Файл: Химия пнінен жиынты баалауа арналан дістемелік сыныстар 9сынып.docx

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.12.2023

Просмотров: 395

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

СОДЕРЖАНИЕ

МАЗМҰНЫ

І-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

9.1A «Электролиттік диссоциация» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

натрий гидроксиді, азот қышқылы, темір (ІІІ) хлориді, калий карбонаты.

9.1В «Бейорганикалық қосылыстардың сапалық талдауы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

9.1С «Химиялық реакция жылдамдығы», 9.1D «Қайтымды реакциялар» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау

ІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

9.2В «Металдар мен құймалар» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

9.2С «1 (I), 2 (II) және 13 (III) топ элементтері және олардың қосылыстары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

ІІІ ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

9.3В «Адам ағзасындағы химиялық элементтер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

А «Органикалық химияға кіріспе» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

9.4В «Көмірсутектер. Отын» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

9.4С «Оттекті және азотты органикалық қосылыстар» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

9.3В «Адам ағзасындағы химиялық элементтер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау





Оқу мақсаты

        1. Адам ағзасының құрамына кіретін элементтерді атау және олардың маңызын түсіндіру (О, С, Н, N, Ca, P, K, S, Cl, Mg, Fe)

        2. Қазақстанның тұрғындарының типтік тамақтану рационын зерттеу және теңгерімді тамақтану рационын құрастыру

        3. Адам ағзасындағы кальций мен темірдің ролін түсіндіру

        4. Тамақ өнімдерінің құрамындағы көміртекті анықтау

        5. Қоршаған ортаның ауыр металдармен ластану көздерін атау және олардың ағзаларға әсерін түсіндіру

Бағалау критерийі
Білімалушы

  • Ағзадағы сандық құрамы бойынша элементтерді жіктеу принципін түсіндіреді

  • Ауыр металдардың адам ағзасына түсу және олардан туындаған улану тәсілдерін сипаттайды

  • Макро - және микроэлементтерді функциялары бойынша сәйкестендіреді

  • Майлардың, ақуыздардың және көмірсулардың адам ағзасындағы функцияларын анықтайды

Ойлау дағдыларының деңгейі
Білу және түсіну Қолдану

Орындау уақыты
20 минут

Тапсырма


  1. Элементтерді ағзадағы сандық құрамына байланысты макро- және микроэлементтерге жіктейді.

Элементтерді жіктеңіз:

сутек,көміртек,кобальт,магний,натрий,стронций,азот,йод,оттек,бром.
Макроэлементтер:

Микроэлементтер:


  1. 9-сынып оқушысы медициналық тексеруден өту кезінде оның ағзасында темір, фосфор, магний және йод сияқты элементтердің жетіспеуі анықталды.

Ағзадағы элементтердің орнын толтыру үшін сіздің құрдастарыңызға тамақтану рационын ұсыныңыз:

Темір: Фосфор: Магний:

Йод:

Ағзадағы магний мен йодтың жетіспеушілігі қандай аурулар туғызатынын болжаңыз: Магний: Йод:


  1. Өткен ғасырдың 50 жылдары Жапонияда Минамата кентінің маңында сірке қышқылын өндіру зауыты салынған. Оның қалдықтары 30 жыл бойы мұхитқа төгіліп отырған. Жүздеген жылдар бойы Минамата кентінің балықшылары балық, асшаяндар, теңіз алабұғаларын аулаумен айналысты. Әрине, теңіз өнімдері олар үшін негізгі тағам көзі болды. Біраз уақыт өткеннен кейін кент тұрғындарында аяқ- қол тырысулары, психоз, қояншық аурулары, психика мен интеллектінің бұзылуы сияқты аурулардың белгілері біліне бастады. Науқастарды зерттеу нәтижесінде кент тұрғындарының ауыр металдармен уланғаны анықталды.




    1. Улануды туғызатын металды атаңыз:




    1. Бұл металдың адам мен жануарлар ағзасына қандай жолмен түсетінін сипаттаңыз:




    1. Ауыр металдармен уланудың алдын алу әдісін ұсыныңыз:



  1. Адам ағзасында химиялық элементтердің периодтық жүйесінің 70-тен астам элементі кездеседі. Осы элементтердің әрқайсысы адам организмінде белгілі бір қызмет атқарады және олардың кез келгенінің жеткіліксіз болуы организмде баланстың бұзылуына әкеліп соғады. Элементтердің функциялары және олардың организмде жетіспеушілік салдары арасындағы сәйкестікті орнатыңыз:
Элемент



Функциясы және олардың организмде

жетіспеушілігі

Макроэлемент
Ca
1
A
Функция: жасушаларды құрастырады, зат алмасу

процесіне қатысады, гормондарды қалыптастырады,

мидың қызметіне әсер етеді. Жетіспеушілік: созылмалы шаршау, бұлшық ет

спазмалары, назарын жоғалту, рахит, остеопороз.

P
2
B
Функция:

су алмасуға қатысады, асқазаннан тұз қышқылын шығарады.

Жетіспеушілік: Гастрит, қышқылдың төмендеуі

Микроэлемент
Fe
3
C
Функция: сүйектер мен тістерді нығайтады, бұлшық етке серпімділік береді.

Жетіспеушілік: Сүйектер мен бұлшықеттердегі ауырсыну, бұлшық еттің тартылуы, тырнақтардың мүжілуі.

Cl
4
D
Функция: қан түзілу және клеткаішілік

алмасу процесстерінде қатысады, гемоглобин мен миоглобинді













қалыптастыру үшін қажет, организмге оттекті тасымалдау кезінде қажет, қалқанша безді қалыпқа келтіреді.

Жетіспеушілік: анемия және қаназдық, гемоглобиннің түзілуін төмендетеді және тыныс алу функцияларын бұзылады.


Жауабы:

1
2
3
4
















  1. Адам ағзасындағы заттар қосылыстар түрінде болады. Төмендегі кестеге осы қосылыстардың адам денесіндегі функцияларын және ақпарат көздерін (екіден кем емес) көрсетіңіз:
Денедегі функциялары
Ақпарат көздері (азық-

түлік өнімдері)

Ақуыздар






Майлар






Көмірсулар






Бағалау критерийі
Тапсырма

№
Дескриптор
Балл

Білімалушы

Ағзадағы сандық құрамы бойынша элементтерді жіктеу принципін түсіндіреді
1
элементтердің тізбегінен №1

макроэлементті анықтайды;
1

элементтердің тізбегінен №2

макроэлементті анықтайды;
1

элементтердің тізбегінен №1

микроэлементті анықтайды;
1

элементтердің тізбегінен №2

микроэлементті анықтайды;
1

2
ағзадағы темірдің орнын толтыру

үшін тамақтану рационын ұсынады;
1

ағзадағы фосфордың орнын толтыру

үшін тамақтану рационын ұсынады;
1

ағзадағы магнийдің орнын толтыру үшін тамақтану рационын ұсынады;
1

ағзадағы йодтың орнын толтыру үшін тамақтану рационын ұсынады;
1

Ауыр металдардың адам ағзасына түсу және олардан туындаған улану тәсілдерін сипаттайды
3
улануды туғызатын металл атайды;
1

ауыр металдардың адам немесе жануарлардың ағзасына түсетін

циклді сипаттайды;
1

ауыр металдармен уланудың алдын

алу әдісін ұсынады;
1

Макро - және микроэлементтерді функциялары бойынша сәйкестендіреді
4
кальцийдің адам ағзасында

атқаратын функцияларының арасындағы сәйкестікті белгілейді;
1

фосфордың адам ағзасында

атқаратын функцияларының арасындағы сәйкестікті белгілейді;
1

темірдің адам ағзасында атқаратын функцияларының арасындағы

сәйкестікті белгілейді;
1

хлордың адам ағзасында атқаратын функцияларының арасындағы

сәйкестікті белгілейді;
1

Майлардың, ақуыздардың және көмірсулардың адам ағзасындағы функциялары мен ақпарат көздері анықтайды
5
адам ағзасындағы майлардың функциялары мен ақпарат көздерін

көрсетеді;
1

адам ағзасындағы ақуыздардың функциялары мен ақпарат көздерін

көрсетеді;
1

адам ағзасындағы көмірсулардың функциялары мен ақпарат көздерін

көрсетеді.
1

Барлығы
18

    1. нда
       В «Адам ағзасындағы химиялық элементтер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика

Білім алушының аты-жөні


Бағалау критерийі
Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен
Орта
Жоғары

Ағзадағы сандық құрамы бойынша элементтерді жіктеу принципін түсіндіреді
Ағзадағы сандық құрамы бойынша элементтерді жіктеу принципін түсіндіргенде қиналады.
Элементтердің тізбегінен №1/№2 макроэлементтерді /микроэлементтерді анықтағанда/ ағзадағы темірдің/фосфордың/ магнийдің/йодтың орнын толтыру үшін тамақтану рационын ұсынғанда қателіктер

жібереді.
Ағзадағы сандық құрамы бойынша элементтерді жіктеу принципін түсінеді.

Ауыр металдардың адам ағзасына түсу және олардан туындаған улану тәсілдерін сипаттайды
Ауыр металдардың адам ағзасына түсу және олардан туындаған улану тәсілдерін анықтағанда қиналады.
Улануды туғызатын металдарды атағанда/ ауыр металдардың адам немесе жануарлардың ағзасына түсетін циклді сипаттағанда/ ауыр металдармен улану- дың алдын алу әдістерін ұсынғанда қателіктер жібереді.
Ауыр металдардың адам ағзасына түсу және олардан туындаған улану тәсілдерін біледі.

Макро - және микроэлементтерді функциялары бойынша сәйкестендіреді;
Макро - және микроэлементтерді функциялары бойынша сәйкестендіргенде қиналады.
Кальцийдің/фосфордың/темірдің/ хлор- дың адам ағзасында атқаратын функцияларының арасындағы

сәйкестікті анықтағанда қателіктер жібереді.
Макро - және микроэлементтерді функциялары бойынша сәйкестендіреді.

Майлардың, ақуыздардың және көмірсулардың адам ағзасындағы функциялары мен ақпарат көздері анықтайды
Майлардың, ақуыздардың және көмірсулардың адам ағзасындағы функциялары мен ақпарат көздерін анықтаға қиналады.
Адам ағзасындағы

майлардың/көмірсулардың/ақуыздардың функциялары мен ақпарат көздерін көрсеткенде қателіктер жібереді.
Майлардың, ақуыздардың және көмірсулардың адам ағзасындағы функциялары мен ақпарат көздері біледі.
IV ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР


    1. 1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14

Смотрите также файлы