Файл: . А. Яссауи атындаы халыаралы азаТрік университеті.pptx

3. Әртүрлі асқынулары (қан қақыру жəне өкпеден қан кету, өкпе-жүректік жетіспеушілік, өкпелік жүрек, кенеттен болған пневмоторакс, өкпеқап эмпиемасы, бронхтар мен көмейдің туберкулезі, ішкі ағзалардың амилоидозы) бар фиброзды-кавернозды туберкулез.

Объективті

• Ұзақ прогрессивті курс кахексияның дамуына әкеледі (habitusphtysicus). Қабырға саңылауы бөшке тәрізді; зақымдану жағында супраклавикулярлы және субклавикулан қуыстарының ретракциясы және тыныс алу кезінде кеуде қуысының зақымдалған жағының артта қалуы байқалады.
• Зақымданған аудандардағы дыбыстың перкуторлы қысқаруы және аз әсер етілген бөліктерінде бойынша қораптық дыбыс.
• Тынысы қатты немесе бронхиалды, орташа ылғалды сырылдардың орташа мөлшері естіледі.

Диагностика

Пациенттердің көпшілігінде туберкулез тарихы бар, бактериялардың шығарылуы және туберкулезге қарсы терапия нәтижелері бар. Жаңадан диагноз қойылған кавернозды немесе фиброзды-кавернозды туберкулезбен ауыратын науқастарда диагноз қою кезінде аурудың ұзақ мерзімді созылмалы дамуын, объективті тексеру кезінде анықталған шағымдар мен өзгерістер арасындағы сәйкессіздікті өкпенің ірі деструктивті-склероздық процесіне дейін ескеру қажет. Ошақтардың болуы, қуыстың айналасындағы фиброзды тығыздық туберкулездің маңызды рентгенологиялық белгілері болып табылады. Жаңадан анықталған деструктивті туберкулезбен ауыратын науқастарда МБТ қақырықта үнемі кездеседі, ал өкпесінде қуысы бар науқастарда бактериялардың бөлінбеуі туберкулез диагнозына күмән тудырады.
Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:

1. Жалпы қан анализі (6 параметрі).

2. Жалпы несеп анализі.

3. Қан тобын жəне резус-факторды анықтау.

4. Билирубинді анықтау.

5. Тимол сынамасы.

6. АЛТ анықтау.

7. АСТ анықтау.

8. Мочевинаны анықтау.

9. Креатининді анықтау.

10. Қалдық азотты анықтау.

11. Қант деңгейі мен жалпы белокты анықтау.

12. ТЛЧ қою арқылы қақырықты ТМБ микроскопия жасау жəне себу.

13. Микрореакция.

14. ВИЧ.

15. HbsAg.

16. Коагуллограмма.

17. ЭКГ.

18. ФВД.

19. Рентгендік-томографиялық зерттеу.

20. Фибробронхоскопия.

21. Іш қуысы ағзаларын УДЗ.

Шағымдар мен анамнез

Туберкулезбен ауыратын науқастармен контакт болу, бұрын туберкулезбен ауыруы, өкпеде туберкулездік қалдық өзгерістердің болуы, психикалық жəне дене жарақаттары, гиперинсоляция (күнге күю), медициналық банкаларды қолдану, стероидты гормондарды жəне иммунодепрессанттарды қолдану.

---

Физикалық тексеру

Өкпенің фиброзды-кавернозды туберкулезінің клиникалық көрінісі аурудың ұзақтығына байланысты. Өкпенің фиброзды-кавернозды туберкулезі көбінесе туберкулездің басқа формаларын дұрыс емдемегенде дамиды. Өкпенің фиброзды-кавернозды туберкулезі алғаш байқалған науқастар жалпы əлсіздікке, шаршайтынына, тəбеті төмендегеніне, арықтағанына, жөтелетініне шағымданады; аурудың жайылған жəне асқынған формасында - гектикалық қызбаға, түнде терлеуге, ентігуге шағымданады. Өкпенің фиброзды-кавернозды туберкулезімен ұзақ уақыт ауыратын науқастарда созылмалы интоксикация симптомдары, өкпе-жүректік жетіспеушілік, ентігу, аздаған қақырық шығарумен жөтелу (тəулігіне 50-100 мл-ге дейін), кейде қан араласқан. Объективті көріністер: жүдеу, терісінің бозаруы, зақымдалған жағында қабырға аралықтардың, бұғана үсті жəне асты шұңқырларының ішке кіріп тұруы, иықтың төмен түсуі, тыныс алғанда кеуде торының жартысының қозғалысы шектелуі, зақымдалған өкпенің тұсында перкуторлық дыбыстың қысқаруы, бронхтық əлсіз тыныс алу, кавернаның орналасқан жерінде дренаждалған бронхтардың диаметріне сəйкес əртүрлі калибрдегі ылғалды сырылдар естіледі.

Туберкулиндік сезімталдық: нормергиялық немесе əлсіз оң.

Лабораториялық жəне инструменталдық зерттеулер:

1. Туберкулез микобактериясын жағынды микроскопиясы жəне қақырықты себу əдістері арқылы анықтау.

2. ЖҚА: ЭТЖ 30-50 мм/сағ. дейін жоғарылауы, аздаған лейкоцитоз болуы мүмкін, лимфопения, моноцитоз, лейкоциттік формуланың орташа нейтрофилдік солға жылжуы, рецидивтік қан кетулерден анемия болу.

3. ЖНА: аздаған протеинурия, бірнеше лейкоциттер жəне эритроциттер болуы.

4. Рентгено-томографиялық: рентгендік көрініс сан алуан жəне туберкулездің алғашқы формасына, аурудың басталған уақытына, зақымдалу ерекшеліктеріне тəуелді. Ішкі контуры анық бірнеше сақина тəрізді көлеңке анықталады, сыртқы контуры өкпе тінінің тығыздалуынан онша анық емес, кейде каверна қуысында секвестр немесе сұйықтық деңгейі, өкпенің зақымданған бөлімдерінің фиброзды кішіреюі, полиморфты бронхтық таралу ошақтары, өкпеқаптың қатпарлануы, көкірекаралық ағзаларының зақымдалған жаққа қарай ығысуы, көкеттің жоғары орналасуы анықталады.

---

5. Бронхологиялық тексеру: спецификалық бронхиттің болуы, көбінесе дренаждалған бронх, бронхтардың тыртықпен тарылуы жəне деформациясы, спецификалық емес эндобронхит, бронхонодулярлық жыланкөз (фистула) болуы, кейде көмейдің осы ауруға тəн зақымдануы байқалады.

Мамандар консультациясы үшін көрсеткіштер: көрсеткіштері бойынша.

Кавернозды өкпе туберкулезі

Рентгендік сурет

Рентгендік сурет аурудың ұзақтығына және зақымдану дәрежесіне байланысты.

Бір немесе бірнеше сақиналық көлеңкелердің болуы, өкпенің зақымдалған бөліктерінің талшықты мыжылуы, бронхогенді тұқым ошақтары. Каверноздың диаметрі 2-4 см-ден өкпе бөлігінің мөлшеріне дейін болуы мүмкін.

Қуыстың пішіні дұрыс емес, бұршақ тәрізді, ал бірнеше қуысты біріктіргенде полициклді болады.

Қуыс қабырғасының көлеңкесінің

-ішкі жиегінің контурлары өткір,

-сыртқы контуры айқын анықталмаған, көбінесе тығыздалған қоршаған өкпе тінінің фонында контурсыз болады.

Рентгенограмма_Сол_өкпенің_көптеген_каверналары_(поликаверноз)_Өкпенің_кавернозды_туберкулезі'>Фиброзды-кавернозды өкпе туберкулезі

Рентгенограмма

Сол өкпенің көптеген каверналары (поликаверноз)

Өкпенің кавернозды туберкулезі

Рентгенограмма

Инфильтративті туберкулездан дамыған орташа өлшемді каверналар

Өкпенің кавернозды туберкулезі

Томограмма

Сол жақ өкпенің жоғарғы бөлігінде жалғыз каверна

Өкпенің фиброзды-кавернозды туберкулезі

Рентгенограмма

Фиброзды кавернозды туберкулездың өршу сатысы(гиганттық каверна)

Дифференциалды диагностика

Негізінен өкпенің басқа созылмалы қабыну деструктивті ауруларымен - созылмалы абсцесспен, бронхоэктазбен, саңырауқұлақ инфекцияларымен жүзеге асырылады.

• Изониазид
• Рифампицин
• Стрептомицин (этамбутол)
• Ауыр жағдайда пиразинамид
• Этамбутол мен изониазид 6-9 ай емдейді.
• №11 диеталық стол
• Жаңадан диагноз қойылған кавернозды және фиброзды-кавернозды өкпе туберкулезімен ауыратын науқастарға изониазид, рифампицин және стрептомицинді қоса 3-4 туберкулезге қарсы дәрі-дәрмектер тағайындалады. Дәрілік заттарды енгізу үшін өкпеде дәрілік заттардың жоғары концентрациясын құруды қамтамасыз ететін әдістер қолданылады. Ол үшін оларды көктамыр ішіне, внутрабронхиальды жолмен және үлкен қуыстарға тікелей қуыс қуысына енгізеді.

---

Емі 

• Химиотерапия жүргізу бактерияның бөлінуін тоқтатады,бронхогенді арқылы таралған ошақтар сорылады,қуыстар жабылады.Егер 4-6 ай ем алғаннан кейін қуыстар жабылмаса хирургиялық ем қолданылады.
• Хирургиялық ем қолдану мүмкін болмаған жағдайда химиотерапия ары қарый жалғастырылып ТМБ ға сезімтал туберкулезге қарсы препараттар қолданылады. Емнің негізгі мақсаты туберкулездің өршуіне ,асқынуына кедергі жасау және бактерия бөлуді тоқтату.

Пайдаланылған әдебиет.

• 1.  Визель А.А., Гурылева М.Э.  Туберкулез / Под ред. М.И. Перельмана. - М., 1999.
• 2.  Кошечкин В.А., Иванова З.А.  Туберкулез:  Tuberculosis:  Учебное пособие. - М.: Изд-во РУДН, 2006. - 276 с.: ил. (на рус. и англ. яз.).
• 3.  Перельман М.И., Корякин В.А., Богадельникова А.В.  Фтизиатрия: Учебник. - М., 2004.
• 4. Фтизиатрия: национальное руководство / под ред. М.И. Перельмана. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 512 с. (Серия «Национальные руководства»).

Кері байланыс

Кері байланыс

Казеозды туберкулез анықтаудағы негізгі диагностикалық әдістер?

Кері байланыс

Цирротикалық туберкулез клиникасы?

Кері байланыс

---