтеріс(Құтлық)
Құтлық негізін қалаған Шығыс Түрік қағанатының аумағына енген жер: Шығыс Түркіста
Шығыс Түрік қағанаты Елтеріс(Құтлық) Қағаннан кейінгі басқарған билеуші: Қапаған
Шығыс Түрік қағандығында жауынгерлік даңқымен танымал болды: Төныкөк
Түрік халқының жауынгерлік даңқын асқақтатқан қолбасшы: Күлтегін
Шығыс Түрік қағанатының әлсіреп, ыдырай бастаған мерзімі: 741ж
Шығыс Түрік қағанатының орнына 744ж қай мемлекет орнады: Ұйғыр қағанаты
Түргеш қағанаты
704-756жж
ҮІғасырда Батыс Түрік қағанатының сол қанатына енген, саны жағынан көп болған тайпа: Түргеш
Жетісуда 704жылы билік басына келген мемлекеттік бірлестік: Түргештер
ҮІІІғ басында Түргеш қағанатының құрылуына жол ашқан оқиға: Қытайлармен соғыстағы жеңіс
Түргеш қағанатының негізгі жер аумағы: Жетісу
Түргеш қағанатының жері: Оңтүстік-шығысында Шаш(Тараз) қаласынан, шығысында Бесбалық, Тұрфан қалаларына дейін жерді алып жатыр
Түргеш қағанатының астанасы: Суяб
Түргештердің Күңгіт қаласы қай жерде орналасқан: Іле
Түргеш қағанатының орталығы болған қалалар: Суяб, Күңгіт, Талас( Тараз)
Түргеш қағанатының екінші ордасы: Іле өзені бойындағы Күңгіт
Түргештер жайлы алғашқы дерек кездесетін ескерткіш: «Күлтегін» ескерткіші
Түргеш мемлекетінің негізін қалаған : Үшілік
Үшілік қаған басқарған мемлекет: Түргеш
Үшілік қаған өзінің негізгі тайпаларын бөлді: Екі ордаға
Түргеш қағанаты бөлінген аймақ саны: 20
Үшілік қаған қайтыс болды: 706жылы
Түргеш қағандығына батыстан қауіп төндірген мемлекет: Арабтар
Түргештер кімнің билікке келуімен қйта күшейді:Сұлу қаған
Түргеш қағандығының тәуелсіздігі үшін үш жақты күрес жүргізген қаған: Сұлу
Сұлу қаған шығыстағы жағдайын дұрыс жолға қоюға тырысқан: құдандалық арқылы
Сұлу қағанға шығыстағы саяси жағдайын түбегейлі жақсартуға мүмкіндік берді: Шығыс Түрік қағанатымен құдандаласуы
Сұлу қаған қай жылдары билік құрлы: 715-738жылдары
Түргеш қағаны Сұлу өзінің ордасын көшірген қала: Тараз
Арабтар «сүзеген » деп атаған қаған: Сұлу
Сұлу қаған арабтарға қарсы күресте күш біріктірген ел: Орта азия елдерімен
Сұлу қағанды Навакет қаласында өлтірген қолбасшы: Баға тархан
720-721жж Соғды жерінде арабтарды жеңген Сұлу қағанның қолбасшысы: Күли шор
Түргеш қағанатында Сұлу қағаннан кейін билікке келген баласы: Тұқарсан Құтшар
Сұлудан кейін билікке келген Түргеш қағаны: Тұқарсан Құтшар
737ж Тоқарстандағы арабтарды талқандауға түргештермен бірге біріккен тайпа: Қарлұқтар
Түргеш қағанатында қара және сары түргештердің арасындағы күрес созылды: 20жылға
Қытайлар қай жылы Суябты басып алды: 748ж
748ж Түргештердің астанасы Суябты басып алған: Қытай империясы
751ж арабтар мен қытайлар арасындағы шайқас өткен жер: Атлах шайқасы
751ж Атлах қаласының жанында үлкен шайқас болды: Арабтар мен қытайлар арасында
Атлах шайқасынан кейін: Қытайлар Жетісудан біржола кетті
Арабтар мен түргештер қытайларды Жетісудан біржола қуған кезең: ҮІІІ ғ ортасы
Түргеш қағанатында 749-753 жжь биліеті қолына алған тархан: Жыпыр
Түргеш қағанатының саяси және экономикалық жағдайын әлсіреткен: Сары және қара түргештердің күресі
Түргеш қағанатындағы ішкі қайшылықтарды пайдаланып қауіп төндірген ел: Шығыс Түрік қағанаты
Араб-Қытай шапқыншылығы және ішкі қақтығыстар салдарынан Түргеш қағанатының құлаған кезі: 756ж
Түргеш қағанатының орнына келген тайпа: Қарлұқтар
756ж Түргеш қағандығын құлатып, билікті өз қолына алған тайпа: Қарлұқ
Ерте орта ғасырларда Жетісу жерінде теңге шығару ісін дамытты:Түргештер
Таразда табылған Түргеш теңгелері соғылған кезең: ҮІІІғ
704-766ж түргеш теңгелері соғылған қала: Тараз
Түргештердің шаруашылығы: Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы
ҮІ-ҮІІІ ғғ Жктісуға қоныстанған ел: соғдылар
Араб шапқыншылығы әсерінен Жетісуға қоныстанған ел: соғдылар
Соғдылар ежелден қоныстанған өзендер алабы: Зеравшан , Қашқадария
Ежелгі Орта азияда өмір сүрген иран тілдес халық: Соғдылар
Соғдылардың Түркістан мен Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты деп айтқан зерттеуші: Бартольд
«Соғдылықтардың ішінде түрікше сөйлемейтіндері жоқ» деп жазған ортағасырлық ғалым: М. Қашқари
ҮІІғ басында Жетісудағы соғдылар туралы жазған Қытай саяхатшысы:
Сюань Цзянь
Қытай саяхатшысы Сюань Цзянь деректері бойынша соғды халқының негізгі кәсібі: сауда мен егіншілік
Соғдылардың Жетісуға қоныстануы дамытты: Егіншілікті
Соғды тілінде жазылған қолжазба Жібек жолы арқылы жеткізіліп, осы уақытқа дейін сақтаулы тұрған ел: Жапония
Түрік халқының арасында көне түрік жазуымен қатар кең тарады: Соғды жазуы
Қарлұқ қағанаты
756-940жж
756ж Түргеш қағандығын құлатып билікті өз қолына алған тайпа: Қарлұқ
Қарлұқ қағанаты 756ж осы мемлекеттің әлсіреуіне байланысты құрылды: Түргеш
Жазба деректерде Үғ тирек тайпаларының құрамында кездесетін тайпа: Қарлұқтар
Жазба деректерде Үғ қарлұқтар қай тайпаның құрамында кездесетін тайпа: тирек тайпаларының
Қарлұқтардың Шығыс Түрік қағанаты құрамында болғандығын білдіретін деректер: «Күлтегін» жазуы
Қарлұқ қағанатының орталығы: Суяб
Қарлұқ қағанатының ақсүйек-шонжарлары тұрған екінші астанасы: Баласағұн
Қарлұқ тайпаларының негізгі топтасып орналасқан жері: Алтайдан Балқаш көліне дейін
Қарлұқ бірлестігінің құрамына кірген тайпалар: Бұлақ, жікіл , ташлық
Араб тарихшысы әл-Марвазидің(ХІІғ) хабарына қарағанда қарлұқтар құрамындағы тайпалапдың саны: 9
Қарлұқ қағанаты күшейе бастаған кезкң: ҮІІІғ аяғы
Қарлұқтардың Жетісуға жылжу себебі: Ұйғыр қағанатынан жеңілді
ІХғ басында қарлұқтар жеңілген ел: Ұйғыр
Ұйғыр қағанатынан жіңілгеннен кейін қарлұқтар жылжыған аймақ: Жетісу
Қарлұқтар кімдермен одақтасып 840ж Ұйғыр қағанатын талқандады: Қырғыздармен
Ұйғыр қағанатының өмір сүруін тоқтатты: Енисей қырғыздары
840ж өзін қаған деп жариялаған Испиджаб қаласының билеушісі: Білге Құл Қадыр хан
Саманилер жаулап алған қарлұқ қағанатының қалалары: Испиджаб, Тараз
Саманилерге қасы күресті жүргізген Білге Құл Қадырханның ұлдары: Базар Арслан, Оғұлшақ
Қарлұқтардың арабтарға қарсы күресі созылды: 2ғасырға
Қарлұқтар еліндегі қалалар саны: 25
Аталар зиратының басына тастан жасалған балбал мүсіндер қою кең тарады: Қарлұқтарда
Халық ауыз әдебиетінің алғашқы үлгілері: Йолығ-тегін мен Тоныкөк
Қарлұқтар еліндегі атақты қалалар: Құлан, Мирки,Атлах, Балық, Талғар
Қарлұқтар жаз айларында мал шаруашылығымен айналысқан жерлер: Алтай, Жоңғар Алатаулары, Үлкен , Кіші Қаратаулар
Қарлұқтар қыс айларында қыстаған жерлер: Балқаш, Іле, Талас, Шу, Сырдария
Қарлұқтардың қосалқы шаруашылығы: Аң, балық аулау
ІІІғ, Дың ескерткіштері кең тараған мемлекет: Қарлұқ
Қарлұқ мемлекетінің құлаған жылы: 940ж
940ж Қарлұқ қағанатын талқандады: Қашғардың түрік билеушілері
Оғыз мемлекеті
ІХ ғ. аяғы – ХІ ғ. басы
ІХ ғасыр аяғы-Х ғасыр басында Сырдарияның орта және төменгі ағысында құрылған мемлекет: Оғыз
Оғыздардың Сырдария бойына қоныстануына ықпал еткен себеп:Қарлұқтардың күшеюі
Оғыздардың астанасы: Янгикент
Ғалымдардың «уыз» сөзінен шықты деген тұжырымы мына тайпаға қатысты:Оғыз
Оғыздардың тотемі:Қой
Құрамына арғы тегі финн-угорлар,Унді Еуропалық тайпалар енген мемлекет:Оғыз
М.Қашқаридың мәліметі бойынша оғыздардағы тайпалар саны:24
Әл-Марвазидың жазуы бойынша оғыздардағы тайпалар саны:12
Оғыздарда тайпалық одақтар аталады: ел деп
Оғыздардың билеуші лауазымы: Жабғу
Оғыздарда жабғу әйеліне берілген атақ:Қатын
Жабғудың мұрагерлері:Инал
Жабғудың инал атты мұрагерлерін тәрбиелеуші: Атабектер
Жабғудың кеңесшілерін қалай атаған: Күл-еркіндер
Оғыз қоғамында маңызды рөл атқарған әскер басының лауазымы: Сюбашы
Оғыздарда жабғу көп жағдайда кеңесетін лауазым иесі: Сюбашы
Жабғу сюбашылармен кеңесіп: көп жағдайда тыңдады
Оғыздарда ақсүйек-феодалдардың күшеюіне байланысты шонжарлардың кеңесі аталды:Қаңқаш
Оғыздардың құрылтайында өз балаларын бозоқ деп оң жағына,ал үшоқ деп:сол жағына отырды
Оғыздардағы тайпалық және рулық бөлімшелер атауы:Бой,оба,көк
Оғыздарда рулық атақты тұқымдар,әулеттер аталды:Ұрықтар
«Оғызнама» дерегіне қарағанда жабғу өзінің жерін неше аймаққа бөлді:12
965ж. оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды;Киев Русімен
Оғыз жабғуының Киев кнәзімен хазарларға қарсы одақ құрған жылы:965
Оғыздар хазарларға қарсы соғыста одақ құрған киев кнәзі:Святослав
985ж. оғыздар Киев Русімен одақтасып қай елге қарсы жорық жасады:Бұлғарларға қарсы
985ж. князь Владимер торгтармен (оғыздармен) одақтаса отырып , жорық жасады:Бұлғарларға
Х ғасырдың аяғында бұл,ғарларға қарсы оғыздармен одақ құрған орыс князі: Владимер
Оғыз билеушілерінің сыртқы саясаттағы мақсаты:Қара теңіз бен Дон бойындағы жайылымдарды қарату
Хғ. аяғы мен ХІ ғ. басында оғыз мемлекеті қай ханның тұсында әлсіреді: Әлихан
Оғыз мемлекетінің күшеюіне үлес қосқан:
Батыс пен Шығыс Түрік қағанатын біріктірген қаған: Тарду (дато)
Батыс Түрік қағанатының саяси күшейген кезі: Шегу мен Тон қаған тұсында
Шегу қағанның билік құрған мерзімі: 610-618жж
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының шығыстағы шекарасы: Алтайға дейін жетті
Шегу қағанның тұсында Батыс Түрік қағанатының батыстағы шкарасы: Тарым өзені мен Памир Тауларына дейін жетті
Батыс Түрік қағанатында Тон қағанның билік құрған мерзімі: 618-630жж
Салық жинауға жергілікті адамдарды бекітіп , оларға селиф деген атақ берген қаған: Тон
ҮІІғ басында Батыс Түрік қағанатының одақтасы болған ел: Византия
Батыс Түрік қағанатында билік үшін талас-тартыстар басталған мерзім: 630ж
634ж нушеби тайпасының қолдауымен билікке келген Батыс Түрік қағаны: Ешбар Елтеріс
ҮІІғ «он оқ будун» жүйесін енгізген Батыс Түрік қағаны: Ешбар Елтеріс
Батыс Түрік қағанатында нушебилермен дулулар арасындағы билік үшін талас-тартыстар болған мерзім: 640-657жж
Батыс Түрік қағанатының ыдырауына әсер еткен оқиға: Қытай шапқыншылығы
Қытай мемлекеті Жетісуға басып кірген мерзім: 659ж
659жылы Жетісуға басып кірді: Қытай
Шығыс Түрік қағанаты
682-704жж
ҮІғ аяғы мен ҮІІІ ортасында қалыптасқан Қазақстан, Орта Азия, Оңтүстік Сібір жерін алып жатқан мемлекет: Шығыс Түрік қағанаты
Шығыс Түрік қағанаты өз мемлекетін құрды: Қазіргі Монғолия жері
Шығыс Түрік қағанаты Монғолияда өз мемлекетін қалпына келтірген мерзім: 682ж
682ж Шығыс түріктері өз мемлекетін қалпына келтірген жер: Монғолия
Шығыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны: Елтеріс(Құтлық)
Құтлық негізін қалаған Шығыс Түрік қағанатының аумағына енген жер: Шығыс Түркіста
Шығыс Түрік қағанаты Елтеріс(Құтлық) Қағаннан кейінгі басқарған билеуші: Қапаған
Шығыс Түрік қағандығында жауынгерлік даңқымен танымал болды: Төныкөк
Түрік халқының жауынгерлік даңқын асқақтатқан қолбасшы: Күлтегін
Шығыс Түрік қағанатының әлсіреп, ыдырай бастаған мерзімі: 741ж
Шығыс Түрік қағанатының орнына 744ж қай мемлекет орнады: Ұйғыр қағанаты
Түргеш қағанаты
704-756жж
ҮІғасырда Батыс Түрік қағанатының сол қанатына енген, саны жағынан көп болған тайпа: Түргеш
Жетісуда 704жылы билік басына келген мемлекеттік бірлестік: Түргештер
ҮІІІғ басында Түргеш қағанатының құрылуына жол ашқан оқиға: Қытайлармен соғыстағы жеңіс
Түргеш қағанатының негізгі жер аумағы: Жетісу
Түргеш қағанатының жері: Оңтүстік-шығысында Шаш(Тараз) қаласынан, шығысында Бесбалық, Тұрфан қалаларына дейін жерді алып жатыр
Түргеш қағанатының астанасы: Суяб
Түргештердің Күңгіт қаласы қай жерде орналасқан: Іле
Түргеш қағанатының орталығы болған қалалар: Суяб, Күңгіт, Талас( Тараз)
Түргеш қағанатының екінші ордасы: Іле өзені бойындағы Күңгіт
Түргештер жайлы алғашқы дерек кездесетін ескерткіш: «Күлтегін» ескерткіші
Түргеш мемлекетінің негізін қалаған : Үшілік
Үшілік қаған басқарған мемлекет: Түргеш
Үшілік қаған өзінің негізгі тайпаларын бөлді: Екі ордаға
Түргеш қағанаты бөлінген аймақ саны: 20
Үшілік қаған қайтыс болды: 706жылы
Түргеш қағандығына батыстан қауіп төндірген мемлекет: Арабтар
Түргештер кімнің билікке келуімен қйта күшейді:Сұлу қаған
Түргеш қағандығының тәуелсіздігі үшін үш жақты күрес жүргізген қаған: Сұлу
Сұлу қаған шығыстағы жағдайын дұрыс жолға қоюға тырысқан: құдандалық арқылы
Сұлу қағанға шығыстағы саяси жағдайын түбегейлі жақсартуға мүмкіндік берді: Шығыс Түрік қағанатымен құдандаласуы
Сұлу қаған қай жылдары билік құрлы: 715-738жылдары
Түргеш қағаны Сұлу өзінің ордасын көшірген қала: Тараз
Арабтар «сүзеген » деп атаған қаған: Сұлу
Сұлу қаған арабтарға қарсы күресте күш біріктірген ел: Орта азия елдерімен
Сұлу қағанды Навакет қаласында өлтірген қолбасшы: Баға тархан
720-721жж Соғды жерінде арабтарды жеңген Сұлу қағанның қолбасшысы: Күли шор
Түргеш қағанатында Сұлу қағаннан кейін билікке келген баласы: Тұқарсан Құтшар
Сұлудан кейін билікке келген Түргеш қағаны: Тұқарсан Құтшар
737ж Тоқарстандағы арабтарды талқандауға түргештермен бірге біріккен тайпа: Қарлұқтар
Түргеш қағанатында қара және сары түргештердің арасындағы күрес созылды: 20жылға
Қытайлар қай жылы Суябты басып алды: 748ж
748ж Түргештердің астанасы Суябты басып алған: Қытай империясы
751ж арабтар мен қытайлар арасындағы шайқас өткен жер: Атлах шайқасы
751ж Атлах қаласының жанында үлкен шайқас болды: Арабтар мен қытайлар арасында
Атлах шайқасынан кейін: Қытайлар Жетісудан біржола кетті
Арабтар мен түргештер қытайларды Жетісудан біржола қуған кезең: ҮІІІ ғ ортасы
Түргеш қағанатында 749-753 жжь биліеті қолына алған тархан: Жыпыр
Түргеш қағанатының саяси және экономикалық жағдайын әлсіреткен: Сары және қара түргештердің күресі
Түргеш қағанатындағы ішкі қайшылықтарды пайдаланып қауіп төндірген ел: Шығыс Түрік қағанаты
Араб-Қытай шапқыншылығы және ішкі қақтығыстар салдарынан Түргеш қағанатының құлаған кезі: 756ж
Түргеш қағанатының орнына келген тайпа: Қарлұқтар
756ж Түргеш қағандығын құлатып, билікті өз қолына алған тайпа: Қарлұқ
Ерте орта ғасырларда Жетісу жерінде теңге шығару ісін дамытты:Түргештер
Таразда табылған Түргеш теңгелері соғылған кезең: ҮІІІғ
704-766ж түргеш теңгелері соғылған қала: Тараз
Түргештердің шаруашылығы: Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы
ҮІ-ҮІІІ ғғ Жктісуға қоныстанған ел: соғдылар
Араб шапқыншылығы әсерінен Жетісуға қоныстанған ел: соғдылар
Соғдылар ежелден қоныстанған өзендер алабы: Зеравшан , Қашқадария
Ежелгі Орта азияда өмір сүрген иран тілдес халық: Соғдылар
Соғдылардың Түркістан мен Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты деп айтқан зерттеуші: Бартольд
«Соғдылықтардың ішінде түрікше сөйлемейтіндері жоқ» деп жазған ортағасырлық ғалым: М. Қашқари
ҮІІғ басында Жетісудағы соғдылар туралы жазған Қытай саяхатшысы:
Сюань Цзянь
Қытай саяхатшысы Сюань Цзянь деректері бойынша соғды халқының негізгі кәсібі: сауда мен егіншілік
Соғдылардың Жетісуға қоныстануы дамытты: Егіншілікті
Соғды тілінде жазылған қолжазба Жібек жолы арқылы жеткізіліп, осы уақытқа дейін сақтаулы тұрған ел: Жапония
Түрік халқының арасында көне түрік жазуымен қатар кең тарады: Соғды жазуы
Қарлұқ қағанаты
756-940жж
756ж Түргеш қағандығын құлатып билікті өз қолына алған тайпа: Қарлұқ
Қарлұқ қағанаты 756ж осы мемлекеттің әлсіреуіне байланысты құрылды: Түргеш
Жазба деректерде Үғ тирек тайпаларының құрамында кездесетін тайпа: Қарлұқтар
Жазба деректерде Үғ қарлұқтар қай тайпаның құрамында кездесетін тайпа: тирек тайпаларының
Қарлұқтардың Шығыс Түрік қағанаты құрамында болғандығын білдіретін деректер: «Күлтегін» жазуы
Қарлұқ қағанатының орталығы: Суяб
Қарлұқ қағанатының ақсүйек-шонжарлары тұрған екінші астанасы: Баласағұн
Қарлұқ тайпаларының негізгі топтасып орналасқан жері: Алтайдан Балқаш көліне дейін
Қарлұқ бірлестігінің құрамына кірген тайпалар: Бұлақ, жікіл , ташлық
Араб тарихшысы әл-Марвазидің(ХІІғ) хабарына қарағанда қарлұқтар құрамындағы тайпалапдың саны: 9
Қарлұқ қағанаты күшейе бастаған кезкң: ҮІІІғ аяғы
Қарлұқтардың Жетісуға жылжу себебі: Ұйғыр қағанатынан жеңілді
ІХғ басында қарлұқтар жеңілген ел: Ұйғыр
Ұйғыр қағанатынан жіңілгеннен кейін қарлұқтар жылжыған аймақ: Жетісу
Қарлұқтар кімдермен одақтасып 840ж Ұйғыр қағанатын талқандады: Қырғыздармен
Ұйғыр қағанатының өмір сүруін тоқтатты: Енисей қырғыздары
840ж өзін қаған деп жариялаған Испиджаб қаласының билеушісі: Білге Құл Қадыр хан
Саманилер жаулап алған қарлұқ қағанатының қалалары: Испиджаб, Тараз
Саманилерге қасы күресті жүргізген Білге Құл Қадырханның ұлдары: Базар Арслан, Оғұлшақ
Қарлұқтардың арабтарға қарсы күресі созылды: 2ғасырға
Қарлұқтар еліндегі қалалар саны: 25
Аталар зиратының басына тастан жасалған балбал мүсіндер қою кең тарады: Қарлұқтарда
Халық ауыз әдебиетінің алғашқы үлгілері: Йолығ-тегін мен Тоныкөк
Қарлұқтар еліндегі атақты қалалар: Құлан, Мирки,Атлах, Балық, Талғар
Қарлұқтар жаз айларында мал шаруашылығымен айналысқан жерлер: Алтай, Жоңғар Алатаулары, Үлкен , Кіші Қаратаулар
Қарлұқтар қыс айларында қыстаған жерлер: Балқаш, Іле, Талас, Шу, Сырдария
Қарлұқтардың қосалқы шаруашылығы: Аң, балық аулау
ІІІғ, Дың ескерткіштері кең тараған мемлекет: Қарлұқ
Қарлұқ мемлекетінің құлаған жылы: 940ж
940ж Қарлұқ қағанатын талқандады: Қашғардың түрік билеушілері
Оғыз мемлекеті
ІХ ғ. аяғы – ХІ ғ. басы
ІХ ғасыр аяғы-Х ғасыр басында Сырдарияның орта және төменгі ағысында құрылған мемлекет: Оғыз
Оғыздардың Сырдария бойына қоныстануына ықпал еткен себеп:Қарлұқтардың күшеюі
Оғыздардың астанасы: Янгикент
Ғалымдардың «уыз» сөзінен шықты деген тұжырымы мына тайпаға қатысты:Оғыз
Оғыздардың тотемі:Қой
Құрамына арғы тегі финн-угорлар,Унді Еуропалық тайпалар енген мемлекет:Оғыз
М.Қашқаридың мәліметі бойынша оғыздардағы тайпалар саны:24
Әл-Марвазидың жазуы бойынша оғыздардағы тайпалар саны:12
Оғыздарда тайпалық одақтар аталады: ел деп
Оғыздардың билеуші лауазымы: Жабғу
Оғыздарда жабғу әйеліне берілген атақ:Қатын
Жабғудың мұрагерлері:Инал
Жабғудың инал атты мұрагерлерін тәрбиелеуші: Атабектер
Жабғудың кеңесшілерін қалай атаған: Күл-еркіндер
Оғыз қоғамында маңызды рөл атқарған әскер басының лауазымы: Сюбашы
Оғыздарда жабғу көп жағдайда кеңесетін лауазым иесі: Сюбашы
Жабғу сюбашылармен кеңесіп: көп жағдайда тыңдады
Оғыздарда ақсүйек-феодалдардың күшеюіне байланысты шонжарлардың кеңесі аталды:Қаңқаш
Оғыздардың құрылтайында өз балаларын бозоқ деп оң жағына,ал үшоқ деп:сол жағына отырды
Оғыздардағы тайпалық және рулық бөлімшелер атауы:Бой,оба,көк
Оғыздарда рулық атақты тұқымдар,әулеттер аталды:Ұрықтар
«Оғызнама» дерегіне қарағанда жабғу өзінің жерін неше аймаққа бөлді:12
965ж. оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды;Киев Русімен
Оғыз жабғуының Киев кнәзімен хазарларға қарсы одақ құрған жылы:965
Оғыздар хазарларға қарсы соғыста одақ құрған киев кнәзі:Святослав
985ж. оғыздар Киев Русімен одақтасып қай елге қарсы жорық жасады:Бұлғарларға қарсы
985ж. князь Владимер торгтармен (оғыздармен) одақтаса отырып , жорық жасады:Бұлғарларға
Х ғасырдың аяғында бұл,ғарларға қарсы оғыздармен одақ құрған орыс князі: Владимер
Оғыз билеушілерінің сыртқы саясаттағы мақсаты:Қара теңіз бен Дон бойындағы жайылымдарды қарату
Хғ. аяғы мен ХІ ғ. басында оғыз мемлекеті қай ханның тұсында әлсіреді: Әлихан
Оғыз мемлекетінің күшеюіне үлес қосқан: