Файл: С. Д. Асфендияров атындаы аза лтты медицина университеті Казахский национальный медицинский университет имены С. Д. Асфендиярова портфолио Орындаан.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 09.11.2023
Просмотров: 64
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
С.Д.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті
Казахский национальный медицинский университет
имены С.Д. Асфендиярова
портфолио
Орындаған:Оралбаева Н.А.
Тексерген: Чуенбекова А.Б.
Тобы: 040-22
Курс: 1
Факультет: жалпы медицина
| Қазақша | Орысша | Ағылшынша |
| Эпигенетика (көне грекше ἐπι- бірдеңенің үстінде болуды немесе бір нәрсенің үстіне қоюды білдіретін префикс) генетиканың бір саласы. Эпигенетика жасушаның өсуі мен бөлінуі кезіндегі гендік белсенділіктің тұқым қуалайтын өзгерістерін зерттейді (Эпигенетикалық тұқым қуалаушылық) – ДНҚ-дағы нуклеотидтер тізбегін өзгертпейтін механизмдер әсерінен болатын белок синтезіндегі өзгерістер. | Эпигенетика (др.-греч. ἐπι- — приставка, обозначающая пребывание на чём- либо или помещение на что-либо) — раздел генетики. Эпигенетика изучает наследуемые изменения активности генов во время роста и деления клеток (Эпигенетическое наследование) — изменения синтеза белков, вызванных механизмами, не изменяющими последовательность нуклеотидов в ДНК. | Epigenetics (ancient Greek ἐπι- is a prefix denoting being on something or being placed on something) is a branch of genetics. Epigenetics studies inherited changes in gene activity during cell growth and division (Epigenetic inheritance) - changes in protein synthesis caused by mechanisms that do not change the nucleotide sequence in DNA. |
| Микробиом - бұл олардың қоршаған ортасындағы микроорганизмдер (бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар). • Микробиома қабылдаушы ағзаның жұмысына орасан зор әсер етеді (иммундық жүйені реттеу, заттардың алмасуы мен синтезі, қоректік заттардың қорытылуы және т.б.). | Микробиом –это микроорганизмы (бактерии, вирусы, грибы) в среде их обитания. • Микробиом оказывает колоссальное влияние на функционирование организма хозяина (регулирование функций иммунной системы, метаболизм и синтез веществ, переваривание нутриентов и др). | The microbiome is the microorganisms (bacteria, viruses, fungi) in their environment. • The microbiome has a tremendous impact on the functioning of the host organism (regulation of the immune system, metabolism and synthesis of substances, digestion of nutrients, etc.). |
| Диарея – іштің өтуі немесе тәулігіне үш реттен артық сұйық нәжіс ретінде пайда болатын синдром. | Диарея — это синдром, который возникает в виде дефекации или жидкого стула более трех раз в день. | Diarrhea is a syndrome that occurs as bowel movements or liquid stools more than three times a day. |
| Ұлтабар— күйіс қайыратын малдардың қарнының бір бөлігі. Ол құрылысы мен қызметі жағынан күйіс қайырмайтын малдың қарнына ұқсас. Ұлтабардың кілегей қабығы құрамында ферменттер мен тұз қышқылы сөл түзетін арнаулы клетчаткалар болады. | Ультабар входит в состав желудка жвачных животных. По строению и функциям он подобен желудку нежвачных животных. Кремовая оболочка Ультабара содержит ферменты и специальные волокна, образующие соляную кислоту. | Ultabar is a part of the stomach of ruminant animals. It is similar in structure and function to the stomach of non-ruminant animals. The cream shell of Ultabar contains enzymes and special fibers that form hydrochloric acid. |
| Тоқ ішек (ободочая кишка) (intestinum crassum, лат. intestinum — ішек, crassum — тоқ) — асқорыту жүйесінің соңғы бөлімінің ортаңғы бөлігі. Тоқ ішектің қабырғасы ішкі — кілегейлі, ортаңғы — етті және сыртқы —сірлі қабықтардан тұрады. | Ободо́чная кишка́ (лат. colon) — основной отдел толстой кишки, продолжение слепой кишки. Продолжением ободочной кишки является прямая кишка. | The colon (Latin colon) is the main section of the large intestine, a continuation of the caecum. The continuation of the colon is the rectum. |
| Қазақша | Орысша | Ағылшынша |
| Метаболизм - бұл тірі ағзадағы тіршілікті қамтамасыз ететін химиялық реакциялар. Бұл процестер организмдердің өсіп-өнуіне, олардың құрылымдарын сақтауға және қоршаған ортаның тітіркендіргіштеріне жауап беруге мүмкіндік береді. | Метаболи́зм, или обме́н веще́ств, — это химические реакции, поддерживающие жизнь в живом организме. Эти процессы позволяют организмам расти и размножаться, сохранять свои структуры и отвечать на воздействия окружающей среды. | Metabolism, or metabolism, is the chemical reactions that support life in a living organism. These processes allow organisms to grow and reproduce, maintain their structures, and respond to environmental stimuli. |
| Метаболиттер (грек тілінен μεταβολίτης, метаболиттер) кез келген қосылыстардың метаболизм өнімдері болып табылады. Метаболиттер бастапқы, қайталама, аралық (бұдан әрі биотрансформацияға ұшырайды) және соңғы, әрі қарай биотрансформацияға ұшырамайды және организмнен несеппен, нәжіспен, термен, деммен шығарылған ауамен және т.б. | Метаболи́ты (от греч. μεταβολίτης, metabolítes) — продукты метаболизма каких-либо соединений. Метаболиты бывают первичными, вторичными, промежуточными (подвергающимися дальнейшим биотрансформациям) и конечными, не подвергающимися дальнейшей биотрансформации и выделяемыми из организма с мочой, калом, потом, выдыхаемым воздухом и др. | Metabolites (from the Greek μεταβολίτης, metabolítes) are the metabolic products of any compounds. Metabolites are primary, secondary, intermediate (subject to further biotransformation) and final, not subject to further biotransformation and excreted from the body with urine, feces, sweat, exhaled air, etc. |
| Базальды метаболизм жылдамдығы (базальды) немесе базальды метаболизм - бұл дененің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажетті тыныштықта денеңіз жағылатын калориялардың (энергия) ең аз мөлшері. | Базовый обмен веществ (основной) или базальный метаболизм – это минимальное количество калорий (энергии), которое сжигает ваш организм в состоянии покоя, необходимое для обеспечения нормальной жизнедеятельности организма. | Basal metabolic rate (basal) or basal metabolism is the minimum amount of calories (energy) burned by your body at rest, necessary for the normal functioning of the body. |
| Анаболизм (грек тілінен аударғанда ἀναβολή, «көтерілу»), сондай-ақ пластикалық метаболизм немесе ассимиляция — организмдегі зат алмасудың бір жағын құрайтын, макромолекулярлық қосылыстардың түзілуіне бағытталған химиялық процестердің жиынтығы [1]. | Анаболи́зм (от греч. ἀναβολή, «подъём»), также пластический обмен, или ассимиляция — совокупность химических процессов, составляющих одну из сторон обмена веществ в организме, направленных на образование высокомолекулярных соединений[1]. | Anabolism (from the Greek ἀναβολή, “rise”), also plastic metabolism, or assimilation is a set of chemical processes that make up one of the sides of the metabolism in the body, aimed at the formation of macromolecular compounds [1]. |
| Катаболизм сонымен қатар энергия алмасуы немесе диссимиляция, күрделі заттардың қарапайым заттарға ыдырауы немесе заттың тотығу процесі, әдетте жылу түрінде және АТФ молекуласы түрінде энергияның бөлінуімен жүреді. барлық биохимиялық процестер үшін энергия көзі.[1] Диссимиляцияның негізінде катаболикалық реакциялар жатыр: қарапайым заттарға ыдырауы нәтижесінде белгілі бір организм үшін олардың ерекшелігін күрделі заттармен жоғалту. | Катаболи́зм также энергетический обмен, или диссимиляция, — это процесс метаболического распада сложных веществ на более простые или окисления какого-либо вещества, обычно протекающий с освобождением энергии в виде тепла и в виде молекулы АТФ, универсального источника энергии всех биохимических процессов.[1] Катаболические реакции лежат в основе диссимиляции: утраты сложными веществами своей специфичности для данного организма в результате распада до простых. | Catabolism is also energy metabolism, or dissimilation, is the process of metabolic breakdown of complex substances into simpler ones or oxidation of a substance, usually proceeding with the release of energy in the form of heat and in the form of an ATP molecule, a universal source of energy for all biochemical processes.[1] Catabolic reactions underlie dissimilation: the loss by complex substances of their specificity for a given organism as a result of decay to simple ones. |
| Қазақша | Орысша | Ағылшынша |
| Аминқышқылдары – құрамында бір мезгілде карбоксил және амин топтары болатын органикалық қосылыстар. | Аминокисло́ты — органические соединения, в молекуле которых одновременно содержатся карбоксильные и аминные группы. | Amino acids are organic compounds that contain carboxyl and amine groups at the same time. |
| Белоктар – пептидтік байланыс арқылы тізбекте қосылған альфа-амин қышқылдарынан тұратын жоғары молекулалы органикалық заттар. | Белки́ — высокомолекулярные органические вещества, состоящие из альфа-аминокислот, соединённых в цепочку пептидной связью. | Proteins are high-molecular organic substances consisting of alpha-amino acids connected in a chain by a peptide bond. |
| Таурин – организмде цистеин амин қышқылынан түзілетін сульфон қышқылы [1]. Таурин көбінесе күкірті бар амин қышқылы деп аталады және молекуласында карбоксил тобы жоқ. Ол жануарлар мен адамның ұлпаларында және өтінде аз мөлшерде болады. Тағамдық қоспа ретінде немесе дәрі ретінде қолданылады. | Таурин — сульфокислота, образующаяся в организме из аминокислоты цистеина[1]. Таурин часто называют серосодержащей аминокислотой, при этом в молекуле отсутствует карбоксильная группа. В небольших количествах присутствует в тканях и желчи животных и человека. Используется как пищевая добавка или в качестве лекарственного средства. | Taurine is a sulfonic acid formed in the body from the amino acid cysteine [1]. Taurine is often referred to as a sulfur-containing amino acid and lacks a carboxyl group in the molecule. It is present in small amounts in the tissues and bile of animals and humans. Used as a food supplement or as a medicine. |
| Карнитин - сүтқоректілердің, өсімдіктердің және кейбір бактериялардың метаболизміне қатысатын төрттік аммоний қосылысы.[1][2][3][4] Энергия алмасуын қолдау арқылы карнитин энергия өндіру үшін тотығу үшін митохондрияға ұзын тізбекті май қышқылдарын тасымалдайды, сонымен қатар метаболизм өнімдерін жасушалардан шығаруға қатысады. | Карнитин представляет собой четвертичное аммониевое соединение, участвующее в метаболизме большинства млекопитающих, растений и некоторых бактерий.[1][2][3][4] Поддерживая энергетический обмен, карнитин транспортирует длинноцепочечные жирные кислоты в митохондрии для окисления для производства энергии, а также участвует в удалении продуктов метаболизма из клеток | Carnitine is a quaternary ammonium compound involved in the metabolism of most mammals, plants, and some bacteria.[1][2][3][4] By supporting energy metabolism, carnitine transports long-chain fatty acids into the mitochondria for oxidation for energy production, and also participates in the removal of metabolic products from cells. |
| Глицин (аминсірке қышқылы, аминоэтан қышқылы, аббр.: «G», химиялық формуласы - C2H5NO2) - карбон қышқылдары класына жататын ең қарапайым органикалық алифатты амин қышқылы. | Глици́н (ами́ноу́ксусная кислота́, ами́ноэта́новая кислота́, сокр.: «G», химическая формула — C2H5NO2) — простейшая органическая алифатическая аминокислота, относящаяся к классу карбоновых кислот. | Glycine (aminoacetic acid, aminoethanoic acid, abbr.: "G", chemical formula - C2H5NO2) is the simplest organic aliphatic amino acid belonging to the class of carboxylic acids. |
| Қазақша | Орысша | Ағылшынша | |
| Аскорбин қышқылы (басқа грек тілінен ἀ «жоқ» + лат. scorbutus «цинга») - C6H8O6 формуласы бар органикалық қосылыс, адамның диетасындағы дәнекер және сүйектің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажетті негізгі заттардың бірі болып табылады. ұлпа. Кейбір метаболикалық процестердің тотықсыздандырғышы мен коферментінің биологиялық қызметтерін орындайды, антиоксидант болып табылады. | Аскорби́новая кислота́ (от др.-греч. ἀ «не-» + лат. scorbutus «цинга») — органическое соединение с формулой C6H8O6, является одним из основных веществ в человеческом рационе, которое необходимо для нормального функционирования соединительной и костной ткани. Выполняет биологические функции восстановителя и кофермента некоторых метаболических процессов, является антиоксидантом. | Ascorbic acid (from other Greek ἀ "non-" + lat. scorbutus "scurvy") - an organic compound with the formula C6H8O6, is one of the main substances in the human diet, which is necessary for the normal functioning of connective and bone tissue. Performs the biological functions of a reducing agent and coenzyme of some metabolic processes, is an antioxidant. | |
| Тиамин (В1 дәрумені; ескі атауы - аневрин) - органикалық гетероциклді қосылыс, C12H17N4OS формуласы бар суда еритін витамин. Түссіз кристалды зат, суда жақсы ериді, спиртте ерімейді (сонымен қатар В1 витаминінің майда еритін аналогы (тиамин) – бенфотиамин бар). Қышқыл ортадағы тиаминнің сулы ерітінділері биологиялық белсенділікті төмендетпей жоғары температураға дейін қыздыруға төтеп береді. | Тиами́н (витамин B1; старое название — аневрин) — органическое гетероциклическое соединение, водорастворимый витамин, отвечающий формуле C12H17N4OS. Бесцветное кристаллическое вещество, хорошо растворимое в воде, нерастворимое в спирте (есть и жирорастворимый аналог витамина В1 (тиамина) — бенфотиамин). Водные растворы тиамина в кислой среде выдерживают нагревание до высоких температур без снижения биологической активности. | Thiamine (vitamin B1; the old name is aneurin) is an organic heterocyclic compound, a water-soluble vitamin with the formula C12H17N4OS. A colorless crystalline substance, highly soluble in water, insoluble in alcohol (there is also a fat-soluble analogue of vitamin B1 (thiamine) - benfotiamine). Aqueous solutions of thiamine in an acidic environment withstand heating to high temperatures without reducing biological activity. | |
| Никотин қышқылы (ниацин, РР витамині[4], В3 витаминінің түрлерінің бірі[5]) - көптеген тотығу-тотықсыздану реакцияларына, ферменттердің түзілуіне және тірі жасушаларда липидтер мен көмірсулардың алмасуына қатысатын витамин[4], а есірткі. | Никоти́новая кислота́ (ниацин, витамин PP[4], одна из форм витамина B3[5]) — витамин, участвующий во многих окислительно-восстановительных реакциях, образовании ферментов и обмене липидов и углеводов в живых клетках[4], лекарственное средство. | Nicotinic acid (niacin, vitamin PP[4], one of the forms of vitamin B3[5]) is a vitamin involved in many redox reactions, the formation of enzymes and the metabolism of lipids and carbohydrates in living cells[4], a drug. | |
| Рибофлавин (лактофлавин, В2 витамині) суда еритін маңызды витаминдердің бірі, көптеген биохимиялық процестердің коферменті болып табылады. Азық-түлік бояуы ретінде пайдаланылады, ол Codex Alimentarius-қа E101 коды бойынша енгізілген. | Рибофлави́н (лактофлавин, витамин B2) — один из наиболее важных водорастворимых витаминов, кофермент многих биохимических процессов. Используется в качестве пищевого красителя, входит в Кодекс Алиментариус под кодом E101. | Riboflavin (lactoflavin, vitamin B2) is one of the most important water-soluble vitamins, a coenzyme of many biochemical processes. Used as a food coloring, it is included in the Codex Alimentarius under the code E101. | |
| В12 витаминдері – кобаламиндер деп аталатын және құрылымында кобальт (III) атомы бар және хелат қосылыстары болып табылатын кориноидтарға жататын биологиялық белсенді заттардың тобы | Витами́нами B12 называют группу биологически активных веществ, называемых кобаламинами и относящиеся к корриноидам, содержащим в структуре атом кобальта (III) и являющиеся хелатными соединениями[1][2]. | Vitamins B12 is a group of biologically active substances called cobalamins and related to corrinoids containing a cobalt (III) atom in the structure and being chelate compounds [1][2]. | |
| Қазақша | Орысша | Ағылшанша |
| Ретинол (нағыз А дәрумені, (1,1,5-триметилциклогексен-5-ил-6) - (3,7-диметилнонатраен-2,4,6,8-ол-1) (rac формуласы C20H30O) май- еритін витамин, антиоксидант, таза түрінде тұрақсыз, өсімдік және жануарлар көздерінде кездеседі. Сондықтан ретинол ацетаты және ретинол пальмитаты өндіріледі және пайдаланылады. Денеде бета-каротиннен синтезделеді. Көру мен сүйек өсуіне, тері денсаулығына және шашқа, қалыпты жұмыс істеуге қажет. иммундық жүйенің және т. | Ретино́л (истинный витамин A, (1,1,5-триметилциклогексен-5-ил-6)-(3,7-диметилнонатетраен-2,4,6,8-ол-1) (рац. формула С20Н30О) — жирорастворимый витамин, антиоксидант. В чистом виде нестабилен, встречается как в растительных продуктах, так и в животных источниках. Поэтому производится и используется в виде ретинола ацетата и ретинола пальмитата. В организме синтезируется из бета-каротина. Необходим для зрения и роста костей, здоровья кожи и волос, нормальной работы иммунной системы и т. д. | Retinol (true vitamin A, (1,1,5-trimethylcyclohexen-5-yl-6)-(3,7-dimethylnonatraen-2,4,6,8-ol-1) (rac formula C20H30O) fat-soluble vitamin , an antioxidant, unstable in its pure form, found in plant and animal sources. Therefore, retinol acetate and retinol palmitate are produced and used. Synthesized in the body from beta-carotene. Necessary for vision and bone growth, skin and hair health, normal functioning of the immune system, etc. |
| D тобының витаминдері (D дәрумені) биологиялық белсенді заттар (холекальциферол, эргокальциферол, ситокальциферол, 2,2-дигидроэргокальциферол және т.б.). Холекальциферол (D3 дәрумені) «В» диапазонындағы ультракүлгін сәулелердің әсерінен теріде адамда синтезделеді, сонымен қатар адам ағзасына тамақпен бірге түседі. Эргокальциферол (D2 дәрумені) тек тағамнан алуға болады. | Витамины группы D (витамин D) — биологически активные вещества (холекальциферол, эргокальциферол, ситокальциферол, 2,2-дигидроэргокальциферол и другие). Холекальциферол (витамин D3) синтезируется у человека в коже под действием ультрафиолетовых лучей диапазона «B», а также поступает в организм человека с пищей. Эргокальциферол (витамин D2) может поступать только с пищей. | Group D vitamins (vitamin D) are biologically active substances (cholecalciferol, ergocalciferol, sitocalciferol, 2,2-dihydroergocalciferol and others). Cholecalciferol (vitamin D3) is synthesized in humans in the skin under the influence of ultraviolet rays of the “B” range, and also enters the human body with food. Ergocalciferol (vitamin D2) can only come from food. |
| Токоферолдар (басқа грек тілінен аударғанда τόκος - «босану», және φέρειν - «әкелу») - химиялық қосылыстардың класы, метилденген фенолдар. Витаминнің белсенділігі алғаш рет 1936 жылы егеуқұйрықтардағы диеталық құнарлылық факторынан анықталғандықтан, ол токоферол деп аталды, грек тілінен τόκος tókos «туу» және φέρειν phérein «туу немесе көтеру», яғни «жүкті болу», -ol жалғауы оның химиялық спирт күйін білдіреді. | Токоферолы (от др.-греч. τόκος — «деторождение», и φέρειν — «приносить») — класс химических соединений, метилированные фенолы. Поскольку активность витамина была впервые выявлена в 1936 году по пищевому фактору фертильности у крыс, он был назван токоферолом, от греческого τόκος tókos «рождение» и φέρειν phérein «вынашивать или переносить», то есть «вынашивать беременность», с окончанием -ol, обозначающим его статус химического спирта. | Tocopherols (from other Greek τόκος - "childbirth", and φέρειν - "bring") - a class of chemical compounds, methylated phenols. Since the activity of the vitamin was first identified in 1936 from a dietary fertility factor in rats, it was named tocopherol, from the Greek τόκος tókos "birth" and φέρειν phérein "to bear or bear", i.e. "to carry a pregnancy", with the ending -ol denoting its chemical alcohol status. |
| К витамині – қанның ұюының қалыпты деңгейін қамтамасыз ететін белоктардың синтезіне қажетті липофильді (майда еритін) және гидрофобты витаминдердің топтық атауы. Химиялық жағынан ол 2 - метил -1,4 - нафтохинонның туындысы. Бұлшықет және дәнекер тінінің метаболизмінде, сондай-ақ бүйректің сау жұмысында маңызды рөл атқарады. | Витамин К — групповое название липофильных (жирорастворимых) и гидрофобных витаминов, необходимых для синтеза белков, обеспечивающих нормальный уровень коагуляции крови. Химически является производным 2 - метил -1,4 - нафтохинона. Играет значительную роль в обмене веществ в мышцах и в соединительной ткани, а также в здоровой работе почек. | Vitamin K is a group name for lipophilic (fat-soluble) and hydrophobic vitamins necessary for the synthesis of proteins that ensure a normal level of blood coagulation. Chemically, it is a derivative of 2 - methyl -1,4 - naphthoquinone. Plays a significant role in muscle and connective tissue metabolism, as well as in healthy kidney function. |