R-51-90

4. Осы парақты 4 бөлікке бөледі және R-51-90-Г нүктелері берілген квадратты таңдайды, содан кейін 1:50000 масштабты карта парағының схемасын бөлек салып, оны тағы да 4 бөлікке бөледі және R-51-90-Г-б таңдаймыз.

Жауабы: карта масштабы 1:25000 номенклатурасы R-51-90-Г-б

Масштаб 1:50000

69°40

69°30

69°20´

122°30´ 122°45´ 123°

R-51-90-Г

Масштаб 1:25000

69°30´

69°25´
69°20´

122°45´ 122°52´30´´ 123°

R-51-90-Г-б

Масштабб 1:10000

69°30´

69°27´30´´

69°25´

122°52´30´´ 122°56´15´´ 123°

Жауабы: R-51-90-Г-б-1

---

5 -есеп. 1) Парақ рамкасының ендігі мен бойлығын анықта. Карта масштабы 1:50000. Варианттар 1.5 кестесінде келтірілген.

Мысалы: K-47-111-Г.

Шешуі:

1.Алдымен 1:1000000 масштабты карта парағының орналасуы схемасы бойынша K-47 парақ рамкасының батыс бойлығы мен оңтүстік ендігі табылады (1.1 суретті қара).

B = 40°, L =96°

М 1:50000

1°

50´

40´

1°00´ 15´ 30´
2. Содан кейін 2-ші схема бойынша K-47-111-Г рамка парағының ендігі мен бойлығына сәйкес және K-47 рамка парағының оңтүстік ендігі және батыс бойлығының айырмасы табылады (1.2 сур.):

b_о=40´ b_с=50´ l_б=15´ l_ш=30´

3. K-47 парақ рамкасының ендік пен бойлығына табылған ендік пен бойлықтың айырмасын қоса отырып, K-47-111-Г парақ рамкасының ендігі мен бойлығын табамыз.

1. 
   L_б=L+l_б=96°+15´=96°15´
   
2. 
   L_ш=L+l_ш=96°+30´=96°30´
   
3. 
   B_о=B+b_о=40°+40´=40°40´
   
4. 
   B_с=B+b_с=40°+50´=40°50´
   

Жауабы: B_о=40°40´, В_с=40°50´, L_б=96°15´, L_ш=96°30´

1. 
   М 1:50000
   

L-35-64-A

В=44°

L=24°

20´

10´

2°

30´ 45´ 2°

b_о=10´ b_с=20´ l_б=30´ l_ш=45´

1. 
   L_б=L+l_б=24°+30´=24°30´
   
2. 
   L_ш=L+l_ш=24°+45´=24°45´
   
3. 
   B_о=B+b_о=44°+10´=44°10´
   
4. 
   B_с=B+b_с=44°+20´=44°20´
   

6 -есеп. 1:50000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықта, онда координаталары бар нүкте орналасқан. Варианттар 1.5 кестесінде келтірілген.

Мысалы: B=35°35', L=63°15'.

Шешуі:

1.Алдымен 1:1000000 масштабты карта парағының орналасу схемасынан (1.1 суретті қара) парақ номенклатурасын табады және сәйкес осы парақтың оңтүстік және батыс нүктесінің бойлығы мен ендік айырмасын табады. I-41 парағының номенклатурасы,
36°
32°

60° 66°

3. Сонан соң алынған парақтың схемасын салып және трапеция рамкасының ендігі мен бойлығын белгілеп, парақты 144 бөлікке бөледі, 1:1000000 масштабты трапеция рамкасының өлшем мәндерін пайдалана отырып, осы масштабта карта парағының номенклатурасын анықтаймыз, берілген нүктелер I-41-19 квадратта орналасқан
М 1:10000

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
13						19					24
25											36
37											48
49											60
61											72
73											84
85											96
97											108
109											120
121											132
133	134	135	136	137	138	139	140	141	142	143	144

---

2.Сонан соң есептелген ендік пен бойлық айырмасы арқылы берілген схема бойынша 1:50000 масштабты карта парағының номенклатурасын табады:

М 1:50000

35°40´

35°30´

35°20´

63° 63°15´ 63°30´

I-41-19-A.

Жауабы: I-41-19-A.

2 Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің координаталары мен номенклатурасын анықтау
Жұмыстың мақсаты: Геодезиялық пункт орналасқан жердің номенклатурасы мен карта парақ рамкаларының бұрыш координаталарын анықтау, географиялық координатадан тікбұрышты координата және керісінше есептеуді үйрену.

Бұл жұмысты орындау студенттің әртүрлі масштаб карта парақтарының торлануы мен номенклатурасын оқып үйренгеніне негізделеді. Осыған сәйкес студент жұмысты орындаған кезінде төмендегі есептерді шешуі қажет:

1. 
   Орналасқан пункттің 1:2000 және 1:10000 масштабты карта парағындағы номенклатурасын анықтау.
   
2. 
   Трапециялық рамкалар бойынша сәйкес парақтың номенклатурасын анықтау.
   
3. 
   1:2000 және 1:10000 масштабты парақ рамкасының бұрыш төбелерінің географиялық координаталарын анықтау.
   
4. 
   Пункттегі және 1:2000 мен 1:10000 масштабты карта парақ рамкаларының бұрыштарын географиялық координатадан тікбұрышты координатаға алмастыру жасау. 1:10000 масштабты карта үшін геодезиялық есептеуді географиялық есептеуге алмастыру.
   
5. 
   Рамканың өлшемін және 1:2000 және 1:10000 масштабты трапецияның ауданын анықтау керек. Координата пункттерімен варианттар 2.1 кестеде келтірілген.
   

Кесте 2.1 – тапсырма варианттары

Нұсқа, №	1:10000 масштабты карталар үшін								1:2000 масштабты карталар үшін
	Ендік				Бойлық				Ендік				Бойлық
	°	'	''	°		'	''	°		'	''	°		'	''
1	2	3	4	5		6	7	8		9	10	11		12	13
16	46	45	45	67		35	40	52		35	40	46		45	45

---

Негізгі теориялық түсініктемелер

1:5000 және 1:2000, 1:1000 және 1:500 масштабты топографиялық пландарды жасау үшін орындалатын негізгі шарттарға сәйкес бөліктің түсірісі үшін геодезиялық негіздеу пункт координаталары Гаустың проекциялау координата жүйесі бойынша, яғни ережемен, үшградустық зонада, ал 1:10000 масштаб үшін – алтыградустық зонада есептеледі.

1950 жылдан координаталар зонасының үшградусты жүйесі Кеңес өкіметінің барлық аймағында 1:2000 және 1:5000 масштаб түсірістері үшін Гаусс проекциясында орындалуы міндетті болды. Бұл координаталар жүйесінде жер эллипсоидының беті бойлық бойынша 3° сайын меридиандармен зонаға бөлінеді. Үшке еселік бойлығы бар орташа меридиан зонасы осьтік меридиан деп аталады, оның жазықтықтағы кескіні абсцисса осі, ал экватор кескіні ордината осі болып қабылданады. Осы екі сызықтың қиылысуы координаталардың басы болып саналады.

Х абсциссасын координата басынан солтүстікке қарай оң таңбамен, ал оңтүстікке қарай теріс таңбамен есептейді. Кеңес өкіметінің барлық аймағы солтүстік жарты шарда орналасқандықтан, абсцисса алдына оң таңба қойылмау қабылданған.

У ордината координата басынан шығысқа қарай оң таңбамен, ал батысқа қарай теріс таңбамен саналады.

Толығымен солтүстік жарты шарда орналасқан ТМД елдерінің аймағында абсцисса мәні барлық уақытта оң болады. Ординаталар оң немесе теріс болуы мүмкін. Ординаталар мәні теріс болмауы үшін осьтік меридианнан батысқа (х) абсциссасын шартты түрде 500 км-ге ауыстырады. Осындай үлгімен түзетілген (у) ординатаны келтірілген деп атайды.

Жұмысты орындау тәртібі

1. 
   1:10 000 масштаб үшін
   

Алдымен бланкты карта 1:1000 000 бойынша масштабты карта парағының номенклатурасын, пункттің берілген географиялық координатасы ( = 46°45'45'') ендігі бойынша L латын әріпті қатарын анықтаймыз. Бойлығы бойынша ( = 67°35'40'') колоннаның номерін 42-ні анықтаймыз және зона номерін табамыз, яғни зона номері колонна номерінен 30 бірлікке артық, сонда (42-30)=12-зона номері болады. Зонаның номері бойынша, 1:1000 000 масштабты карта парағын шектейтін осьтік меридиан және меридиан бойлығын (L-42) есептеп табамыз.

1. 
   6° зона үшін осьтік меридианның бойлығы:
   

---

= N*6°-3°, мұндағы N-зона номері.

Шекті меридианның бойлығы: = ( -3°); = ( +3°).

= 12*6°-3° = 69°; = 69°-3° = 66°; = 69°+3° = 72°
48°

44°

66° 72°

1:2000 масштаб үшін

Есеп 1:10 000 масштаб үшін шығарғандай шығарылады. = 52°35'40'' ендігі бойынша N латын әріпті қатарын анықтаймыз. Бойлығы бойынша ( = 46°45'45'') колоннаның номерін 38-ті анықтаймыз және зона номерін табамыз, сонда (38-30)=8-зона номері болады. Зонаның номері бойынша, 1:1000 000 масштабты карта парағын шектейтін осьтік меридиан және меридиан бойлығын (N-38) есептеп табамыз.

6° зона үшін осьтік меридианның бойлығы:

= N*6°-3°, мұндағы N-зона номері.

Шекті меридианның бойлығы:

---

Смотрите также файлы

• Сеть магазинов бытовой техники А осваивает новый региональный рынок. Информировать потребителей компания может через рекламу по местному телевидению, рекламу в местной газете или на местном радио.docx

• 3. Внешняя среда пао втб.docx

• Организационная деятельность государственнойпротивопожарной службы мчс россии.pdf

• Программа среднего профессионального образования 40. 02. 01. Право и организация социального обеспечения.docx

• Выполнение практических заданий по дисциплине страхование.docx