«Биология» пәнінен
жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар
9-сынып

Нұр-Сұлтан, 2019

Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 9 -сынып оқушыларына "Биология" пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар (қазақ тілінде білім беретін) 9-сыныптың "Биология" пәні бойынша оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының негізінде дайындалған.
Бөлім/ ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге оқушылардың тоқсан бойынша жоспарланған Оқу мақсатына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлім/ ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта оқушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген.
Әдістемелік ұсыныс негізгі мектеп мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет - сайттағы қолжетімді ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.

МАЗМҰНЫ
1 – ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 4
9.1А «Жасушалық биология» және 9.1В «Тірі ағзалардың көптүрлілігі, биосфера және
экожүйе» 4
9.1С «Aдам қызметінің қоршаған ортаға әсері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 9
9.1D «Қоректену» және 9.1Е «Заттардың тасымалы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .. 13
2 – ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 19
9.2А «Тыныс алу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 19
9.2В «Бөліп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 22
9.2 C «Координация және регуляция» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 26
3 – ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 30
9.3А «Қозғалыс» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 30
9.3В «Молекулалық биология» және 9.3С «Жасушалық цикл» бөлімдері бойынша
жиынтық бағалау 34
9.3D «Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары» және 9.3E «Микробиология
және биотехнология» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау 38
4 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 43
9.4 А «Көбею» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 43
9.4 В «Өсу мен даму» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 47
9.4 С «Эволюциялық даму» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 50

1 – ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ

---

9.1А «Жасушалық биология» және 9.1В «Тірі ағзалардың көптүрлілігі, биосфера және
экожүйе»

Оқу мақсаттары		9.4.2.1	Өсімдік және жануар жасушаларының негізгі
				бөліктерінің құрылысы мен қызметін түсіндіру
		9.4.2.2	Микрофотографияны		қолданып,	жасушалардың
				сызықтық ұлғаюын есептеу
		9.1.1.2	Өсімдіктер мен жануарлардың ерекше белгілерін
				ағзаларды анықтауда қолдану (анықтауыштар
				бойынша)
		9.3.1.4	Азот пен көміртектің табиғаттағы айналымының
				сызбасын құру
Бағалау критерийлері		Білім алушы:
				Өсімдік және жануар жасушаларының негізгі
				бөліктерінің құрылысы мен қызметін сипаттайды
		 Жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептейді
				Ағзаларды анықтауда	өсімдіктер	жануарлардың
				ерекше белгілерін қолданады
			Азот пен көміртектің табиғаттағы айналымының
				сызба түрінде көрсетеді
Ойлау	дағдыларының	Қолдану
деңгейі		Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты		20 минут
Тапсырма

---

1. 
   Төменде диаграммада жасыл жапырақтың борпылдақ мезофилл жасушасы берілген.
   

Жануар жасушасына тән емес құрылымдар қандай
сандармен берілгенін анықтаңыз:

А. 1,3 және 4

В. 1,4 және 5

С. 2,3 және 4

D. 3,4 және 5

2. 
   Сызбада тірі ағзаның жасушасы берілген.
   

(а) Жасушаның қандай ағзаға тән екенін анықтаңыз.

______________________________________________

2. 
   Н және G әріптерімен берілген органоидтарды
   

және олардың қызметтері туралы кестені толтырыңыз.
______________________________________________

Органоид аты

Атқаратын қызметі

Н
G

3. 
   Оқушы митохондрияның диаграммасын салды.
   

Оның сызықтық ұлғаюы × 20000, ұзындығы 5 см.

Митохондрияның нақты өлшемін анықтаңыз.

________________________________________________

4. 
   Суретте бес әр түрлі сүтқоректі жануарлар және оларды ерекше белгілері бойынша ажырататын кілт берілген.
   

Кілтті қолдана отырып сүтқоректілерді анықтаңыз.
Кілт

Сипаттамалары	Сүтқоректінің атауы
(а) құлағының ұзындығы басының мөлшерінен артық	O. cuniculus
(b) құлағының ұзындығы басының мөлшерінен кем	2-ге өтіңіз:
2 (а) құйрығындағы терісі бір ғана түсті	3 өтіңіз
(b) құйрығының ұшындағы терінің түсі әр түрлі	4-ке өтіңіз
3 (а) аяғында жарғақ бар (саусақтарының арасында тері)	M. vison
(b) аяғында жарғақ жоқ (саусақтарының арасында тері	M. leucurus
болмайды)	V. vulpes
4 (а) құйрығының ұшындағы терінің түсі ақ	M. erminea
(b) құйрығының ұшындағы терінің түсі қара
Жауап кестесі:

---

Сүтқоректі

Сүтқоректі атауы

A
B
C
D
E

5. 
   Сызба көміртек айналымының бір бөлігі туралы ақпарат береді.
   

(а) A, B, C және D әріптерімен берілген үрдістерді атаңыз.

1. 
   __________________________________________________________________
   
2. 
   __________________________________________________________________
   

C___________________________________________________________________

4. 
   __________________________________________________________________
   

2. 
   Аталған тірі ағзалардың өздеріне ғана тән қосылыстар туралы кестені толтырыңыз.
   

Тірі ағзалар

Қосылыс аты

---

Өсімдіктер
Жануарлар

3. 
   Жануар тіршілігін жойғанда оның денесіндегі көміртек көмірқышқыл газы күйінде атмосфераға өтеді. Осы үрдіс қалай жүретінін түсіндіріңіз.
   

Бағалау критерийлері			Тапсырма	Дескриптор					Балл
			№
				Білім алушы
Өсімдік және		жануар	1	сызбадан жануар жасушасына тән емес					1
жасушаларының негізгі				құрылымдарды анықтайды;
бөліктерінің құрылысы			2 (а)	сызбада берілген жасушаның қандай ағзаға					1
мен		қызметін		тән екенін анықтайды;
сипаттайды			2 (b)	Н	және	G	әріптерімен	берілген	1
				органоидтарды атайды;
				Н	және	G	әріптерімен	берілген	1
				органоидтардың қызметтерін анықтайды;
Жасушалардың			3	сызықтық ұлғаюдың формуласын көрсетеді;					1
сызықтық		ұлғаюын		сызықтық ұлғаюдың формуласын түрлендіре					1
есептейді				алады;
				биологияда қолданылатын өлшем бірліктерді					1
				біледі;
Ағзаларды	анықтауда		4	А суретіндегі сүтқоректіні анықтайды;					1
өсімдіктер				B суретіндегі сүтқоректіні анықтайды;					1
жануарлардың		ерекше		С суретіндегі сүтқоректіні анықтайды;					1
белгілерін қолданады				D суретіндегі сүтқоректіні анықтайды;					1
				E суретіндегі сүтқоректіні анықтайды;					1
Азот пен	көміртектің		5	A әріпімен берілген үрдісті анықтайды;					1
табиғаттағы				B әріпімен берілген үрдісті анықтайды;					1
айналымының		сызба		С әріпімен берілген үрдісті анықтайды;					1
түрінде көрсетеді				D әріпімен берілген үрдісті анықтайды;					1
				өсімдік ағзасындағы көміртекті қосылысты					1
				анықтайды;
				жануар ағзасындағы көміртекті қосылысты					1
				анықтайды;
				жануар ағзасындағы көмірқышқыл газының					2
				атмосфераға өту үрдісін түсіндіреді;
Барлығы									20

---

Смотрите также файлы

• Курсовой проект по дисциплине Передача дискретных сообщений на железнодорожном транспорте тема работы Проектирование магистральной сети передачи данных.docx

• Основные философские школы досократовского периода и поиск первоосновы мира Первые философские (досократические) школы.pptx

• Какой мяч используется для игры в баскетбол.docx

• Презентация по Критическому мышлению на тему.pptx

• Организация и технология производства пирожных слоеных Трубочка в количестве 30 штук, массой 50 граммов.docx