Файл: Биология пнінен жиынты баалауа арналан дістемелік сыныстар 9сынып.doc

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 24.11.2023

Просмотров: 976

Скачиваний: 8

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.





12

9.1D «Қоректену» және 9.1Е «Заттардың тасымалы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау




Оқу мақсаттары

9.1.2.1

Адамның асқорыту

жолдарындағы

үдерістерді







сипаттау










9.1.2.2

Ас қорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен







сәйкес ферменттердің

арасындағы

байланысты







орнату







9.1.2.3 Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі

жағдайлардың (температура, pH) әсерін зерттеу

9.1.3.1 Активті және пассивті тасымалдарды салыстыру

9.1.3.2 Өсімдіктердегі транспирация үдерісінің мәнін

түсіндіру
Бағалау критерийлері Білім алушы:


  • Адамның асқорыту жолдарындағы үдерістерді түсіндіреді




  • Ас қорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен ферменттердің арасындағы байланысты орнатады




  • Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі жағдайлардың әсерін талдайды




  • Активті және пассивті тапсымалдарды салыстырады

  • Өсімдіктердегі транспирация үдерісін түсіндіреді


Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырмалар


  1. Диаграммада адамның асқорыту жүйесі мүшелерін көрсетілген.



Диаграммадағы М, L, P мүшелерінде жүретін үдерістерді сипаттаңыз.
М __________________________________

L __________________________________

P ___________________________________


  1. Ас қорыту үдерісінде органикалық биополимерлер белгілі ферменттердің әсерінен қарапайым мономерлерге ыдырайды.


Төмендегі үлгіні пайдалана отырып көмірсулар мен майларды ыдырататын фермент туралы ақпараттарды толықтырыңыз.



13




фермент

pH (ортасы)

әсер ететін

әсер ететін

өнім







орны

субстрат



















пепсин

қышқылдық

асқазан

нәруыз

аминқышқылдары
















































  1. Биолог пепсиннің белсенді жұмыс жасайтын оптимальды рН ортасын анықтау үшін тәжірибе жасады. Ол ферменттің белсенділігін 4 сынауықта өлшеді. Әр сынауыққа суретте көрсетілгендей 1 см3 (текше ) піскен жұмыртқа ақуызын салды. Сонымен бірге зерттеуші жұмыртқа ақуызы текшесінің толық қорытылуына қажетті уақытты белгіледі (өлшеді).



(а) Биолог жұмыртқа нәруызының барлық текшелерінің бірдей мөлшерде болғанын қамтамасыз етті. Себебін түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________

________________________________________________________________________


    1. Бұл тәжірибеде температура бақыланатын болды. Температураны бақылау қажеттігін түсіндіріңіз.


________________________________________________________________________

________________________________________________________________________


    1. Бір асқорыту ферментінің мысалында ферменттер қалай жұмыс жасайтынын сипаттаңыз. _____________________________________________________________


________________________________________________________________________



  1. Жасуша мембранасы арқылы өтетін тасымалдың түрлері көрсетілген


14



(а) В әрпімен көрсетілген тасымал түрін атаңыз. ______________________________

________________________________________________________________________


    1. I және II сандарымен көрсетілген тасымал түрлерін салыстырыңыз.


________________________________________________________________________

________________________________________________________________________


  1. Оқушы транспирация үрдісін түсіну үшін тәжірибе жасады. Сызбада бірдей үш өсімдіктің сабағы және зерттеу барысындағы іс-әрекет берілген.



Вазелин май тәрізді зат болғандықтан су өткізбейді. Барлық үш өркенді де бірдей жағдайда 1 сағат бойы ұстады. Кестеде зерттеу нәтижесі берілген.


Өсімдік сабағы

Транспирация жылдамдығы







L

16







M

2







N

14









(а) Не себепті М өсімдігі L өсімдігімен салыстырғанда суды баяу буландырғанын түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________

________________________________________________________________________
(b)Транспирация құбылысының өсімдіктер тіршілігі үшін мәнісін түсіндіріңіз.

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

15

Бағалау критерийлері

Тапсырма







Дескриптор




Балл



Білім алушы

















































М

мүшесінде

жүретін

үдерістерді

1













сипаттайды;













Адамның

асқорыту






















L

мүшесінде

жүретін

үдерістерді




жолдарындағы

үдерістерді

1

1

сипаттайды;













түсіндіреді


































P

мүшесінде

жүретін

үдерістерді

1

























сипаттайды;








































Ас қорыту

үдерісіндегі




көмірсулар




мен

майларды




органикалық заттар

мен










2

ыдырататын

ферменттер

туралы

1

ферменттердің

арасындағы




жазады;



















байланысты орнатады





























































жұмыртқа

нәруызының

барлық

1

Ферменттердің










текшелері

бірдей

мөлшерде болу













қажеттігінің себебін түсіндіреді;




белсенділігіне

әр

түрлі







3

тәжірибеде

барысында

температура

1

жағдайлардың




әсерін







бақылану себебін түсіндіреді;







талдайды

























ферменттердің




қалай

жұмыс

1




























жасайтынын сипаттайды;



















В әрпімен таңбаланған тасымал түрін

1













атайды;



















Активтіжәнепассивті




I

және II

сандарымен

таңбаланған

1




тасымал

түрлерінін

арасындағы




тапсымалдарды







4










ұқсастықтарды атайды;










салыстырады




























I

және II

сандарымен

таңбаланған

1

























тасымал

түрлерінін

арасындағы
















айырмашылықтарды атайды;



















екі өсімдіктің

суды

буландыру

1

Өсімдіктердегі










жылдамдығының

әр

түрлі

болу




транспирация

үдерісін

5

себебін анықтайды;










түсіндіреді










транспирация үрдісінің өсімдік үшін

1













мәнісін түсіндіреді.










Барлығы































12








































































16

«Қоректену» және «Заттардың тасымалы» бөлімдері бойынша