ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 29
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Факультеті: «География және табиғатты пайдалану»
Кафедрасы: «Жерге орналастыру және кадастр»
СӨЖ
Тақырыбы:ЖҚЗ деректерімен жұмыс істеуге арналған QGIS, GIS және MultiSpec ашық ГАЖ-пакеттерінің ерекшеліктері мен мүмкіндіктері.
Мазмұны
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
-
GIS-географиялық ақпараттық жүйелер. -
QGIS(Quantum gis). -
Multispec (Multispectral Image Data Analysis System).
Қорытынды.
Кіріспе.
Жерді қашықтықтан зондтаудың деректері қоршаған орта жағдайын жедел және анық зерттеуге және табиғи ресурстарды қолдану мен әлемнің объективті бейнесін алуға мүмкіндік беретін тиімді құрал болып табылады.
ЖҚЗ материалдары күрделі өңдеу, тіркеу және деректерді қолдану жүйесінің бөлігі болып табылады. Оның техникалық жүйесі ғарыштық тасушылардың орбиталарын таңдау, датчиктер жиыны, бірінші деректі жердегі кешендерге өңдеу және тасымалдау жиынының сипаттамасы және тұтынушыға ұсынылған материалдар типі сияқты нақты тапсырмаларды шешуге бағдарланған.
Бүгінгі таңда ЖҚЗ – электромагнитті спектрдің толқын ұзындығының барлық диапазонында және радиодиапазонда бейнені алудың сан түрлі әдістерін, бейнені әр түрлі жағынан шолуды – бүкіл жарты шарды қамтитын метеорологиялық геостанциялық спутниктердің кескіндерінен жүздеген квадрат метр участоктардағы аэротүсірілімдерге дейін қамтиды.
Қарапайым, аталған сферада білімі жоқ тұтынушылар үшін жерді қашықтықтан зондылау мәліметтерін алуға және өңдеуге байланысты сұрақтарды шешу мақсатында 2008 жылы «MapExpert» ғаламторлық желілік тобы құрылған. Бұл жерде Жердің қашықтықтан зондылау мәліметтерімен қатар ТМД мемлекеттерінің аумағында қолданылатын геоақпараттық жүйелер мен технологияларды қолдану аясында ақпараттар жинақталған.
Топ ЖҚЗ және ГАЖ технологиялары саласындағы жоғары дәрежелі, тәжірибелі мамандардан құралған.
Топтың негізгі бағыттары:
1. ЖҚЗ және ГАЖ технологиялар бойынша ақпараттарды тарату мен қамтамасыз ету;
2. ЖҚЗ мәліметтерін өңдеу бойынша кеңес беру;
3. ЖҚЗ мәліметтерін тақырыптық өңдеу, картографиялық ақпараттарды сандық түрге ауыстыру мен векторизациялау, сандық карталар құрастыру;
Аталған бағдарлама тұтынушыларға ЖҚЗ мәліметтері мен ақпараттарды өңдеуге, лицензиясы бар бағдарламаларды қайдан алуға болатындығы жайлы мәліметтермен қамтамасыз ететін, олармен жұмыс істеу барысын жеңілдетуге арналған. Негізгі ГАЖ жүйесіндегі бағдарламалар құрамына ArcGIS, MapInfo, Карта бағдарламалары кіреді. Ғарыштық суреттерді өңдеуде ENVI, ERDAS бағдарламалары, ғарыштық суреттерді жүктеуге арналған SAS.Планета бағдарламалары қолданылады. Және де ашық ГАЖ-пакеттерін атап өтетін болсақ олар QGIS, GIS және MultiSpec.
Негізгі бөлім.
1.GIS-географиялық ақпараттық жүйелер.
Интернет-технологиялардың дамуымен геоақпараттық жүйелер Жеке пайдалану үшін де, ауқымды кәсіпорындар үшін де үлкен маңызға ие. Сонымен қатар, GIS қазіргі заманғы бағдарламалық құралдармен қамтамасыз етілген. Техникалық қолдау әр түрлі нүктелерден – сызбаларды салу және жобалау бағдарламаларынан бастап, спутник суреттеріне дейін жүзеге асырылады.
GIS-бұл аббревиатура "географиялық ақпараттық жүйелер"дегенді білдіреді. Бұл жобалардың мақсаты кеңістіктік деректермен бірқатар әрекеттер болып табылады:
-
оларды әртүрлі көздерден фотосуреттер арқылы жинау; -
әр түрлі тасымалдағыштарда сақтау, жинақтау және кейінгі тасымалдау; -
өзгерістерді талдау, нақтылау, түзету; -
екі өлшемді және үш өлшемді бейнелеу.
Геоинформатика ғылымы-география және информатика симбиозы технологияларының дамуын қамтамасыз етеді.
GIS негізгі ерекшеліктері:
үнемі жаңартылатын мәліметтер базасымен жұмыс; кеңістіктік 3D картасы, оның шолуы.
Бұған қосымша мүмкіндіктер де қосылады, мысалы:
-
навигация (орналасқан жері бойынша); -
жол салу; -
жер учаскелерін талдау;
Кадастрлық инженерлер мен маркшейдерлерге арналған мәліметтер базасы.
Жұмыс үнемі растрлық және векторлық көздермен жүргізіледі, ал барлық ақпарат геореференттік қабаттарда жүреді.
Бағдарламалық жасақтаманың көмегімен геоақпараттық жүйелерді құрудың артықшылықтары
GIS қолданудың артықшылықтары:
-
үлкен аналитикалық ресурс; -
мәліметтерді өңдеуге және пайдалануға арналған көптеген құралдар; -
пайдаланушы деректерін оңай қабылдау (кескіннің көрінуі); -
таңдалған параметрлер бойынша автоматтандырылған қорытындылар мен есептер; -
аэро-және спутниктік түсірілімнен алынған ақпаратты ашу; -
еркін қол жетімділікке байланысты уақыт, ақшалай шығындар мен Еңбек ресурстарын айтарлықтай үнемдеу; -
кез-келген объектінің 3D моделін қашықтан және жедел құру мүмкіндігі; -
деректерді автоматты түрде енгізу; -
есептерді кесте немесе диаграмма түрінде құрастыру; -
берілген координаттар шеңберіндегі ғимараттардың болуын немесе болмауын анықтау;
2.QGIS(Quantum gis).
QGIS(Quantum gis) - ең озық және белсенді дамыған геоақпараттық жүйелердің бірі.Ал геоақпараттық жүйе дегеніміздің өзі кеңістік базасының құрастырушысы және әр келкі мәліметтер мен ақпараттарды біріктірудің негізі ретінде аумақтық басқармалардағы шешімдерді қабылдаудың басты элементі болып саналады. Кез- келген географиялық карталарды өңдеуге, құруға мүмкіндік беретін бағдарламалардың бірі- QGIS бағдарламасы. QGIS-пен жұмыс жасау 2002 жылдың мамыр айында басталды, ал сол жылдың маусымында SourceForge сайтында жоба құрылды. QGIS-ті құрудың мақсаты - геоақпараттық жүйелерді қолданушылар үшін оңай және түсінікті етіп жасау.Бұл бағдарламаны көптеген үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдар аумақтық байланысы бар қажетті ақпаратты алу үшін пайдаланады. Бағдарламаның еркін таралуы оның қолма-қол ақша жетіспейтін бюджеттік ұйымдар арасында танымал болуының кепілі болды.
Жоба тарихы.
QGIS бағдарламалық жасақтамасын Гари Шерман 2002 жылы бастаған және 2009 жылы "Kore"деп аталатын бағдарламалық өнімнің алғашқы нұсқасы шыққанға дейін бес жылдан астам уақытқа созылған. Бағдарламаны әзірлеудің ұзақ кезеңіне қарамастан, бірінші нұсқадан бастап ол әлемнің әртүрлі елдерінің әзірлеушілерінің күш-жігерін біріктіре отырып, қарқынды дами бастады.
Бір қызығы, бағдарламаның әр нұсқасының өз атауы бар және 1.6.0 нұсқасына дейін ежелгі грек құдайларының есімдері, содан кейін табынушылық қалалардың атаулары берілген. Небәрі бес жыл ішінде бағдарлама әлемнің елуден астам тіліне аударылды (2014 жылғы жағдай бойынша) және бұл бағдарламалық өнімді енгізу, әсіресе Батыс Еуропа елдерінде кең таралды.
Оның негізгі артықшылықтары:
1. Тегін таратылым - GNU General Public License лицензиялық шарттарына негізделген,кез келген мақсатта QGIS-ті пайдалану, көшіру және тарату үшін
коммерциялық, қаржылық жарналар талап етілмейді;
2. Бостандық - бастапқы кодтың ашықтығы арқасында, пайдаланушылар QGIS бағдарламасының ерекшеліктерін зерттеумен қатар оны өз қажеттіліктеріне сәйкес өзгерте алады.
3. Динамикалық даму - QGIS-ті өңдеу 2014 жылы 4 айлық циклға өткен халықаралық өңдеушілер тобы арқылы жүргізіледі.Осылайша, жаңа нұсқасы жылына 3 рет шығады.
4. Өзара үйлесімділік - әртүрлі аппаратты базалармен, операциялық жүйелермен және бағдарламалық қамтамасыздандырумен, геодеректер және олардың кеңістіктік сипаттамаларымен өзара әрекеттесудегі икемділік.
деректер базалары, операциялық жүйелер мен бағдарламалық қамтамасыз ету, әдістер икемділік.
Осы комплексті қасиеттерінің көмегімен QGIS:
-
Windows, Mac OS X, Linux, BSD, Android-тарда орнатыла алады; -
деректердің әртүрлі форматтар мен модельдерін атап айтқанда: растрлық деректерде 60 тан астам форматтар ( кітапхана Geospatial Data Abstraction Library – GDAL ), толығырақ 20 – дан астам векторлық деректерді(OGR Simple Features Library) қолдайды. -
әртүрлі проекциялардағы және координаттар жүйесіндегі деректермен әрекеттесе алады.
Пайдалану салалары.
Өзінің икемділігінің арқасында бағдарламаны адамның іс-әрекетінің барлық дерлік салаларында қолдануға болады, олардың арасында ең көп таралған:
-
ауыл және орман шаруашылықтарында; -
муниципалитеттер мен коммуналдық қызметтерде; -
ғылыми-зерттеу ұйымдарында; -
қорғаныс саласында.
Қолдану мысалдары.
QGIS Австрияның Ворарлберг штатында, сондай-ақ Швейцарияның Солотурн кантонында аймақтық басқару үшін негізгі ақпараттық жүйе ретінде қолданылады. Орман өрттерінің алдын алу үшін бағдарлама Пиньел муниципалитетінде (Португалия) қолданылады. Польшада QGIS өнімділікті болжау үшін мемлекеттік фермерлік және орман шаруашылығы Агенттігінің фермерлік жер телімдері туралы деректерді жинау үшін пайдаланылады.
Бастапқыда QGIS PostGIS кеңістіктік кестені көруші ретінде ойластырылды, бірақ уақыт өте келе кең ауқымды спектрлік тапсырманы шеше алатын толық функциялы ГИС-қа айналды.
3.Multispec (Multispectral Image Data Analysis System.
Multispec (Multispectral Image Data Analysis System) көп аймақты кадрларды талдау бағдарламасын Пурду университетінде Дэвид Ландгреб және Ларри Биехлом жасаған. Коммерциялық қашықтықтан ақпаратты өңдеу бағдарламаларынан (Erdas Imagine, ENVI, ER Mapper) айырмашылығы, MultiSpec орнатуда, дискідегі орынды (бағдарлама өлшемі 2Мб) қажет етпейді және сонымен бірге көп аймақты аэроғарыштық суреттерді бейнелеудің, түрлендірудің және жіктеудің стандартты құралдарына ие. Бағдарламаны әзірлеушілердің веб-сайтынан еркін жүктеуге болады. Мұнда егжей-тегжейлі құжаттама, оқыту мысалдары бар. 2015 жылдан бастап Бағдарлама веб-қызмет түрінде де жұмыс істей бастады. Алайда онымен жұмыс істеу алдын-ала көп сатылы тіркеу процедурасынан өтуді талап етеді. МГУ география факультеті жанындағы университетаралық аэроғарыш орталығы. 2001 жылы multispec мүмкіндіктеріне арналған интернет-семинар өткізді, оның материалдары қазіргі уақытта қол жетімді.
Бағдарламаның негізгі функцияларына мыналар жатады:
-
Екілік және мәтіндік файлдардан деректерді импорттау. -
Көптеген ақ-қара және түрлі-түсті режимдер арқылы көп аймақтық кескіндерді визуализациялау; жасалған терілген растрларды көрсету. -
Суреттердің үстіне векторлық деректерді қабаттастыру. -
Көп аймақты кескіндер бойынша гистограммаларды есептеу. -
Арналарды Өзгертуді, файлдарды біріктіруді, Мозаика жасауды, геометрияны өзгертуді және т. б. қамтитын деректерді қайта пішімдеу. -
Көп аймақты кескіннен ақпарат алу арқылы немесе пиксельдік алгебралық есептеулер нәтижесінде бар арналардан жаңа арналар құру. -
Көп аймақтық кескіндерге қатысты кластерлік талдау (оқытусыз жіктеу) және нәтижесінде терілген растрларды құру. -
Көп аймақтық кескінде көрінетін жердегі объектілердің негізгі сыныптары үшін эталондар жиынтығын дайындағаннан кейін оқытумен жіктеу. -
Көп аймақты кескіннің арнайы бөлімдері үшін спектрлік мәндердің графигін құру. -
Бастапқы деректерді экспорттау.