Файл: Биология пнінен жиынты баалауа арналан дістемелік сыныстар 9сынып.doc
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 24.11.2023
Просмотров: 976
Скачиваний: 8
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
12
9.1D «Қоректену» және 9.1Е «Заттардың тасымалы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары | 9.1.2.1 | Адамның асқорыту | жолдарындағы | үдерістерді |
| | сипаттау | | |
| 9.1.2.2 | Ас қорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен | ||
| | сәйкес ферменттердің | арасындағы | байланысты |
| | орнату | | |
9.1.2.3 Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі
жағдайлардың (температура, pH) әсерін зерттеу
9.1.3.1 Активті және пассивті тасымалдарды салыстыру
9.1.3.2 Өсімдіктердегі транспирация үдерісінің мәнін
түсіндіру
Бағалау критерийлері Білім алушы:
-
Адамның асқорыту жолдарындағы үдерістерді түсіндіреді
-
Ас қорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен ферменттердің арасындағы байланысты орнатады
-
Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі жағдайлардың әсерін талдайды
-
Активті және пассивті тапсымалдарды салыстырады -
Өсімдіктердегі транспирация үдерісін түсіндіреді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырмалар
-
Диаграммада адамның асқорыту жүйесі мүшелерін көрсетілген.
Диаграммадағы М, L, P мүшелерінде жүретін үдерістерді сипаттаңыз.
М __________________________________
L __________________________________
P ___________________________________
-
Ас қорыту үдерісінде органикалық биополимерлер белгілі ферменттердің әсерінен қарапайым мономерлерге ыдырайды.
Төмендегі үлгіні пайдалана отырып көмірсулар мен майларды ыдырататын фермент туралы ақпараттарды толықтырыңыз.
13
фермент | pH (ортасы) | әсер ететін | әсер ететін | өнім |
| | орны | субстрат | |
| | | | |
пепсин | қышқылдық | асқазан | нәруыз | аминқышқылдары |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
-
Биолог пепсиннің белсенді жұмыс жасайтын оптимальды рН ортасын анықтау үшін тәжірибе жасады. Ол ферменттің белсенділігін 4 сынауықта өлшеді. Әр сынауыққа суретте көрсетілгендей 1 см3 (текше ) піскен жұмыртқа ақуызын салды. Сонымен бірге зерттеуші жұмыртқа ақуызы текшесінің толық қорытылуына қажетті уақытты белгіледі (өлшеді).
(а) Биолог жұмыртқа нәруызының барлық текшелерінің бірдей мөлшерде болғанын қамтамасыз етті. Себебін түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
-
Бұл тәжірибеде температура бақыланатын болды. Температураны бақылау қажеттігін түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
-
Бір асқорыту ферментінің мысалында ферменттер қалай жұмыс жасайтынын сипаттаңыз. _____________________________________________________________
________________________________________________________________________
-
Жасуша мембранасы арқылы өтетін тасымалдың түрлері көрсетілген
14
(а) В әрпімен көрсетілген тасымал түрін атаңыз. ______________________________
________________________________________________________________________
-
I және II сандарымен көрсетілген тасымал түрлерін салыстырыңыз.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
-
Оқушы транспирация үрдісін түсіну үшін тәжірибе жасады. Сызбада бірдей үш өсімдіктің сабағы және зерттеу барысындағы іс-әрекет берілген.
Вазелин май тәрізді зат болғандықтан су өткізбейді. Барлық үш өркенді де бірдей жағдайда 1 сағат бойы ұстады. Кестеде зерттеу нәтижесі берілген.
Өсімдік сабағы | Транспирация жылдамдығы |
| |
L | 16 |
| |
M | 2 |
| |
N | 14 |
| |
(а) Не себепті М өсімдігі L өсімдігімен салыстырғанда суды баяу буландырғанын түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
(b)Транспирация құбылысының өсімдіктер тіршілігі үшін мәнісін түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
15
Бағалау критерийлері | Тапсырма | | | Дескриптор | | Балл | |||||
№ | Білім алушы | | | | | ||||||
| | | | | | | | ||||
| | | | М | мүшесінде | жүретін | үдерістерді | 1 | |||
| | | | сипаттайды; | | | | | |||
Адамның | асқорыту | | | | | | | ||||
| L | мүшесінде | жүретін | үдерістерді | | ||||||
жолдарындағы | үдерістерді | 1 | 1 | ||||||||
сипаттайды; | | | | | |||||||
түсіндіреді | | | | | | | | | |||
| | | P | мүшесінде | жүретін | үдерістерді | 1 | ||||
| | | | ||||||||
| | | | сипаттайды; | | | | | |||
| | | | | | | | | |||
Ас қорыту | үдерісіндегі | | көмірсулар | | мен | майларды | | ||||
органикалық заттар | мен | | | | |||||||
2 | ыдырататын | ферменттер | туралы | 1 | |||||||
ферменттердің | арасындағы | ||||||||||
| жазады; | | | | | | | ||||
байланысты орнатады | | | | | | | | ||||
| | | | | | | | | |||
| | | | жұмыртқа | нәруызының | барлық | 1 | ||||
Ферменттердің | | | | текшелері | бірдей | мөлшерде болу | | ||||
| | | қажеттігінің себебін түсіндіреді; | | |||||||
белсенділігіне | әр | түрлі | | | |||||||
3 | тәжірибеде | барысында | температура | 1 | |||||||
жағдайлардың | | әсерін | |||||||||
| | бақылану себебін түсіндіреді; | | | |||||||
талдайды | | | | | | ||||||
| | | ферменттердің | | қалай | жұмыс | 1 | ||||
| | | | | |||||||
| | | | жасайтынын сипаттайды; | | | |||||
| | | | В әрпімен таңбаланған тасымал түрін | 1 | ||||||
| | | | атайды; | | | | | | | |
Активтіжәнепассивті | | I | және II | сандарымен | таңбаланған | 1 | |||||
| тасымал | түрлерінін | арасындағы | | |||||||
тапсымалдарды | | | 4 | | |||||||
| | ұқсастықтарды атайды; | | | | ||||||
салыстырады | | | | | | | |||||
| | | I | және II | сандарымен | таңбаланған | 1 | ||||
| | | | ||||||||
| | | | тасымал | түрлерінін | арасындағы | | ||||
| | | | айырмашылықтарды атайды; | | | |||||
| | | | екі өсімдіктің | суды | буландыру | 1 | ||||
Өсімдіктердегі | | | | жылдамдығының | әр | түрлі | болу | | |||
транспирация | үдерісін | 5 | себебін анықтайды; | | | | |||||
түсіндіреді | | | | транспирация үрдісінің өсімдік үшін | 1 | ||||||
| | | | мәнісін түсіндіреді. | | | | ||||
Барлығы | | | | | | | | | | | 12 |
| | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | |
16
«Қоректену» және «Заттардың тасымалы» бөлімдері бойынша