Файл: Курсты Жмыс таырыбы Карта параы брыштарыны тбесі координаталарын жне номенклатурасын анытау абылдаан.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 25.10.2023
Просмотров: 76
Скачиваний: 3
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
2.4-кесте – 1:2000 масштабты шешу үшін
| Bс | L l Lо | |||||||||
 | ||||||||||
 | ||||||||||
| B0 | 46°45'37,5'' -46° l = 00°45'37,5'' | 46°46'15'' -46° l = 00°46'15'' | ||||||||
| | Абсцисса х | Ордината у | Абсцисса х | Ордината у | ||||||
| | +  1 | + 2 | - 1 | - 2 | + 1 | + 2 | - 1 | - 2 | ||
| Во | 37092,1 | 2,1 | -390,6 | -1,8 | 37092,0 | 2,1 | -395,8 | -1,8 | ||
| 52°35'50'' | 5830172,2 | 51526,5 | 5830179,7 | 52232,4 | ||||||
| 0,082 | -0,1722 | 0,1476 | -0,1722 | 0,1476 | ||||||
| 0,7916667 | 29364,58 | -309,225 | 29364,5 | -313,342 | ||||||
| 52°20'00'' | 5800807,8 | 51835,6 | 5800815,4 | 52545,6 | ||||||
| 0,7708333 | 28591,826 | -301,087 | 28591,749 | -305,096 | ||||||
| 0,088 | -0,1848 | 0,1584 | -0,1848 | 0,1584 | ||||||
| 52°35'25'' | 5829399,4 | 51534,7 | 5829406,9 | 52240,7 | ||||||
3 Картографиялық проекциялар
Картографиялық проекция, картографиялық кескін – Жер эллипсоидының (шардың) немесе планетаның бетін математикалық тәсілдер арқылы жазықтықта бейнелеу.
Картографиялық проекция теориясы
Картографиялық проекция теориясы (басқаша аты – математикалық картография) Жер эллипсоидын қағаз бетінде кескіндеудегі жіберілетін бұрмаланудың барлық түрлерін зерттейді және өте аз бұрмаланумен ғана кескінделетін проекцияларды құру әдістерін қарастырады. Проекциялар ұсақ және орта масштабты карталар жасауға қолданылатындықтан, Жер эллипсоидысы бетінің сферадан айырмашылығы ескеріліп сфера жазықтығындағы карта белгілі бір радиус R мөлшерінде ғана бейнеленеді. Картографиялық проекциядағы меридиандар (А=const болған жағдайында) мен параллельдерден (В=const жағдайда) картографиялық тор құралады.
Картографиялық проекцияларды таңдау және қолдану
Сызылатын картаның мақсатына және масштабына байланысты. Өлшеу есептерін шешуге арналған ірі, орта масштабты карталар тең бұрышты проекцияларда, ал жалпы шолу және белгілі бір аумақтар аудандарының арақатысын анықтаушы ұсақ масштабты карталар тең шамалы проекцияларда жасалады. Картографиялық проекцияларды таңдағанда қарапайым проекциялардан бастап, күрделі проекцияларға көшеді. Картографиялық проекция теңіз қатынасында, аспан денелерін картаға түсіруде, тағы басқа ғылыми салаларда да пайдаланылады.
Проекциялардың жіктелуі:
Картада кездесетін бұрмаланулар сипатына қарай, картографиялық проекциялардың мынадай түрлері белгілі: тең ауданды, тең бұрышты, тең аралықты және еркін проекциялар. Тең ауданды проекциялардағы карталарда географиялық объектілердің ауданы бұрмаланбай дәл беріледі, бірақ өте үлкен аумақтарда бұрыштар мен геометриялық пішіндер елеулі бұрмалануға ұшырайды. Тең бұрышты проекциялардағы карталарда бұрыштардың бұрмалануы жоқ. Сонымен қатар мұндай карталарда аумағы шағын жерлер пішіні де дәл кескінделеді. Ал ұзындықтың масштабы картаның кез келген нүктесінде барлық бағытта да бірдей мөлшерде сақталады. Неғұрлым аумағы үлкен географиялық объектілердің ауданы қатты бұрмалануға ұшырайды. Тең аралықты проекциялардағы картада ұзындықтың масштабты тек канa бір басты бағыт бойынша, тек параллель – немесе мередиан бойымен ғана сақталады. Бұрыштар мен ауданнын бұрмалануы соншалықты байқала бермейді.
Кесте 3.1 – Проекцияны анықтауға арналған варианттар
| Вариант № | Картографиялық торлардың қосымша нөмірлері | |||||
| 16 | 32 | 7 | 28 | 15 | 41 | 5 |
Проекция-32
| Картада бейнеленген территория | Карта рамкасының формасы | Меридиандар мен параллельдер қандай түзулермен белгіленеді | Тік меридианға қатысты параллельдердің арақашықтығы қалай өзгереді? | Проекцияға қатысты қосымша белгілер | Бұрмалану түрі | Проекция атауы |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| Дүние жүзілік | Тор және рамка - эллипс | Параллельдер мен меридиандар қисық | Азаяды: циркумполярлық аралық шамамен 0,7 экваторлық | Полюс нүктемен белгіленеді | Тең ауданды | Аитов-Гаммердің тең ауданды проекциясы |
Проекция-7
| Картада бейнеленген территория | Карта рамкасының формасы | Меридиандар мен параллельдер қандай түзулермен белгіленеді | Тік меридианға қатысты параллельдердің арақашықтығы қалай өзгереді? | Бұрмалану түрі | Проекция атауы |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| Арктика | Шеңбер | Параллельдер-концентрлі торшалар, мерилиандар түзу | Тең | Тікелей | Қалыпты теңбұрышты (Стереографиялық) |
Проекция-28
| Картада бейнеленген территория | Карта рамкасының формасы | Меридиандар мен параллельдер қандай түзулермен белгіленеді | Тік меридианға қатысты параллельдердің арақашықтығы қалай өзгереді? | Проекцияға қатысты қосымша белгілер | Бұрмалану түрі | Проекция атауы |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| Африка | Рамка тік бұрышты | Параллельдер түзу, меридиандар қисық | Тұрақты болып қалады | Полюс картада бейнеленбейді | Тікелей | Бонның эквивалентті псевдоникалық проекциясы |
Проекция-15
| Картада бейнеленген территория | Карта рамкасының формасы | Меридиандар мен параллельдер қандай түзулермен белгіленеді | Тік меридианға қатысты параллельдердің арақашықтығы қалай өзгереді? | Бұрмалану түрі | Проекция атауы |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| Шығыс жарты шар | Шеңбер | Орташа меридианнан шеткі меридианға дейінгі қисықтықты арттыратын қисықтар | Тең | Тікелей | Постельдің көлденең азимутальды тең аралық проекциясы |
Проекция-41
| Картада бейнеленген территория | Карта рамкасының формасы | Меридиандар мен параллельдер қандай түзулермен белгіленеді | Тік меридианға қатысты параллельдердің арақашықтығы қалай өзгереді? | Проекцияға қатысты қосымша белгілер | Бұрмалану түрі | Проекция атауы |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| Дүние жүзілік | Рамка тіктөртбұрышты | Параллельдер тік, меридиандар қисық сызықтар | Ұлғаяды | Полюс картада бейнеленген | Ерікті | Гинсбургтің Поликоникалық ерікті проекциясы |