Файл: . А. Яссауи атындаы халыаралы азаТрік университеті.pptx

Қ.А.ЯССАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

Қабылдаған: Дуйсенов Арман Жастаевич

Дайындаған: Қабылбек Әсел Оспанқызы

Тобы: ЖМ-22-22



Казеозды пневмония , өкпе туберкулезінің деструктивті түрлерінің клиникасы, диагностикасы , дифференциальді диагностикасы және емі.

Жоғары медициналық білімнен кейінгі білім беру факультеті

«Жұқпалы аурулар және фтизиатрия » кафедрасы

Жоспар

• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• 1.Казеозды пневмония
• 2.Деструктивті өкпе туберкулезі түрлері
• Кавернозды туберкулез
• 3.Фиброзды- кавернозды өкпе туберкулезі негізгі диагностикалық шаралары
• 4. Цирротикалық туберкулез негізгі емдеу әдістері
• Пайдаланған әдебиеттер

Казеозды пневмония

• Казеозды пневмония – айқын көрінетін казеозды -некротикалық компоненті бар өкпенің бөліктік немесе тотальды зақымдануы, ол кезде көптеген ыдыраған қуыстардың түзілуі мен үдеуі жүреді.
• Өздігінен, немесе туберкулездің басқа формаларының асқынуы нәтижесінде дамиды.

Казеозды пневмония

• науқастардың 3-5% анықталады
• 60% летальды жағдай

Қауіп факторлары:

• ЖИТС
• маскүнемдік
• наркомания
• қаңғыбастар,қашқын, қоныс аударушы
• бас бостандығынан айырылған
• глюкокортикоидтармен, цитостатиктермен емделу
• жоғары вирулентті, дәріге тұрақты ТМБ жұқтыру

Казеозды пневмония патоморфологиясы

• айқын иммундытапшылық және иммунды жасушалар апаптозының жоғарылауы
• өкпе тінінде ТМБ интенсивті көбеюі
• Токсикалық заттар мен корд-фактор жасушаллық мембарнаны бұзып, IL1 и IL2 синтезін төмендетеді
• Өкпенің бір бөлігін алатын айқын экссудативті қабыну дамиды

- лобарлы казезды пневмония

немесе екі өкпенің тотальды зақымдануы

- лобулярлы казеозды пневмония

Айқын казеозды-некротикалық тканды реакция, казеоздардың ыдырауы және көптеген жедел каверналардың пайда болуы

Жиі леталды нәтиже.Эффективті ем кезінде-фиброзды кавернозды туберкулез трансформациясы, цирроз

---

Туберкулездің әр түрлі формалары

• Иммунодефицит
• Массивті суперинфекция
• Полирезистентті туберкулез

микобактериясы

Казеозды пневмония

Лобарлы

Лобулярлы

Ацинозды форма

Казеозды пневмония клиника

• басталуы жедел
• айқын интоксикациялық синдром
• температураның 38-39С дейін көтеріледі
• ентігу, тахикардия,айқын әлсіздік ,акроцианоз
• жөтел көбіне құрғақ, ыдырау дамығанда

жөтел ылғалды, тез күшейеді, 500мл дейін қақырық

• кеудесінде ауру сезімі
• қан қақыру
• кахексия

Казеозды пневмонияның клиникалық симптомдары

Клиникалық симптомдары	Науқастар саны, %
Фебрильді температура	87,5
Әлсіздік	93,8
Анорексия	57,8
Дене массасының төмендеуі	87,5
Тершеңдік	84,3
Ұйқының бұзылуы	56,3
Ентігу	75,0
Жөтел	90,6

Казеозды пневмонияның көріністері бойынша бірнеше классикалық түрлері бар:

• пневмониялық-температураның 39-40 градусқа дейін көтерілуі, қалтырау, қақырықпен жөтел, ентігу және кеуде ауыруы;
• тұмауға ұқсас-ауру мұрынның ағуынан, тамақ ауруынан, дене температурасының фонында ауырсынудан, жөтелдің пайда болуынан басталады.
• сепсис маскасының астында-жоғары температура, мигрень, айқын қалтырау, интоксикация белгілері тән.

Казеозды пневмония диагностика

• анамнез
• Манту реакциясында теріс анергия
• ТМБ айқын бөлінуі
• микобактерияның дәріге сезімталдығын анықтау- дәріге тұрақты

Рентгенологиялық көрінісі:

лобарлы формасында – бөліктің біртекті емес көлеңкеленуі,

контуры айқын емес, дұрыс емес пішіндегі жарықтанудың пайда

болуы.

лобулярлы формасында – көптеген іріощақты көлеңкелер және

бірігуге бейім, жоғары интенсивті, шекарасы айқын емес, дұрыс емес

пішіндегі фокустардың болуы

аренозды форма милиарлы туберкулездің асқынуы ретінде пайда болады, өкпенің ацинусына зақымдайды.

Диагностика

Жалпы қан анализі

---

• Лейкоцитоз(13-15х10*9/л)
• Лимфопения(5-7%)
• ЭТЖ жоғарылауы( 40-60мм/с)

Жалпы зәр анализі

• Белок, лейкоцит, өзгерген эритроцит, гиалинді цилиндрлер

Биохимиялық анализ

• гипопротеинемия
• Диспротеинемия( альбумин деңгейі жоғарылайды, глобулин төмендейді)
• гипонатриемия

Диагностикасы

• Зертханалық диагностика: ең дәл диагноз қоюды қамтамасыз ете алады. Ең алдымен, бұл туберкулез микобактерияларының қақырық жағындысының микроскопиясы. Әдетте, микроскопия оң нәтиже береді, МБТ (туберкулез микобактериясы) болуы өте көп.
• Қақырықты бактериологиялық зерттеу 100% нәтиже береді, қақырықты қоректік ортаға себу кезінде барлық тексерілген науқастарда колониялардың мол өсуі байқалады. Микробиологиялық зерттеуде әртүрлі спецификалық емес бактериялар мен саңырауқұлақтар анықталады.
• Диагностикалық минимумдағы маңызды мәселе-ауруханаға түсетін қабыну аурулары бар барлық науқастар жалпы клиникалық тексеруден, кеуде қуысының рентгенографиясынан, және қақырық микроскопиясынан өтуі керек.

Дифференциальды диагностика

• Казеозды пневмонияны емдеудегі маңызды диагностикалық сәт дифференциалды диагнозды дұрыс таңдау болып табылады. Бірнеше негізгі дифференциалды диагностикалық критерийлер бар:
• Рентгенологиялық диагностика: зақымданудың көлемі мен сипаты анықталады. Науқастарда бір немесе екі өкпенің жалпы зақымдануы байқалады. Жалпы өрескел өзгерістер байқалады, өкпенің барлығының немесе көп бөлігінің күңгірттенуін анықтайды. Ауру дамыған сайын дұрыс емес пішінді ағарту аймақтары пайда болады. Өкпедегі казеозды массаларды қабылдамау нәтижесінде бронхогенді секреция аймақтары көрінеді, кейіннен өкпе тіндері икемділігін жоғалтады және мөлшері азаяды.

Рентгенограммада

Лобарлы пневмониядағы рентгенограммада- айқын өкпенің бір бөлігінің жаппай қараңғылануы, ыдырау қуыстарының болуымен одан әрі үлкен каверна пайда болады; лобулярлы казеозды пневмонияда - үлкен дренаждық сипат күңгірттену фокустары, прогрессия кезінде бірнеше ыдырау қуыстары, сондай-ақ бронхогендік диссеминацияның жаңа ошақтары пайда болады.
Аспаптық зерттеулер

• Рентгенография: кеуде қуысында жайылған және қатал өзгерістер анықталады. Лобарлы казеозды пневмониясы бар науқастардың шолу рентгенограммасында өкпенің барлық немесе үлесінің көп бөлігінің қарайғанын көруге болады. Бастапқыда қарауыту біркелкі, үдеген сайын айқын емес контурлары бар ағаруларды байқаймыз.

---

КТ көріністері

КТ больного Б. Бронхолобулярная казеозная пневмония до лечения.

КТ больного М. Лобарная казеозная пневмония до лечения.

Этиотропты терапия. Жағындыларда кездесетін ілеспе микрофлораны басу үшін кемінде 5 туберкулезге қарсы препараттарды, сондай-ақ кең спектрлі антибиотиктерді, саңырауқұлаққа қарсы және басқа да құралдарды қолдана отырып, ұзақ мерзімді спецификалық химиотерапия жүргізіледі.

Патогенетикалық терапия. Ол ағзаның қабынуы мен интоксикациясының қарқындылығын төмендетуге, сондай-ақ иммунитетті ынталандыруға, бронхтардың дренаждық қызметін, қан айналымын белсендіруге бағытталған.

Симптоматикалық терапия. Науқастың жағдайын жақсарту үшін аурудың негізгі белгілерімен күресуге бағытталған.

Емі

Емдеу принциптері

Препарат	Доза, мг/кг	Емнің ұзақтығы, ай
Интенсивті терапия фазасы
Ломефлоксацин	13,5	3
Изониазид	10-15	3
Пиразинамид немесе протионамид	20 12,5	3 3
Этамбутол	20	3
Канамицин немесе стрептомицин	15	3
Емдеуге дейінгі фаза
Изониазид	10-15	6
Пиразинамиднемесе протионамид	20 12,5	6 6
Этамбутол	20	6

Туберкулездің кез-келген түрі казеоздың ыдырауымен асқынуы мүмкін, яғни бронхтар арқылы казеоздық массалардың бөлінуімен және қуыстың пайда болуымен, процес деструктивті түрге өтуі мүмкін.Оның өзінің бірнеше клиникалық формалары бар:

• Кавернозды;
• Фиброзды-кавернозды;
• Цирротикалық.

Өкпе туберкулезінің деструктивті түрлері

Эпидемиология

Жаңадан диагноз қойылған пациенттердің арасында фиброзды-каверноздық және каверноздық туберкулезбен ауыратын науқастар 5-6% құрайды, ал белсенді туберкулез диспансерінде бақыланатын пациенттердің ішінде 8-10% құрайды, олардың ішінде кавернозды туберкулез 1% -дан аспайды. Кавернозды және фиброзды-кавернозды өкпе туберкулезі негізінен ересектерге әсер етеді. Бастапқы туберкулезбен ауыратын балаларда бірінші реттік кешен, оның өкпе компоненті және көкірекішілік лимфа түйіндерінің туберкулезі казеоздың балқуымен қуыстардың пайда болуымен сирек кездеседі.

---

Патогенезі

• Фиброзды-кавернозды туберкулез кез-келген басқа өкпе туберкулезінің прогрессиясының нәтижесінде пайда болады. Қуыстың тыртыққа бейімділігі болмаған кезде оның айналасында дәнекер тін өсе бастайды, бұл қуыстың деформациясына әкеледі. Қуыстың қартаюы және фиброзды-кавернозды туберкулездің дамуы осылай жүреді. Бұл кезең әдетте 1,5-3 жылды құрайды.
• Фиброзды-кавернозды туберкулез өкпенің бірінде немесе екеуінде талшықты өзгерген өкпе тінінің арасында орналасқан бір немесе бірнеше қуыстың болуымен сипатталады. Каверналардың орналасуына байланысты бір жақты және екі жақты болып жіктеледі. Кавернаның санына байланысты монокавернозды және поликавернозды болып бөлінеді.

Патоморфология

Кавернаның қабырғасы тығыз болып, үш қабаттан тұрады:

• ішкі қабаты пиогендік, некротикалық, ыдырайтын лейкоциттерге бай;
• ортаңғы - қан тамырларына бай туберкулезді грануляциялық ұлпаның қабаты;
• сыртқы - дәнекер тін, ал дәнекер тіннің қабаттары арасында ателектазданған өкпе тіндерінің аймақтары көрінеді.

Жіктелуі

Патогенезіне карай отырып, каверналар патоанатомиялық жіктелуіне сәйкес мыналарды ажырату керек:

• жаңа прогрессирлеуші каверналар - жаңа ыдыраулы каверналар ошақтың және казеоз ыдырауынан болған шектелу белгілері жоқ қуыстар.
• жаңа эластикалық каверналар- қуыстар айналасындағы өкпе тінінен казеозды некрозды және грануляциялық қабаттармен шектелген.
• капсулаланған каверналар- үш қабаттан тұрады:

ішкі қабаты - некрозды қабат, ортаңғы - грануляция қабаты, сыртқы - талшықты дәнекер тінді қабат.

Клиникалық симптоматикасы

• Ұзаққа созылған интоксикация
• Тыныс жетіспеушілігінің екінші ,үшінші сатысы
• Акроцианоз
• Жоғары гектикалық қызба
• Бауырдың ұлғаюы
• Жұтқыншақ ,ішектердің спецификалық бұзылуы

Өкпенің фиброзды-кавернозды туберкулезінің ағымының 3 клиникалық варианты ажыратылады:

1. Шектелген немесе салыстырмалы тұрақты фиброзды-кавернозды туберкулез - бұл зақымдауы шектелген жəне ағымы тұрақты басталып кетуі сирек болатын фиброзды-кавернозды туберкулез.

2. Күшейе беретін фиброзды-кавернозды туберкулез.

---