Файл: азастан Республикасыны Білім жне ылым министрлігі араанды техникалы университеті кеа Инновациялы технологиялар колледжі.docx
Добавлен: 23.11.2023
Просмотров: 148
Скачиваний: 3
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
3 ауданын суландырады. Оның жұмыс істеуімен бірге өрт туралы белгі (сигнал) беріледі. Спринклер головкасының әрекеттігі мына температураларға белгіленеді: 72, 93, 141, 1820С.
Спинклер қондырғыларының үш түрлі жүйесі болады: сулы, сусыз және аралас. Сулы жүйеде трубаларда әрқашан су болады, ол тек жылы бөлмелерде ғана қолданылады. Сусыз жүйеде трубалар сығылған ауамен толтырылады, ал су оның арғы жағында болады. Спинклер головкасы жұмыс істеген кезде ең алды ауа шығып, содан кейін су ағады. Бұл қондырғы суық, температурасы төмен бөлмелерде орнатылады. Аралас жүйенін трубалары жылы мезгілде сумен толтырылып, суық мезгілде сығылған ауамен толтырылады. Спринклер өрт сөндіргіш қондырғылары тек автоматтық әдіспен жұмыс істейді.
Дренчер головкасы спринклер головкасы сияқты, бірақ оның айырмашылығы – тесігі әрқашан ашық болады. Өрт шыққан кезде су басқа жерден кранды ашу арқылы беріледі. Дренчер бөлменің барлық ауданын бір мезгілде суландырады. Дренчер өрт сөндіргіш қондырғылары қолмен және автоматтық әдіспен жұмыс істейді.
Өрт сөндіру үшін пайдаланылатын құралдарды үш түрге бөлуге болады: бірінші қолданылатын, стационарлық, жылжымалы құралдар. Бірінші қолданылатын өрт сөндіргіш құралдарына жататын жабдықтар: өрт крандар, әр типті от сөндіргіштер, құм толтырылған жәшіктер, қажетті сайман ілінген өрт тақталары (щит), су құйылған ыдыстар, әртүрлі жапқыштар т.б.
Сурет 1.1 - Топты жұмыс істейтін дренчерлі қондырғы сұлбасы: 1-тарту пружинасы; 2-тез балқитын құлыптар; 3-тез балқитын құлыптар тросы; 4-түрткі краны; 5-түрткі құбыры; 6, 7, 9-дренчарлы жүйе; 8-дренчер; 10-электрсигнал; 11-электр қозғауыш пен басқа құрылғыларды қосу автоматы; 12-су қоректендіргіш құбыры; 13-диафрагмалы гайка; 14-кіші тесікті диафрагма; 15-қосу қоректендіргіш құбыры; 16-клапан үсті камера; 17-дифференциалды екі тарелкалы клапан; 18-топты әсер клапан камерасы; 19-жіберу жүйесі; 20-қолмен қосу краны; 21-спринклерлі бас; 22-розетка тәріздес дренчарлы бас; 23-күрек тәріздес дренчарлы бас.
Сурет 1.2 - Өрт сөндірудің спринкерлі қондырғы сұлбасы: 1-компрессор; 2-пневмобак; 3-магистралды құбыр; 4-өрт сигнализациясын қабылдау станциясы; 5-басқару, бақылау тақтасы; 6-бақылау сигнал клапаны; 7-қысым сигнализаторы; 8-қоректендіру құбыры; 9-спринклер; 10-бөлу құбыры; 11-центрден тепкіш сорап.
Бұл құралдарды бірінші деп атайтыны, олар өрт шыққан жағдайда стационарлық өрт сөндіргіш құралдары іске қосылғанша және өрт сөндірушілер командасы келгенше ең алдымен қолданылатын құралдар болып саналады. Олардың ішінде ең көп тарап, кең түрде пайдаланатыны қол от сөндіргіштері болады. Олар химиялық көбікті, ауа көбікті, көмір қышқылды, көмір қышқыл-бромэтилді, ұнтақты, тағы басқа түрлі от сөндіргіштер болып бөлінеді.
Химиялық көбікті от сөндіргіштер OXII (OXBII-IO) және ауа көбікті от сөндіргіштер OBII-IO жаңа бастаған қатты материалдар мен сұйық заттарды сөндіруге қолданылады. Олармен тоғы бар электр қондырғыларын, сілті металлдарды, қымбат бұйымдарды сөндіруге болмайды.
Сурет 1.3 - Пневматикалы қосылу жүйелі өртті ұнтақпен сөндіру қондырғы сұлбасы: 1-қысылған газы бар баллон; 2-жапқыш бас; 3-сығылған газ коллекторы; 4-трос; 5-электромагнитті бұрағыш; 6-редуктор; 7-люк; 8-бұрағыш; 9-пневможетек шарлы кран; 10-ұнтақты беру құбыры; 11-сифонды құбыр; 12-ұнтақ құрамы бар ыдыс; 13-қолмен қосу рычагы; 14-пневможетек.
Автоматты өрт сөндіру жүйесін орнату туралы шешім қабылданғаннан кейін бірнеше кезең өтеді, оның ішінде:
Жобалық жұмыстарды жүргізудің мақсаты дәйекті және келісілген іс қимылдар мүмкіндігі және жобаның түпкілікті нәтижесін түсіну, артық шығындарды болдырмау, монтаждау мерзімдерін қысқарту, бірнеше сатысы бар жобалау-сметалық құжаттаманы өндіру кезеңінде қателерге жол бермеу болып табылады:
2004 жылғы 29 желтоқсандағы № 190-ФЗ РФ қала құрылысы кодексінің 48 бабының 12 бөлімінің 9 тармағына сәйкес жобалау құжаттамасына "өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар тізбесі"бөлімі енгізілуі тиіс. Ал РФ Үкіметінің 16.02.2008 ж. № 87 "жобалық құжаттама бөлімдерінің құрамы және олардың мазмұнына қойылатын талаптар туралы" Қаулысына сәйкес 26-тармақта өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар мәтіндік және графикалық бөлімдерден тұруы және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар:
Қондырғыны автоматтық басқару режимінен қолмен қосу режиміне ауыстыруға жоспарлы-сақтық немесе жекелеген желілер мен қондырғы хабарлағыштарын ажыратумен байланысты басқа жұмыстарды жүргізу кезінде ғана рұқсат етіледі.
Өрт сөндіру қондырғысын автоматтық қосудан қашықтан немесе өз орнынан қосуға ауыстыру туралы шешім Мемлекеттік өрт қадағалау органдарымен келісілуі тиіс.
Техникалық күтім жасау немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде объектінің жетекшісі ғимаратты, құрылысты, жайды және технологиялық жабдықтарды өрттен қорғау шараларын қабылдауға міндетті.
Механикалық зақымдану қаупі бар жерлерде орналасқан спринкерлі (дренчерлі) қондырғының суландырғыштары жылудың таралуына әсер етпейтін және суландыру картасын өзгертпейтін сенімді қоршаулармен қорғалу тиіс.
Суландырғыштар үнемі таза ұсталуы тиіс. Қорғалатын жайда жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде суландырғышты сылақтың, сыр мен әктің түсуінен қорғау қажет. Жайды жөндеу жұмыстары біткен соң қорғау құралдарын алып тастау керек.
Сурет 1.4 - Өрт жайында хабар беретін құрылғылар
Автоматты өрт сөндіру құралдарын кең көлемде игеру өрттің қауіпті факторларынан адамдар өмірін қорғап қалуға кепілдік береді, табысты өртті сөндірудің сенімділігін арттырады, ірі өртке айналып кетпеу мүмкіндігін туғызады, мемлекеттік материалды және жан дүниелік байлықтарын сақтауды қамтамасыз етеді. Өрт автоматикасының әлеуметтік-экономикалық мәні мына түрде сипатталады. Өрт автоматикасы республикада өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету шарасында әлеуметтік тыныштықты сақтау кезінде, ұлттық байлықты сақтауда қалыпты экономиканы ұйымдастыруда, Қазақстан Республикасында локалдық тепе-теңдіктің пайда болу және даму мүмкіндігін тоқтатуда маңызды буын болып табылады. Өндірістің кең көлемде автоматизациялануы «адамсыз технологияның» пайызын кең көлемде арттырады. Егер де бұған объективті себепті қосатын болсақ, атап айтқанда, көшедегі транспорттың көп болуы салдарынан өрт автомобилінің қозғалыс жылдамдығы біраз кемитін болса, онда автоматикалық өртке қарсы қорғау құралдарын кең көлемде игеруді қажет етеді.
Сонымен қоса айта кету керек, өрт автоматикасы құралдарын пайдалану мемлекеттік өртке қарсы қызмет пен техника мөлшерінің санының эквивалентті азаю мүмкіндігін туғызбайды.
Өрт сөндірудің автоматты қондырғыларын қолданудың мақсаты жану ошақтарын оқшаулау және сөндіру, адамдар мен жануарлардың өмірін, сондай-ақ жылжымайтын және жылжымалы мүлікті сақтау болып табылады. Осындай құралдарды пайдалану өртпен күресудің ең тиімді әдісі болып табылады. Өрт сөндірудің қол құралдары мен сигнал беру жүйелерінен айырмашылығы, олар адам денсаулығы мен өмірі үшін қауіпті емес және жедел оқшаулау үшін барлық қажетті жағдайларды жасайды.
1.3 Спринклерлік өрт сөндіру жүйесі
Өрттің немесе оның таралуының алдын алу, өмір мен денсаулықты сақтау, сондай-ақ материалдық құндылықтар мен жабдықтар. Бүгінгі күні ең көп тарағандардың бірі - осы мақалада талқыланатын автоматты спринклерді өрт сөндіру жүйесі.
Сурет 1.5 - Спринклерлік жүйе
Нормативтік құжаттарға сәйкес өрт сөндіруге арналған автоматты қондырғылар нақты мақсаттағы ғимараттарға берілуі керек. Бұған халықтың үлкен жиналысы бар әртүрлі өнеркәсіптік, әкімшілік және қоғамдық ғимараттар жатады, жеке құрылыста мұндай жүйелерді стандарттар бойынша қамтамасыз етпейді. Осыған қарамастан, кейбір үй иелері әлі де үйлерін өрт дабылы, тіпті өрт сөндіру жабдықтары арқылы жабдықтайды. Ол үшін суды немесе басқа сұйық заттардың немесе газдардың көмегімен отты сөндіруге арналған спринклер және су тасқыны жүйесі қолданылады.
Сурет 1.6 - Спринклерлік жүйе өрт болған жағдайда
Өз кезегінде өрт сөндірудің спринклерлік жүйесі – бұл жергілікті жұмыс істейтін су бүріккіштері орнатылған құбырлар желісі. Оның негізгі айырмашылығы, әрбір су суару (спринклер) оның орналасу аймағында белгілі бір температура болған кезде автоматты режимде өздігінен жұмыс істейді. Осылайша, бөлмедегі жергілікті өрт пайда болған кезде жоғары температура аймағындағы бір немесе бірнеше суландырғыштар жұмыс істейді, бұл өрт сөндіру спринклерлік жүйесінің жұмыс принципі болып табылады.
Спринклерлік жүйенің құрылғысы жай жылытылатын ғимаратта барлық бүріккіштер қосылған құбырлар үнемі сумен немесе қысымдағы басқа да құраммен толтырылған. Оны арнайы сорғымен қамтамасыз етеді,ол жанған жағдайда қысымды ұстап тұру үшін су құбыры желісінен немесе өрт сыйымдылығынан суды айдауға болады. Осы мақсаттар үшін нормаларға сәйкес кемінде 2, ал ТҚ және 3 сорғы көзделеді, олардың біреуі – жұмыс, ал қалғандары — резервтік.
Сурет 1.7 - Спринклерлік жүйенің схемасы
Жылытылмайтын құрылыстарда спринклерлік қондырғының құрылғысы қысқы уақытта желіні босатуды көздейді. Құбыржолдардағы судың қатып қалуын болдырмау үшін олар сығылған ауамен толтырылады
Спинклер қондырғыларының үш түрлі жүйесі болады: сулы, сусыз және аралас. Сулы жүйеде трубаларда әрқашан су болады, ол тек жылы бөлмелерде ғана қолданылады. Сусыз жүйеде трубалар сығылған ауамен толтырылады, ал су оның арғы жағында болады. Спинклер головкасы жұмыс істеген кезде ең алды ауа шығып, содан кейін су ағады. Бұл қондырғы суық, температурасы төмен бөлмелерде орнатылады. Аралас жүйенін трубалары жылы мезгілде сумен толтырылып, суық мезгілде сығылған ауамен толтырылады. Спринклер өрт сөндіргіш қондырғылары тек автоматтық әдіспен жұмыс істейді.
Дренчер головкасы спринклер головкасы сияқты, бірақ оның айырмашылығы – тесігі әрқашан ашық болады. Өрт шыққан кезде су басқа жерден кранды ашу арқылы беріледі. Дренчер бөлменің барлық ауданын бір мезгілде суландырады. Дренчер өрт сөндіргіш қондырғылары қолмен және автоматтық әдіспен жұмыс істейді.
Өрт сөндіру үшін пайдаланылатын құралдарды үш түрге бөлуге болады: бірінші қолданылатын, стационарлық, жылжымалы құралдар. Бірінші қолданылатын өрт сөндіргіш құралдарына жататын жабдықтар: өрт крандар, әр типті от сөндіргіштер, құм толтырылған жәшіктер, қажетті сайман ілінген өрт тақталары (щит), су құйылған ыдыстар, әртүрлі жапқыштар т.б.
Сурет 1.1 - Топты жұмыс істейтін дренчерлі қондырғы сұлбасы: 1-тарту пружинасы; 2-тез балқитын құлыптар; 3-тез балқитын құлыптар тросы; 4-түрткі краны; 5-түрткі құбыры; 6, 7, 9-дренчарлы жүйе; 8-дренчер; 10-электрсигнал; 11-электр қозғауыш пен басқа құрылғыларды қосу автоматы; 12-су қоректендіргіш құбыры; 13-диафрагмалы гайка; 14-кіші тесікті диафрагма; 15-қосу қоректендіргіш құбыры; 16-клапан үсті камера; 17-дифференциалды екі тарелкалы клапан; 18-топты әсер клапан камерасы; 19-жіберу жүйесі; 20-қолмен қосу краны; 21-спринклерлі бас; 22-розетка тәріздес дренчарлы бас; 23-күрек тәріздес дренчарлы бас.
Сурет 1.2 - Өрт сөндірудің спринкерлі қондырғы сұлбасы: 1-компрессор; 2-пневмобак; 3-магистралды құбыр; 4-өрт сигнализациясын қабылдау станциясы; 5-басқару, бақылау тақтасы; 6-бақылау сигнал клапаны; 7-қысым сигнализаторы; 8-қоректендіру құбыры; 9-спринклер; 10-бөлу құбыры; 11-центрден тепкіш сорап.
Бұл құралдарды бірінші деп атайтыны, олар өрт шыққан жағдайда стационарлық өрт сөндіргіш құралдары іске қосылғанша және өрт сөндірушілер командасы келгенше ең алдымен қолданылатын құралдар болып саналады. Олардың ішінде ең көп тарап, кең түрде пайдаланатыны қол от сөндіргіштері болады. Олар химиялық көбікті, ауа көбікті, көмір қышқылды, көмір қышқыл-бромэтилді, ұнтақты, тағы басқа түрлі от сөндіргіштер болып бөлінеді.
Химиялық көбікті от сөндіргіштер OXII (OXBII-IO) және ауа көбікті от сөндіргіштер OBII-IO жаңа бастаған қатты материалдар мен сұйық заттарды сөндіруге қолданылады. Олармен тоғы бар электр қондырғыларын, сілті металлдарды, қымбат бұйымдарды сөндіруге болмайды.
Сурет 1.3 - Пневматикалы қосылу жүйелі өртті ұнтақпен сөндіру қондырғы сұлбасы: 1-қысылған газы бар баллон; 2-жапқыш бас; 3-сығылған газ коллекторы; 4-трос; 5-электромагнитті бұрағыш; 6-редуктор; 7-люк; 8-бұрағыш; 9-пневможетек шарлы кран; 10-ұнтақты беру құбыры; 11-сифонды құбыр; 12-ұнтақ құрамы бар ыдыс; 13-қолмен қосу рычагы; 14-пневможетек.
-
Автоматты өрт сөндіру жүйесін орнату
Автоматты өрт сөндіру жүйесін орнату туралы шешім қабылданғаннан кейін бірнеше кезең өтеді, оның ішінде:
-
Жобалау -
Монтаждау -
Іске қосу-баптау жұмыстары -
Сервистік техникалық қызмет көрсету.
Жобалық жұмыстарды жүргізудің мақсаты дәйекті және келісілген іс қимылдар мүмкіндігі және жобаның түпкілікті нәтижесін түсіну, артық шығындарды болдырмау, монтаждау мерзімдерін қысқарту, бірнеше сатысы бар жобалау-сметалық құжаттаманы өндіру кезеңінде қателерге жол бермеу болып табылады:
-
Мамандардың объектіге шығуы, -
Автоматты өрт сөндіру жүйесінің түрін таңдау, техникалық тапсырманы Тапсырыс берушімен әзірлеу және келісу, -
Жобалық құжаттаманы әзірлеу кезеңдерінде техникалық тапсырманы орындау: жоба (П), жұмыс құжаттамасы (Р), жұмыс жобасы (РП), барлық нормативтік құжаттарға – МЕМСТ, ҚНжЕ, БК және т. б. құжаттарға сәйкес болуы ти болуы тиіс, -
Мемлекеттік қадағалау органдарында жұмыс жобасын сүйемелдеу және келісу, -
Жобаны орындау шарттарының сақталуына қадағалау жүргізу.
2004 жылғы 29 желтоқсандағы № 190-ФЗ РФ қала құрылысы кодексінің 48 бабының 12 бөлімінің 9 тармағына сәйкес жобалау құжаттамасына "өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар тізбесі"бөлімі енгізілуі тиіс. Ал РФ Үкіметінің 16.02.2008 ж. № 87 "жобалық құжаттама бөлімдерінің құрамы және олардың мазмұнына қойылатын талаптар туралы" Қаулысына сәйкес 26-тармақта өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар мәтіндік және графикалық бөлімдерден тұруы және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар:
-
Күрделі құрылыс объектісінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесінің сипаттамасы; -
Күрделі құрылыс объектілерінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ғимараттар, құрылыстар мен сыртқы қондырғылар арасындағы өртке қарсы қашықтықтарды негіздеу; -
Сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтау бойынша, өрт техникасына арналған өту жолдары мен кіреберістерді анықтау бойынша жобалық шешімдердің сипаттамасы және негіздемесі; -
Өрт шыққан кезде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша жобалық шешімдердің сипаттамасы мен негіздемесі; -
Өртті жою кезінде өрт күзеті бөлімшелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар тізбесі; -
Жарылыс-өрт және өрт қауіптілігі белгісі бойынша ғимараттардың, құрылыстардың, үй-жайлардың, жабдықтар мен сыртқы қондырғылардың санаттары туралы мәліметтер; -
Автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен және автоматты өрт дабылымен жабдықталуға жататын ғимараттардың, құрылыстардың, үй-жайлар мен жабдықтардың тізбесі -
Өртке қарсы қорғаудың сипаттамасы мен негіздемесі (өрт сөндірудің автоматты қондырғылары, өрт дабылдамасы, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және эвакуациялауды басқару, ішкі өртке қарсы су құбыры, түтінге қарсы қорғаныс); -
Өртке қарсы қорғау жабдығын орналастыру, осындай жабдықтарды басқару, өрт кезінде жұмыс істеу адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды қамтамасыз етуге, өртті сөндіруге және оның дамуын шектеуге бағытталған осындай жабдықтардың ғимараттар мен жабдықтардың инженерлік жүйелерімен өзара іс-қимылының сипаттамасы мен қажеттілігін негіздеу, сондай-ақ өртке қарсы қорғаудың техникалық жүйелерінің (құралдарының) жұмыс алгоритмі (бар болса); -
Күрделі құрылыс объектісінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралардың сипаттамасы; -
Адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін және мүлікті жоюдың өрт тәуекелдерін есептеу (Техникалық регламенттерде белгіленген өрт қауіпсіздігінің міндетті талаптарын орындау және өрт қауіпсіздігі жөніндегі нормативтік құжаттардың талаптарын ерікті түрде орындау кезінде өрт тәуекелдерін есептеу талап етілмейді). -
Автоматты өрт сөндіру қондырғысын (спринкерліктен басқа) автоматтық режимде қолдану қажет, қашықтан және қолмен басқарылуы тиіс.
Қондырғыны автоматтық басқару режимінен қолмен қосу режиміне ауыстыруға жоспарлы-сақтық немесе жекелеген желілер мен қондырғы хабарлағыштарын ажыратумен байланысты басқа жұмыстарды жүргізу кезінде ғана рұқсат етіледі.
Өрт сөндіру қондырғысын автоматтық қосудан қашықтан немесе өз орнынан қосуға ауыстыру туралы шешім Мемлекеттік өрт қадағалау органдарымен келісілуі тиіс.
Техникалық күтім жасау немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде объектінің жетекшісі ғимаратты, құрылысты, жайды және технологиялық жабдықтарды өрттен қорғау шараларын қабылдауға міндетті.
Механикалық зақымдану қаупі бар жерлерде орналасқан спринкерлі (дренчерлі) қондырғының суландырғыштары жылудың таралуына әсер етпейтін және суландыру картасын өзгертпейтін сенімді қоршаулармен қорғалу тиіс.
Суландырғыштар үнемі таза ұсталуы тиіс. Қорғалатын жайда жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде суландырғышты сылақтың, сыр мен әктің түсуінен қорғау қажет. Жайды жөндеу жұмыстары біткен соң қорғау құралдарын алып тастау керек.
Сурет 1.4 - Өрт жайында хабар беретін құрылғылар
Автоматты өрт сөндіру құралдарын кең көлемде игеру өрттің қауіпті факторларынан адамдар өмірін қорғап қалуға кепілдік береді, табысты өртті сөндірудің сенімділігін арттырады, ірі өртке айналып кетпеу мүмкіндігін туғызады, мемлекеттік материалды және жан дүниелік байлықтарын сақтауды қамтамасыз етеді. Өрт автоматикасының әлеуметтік-экономикалық мәні мына түрде сипатталады. Өрт автоматикасы республикада өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету шарасында әлеуметтік тыныштықты сақтау кезінде, ұлттық байлықты сақтауда қалыпты экономиканы ұйымдастыруда, Қазақстан Республикасында локалдық тепе-теңдіктің пайда болу және даму мүмкіндігін тоқтатуда маңызды буын болып табылады. Өндірістің кең көлемде автоматизациялануы «адамсыз технологияның» пайызын кең көлемде арттырады. Егер де бұған объективті себепті қосатын болсақ, атап айтқанда, көшедегі транспорттың көп болуы салдарынан өрт автомобилінің қозғалыс жылдамдығы біраз кемитін болса, онда автоматикалық өртке қарсы қорғау құралдарын кең көлемде игеруді қажет етеді.
Сонымен қоса айта кету керек, өрт автоматикасы құралдарын пайдалану мемлекеттік өртке қарсы қызмет пен техника мөлшерінің санының эквивалентті азаю мүмкіндігін туғызбайды.
Өрт сөндірудің автоматты қондырғыларын қолданудың мақсаты жану ошақтарын оқшаулау және сөндіру, адамдар мен жануарлардың өмірін, сондай-ақ жылжымайтын және жылжымалы мүлікті сақтау болып табылады. Осындай құралдарды пайдалану өртпен күресудің ең тиімді әдісі болып табылады. Өрт сөндірудің қол құралдары мен сигнал беру жүйелерінен айырмашылығы, олар адам денсаулығы мен өмірі үшін қауіпті емес және жедел оқшаулау үшін барлық қажетті жағдайларды жасайды.
1.3 Спринклерлік өрт сөндіру жүйесі
Өрттің немесе оның таралуының алдын алу, өмір мен денсаулықты сақтау, сондай-ақ материалдық құндылықтар мен жабдықтар. Бүгінгі күні ең көп тарағандардың бірі - осы мақалада талқыланатын автоматты спринклерді өрт сөндіру жүйесі.
Сурет 1.5 - Спринклерлік жүйе
Нормативтік құжаттарға сәйкес өрт сөндіруге арналған автоматты қондырғылар нақты мақсаттағы ғимараттарға берілуі керек. Бұған халықтың үлкен жиналысы бар әртүрлі өнеркәсіптік, әкімшілік және қоғамдық ғимараттар жатады, жеке құрылыста мұндай жүйелерді стандарттар бойынша қамтамасыз етпейді. Осыған қарамастан, кейбір үй иелері әлі де үйлерін өрт дабылы, тіпті өрт сөндіру жабдықтары арқылы жабдықтайды. Ол үшін суды немесе басқа сұйық заттардың немесе газдардың көмегімен отты сөндіруге арналған спринклер және су тасқыны жүйесі қолданылады.
Сурет 1.6 - Спринклерлік жүйе өрт болған жағдайда
Өз кезегінде өрт сөндірудің спринклерлік жүйесі – бұл жергілікті жұмыс істейтін су бүріккіштері орнатылған құбырлар желісі. Оның негізгі айырмашылығы, әрбір су суару (спринклер) оның орналасу аймағында белгілі бір температура болған кезде автоматты режимде өздігінен жұмыс істейді. Осылайша, бөлмедегі жергілікті өрт пайда болған кезде жоғары температура аймағындағы бір немесе бірнеше суландырғыштар жұмыс істейді, бұл өрт сөндіру спринклерлік жүйесінің жұмыс принципі болып табылады.
Спринклерлік жүйенің құрылғысы жай жылытылатын ғимаратта барлық бүріккіштер қосылған құбырлар үнемі сумен немесе қысымдағы басқа да құраммен толтырылған. Оны арнайы сорғымен қамтамасыз етеді,ол жанған жағдайда қысымды ұстап тұру үшін су құбыры желісінен немесе өрт сыйымдылығынан суды айдауға болады. Осы мақсаттар үшін нормаларға сәйкес кемінде 2, ал ТҚ және 3 сорғы көзделеді, олардың біреуі – жұмыс, ал қалғандары — резервтік.
Сурет 1.7 - Спринклерлік жүйенің схемасы
Жылытылмайтын құрылыстарда спринклерлік қондырғының құрылғысы қысқы уақытта желіні босатуды көздейді. Құбыржолдардағы судың қатып қалуын болдырмау үшін олар сығылған ауамен толтырылады