Файл: арынды медициналы ктім.docx

3. Анафилактикалықшок кезіндегі алғашқы көмек?

Жедел жәрдем:
– ағзаға аллергендердің ары қарай түсуін тоқтату;
– тыныс жолдарынын өткізгіштгін қалпына келтіру, таза ауаның келуін қамтамасыз ету.
– науқасты: аяғын көтерген күйде Тренделенбург қалпына келтіру, тілін артқа кетуінің алдын алу үшін басын бүйірне қарату, асфиксия, құсық массаларымен аспирация болдырмау үшін төменгі жақты алға тарту;
– оттегімен емдеу; аллерген парентеральді енген жағдайда 0,1% адреналин ертндісімен 0,1 мл/жасына сәйкес мөлшерде 5,0 мл натрий хлориді изотониялық етіндісіне араластырып аллерген енген жерді; айналдыра eгiп шығады;
-аллерген енген жердің жоғарғы бөлігіне артерияны қыспаитын eтin, 30 минутка жгут салу ( әр 10 минут сайын жгутты бip-eкi минутқа босатып отыру қажет) ;
-көктамырды тауып 0,1% адреналин ерітіндісін 0.1 мл/жасына (0,01 – 0,02 мг/кг) сәйкес мөлшерде бipaқ, 1,0 мл -ден аспау керек;
-глюкокортиоидты гормондар енгізу преднизолон 5-10 мг/кг , әсері болмаса қайталау;
-антигистаминді дәрілер енгізу: 2% супрастин 0,1- 0,15 мл/жасына немесе 1 % димедрол ертінідісін 0,05 мл/кг көктамырға немесе бұлшық етке, бipaқ біp жасқа дейінгі балаларға 0,5 мл-ден, бip жастан асқан балаларға 1,0 мл, 1% дифенгидрамин epтіндіci 1,0 мл-ден аспау керек (өршіген урдісті ары қарай болдырмау). Пипольфен қабылдауға қарсы көрсеткіш айқын гипотензивті әсері!
– инфузионды терапия 0,9 % натрий хлориді ертіндісі 1 литрден аз болмау керек. Кан тамырішілік көлемді қайта қалпына келтіру yшiн.
Алғашқы 10 минут ішінде гемодинамика тұрақтылығы жойылғанда шоктың ауырлығына байланысты қайталап коллоидты ертіндй (пентакрахмал) 1-4 мл/кг/мин енгіземіз. Инфузионды терапия жылдамдығы және көлемі АҚҚ жоғарылауымен, Орталық венозды қысым жоғарылауымен және науқастың жағдайының жақсаруымен анықталады

Билет№23

1.Анафилактикалық шок дәрілерден басқа неден пайда болуы мүмкін ?

Анафилаксия себептері бойынша екінші орынды гименоптеран жәндіктерінің шағуы алады (шамамен 40%).

Үшінші топқа тамақ өнімдері жатады (жағдайлардың шамамен 10%):

• 
  балық, консервіленген балық, уылдырық,
  
• 
  шаян тәрізділер
  
• 
  сиыр сүті
  
• 
  жұмыртқа ақтығы
  
• 
  бұршақ
  
• 
  жаңғақтар
  
• 
  тағамдық қоспалар (сульфиттер, антиоксиданттар, консерванттар және т.б.).
  

2.Анафилактикалық шок кезінде пульс қандай болады?

Объективті клиникалық зерттеуде анықталады:

---

- жиі жіп тəрізді пульс ( перифериялық қан тамырларда);

- тахикардия (сирек брадикардия, аритмия);

- жүрек тондері тұйықталған;

- артериалдық қысым тез төмендейді ( ауыр жағдайда төмен қысым анықталмайды).
- жеңіл жағдай кезінде салыстырмалы түрде АҚ төмендемейді, төменгі критикалық деңгей 90-80 мм.рт.ст. Алғашқы минуттарда кейде АҚ аздап төмендеуі мүмкін;

- тыныс бұзылысы (ентігу, қиындаған сырылды тыныс, ауыздан көбік ағу);

- қарашық кеңейген жəне жарыққа реакция жоқ.

Шоктың I дəрежесі:
Компенсирленген, вазоконстрикция басым: жалпы жағдайы ауыр бозғыл, ерні жəне саусақ тырнақтары көгерген, беткей тыныс, гипотермия белгілері болады.
ОЖЖ жағынан симптоматикалар: əлсіздік, баяу реакция, қарашықтың тарылуы.
Кардиоваскулярлы өзгерістер: артериалдық қысым аздап төмендеген немесе қалыпты, баяу пульс.

Шоктың III дəрежесі:
Декомпенсирленген, вазоатония басым: жалпы жағдайы өте ауыр, тотальды цианоз, гипотермия, беткей тыныс, жиі Чейна-Стокс типті, анурия.

Церебральды синдром: сан сезімі жойылған, толық адинамия, қарашық кеңейген, жарыққа реакция жоқ, сезімталдығы жоғалған.
Кардиоваскулярлы синдром: жіп тəрізді пульс, систолалық АҚ 50 мм.с.б.б. төмендеген, жүрек үндері тұйықталған, аритмия, қанда метаболикалық ацидоз, ауыр гипоксемия, тіндер мен мүшелерде екіншілік қайтымсыз өзгерістер.

3.Анафилактикалық шок кезінде қан қысымында қадай өзгерістер болады

Билет№24

1.Травматикалық шок дегеніміз не?

Жарақаттық шок – жіті дамитын және өмірге қауіп
төндіретін жағдай.Ол ауыр механикалық жарақаттың
ағзаға әсер етуі нәтижесінен дамиды. Оның өзіндік
нерв-рефлекторлы және тамырлық реакциясы
ағзадағы қан айналымының, тыныс алу, заталмасу
жән эндокриндік бездер функциясының (қызметінің)
бұзылуына әкеледі.
Жарақаттық шоктың тудырушы механизмдері:
ауырсыну және афференттік импульсация,
жедел массивті қан жоғалту,
өмірге қажетті ағзалардың жарақаттануы,
психикалықстресстер.

2.Травматикалық шокқа себеп болатын факторлар

Жарақаттық шоктың тудырушы механизмдері:
ауырсыну және афференттік импульсация,
жедел массивті қан жоғалту,
өмірге қажетті ағзалардың жарақаттануы,
психикалықстресстер.

3.Травматикалық шоктың белгілері?

Шоктың жалғыз тән симптомы жоқ. Бұл ең көп таралған симптомдар кешені.

---

1. 
   Науқас шоктың бастапқы кезеңінде есін сақтайды, жарақат алғаннан кейін бірден қозуы мүмкін, бірақ сәл кейін ол түңілу, немқұрайлылық танытады, оның тағдыры мен айналасы қызықтырмайды.
   
2. 
   Терісі бозғылт, көкшіл және салқын, жиі тер басқан, жүрек соғысы жылдам, дерлік байқалмайды.
   
3. 
   Қан қысымы тез төмендейді. Қан қысымы төмендеген сайын, ишемиялар мен мидың жеткіліксіз оттегімен қамтамасыз етілмеуі нәтижесінде қарашықтар кеңейіп, жарыққа азырақ жауап беруі мүмкін.
   

Билет№25

1.Травматикалық шок кезіндегі алғашқы көмек

Дәрігерлердің тобына келгенге дейін, жәбірленушінің жағдайын жақсарту үшін өз бетімен бірқатар рәсімдерді жүргізуге болады:

- қалыпты температураны ұстау үшін адамның пальто немесе көрпе;

- басы денеге бір деңгейде орналасқандықтан оны тегіс бетке қойыңыз. Егер омыртқаның зақымдалуына күдік бар болса, онда сіз құрбанға қол тигізе алмайсыз;

- Маңызды мүшелерге қан беруді жақсарту үшін аяқтарды көтеру керек. Бұл жәбірленушінің басы, мойны, жамбас немесе төменгі аяқтың зақымдалуы, жүрек соғысының күдігі немесе инсульты болған жағдайда жасалмауы мүмкін;

- еркін тыныс алуды қамтамасыз ету - киімді ашуды тоқтату, шетелдік қарсылықтарды жою.

- сыртқы қан тоқтатылуы керек;

- тыныш, сөйлесіп, зардап шегушінің белсенді түрде қозғалуына жол бермеңіз;

- Ішуге болмайды, тек ерінін дымқыл пышақпен ылғалдандырады.

Жәбірленушіге бәрі жақсы болатынын дәлелдеу үшін өте маңызды. Оның психологиялық жайлылығынан және көптеген жағдайларда сендіру қабілетіңіз оның жағдайының нәтижесіне байланысты.

2.Қан кету дегеніміз не?

 Қан кету – қан тамырлардын зақымдалуы кезінде немесе олардың қабырғасының өткізгіштігі бұзылғанда қанның ағуы. • Қан кетудің негізгі қаупі – жедел қан кетуің дамуы: 10% 450 -500 мл қан кету болса қан айналуының (ОЦК) бұзылуына әкелмейді. • Қан кетудің 30% мөлшерінде болса, қанның қысымы сынап АҚ 70 мм. с. б. науқастың өміріне қауіп төндіреді, науқастың ағзасында күрт өзгерістер байқалады.

3.Қан кету нешеге бөлінеді?

Қан кетіп жатқан тамырдың түріне қарай: • артериалды; • артериовенозды; • капиллярлы; • аралас; • паренхиматозды;

 Артериялық қансырау, аққан қанның түсі алқызыл, қан қысымы жоғары болғандықтан атқылап, шапшып ағады. Қан қолқа, сан жөне қолтық асты артерия тамырларынан ақса, адам өміріне өте қауіпті жағдай тууы мүмкін. Сондықтан көрсете білу әрбір мейірбикенің борыпты міндеті.

Веналық қансырау. Вена қанының түрі шие түстес қызыл қошқыл болады. Егер мойындағы немесе кеудедегі веналар зақымданса, тамырлардың бойына ауа кіріп / эмболия/ ауыр асқынуларға әкеліп соқтыруы мүмкін.

---

 Аралас кету - ұзақтығына қарай - жедел және созылмалы; қайталануына байланысты- бір рет қайталанған, көп рет қайталаған болып бөлінеді. • Капиллярлық қан кетуі. • Жараның барлық беті қанайды. Ұан түрі бойынша артериялық және көк тамыр қандарының арасындағы орталық жағдайда болады. Қан кетуі қауіпті, мысалы, гемофилияда, сепсисте, бұнда қан ұюының бесәңдеуі байқалады. Әдетте капиллярлық қан кетулер өз-өзінен тоқтап қалады.

Паренхиматоздық қан кету. • Бұндай қан кету ішкі мүшелердің: бауырдың, талақтың, өкпенің, бүйректің барлық тамырларының (артерия, көк тамыр, капиллярлар) зақымданғанда байқалады. Бұл қан кету қауіпті, себебі паренхематоздық мүшелер дәнекер тірегі (строма) тамырлар қабырғасын ұстап тұру себебінен олардың қысылмауы, сондай-ақ паренхиматоздық мүшеде антикоагулянттық заттардың болуына байланысты, тромб болмау нәтижесінде өз-өзінен тоқтауға мүмкіншілік болмайды.

Билет№26

1.Венадан қан кету кезінде қанның түсі қандай болады?

 Веналық қансырау. Вена қанының түрі шие түстес қызыл қошқыл болады. Егер мойындағы немесе кеудедегі веналар зақымданса, тамырлардың бойына ауа кіріп / эмболия/ ауыр асқынуларға әкеліп соқтыруы мүмкін.

2.Қан кету кезінде алғашқы көмек шараларына сипаттама

Артериялық Бұл қан кетудің ең қауіпті түрі, оны тез арада тоқтату керек. Себебі, аз уақыттың ішінде тамырдан көп мөлшерде қан ағып кетеді. жарақаттанған аяқ-қолды жоғары қарай көтеріңіз; жараның үстінгі жағындағы артерияны қолдың бас бармағымен басу арқылы қанды тоқтатыңыз; егер ол тоқтамайтын болса, жоғарыда айтылған жерге резеңке бұрау (жгут) байлап, байлаған уақытты жазып қою қажет. Өйткені, бұрауды жазғы уақытта 2 сағат, ал қысқы мерзімде 1 сағаттан ұзақ ұстауға болмайды; егер көрсетілген мерзімде дәрігер келмеген болса, бұрауды жайлап шешіп, қан айналымы қалпына келгенше күтіңіз. Содан кейін оны қайта қолданыңыз; жәбірленушіге көмек көрсеткеннен кейін, оны дереу денсаулық сақтау мекемесіне жіберіңіз.
Веноздық Оның артериялық қан кетуден айырмашылығы, қанның түсі қарайған болады және атқылап ақпайды. жарақат алған аяқ-қолды жоғары көтеріңіз; бинтті бірнеше рет қабаттап, жараның үстіне басып қойыңыз; содан кейін таңғышпен қысып байлаңыз; егер бұл әрекеттер қанды тоқтата алмаса, онда жараның үстіңгі жағына бұрау тағыңыз; науқасты ауруханаға жіберіңіз немесе жедел жәрдемді күтіңіз.

---

Капиллярлық Капиллярлардың зақымдалуының белгісі – жараның бүкіл беті қанайды, бірақ, қан аз ағады. Егер алғашқы көмек шаралары дұрыс болса, жәбірленушінің өміріне қауіп төнбейді. зақымданған тері аймағын кез-келген антисептикпен емдеңіз; жараны пластырьмен немесе мақтамен жауып, бинтпен бекітіңіз; таңғышты қатты қысып байламаңыз; көп жағдайда, бұндай жарақат – ауруханаға баруды қажет етпейді.
Ішке қан кету Оны көзбен анықтау өте қиын. Келесі белгілерге назар аудару керек: жәбірленушінің терісінің бозаруы, әлсіз тыныс алу, пулсьтін жиі соғуы, бас айналуы, есінен тану. бұл жағдайда, дереу жедел жәрдем шақырыңыз; жарақат аймағына мұз басыңыз; науқасты жартылай отырғызып, оның тыныштығын қамтамасыз етіңіз.
3.Артериялық қан кетудің адам өміріне қаупін атаңыз?

Жгут болмайды ұзақ ұстап зақымданған. Ең ұзақ уақыты салу жылы (арендаға), « 2 сағат, суық кезеңдерде – 1 сағ. Егер бітті уақытта қауіпсіз жгут, онда әрбір жарты сағат сайын оның ослабляют 5 минут үшін область зақымдану снабжалась қанмен. Кезінде қан ағуды тоқтату құрал развязывают, бірақ жалғастыруда бақылауға зардап шеккен. Егер биологиялық сұйықтық жаңадан бастайды струиться, жгут жүктейтін қайтадан жоғары жерден олорналасты.

Егер қандай да бір себептермен жгут емес ослаблялся және алынды уақытында жұмыс сапарымен теле 3 сағаттан асатын болса, оны түсіруге болмайды. Бұл бөлігі жасуша кетті жоқтығынан түскен оттегі мен қоректік заттарды тері белгілері пайда отмирания тіндердің. Кезде жгут қан түсе бастайды бұл облысы. "Биологиялық сұйықтық түсіп токсиндер, артық өлі ұлпаларында. Олар разнесутся бүкіл телу. Зиянды заттардың таралуын әкеледі қаза тапқан барлық ағза.

Билет№27

1.Қант диабеті дегеніміз не?

Қант диабеті -
бұл инсулин
секрециясының немесе инсулин
әсерінің жетіспеушілігінен дамытын
ағзада зат алмасу бұзылыстарымен
сипатталатын нәтижесінде көптеген
жүйелердің жүрек бүйрек көздің қан
тамырлардың
зақымдануымен
жүретін созылмалы ауру

Инсулин-
бұл ұйқы безінің
лангерханс аралшасының бетта
клеткасынан өндіріліп тікелей
қанға сорылатын қалыпты
жағдайда
қандағы
қант
денгейін
жоғарлатпай
бір
денгейде ұстап тұратын гормон
болып табылады

2.Гипогликемиялық кома дегеніміз не?

Гипогликемиялық кома - қандағы глюкоза концентрациясының күрт төмендеуіне байланысты пайда болатын адам ағзасының маңызды жағдайы. Бұл шұғыл медициналық көмекті қажет етеді, өйткені кешіктірілсе, ол өлімге әкелуі мүмкін.

---