ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 24.11.2023

Просмотров: 305

Скачиваний: 7

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.



b) Дұрыс анықталған қатарда оксидтердің жіктелуін жазыңыз.

Негіздік оксидтер _____________________________________________________

Қышқылдық оксидтер __________________________________________________
с) Анықталған екі оксидтің түзілу реакция теңдеуін сөзбен жазыңыз

__________________________________________________________________________________________________________________________________________


Бағалау критерийі

Тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Ауаның сапалық және сандық құрамын анықтайды

1

Ауаның құрамына кіретін газдарды анықтайды

1

Ауаның құрамына кіретін газдардың көлемдік үлесін анықтайды

1

Атмосфералық ауаны ластанудан қорғаудың маңызы туралы қорытынды жасайды



2

Ауаның ластану себептерін анықтайды

1

Ауаны қорғауға байланысты іс-шараларды анықтайды

1

Ауаны ластаушылар мен оны қорғауға қорытынды жасайды

1

Тез тұтанып, жанғыш және жанбайтын заттарды анықтайды



3

Тез тұтанатын заттарды ажыратады

1

Жанғыш заттарды ажыратады

1

Жанбайтын заттарды ажыратады

1

Металдар мен бейметалдар оксидтерін негіздік және қышқылдық екенін дәлелдейді


4

Оксидтердің формуласын анықтайды

1

Негіздік және қышқылдық оксидтерді анықтайды

1

Оксидтердің түзілу реакциясын сөзбен жазады

1

Жалпы балл







11



«Химиялық реакциялар» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

Оқу мақсаты

7.3.4.1 «Қышқылдық» және «сабындылық» қасиеттер кейбір табиғи қышқылдар мен сілтілердің белгілері болуы мүмкін екендігін білу;

7.3.4.2 Химиялық индикаторлар метилоранж, лакмус, фенолфталеинді және олардың әртүрлі ортадағы түстерінің өзгеруін білу;

7.2.2.2 Сұйылтылған қышқылдардың әртүрлі металдармен реакцияларын зерттеу және сутек газының сапалық реакциясын жүзеге асыру;

7.2.2.4 Кейбір карбонаттардың сұйылтылған қышқылдармен реакцияларын зерттеу және көмірқышқыл газының сапалық реакциясын жүзеге асыру.

Бағалау критерийі

Білім алушы

● Табиғи қышқылдар мен сілтілердің белгілері бойынша «қышқылдық» және «сабындылық» қасиеттерін ажыратады;

● Химиялық индикаторлар метилоранж, лакмус, фенолфталеинді және олардың әртүрлі ортадағы түстерінің өзгеруін анықтайды;

● Сұйылтылған қышқылдардың әр түрлі металдармен әрекеттесу мүмкіндігін анықтайды;

● Кейбір карбонаттардың сұйылтылған қышқылдармен әрекеттесу мүмкіндігін зерттейді;

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу және түсіну

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындалу уақыты

25 минут



Тапсырма

1. Табиғи қышқылдар мен сілтілердің белгілері бойынша «қышқылдық» және «сабындылық» қасиеттеріне байланысты мәтіндегі бос орындарға қажетті сөздерді жазыңыз.

Қышқылдардың құрамына____________________атомдары кіреді. Қышқылдардың ____________________және____________________қасиеті бар.

Сілтілер көптеген органикалық заттарды ____________________ заттар. Сілті ерітіндісі қолға ____________________ сияқты білінеді.
Қажетті сөздер: сабын, күйдіретін, уландырғыш, күйдіргіш, сутек.

[2]

2. Берілген суреттердегі заттарға индикаторларды қосып, олардың әр түрлі ортадағы түстерін анықтаңыз.

Индикаторлар

Орта





Лакмус







Метилоранж







Фенолфталейн







[2]

3. Берілген тұжырым бойынша жүретін реакция теңдеуін сөзбен жазып, жүрмейтін реакцияның артығын табыңыз және реакциялардың жүру, жүрмеу себебін түсіндіріңіз.

Металл + қышқыл

Жүретін реакция теңдеуін сөзбен жазыңыз

Себебі

Аллюминий + қышқыл







Қалайы + қышқыл







Күміс + қышқыл







[6]

4. а) Сынауыққа бірнеше кесек бор салып, оған сұйылтылған тұз қышқылын қосқан кезде қандай өзгерістер жүретіндігін кестеге жазыңыз.

Бақылау нәтижесін жазыңыз

Реакция теңдеуін сөзбен жазыңыз







[2]

b) Көмірқышқыл газын ауаны ығыстыру арқылы жинау әдісінің себебін түсіндіріңіз.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________



[1]


Балл қою кестесі


Бағалау критерий

Тапсырма

Дескриптор

Баллы



білім алушы

Табиғи қышқылдар мен сілтілердің белгілері бойынша «қышқылдық» және «сабындылық» қасиеттерін ажыратады

1

Табиғи қышқылдардың «қышқылдық» қасиетін ажыратады

1

Сілтілердің «сабындылық» қасиетін ажыратады

1

Химиялық индикаторлар метилоранж, лакмус, фенолфталеинді және олардың әртүрлі ортадағы түстерінің өзгеруін анықтайды

2

Қышқыл ортадаға индикаторлардың түсін анықтайды

1

Сілті ортадаға индикаторлардың түсін анықтайды


1

Сұйылтылған қышқылдардың әр түрлі металдармен әрекеттесу мүмкіндігін анықтайды

3

Алюминий мен қышқыл ортасындағы жүретін реакция теңдеуін анықтайды

1

Реакцияның жүру себебін түсіндіреді

1

Қалайы мен қышқыл ортасындағы жүретін реакция теңдеуін анықтайды

1

Реакцияның жүру себебін түсіндіреді

1

Күміс пен қышқыл ортасындағы жүретін реакция теңдеуін анықтайды

1

Реакцияның жүру себебін түсіндіреді

1

Кейбір карбонаттардың сұйылтылған қышқылдармен әрекеттесу мүмкіндігін зерттейді

4

Бақылау нәтижесін жазады

1

Реакция нәтижесін сөзбен жазады

1

Көмірқышқыл газын ауаны ығыстырып жинау себебін жазады

1

Барлығы

13



«Химиялық элементтердің периодтық кестесі»,

«Салыстырмалы атомдық масса және қарапайым формула»

бөлімдері бойынша жиынтық бағалау

Оқу мақсаты

7.2.1.1 И.Дёберейнер, Дж.Ньюлендс, Д.И. Менделеевтің еңбектерінің мысалында элементтердің жіктелуін білу және салыстыру;

7.2.1.2 Периодтық кестенің құрылымын білу және сипаттау: топтар мен периодтар;

7.1.2.9 Табиғи изотоптары бар химиялық элементтердің атомдық массалары бөлшек сан болатындығын түсіну;

7.1.2.11 Элементтердің атауларын, валенттілікті және олардың қосылыстардағы атомдық қатынастарын қолдана отырып, биэлементті химиялық қосылыстардың формулаларын дұрыс құра білу;

7.1.2.12 Химиялық қосылыстың формуласы бойынша салыстырмалы молекулалық/ формулалық массасын есептеу.





Бағалау критерийі

Білім алушы

  • И. Дёберейнер, Дж. Ньюлендс, Д.И.Менделеев еңбектерінің мысалында химиялық элементтердің жіктелуін салыстырады;

  • Периодтық кестенің құрлымын сипаттайды және элементтерді ұқсас қасиеттеріне қарай ажыратады;

  • Химиялық элементтердің салыстырмалы атомдық массасы бөлшек сан болатындығын анықтайды;

  • Валенттілікті қолдана отырып, биэлементті химиялық қосылыстардың формулаларын құрастырады;

  • Химиялық қосылыстың формуласы бойынша салыстырмалы молекулалық және формулалық массасын есептейді.





Ойлау дағдыларының

деңгейі
Орындау уақыты


Білу және түсіну

Қолдану
25 минут



Тапсырма




1. И. В.Дёберейнер, Дж.А. Ньюлендс, Д.И.Менделеев, Й.Я.Берцелиус химиялық элементтерді жіктеудің түрлі принциптерін ұсынды. Олардың тұжырымдары химиялық элементтерді жіктеуге негіз болды. Периодтық жүйені зерттеген ғалымдар мен олардың ұсынған тұжырымдардың сәтті және сәтсіз жақтарын ескеріп сәйкестендіріңіз.

Ғалымдар

Тұжырымдар

Тұжырымдардың сәтті «+» / сәтсіз «-»

жақтары

1. Й.Я.Берцелиус

A) Химиялық элементтердің және олар түзетін жай және күрделі заттардың қасиеттері олардың атомдық массаларына периодты түрде тәуелді

«+» элементтердің қасиеттері мен атомдық массаларының арасындағы заңдылықты тұжырымдады

«-» кейбір элементтердің атомдық массалары өсу ретімен қойылмады


2. И.В. Дёберейнер

B) Химялық элементтер олардан түзілетін жай заттар қасиеттеріне сәйкес металдар мен бейметалдарға жіктелінеді

«+» заттарды қасиеттеріне сәйкес металдар мен бейметалдарға жіктеді

«-» элементтер олардан түзілетін жай заттар қасиеттеріне қарай екідайлы бола алады

3. Д.А. Ньюлендс

C) Бір топ мүшелері бір-бірімен музыкадағы октавалардың шеткі нүктелері сияқты қатынаста болады

«+» ең алғашқы болып элементтерді атомдық массаларының өсу ретімен орналастырды

«-» әр периодта жеті топ жасаумен шектелді

4. Д.И. Менделеев

D) Әр триадада екі жағындағы элементтердің атомдық массаларының арифметикалық ортасы ортаңғы элементтің атомдық массасы на тең болады

«+»химиялық элементтердің қасиеттерін атомдық массаларымен байланыстырды

«-» триаданы іздеумен шектелді кесте бойынша 5 триада ғана анықталды




1._______ 2.________ 3._______ 4.________

[4]
Жалпы білім беретін мектептің 7- сыныбына арналған оқулық, §13, 74-77бет
2. Сызбадағы бос орындарды қажетті сөздермен толықтырыңыз.



[3]

3. Бірінші топтың қосымша топшасында орналасқан кез-келген бір элементтің таңбасын жазыңыз.

___________________________________________________________ [1]

4. № 10, №19, №35 химиялық элементтердің аталуын берілген топтар бойынша жіктеп жазыңыз

Химиялық элементтер

Сілтілік металдар

Галогендер

Инертті газдар

10










19










35










[3]

5. Күмістің табиғатта тұрақты екі изотопы бар (56,59% )107Аg және (43,41%) 109Аg. Изотоптар қоспасы түрінде кездесетін күміс атомының орташа салыстырмалы атомдық массасын есептеңіз.

http://onx.distant.ru/posobie-1/chemistry/ind_3.htm

______________________________________________________________

[1]

6. Валенттіліктеріне сәйкес бинарлы қосылыстардың формуласын құрастырыңыз.

ІІІ ІІ VІ ІІ

B O S O

____________________________________________________________________

[3]

7. Әктас бір атом кальций, бір атом көміртек және үш атом оттектен тұрады. Әктастың химиялық формуласын құрастырып, салыстырмалы молекулалық массасын есептеңіз.

____________________________________________________________________

_________________________________________________________________[2]