Файл: Медициналы алдытар емдеуді алдын алу йымдарында медициналы ызмет крсету жне медициналы манипуляциялар жргізу процесінде тзілетін алдытар.docx

Біздің ғаламдағы барлық нәрсе ерте ме, кеш пе түпкілікті нәтижеге айналады - бірдеңе жасау үшін пайдалы ештеңе әкелмейтін қалдық, тек кеңістікті алады, ал кейбір жағдайларда тіпті қауіпті.

Негізі медицицналық қалдық дегеніміз не?Осыған жауап іздеп көрейікші.

Медициналық қалдықтар – емдеудің алдын алу ұйымдарында медициналық қызмет көрсету және медициналық манипуляциялар жүргізу процесінде түзілетін қалдықтар.

Медициналық қалдықтар қауіптілік деңгейі бойынша 5 қауіптілік класына бөлінеді:

"А" кластағы медициналық қалдықтар - коммуналдық-тұрмыстық қалдықтардан құрамы бойынша ерекшеленбейтін, қауіпті қасиеттері жоқ қалдықтар;

"Б" класындағы медициналық қалдықтар – эпидемиологиялық қауіпті медициналық қалдықтар (инфекцияланған және әлеуетті инфекцияланған қалдықтар);

"В" класындағы медициналық қалдықтар – төтенше эпидемиологиялық қауіпті медициналық қалдықтар (аса қауіпті және карантиндік инфекциялық аурулармен ауыратын науқастармен жанасқан, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында төтенше жағдайлардың пайда болуына алып келуі мүмкін және аумақты санитариялық қорғау бойынша іс-шараларды жүргізуді талап ететін материалдар);

"Г" класындағы медициналық қалдықтар – токсикологиялық қауіпті медициналық қалдықтар (пайдалануға жатпайтын дәрілік, оның ішінде цитостатиктер, диагностикалық, дезинфекциялаушы заттар. Құрамында сынап бар заттар, аспаптар мен жабдықтар.Фармацевтикалық өндіріс шикізаттары мен өнімдерінің қалдықтары. Жабдықтарды, көлікті, жарықтандыру жүйелерін пайдаланудан түскен қалдықтар);

"Д" класындағы медициналық қалдықтар – радиоактивті медициналық қалдықтар (Қазақстан Республикасының атом энергиясын пайдалану саласындағы заңнамасында белгіленген радиоактивті заттар үшін регламенттелген мәндерден асатын саны мен концентрациясы бар радиоактивті заттар).

Әрине, барлық қалдықтар адам денсаулығына ықтимал қауіп төндіреді, бірақ эпидемиологиялық тұрғыдан өте қауіпті медициналық қалдықтар өзіне аса назар аударуды талап етеді.

Медициналық қалдықтар ондағы микроорганизмдердің салдарынан қауіп төндіреді, парентеральды инфекциялар - АИТВ, ЖИТС, В және С гепатиттерімен жұқтыруы мүмкін. Қауіп аймағына медицина қызметкерлері, емдеу ұйымдарының техникалық қызметкерлері, науқастар, келушілер кіреді.

---

Сонымен қатар, зиянды топырақ, су және ауа ластануы арқылы табиғатқа зиянын тигізуі мүмкін, өйткені медициналық қалдықтармен дұрыс қараған кезде инфекциялардың Денсаулық сақтау ұйымдарынан тыс жерлерге шығу қаупі бар, бұл радиациялық улануға, өткір заттармен жарақаттануға әкелуі мүмкін.

Жазатайым оқиғаларды болдырмау үшін қауіптілік класына сәйкес медициналық қалдықтармен жұмыс істеу ережелерін назарға алу қажет.

Сол үшін де медициналық қалдықтармен жұмыс істеу тәртібі заңнамалық деңгейде бүгінгі таңда әзірленуде.

Қалдықтардың ең көп мөлшері бұған дайындалған бөлек жерлерде көму арқылы шығарылады. Бұл әдіс тасымалдауға, өңдеуге, өңдеуге, сондай-ақ оларды жоюға арналған орын жасауға көптеген қаржылық шығындарды талап етеді.

Жұмысы медицинамен байланысты кез-келген ұйым өзінің қазіргі жұмыскерлеріне еңбек міндеттерін орындау үшін қауіпсіз жағдаймен қамтамасыз етуге міндетті. Егер қалдықтар дұрыс жойылмаған болса, бұл жұмысшылар арасында әртүрлі аурулардың, соның ішінде ең қорқынышты және қауіпті аурулардың пайда болуына әкелуі мүмкін.

Мұндай қалдықтардың қауіптілігі - оның құрамында көптеген микробтар, түрлі вирустар мен бактериялар бар. Егер сіз медициналық қалдықтарды жинауға және оларды жоюға қойылатын талаптарды бұза отырып, оларды абайсызда қолдансаңыз, онда инфекция мен кез-келген аурулардың қаупі артады. Адам инфекцияны жұқтырып, ауруды тарата отырып, айналасындағы адамдарға қауіп төндіреді.

Мұндай инфекциялардың алдын алу үшін медициналық қалдықтарды жою бойынша арнайы ережелер қабылданды.

ҚАЛДЫҚТАРДЫ ШЫҒАРУҒА ДЕЙІНГІ НЕГІЗГІ ІС-ШАРАЛАР

Медициналық қалдықтарды жою келесі схема бойынша жүзеге асырылады:

1. 
   Бастапқыда, қалдықтарды жою әдісіне тікелей әсер ететін шешім қабылданатынына байланысты, оның қауіптілік класын анықтау қажет.
   
2. 
   Қауіптілік сыныбын анықтағаннан кейін, қоқыс шығаратын компания арнайы сөмкелер немесе контейнерлер дайындайды. Олардың барлығы түрлі-түсті болып келеді.
   
3. 
   Сынып пен контейнерді анықтағаннан кейін қауіпті қалдықтар арнайы машиналармен кәсіпорындарға көшіріледі, олар әртүрлі тәсілдермен жойылады.
   

Жеткізілім келесі құжаттармен бірге жіберілуі керек:

1. 
   Қауіпті қалдықтарды жою туралы аурухананың немесе басқа медициналық мекеменің мекен-жайы.
   
2. 
   Қалдықтардың сыныбын, олардың нақты салмағын, сондай-ақ қауіпті жүктерді оларды жою орнына жеткізетін қызметкерлердің тегі мен аты-жөнін растайтын құжаттар.
   

---

Медициналық қалдықтардың санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен ережелері (SanPiN) Ресейдің қолданыстағы заңнамасының талаптарына негізделген. Нормалардың сақталуын бақылауды халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығымен айналысатын арнайы органдар жүзеге асырады.

ҚАЛДЫҚТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

Медициналық қалдықтардың келесі кластары бар:жоғарыда атап өткен класстарды тағы бір еске алар болсақ:

1. 
   Бұл - зиянсыз қалдықтар, олардың құрамы қатты тұрмыстық қалдықтарға ұқсас. Олар пациенттердің сұйықтықтарымен немесе ластанған инфекциялармен байланыста болған жоқ. Бұл әр түрлі орама контейнерлері, кеңсе тауарлары болуы мүмкін.
   
2. 
   B - қауіпті қалдықтар, оларға кейбір вирустар әсер етуі мүмкін. Оларға пациенттің қанымен немесе басқа биологиялық материалдармен ластанған кез-келген заттар жатады.
   
3. 
   B - әсіресе қауіпті қалдықтар. Мұндай материалдар қауіпті аурулардың тасымалдаушысы болып табылатын науқастармен байланыста болды. Егер олар сау адамдарға жетсе, олар адамдар мен қоршаған ортаны жұқтыруы мүмкін. Аса қауіпті қалдықтар ерекше қорғауға алынған. Бұл, мысалы, зертханалық орындардың қалдықтары.
   
4. 
   D - токсикологиялық қауіпті қалдықтар. Оларға әр түрлі дәрі-дәрмектер, қолдануға жарамдылығын жоғалтқан дезинфекциялаушы заттар жатады. Мысалы, құрамында сынап бар заттар, дәрілік заттардың қалдықтары және жабдық жұмыс істегеннен кейін қалған заттар.
   
5. 
   D - радиация әсер еткен қалдықтар.Бұған радиация деңгейі рұқсат етілген деңгейден асатын кез-келген қалдықтар жатады.
   

МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ӨҢДЕУДІҢ НЕГІЗГІ ӘДІСТЕРІ

Медициналық қалдықтарды одан әрі жоюдың кең таралған қайта өңдеу әдістеріне мыналар жатады:

1. 
   Күйдіру қондырғыларымен өртеу.
   
2. 
   Қысыммен және жоғары температурада зарарсыздандыру.
   
3. 
   Химиямен дезинфекциялау.
   
4. 
   Микротолқынды пештерді қолдану.
   
5. 
   Арнайы сәулеленумен зарарсыздандыру.
   

Жоғарыда аталған әдістердің әрқайсысының жағымды және жағымсыз жақтары бар. Жоғарыда аталған өңдеу процедураларының кез-келгенін қолданғаннан кейін медициналық қалдықтарды тұрмыстық қалдықтармен бірге жалпы полигонда жоюға болады. Егер қалдықтар сұйық күйде болса, онда оны канализацияға қауіпсіз төгуге болады, мұны мамандандырылған компаниялардың көпшілігі жасайды.

ӨРТЕУ

Бұл процесте қалдықтар арнайы пештерде жағылады. Мұндай қоқыстарды алдын-ала сұрыптауға болады, өйткені ол толығымен жойылған. Өрттеудің артықшылығы - бұл әдіс медициналық қалдықтардың кез келген түріне жарамды. Негізгі кемшілігі - қалдықтарды жағу кезінде түтінмен бірге зиянды химиялық заттардың көп мөлшері атмосфераға шығарылады, бұл кейіннен қоршаған ортаға кері әсерін тигізуі мүмкін.

---

СУ БУЫМЕН ЗАРАРСЫЗДАНДЫРУ

Бұл арнайы дайындықпен жасалады - автоклав, қысыммен және жоғары температурада. Оның көмегімен зығыр мата, таңу материалдары, зертханалық шыны ыдыстар зарарсыздандырылады, сонымен қатар ол қоқыстарды полигондарға шығармас бұрын қолданылады.

Дезинфекцияның осы түрін таңдап, қалдықтар басқа өңдеулерде пайдаланылмауы үшін қосымша өңдеуге - ұсақтауға ұшырауы керек. Осыдан кейін сіз медициналық қалдықтарды жалпы үйінділерге тастаудан қорықпайсыз.

ХИМИЯЛЫҚ ДЕЗИНФЕКЦИЯ

Ол құрамында хлор бар заттардың көмегімен жүзеге асырылады. Бұл процедура сұйық қалдықтарды жою үшін ең қолайлы. Сәтті өңдеуден кейін оларды басқа сұйықтықтармен бірге ағызуға болады.

МИКРОТОЛҚЫНДЫ ПЕШТЕРДІ ПАЙДАЛАНУ

Осы әдіспен жойылмас бұрын кез-келген қалдықты ұсақтау керек, содан кейін ол сумен араласып, микротолқынды сәулеленуге ұшырайды. Пайда болған жылу мен будың арқасында қалдықтар бірдей қызады және одан барлық қауіпті заттар шығарылады. Содан кейін медициналық қалдықтарды кәдімгі қоқыс полигондарына тастауға болады. Бұл әдіс басқалармен салыстырғанда ең жаңа әдіс болып табылады және өртеу процесінің жақсы баламасы болып саналады, өйткені ол қаржылық шығындарды әлдеқайда аз талап етеді.

Медициналық техниканы жою

SanPiN ережелері медициналық қызметтің осы түріне лицензиясы бар бөгде ұйымдардың медициналық техниканы жоюмен айналысатындығын айтады. Медициналық құралдар мен қауіпті емес қоқыстар белгіленген қауіпсіздік ережелеріне сәйкес медициналық мекемеге шығарылады.

SanPiN медициналық қалдықтарды себепсіз жою әдісін ойлап тапты, егер сіз оларды ұстанатын болсаңыз, көптеген адамдар мен жануарлардың жұғу қаупін болдырмауға, қоршаған ортаны ластанудан сақтауға болады

Ойымды аяқтай келе медициналық қалдықтар деп – емдеудің алдын алу ұйымдарында медициналық қызмет көрсету және медициналық манипуляциялар жүргізу процесінде түзілетін қалдықтарды айтамыз.

---