Файл: азастан Республикасыны Білім жне ылым министрлігі араанды техникалы университеті кеа Инновациялы технологиялар колледжі.docx
Добавлен: 23.11.2023
Просмотров: 150
Скачиваний: 3
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
4. Өндірушілер бүгінгі күні тасымалданатын, лақтырылатын және өзін-өзі өндіретін аспаптарды ұсынады.
5. Ұнтақ қоспасын лақтыру бұрышын өзгертуге болады.
6. Бір немесе екі датчиктермен жинақталады.
Дәл осы сипаттамалар ұнтақты өрт сөндіруді қажет етеді.
Сурет 1.15 - Ұнтақты өрт сөндіру модульдерінің әртүрлілігі
Ұнтақты өрт сөндіру қызметі
Өртке қарсы қауіпсіздіктің барлық жүйелері сияқты ұнтақ өрт қауіпсіздігінің ережелері мен талаптары бойынша жабдықталады. Оны құрастырумен және қызмет көрсетумен ТЖМ-де осы жұмыс түрін жүргізуге рұқсат алған компаниялар айналысады.
Бірақ бұл ретте объектідегі өртке қарсы жағдайға, сондай-ақ жүйенің техникалық жай-күйі мен дұрыс пайдаланылуын ұйымдастыруға басшы және оның бұйрығымен тағайындалған компания қызметкерлерінің ішінен жауапты тұлға жауап береді. Бұйрықпен кезекші қызметкерлер, сондай-ақ учаскелер мен жүйелер бойынша жауаптылар тағайындалады, мысалы, өрт дабылына, өрт сөндіру құралдарына және басқаларына жауап береді.
Ұнтақты жүйеге пайдалану жөніндегі нұсқаулық әзірленеді, онда кәсіпорын жұмысының ерекшелігі ескеріледі. Құжатты басшы бекітеді,бірақ келісу Монтаж және қызмет көрсетумен айналысатын компаниямен жүргізіледі. Айтпақшы, монтаждау жұмыстары аяқталғаннан кейін жүйені алғашқы тексеру және пайдалануға беру актісін жасайды. Бұл құжат өртке қарсы жағдайға жауапты қызметкерде сақталады. Онда сынақ, тексеру және жалған іске қосу актілері сақталады
Сурет 1.16 - Монтажды және қызмет көрсетуді мамандандырылған компаниялар жүргізеді
Өрт сөндірудің ұнтақты жүйесін қарастыра отырып, өрт сөндірудің бұл нұсқасы ең арзан, ыңғайлы және тиімді болып табылады. Сондықтан оны әртүрлі мақсаттағы объектілерде пайдалануды ұсынады. Ең бастысы-сауатты жобалау.
1.6 Өрт сигнализациясында қолданылатын кабель
Жақында өрт таралу барысында өзімен бірге тұтас қалаларды алып кетуге қабілетті адамзаттың дүлей зілзаласы болды. Өрттің пайда болуы алдымен түтін немесе көрінетін от түрінің жанама белгілері бойынша көзбен анықталған. Қазіргі әлемде адамның қоршаған ортасын бақылауға және қиын жағдай орын алса, сигнал беруге қабілетті көптеген электрондық құрылғыларды қоршайды. Мұндай құрылғыларға өрт дабылы жатады. Өрт дабылы-бұл қауіпті анықтауға, хабарландыруға және кейбір жағдайларда алдын алуға мүмкіндік беретін күрделі электрондық құрылғы.
Сурет 1.17 - Өрт сигнализациясында қолданылатын кабель
Шартты түрде деректер берудің екі арнасын бөліп көрсетуге болады, бұл датчиктерден қабылдау-бақылау құрылғысына дейінгі арна және қабылдау-бақылау құрылғысынан құлақтандыру жүйесіне дейінгі арна. Әрбір арнаға өз талаптары қойылады, ал сәйкесінше, пайдаланылатын кабельдер үшін талаптар қойылады. Сондай-ақ, талаптар кабельді төсеу тәсіліне және оның орналасқан жеріне байланысты өзгереді.
Арналар арасындағы маңызды айырмашылық, негізінен, олар жұмыс істейтін жүктеме болып табылады. Егер датчиктер мен қабылдағыш-бақылау аспабы арасында арна жүктемесі аз болса (ол бойынша датчиктен ғана сигнал жүреді), онда сирена мен жарық таблосы өзінің жұмысы үшін үлкен жүктемені талап етеді. Сондықтан кабель параметрлерін, оның мақсатына байланысты сауатты есептеу қажет.
Өрт сигнализациясында қолданылатын кабельге қойылатын талаптар, сондай-ақ оның түрлері мен монтаждау тәсілдері ҚНжЕ 2.04.09-84 "өрт автоматикасы...", ФЗ №123 10.07.2012 ж., ВСН 116-87, СНиП 3.05.06-85 және кейбір басқа да нормативтік құжаттарда сипатталған.
Кез келген түрдегі кабельдерді қанағаттандыруы тиіс жалпы талаптар төменде берілген:
Кабель отқа төзімді болуы керек, яғни өз функцияларын өрттен кейін белгілі бір уақытта сақтай алуы керек.
Жоғары температура әсерінен түтін мен зиянды заттардың ең аз мөлшері бөлінуі тиіс. Сондай-ақ материал оттың таралуына ықпал етпеуі тиіс.
Ток өткізгіш жила міндетті түрде мыс болуы және 0,5 мм кем емес қимасы болуы тиіс.
Нормативтік құжаттарда берілген кабель сипаттамаларын қамтамасыз етуге қабілетті материалдар келесідей:
Сыртқы қабығы ПВХ негізінде отқа төзімді композиттік материалдардан тұрады.
Ішкі қабығы кремнийорганикалық силиконнан жасалған.
Сигналдық шлейф үшін сыртқы кедергілерден қорғайтын экрандаушы қабықша қосымша орындалады.
Кабельді өндіру кезінде пайдаланылатын материалдар бір реттік, яғни, жоғары температураның әсерінен кремнийорганикалық резеңкеден жасалған қабық керамизацияланатынын және одан әрі керамикалық жабын кабельді қорғайтынынын есте сақтау керек. Сондықтан ешқандай жағдайда ескі материалды қолдануға болмайды және де жоғары температураның әсерінен өткен кабельді ауыстыру керек.
Кабельдің әрбір орындалуы импорттық аналогтар да бар. Мысалы, НГ-FRLS немесе НГ-FRHF орындау H және E180 таңбасы бар аналогы бар, бұл қабық материалы ретінде тұтануға ұшырамайтын полимер (h таңбалауы) қолданылатынын және кабельдің жоғары өртке төзімділігі бар және 180 минут ішінде функционалдық мақсатын орындауға қабілетті екенін білдіреді (E180 таңбалауы).
Сурет 1.18 - Өрт сигнализациясында кабельдің қолданылуы
Орындау типтерімен бөлшектеліп, белгілі бір типті үй-жайларда қандай да бір кабельді қолдану мүмкіндігін қарастыру керек. Қолдану мүмкіндігі бойынша өрт дабылы кабелін төсеуге болатын үй-жайлардың алты тобын бөліп алу керек.
Өнеркәсіптік объектілерде, жалғыз төселген жағдайда, кабель орындалмай пайдаланылады. Бұл шлейфті қорғау үшін жеке арнайы пассивті қорғаныс құралдары қолданылуы тиіс.\
НГ таңбаланған кәбілді топтық төсемеде ашық кеңістікте ғана төсеуге жол беріледі. Бұл типті кабельді тұрғын үй-жайлардың ішінде және өндірістік цехтарда пайдалануға қатаң тыйым салынады.
Бөлме түріне қарамастан, нг-LS типті кәбілді пайдалануға болады. Кәбілдің жеке және бірлескен түрде төселуіне жол беріледі.
Компьютерлік техникамен жабдықталған немесе көп адамдар бар үй-жайларда НГ-HF кабелін пайдалану керек, ол қауіпті галогендердің бөлінбеуімен сипатталады. Бұл шлейф топтық және жалғыз төсеме үшін жарамды.
Ал «Элитстрой» тұрғын кешенінде орнатылған кабель ол сурет 1.19 көрсетілген.
Сурет 1.19 - Үздік шетелдік жанбайтын термокабель
Бұл тек жабық үй-жайларда немесе көшеде пайдаланылатын кабельдер қораптарға немесе құбырларға тығындалады. Яғни, олар сыртқы әсерлерден (ылғал, тікелей күн сәулелері, физикалық зақымданулар және т.б.) қорғалуы тиіс.
Бірақ ол өртке өте төзімді. Оның міндетіне сигналды басқару пультіне беру кіреді.
Температураны -50-70оС дейін ұстайды.
Ол ерекше отқа төзімді резеңкеден жасалған. Сым алюминий экранымен қорғалған
Сигнал 1 МГц ең аз кедергімен өтеді.
Үлкен өрт жағдайында сигнал беру үшін қолданылады.
Орталық жил бірнеше мыс сымдардан тұрады (2 — 5 дана), олар бірге байланады.
Олар жақсы кедергіге ие және 450-ден 750В-ға дейін Кернеуге төтеп бере алады.
Өрт қауіпсіздігі жоғары жерлерде қуатты электр қабылдағыштарды қоректендіреді.
2 Өртке қарсы су құбыры
2.1 Өрт сөндіру жүйесінің құбыры
Өртке қарсы су құбыры – бұл табиғи немесе жасанды көзден бастап крандарға дейін және өрт сөндіру үшін пайдаланылатын өзге де құрал-саймандарға дейін суды шығару үшін пайдаланылатын құбырлар желісі. Су құбыры жүйесі СП 10.13130.2009 белгіленген ережелерге сәйкес әзірленеді және құрастырылады.
Сурет 2.1 - Өрт сөндіру жүйесінің құрамына кіретін құбыр
Произвести классификацию пожарных трубопроводных систем можно по нескольким признакам:
Сыртқы су құбыры — көзі ғимараттың қабырғасынан тыс орналасқан;:
Ішкі су құбыры-сумен жабдықтау көзіне қосу ғимараттың ішінде жүргізіледі. Ішкі өрт құбыры өрт шлангілерін (гидранттарды) қосу жүргізілетін крандармен ғана емес, сондай-ақ дренчер (қол тәсілімен қосылатын ғимаратта су беруге арналған арнайы құрылғы) немесе спринклер (автоматты режимде қосылатын суландырғыш) сияқты құрылғылармен жабдықталуы мүмкін.);
Сурет 2.2 - Өрт сөндірудің ішкі жүйесі
Ауданы үлкен және көп қабатты ғимараттарда өрт сөндіруге арналған ішкі және сыртқы құбырлар орнатылады.
Құбыр желісінің схемасына байланысты:
Айналмалы құбыр. Мұндай желі басқа учаскелердің жұмыс қабілеттілігін сақтай отырып, жүйенің бір учаскесін ажырату мүмкіндігін қарастырады, бұл үлкен ауданы бар ғимараттарда өте маңызды;
Тұйық құбыр. Жүйе тек шағын бөлмелерде ғана қолданылады және 12 краннан артық болмауы мүмкін;
Аралас құбыр, ол тұйық және сақиналы желілерді қамтиды.
Жәнеде пластикалық түрлері болады
Бүгінде полипропиленнен жасалған пластикалық құбырлар өрт сөндіру жүйелерінде – спринклерлік қондырғыларда – өзінің қасиеттері мен техникалық көрсеткіштерінің арқасында кеңінен қолданылады. Олардың танымалдығы металл аналогтармен салыстырғанда бірқатар артықшылықтарға, сондай-ақ салыстырмалы төмен бағаға байланысты. Бұл аспект жалпы өрт сөндірудің автоматты жүйесін құруды айтарлықтай арзандатуға мүмкіндік береді.
Спринклерлік су толтырылған өрт сөндіру қондырғыларындағы сапалы құбырлар мен фитингтер келесі пайдалану және тұтыну қасиеттері бойынша болат құбыр жүйелері алдында даусыз артықшылықтарға ие олар:
-
Коррозиялық және химиялық тұрақтылық, құбыр жүйелерінде тот және коррозия өнімдерінің болмауы; -
Еңбекті қажетсінуді, мерзімдерді, монтаждауға және пайдалануға жұмсалатын шығындарды төмендету; -
Жұқа шашыратылған сумен өрт сөндіру спринклерлік қондырғыларына қойылатын қатаң талаптарға сәйкестігі; -
Құбырларды жасырын монтаждау мүмкіндігі және пайдалану мүмкіндігі талаптарының болмауы; -
Қосылыс орындарында тығыздауға арналған элементтер талап етілмейді; -
Болат құбырлармен салыстырғанда пластикалық құбырлардың меншікті тығыздығының төмендігінен жабындар конструкциясына жүктемені бірнеше рет төмендеуі.
«Элитстрой» тұрғын үй кешенінде дәл осы пластикалық құбыр қолданылады.
Өрт сөндіруде қолдануға арналған пластикалық құбырларға қойылатын талаптар олар:
Ішкі өртке қарсы су құбырында (ПВ) және автоматты өрт сөндіру қондырғыларында (АУП) пластикалық құбырларды пайдалану СП 30.13330.2016 сәйкес регламенттеледі. ҚНжЕ 2.04.01–85* және НПБ 88-2001 * жаңартылған редакциясы өрт сөндіру және сигнал беру қондырғылары. Жобалау нормалары мен ережелері (№1 өзгертумен), бұл ретте СП 30.13330.2016 оларды көп функциялы (біріктірілген) ішкі өртке қарсы және шаруашылық су құбырында қолдануға жол береді, бірақ арнайы (ішкі өртке қарсы) су құбырында пайдалануға тыйым салады.
Қазіргі заманғы өрт сөндіру қондырғыларын монтаждауға арналған пластикалық құбырлар келесі талаптарға сай болуы тиіс:
-
Қандай да бір жарықсыз, көпіршіксіз және басқа да ақаусыз ішкі жағынан да, сыртынан да тегіс беті болуы тиіс. Болмашы кедір-бұдырлыққа жол беріледі. -
Агрессивті ортаға төзімділікке ие болу -
Тоттануға болмайды -
Сенімді герметикалық қосылысты (дәнекерленген қосылыстың беріктігі үзілуге сынау кезінде анықталады. -
Үлкен пайдалану кезеңі бар, мысалы: бірқатар құбырлардың қызмет ету мерзімі 50 жылға жетеді. -
Қажетті сертификаттарға ие болу және қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына жауап беру. -
Жануға төзімділікпен ерекшелену.
Ұзақ мерзімділік. Пластикалық құбырлар ұзақ уақыт бойы үздіксіз қызмет ете алатын сапалы жүйе қызықтыратын тапсырыс берушілерді таңдайды. Полипропиленнен жасалған пластикалық құбырлар берік (қызмет ету мерзімі 50 жылдан астам) және қызмет көрсетуде қарапайым (бояу мен жөндеуді талап етпейді).
Сурет 2.3 - Су құбырлары
2.2 Автоматты өрт дабылдары
Бұл өрт хабарлағыштары, қабылдау-бақылау аспаптары мен шлейфтер – оларды қосатын байланыс кәбілдік желілер (немесе сымсыз байланыс құрылғылары) жиынтығы