Файл: Мен шін патриотизм деген не.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 30.11.2023

Просмотров: 1852

Скачиваний: 3

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Оқушылардың бойында білімнің шырағын жағу үшін мұғалім білім нәрін бойына сіңіруі керек”

«Мен баланың шырағын жағу үшін мектептемін...»
«Алты алаштың баласы бас қосқанда қадірлі орын - мұғалімдікі»
М. Жұмабаев

Қай кезде де қазақ – қазақ болғалы бала, отбасы, тәрбие ұғымдарын бірінші сатыға қойған дана бабаларымыздың ұрпағынан ұласқан қаракөз қазақтың қызы бүгінде «Ұстаз - ұлы есім» деп Мұхтар Әуезов атамыз ұлағатты сөзімен сипаттағандай осы ұлы сөзді мен де арқалап жүрмін.

Ұстаз болу мәртебе. Бұл қызмет қарапайым көрінгенімен адам өміріндегі жалпы тарихтағы ең ұлы істің бірі болып қала береді. Мектеп менің екінші үйім, ыстық ұям. Мен мұнда шәкірттерімді білім нәрімен сусындатып, тәлімді тәрбие беріп, адамгершілік рухта бағыт - бағдар беру арқылы мен өзіме ерекше бір күш - қуат, қайрат жігер аламын. Бойыма осындай жігер қайрат дарып отырғанда бар ынтаммен ізденіп, мектептің жүрегіне айналып, оқытып отырған шәкірттерімді сүйе отырып, білім ошағының құдіретті сәулесі іспеттес жарқырап қызмет етемін. Қазақ даналығында «Шырағың сөнбесін» деген әдемі айтылған қанатты сөз бар. Шырағың сөнбесін... иә, расында да, баланың шырағын жағу бұл астарлап айтылып отырған екі сөзден құралған сөз тіркесі. Алайда мұның астары өте терең әрі күрделі басқаларды үйрете жүріп, өзің де бойыңа көп нәрсені сіңіретін жауапты қызмет.

Шәкәрім атамыздың «адамның жақсы өмір сүруіне үш сапа негіз бола алады: адал еңбек, мінсіз ақыл, таза жүрек. Бұл саналар адамды дүниеге келген күннен бастап тәрбиелейді» деген сөзі бар. Яғни, адамгершілікке тәрбиелеу білім берумен ғана шектелмейді. Алдымен жүрегің таза, еңбегің адал болу керек. Осындай таза жүрек арқылы баланың сезіміне әсер ету арқылы ішкі дүниесін оятудың нәтижесінде оның дүниетанымын қалыптастырады. Осылайша ұл тәрбиелей отырып жер иесін, қыз тәрбиелей отырып ұлтты тәрбиелейміз. Демек, қазақ елінің, жұртының өркениетті қоғамда еркін өмір сүруі ұлт болашығы ұл - қыздарымызға тікелей байланысты болса, ұл - қыздарымыздың жас ұрпақтың тағдыры біздің қолымызда. Біз, ол ұстаздар. Ұстаз, ол мен. Мен – ұстазбын, мен – зерттеушімін, мен – ұйымдастырушымын, мен – ұрпақты келешекке жетелеп апаратын тәрбиешімін. Менің алдымда отырған әрбір жас жеткіншектің ертеңгі күні амгершілікке мол, қоғамды өркендетуге қарымы жететін азамат, терең ойлап, дұрыс іс - әрекет ететін, барлық тірі жанға сүйіспеншілікпен қарайтын рухани бай тұлға болып қалыптасуын қалаймын және қалыптастырамын. Мені осы қиын да қызық мамандық ешқашан жалықтырған емес, қайта өмір сүруге күннен-күнге құлшынысымды арттырып, жаңа жолдар мен шешімдерді, жаңа әдіс – тәсілдерді іздеуге итермелейді. Демек бойымдағы жастық жігерімді, күш - қуатымды, жаңашылдығымды шәкірт тәрбиелеуге жұмсау керек. Болашақта өсіп – дамуына, жеке тұлға болып қалыптасуына мен себепкер болған шәкірттерімді биік белестерден көрсем, өзімді бақытты ұстаз, бақытты адам ретінде толықтай сезініп білемін.



  1. Өзіңді оқыту - игі іс, бірақ, өзгелерді үйрету - одан да игі”

Балаға тәрбиеде қандай бағыт берсек, үлкенге де сондай бағыт-бағдар беріп отыру керек, онсыз үлкен адамдар да қателесіп кетуі ықтимал. Баланы не бұзатынын білсем, соған амал табар едім, бірақ оның қиындығы барлық талап тілегіне шектеу қоймауында ма деймін? Адам табиғатындағы ақылсыздықты тек тәрбиенің күшімен ғана ақылға келтіруге болады. Сондықтан тәрбиеге әрқашан бірінші жетекшілікті беру керек.

Бабалар дәстүрінде тәрбиелеудің ең басты белгісі сенім. Осы берік сенім негізінде адамды қалыптастыра аласың. Өзіңді өзің беріліп, сеніп, шын тәрбиелемесең, қай істе болмасын өжеттілік жасай алмайсын. Болайын деген бала жер тепкілеп туады, онысы «болам,болам», «алам,алам» дегені. Мен кейбір адамдардың сөзін, ойын, пікірін таң қалып тыңдаймын, тұла бойы асыл қазынаға толы неткен жандар деп ойлаймын. Егер осы адамдар түбегейлі қолына қалам алып жазса, кемеңгер адам болып, ұрпақтың кәдесіне жарарлық көп көп мұра қалдырар еді. Бірақ, көп адамдар тұтанып жанып, жылу да, жалын да бермей, өзімен алып кетеді. Сондықтан адамға ерте мән беріп, тәрбиелеп, бағыт бағдар берген дұрыс! Тентек қайдан келді демендер, қайда тіршілік етті деңдер.

Мектеп тәрбиесінен өтпеген бала - суарылмай тұрған гүл сияқты, барлық әсем түсінен айырылып қалады. Мектеп өмірі ақиқат мәліметтер мен уақиғалардың жиынына толы болуы керек. Шындықтан алшақ, ғылымнан алыс ұғымдар мен ойлар мектеп іргесіне жақындамағаны жөн. Мектеп барлық ғылым саласынан орта мәлімет беретін бірден-бір ғылыми орын, сондықтан әр оқушы өзіне керегін мектептен алып қалуға талпынуы керек, онда мектептегі бір күн іздегеніңді, кейін мың күн іздемейтін боласың.

 Шәкіртке қатты сөз айтуға болмайды, ол алланың қаһарынан да жаман. «Бұзық» оқушымен әңгімелеспес бұрын, өзің туралы айтшы деп жақын тарт, сонда оны түсінесің, күдігің жойылады, өзара тіл табысасың. Тіл арқылы жүрекке кіресің. Адамды тәрбиелеймін десең, оның тілегін орында, одан арғысы белгілі болады. Тәрбие — теңіз, сондықтан тәлімдегің келсе, малтый білуді үйрен.  Баланы баяндама оқып тәлімдеме, баяндап тәлімде.

 Ұстаз мейірімсіз мінезін ешкімге де білдірмеуі керек, әйтпесе ол ұстаз бола алмайды. Ұстаз баланың жүрегінде отыратын «ақ періштесі» болуы шарт. Баланың жүрегін меңгермей тәлім-тәрбие, білім-өнер бере алмайсың.Ұлттың ұйтқысы, намыс пен ержүректілікті, ақыл мен ойшылдықты қалыптастыратын, тәрбиелейтін ұстаз ғана. Ұстазы аз ұлт өсіп жетіле алмайды, рухани кемтар, жалтақ, жасық ұлт болады. Ұстаз ұлттың жаны мен дем берушісі.Ұлы ұлт боламын десең, ұстазды көбейте беріңдер.




  1. Шәкірттерінің істерінде мұғалім - мәңгілік”

Мұғалім – жалпы білім беретін мектептерде жас ұрпақты оқытып, әрі оларды тәрбиелеу қызметін атқаратын маман.

Қазақ Мұғалімдері өзінің өсу және толысу жолын мол қамтитын жас ұрпақты тәрбиелеу, мәдени революция міндеттерін өтеу жұмысына белсене кірісті. Осы биік мақсаттарға сай оның беделі барынша арта түсті. Коммунистік партияның әр кезеңде Мұғалімге деген қамқорлығы, мұғалімнің беделін өсірді, педагогикалық тәжірибесін жетілдірді. Біздің елде арнаулы “Мұғалімдер күні” белгіленген. Мұғалімдер ордендермен, медальдармен марапатталады. Арнайы мұғалімдердің білімін жетілдіру институттары ұйымдастырылған. Көптеген арнайы газет, журналдар бар.

Мұғалім – мектептің айнасы, бәйтерегі. Мұғалім еңбегінің әлеуметтік мәніне, елдің мәдени өміріндегі белсенді рөліне кезінде қазақ зиялылары көп көңіл бөлген. Ахмет Байтұрсынұлы “Жақсы мұғалім мектепке жан кіргізеді, басқа кемшілігі болса, мұғалімнің жақсылығы жабады, білдірмейді” – деген болатын. Мұғалім білім нәрін себуші, мұғалім жақсы білімді болса, білген білімін алдында отырған шәкірттеріне үйрете білсе, ол мектептен бала көбірек білім алып шығады.

Өсіп келе жатқан ұрпақ – адамзаттың болашағы, жалғасы.

Артта  қалған ұрпақ саналы болса, адам баласының жер бетінде жасауы да сан ғасырларға жалғаса береді. Білім күші құдіретті. Ол бар жерде үздіксіз даму үрдісі жүреді.

Бұдан біз білімнің қаншалықты маңызды екеніне көз жеткіземіз.

Тәуелсіз ел атанып, төбемізге ту тігіп, тіліміздің мәртебесі артып, әлемге атымызды  танытып жатқан кезеңде ұлттың, елдің болашағы – жас ұрпақ тәрбиесіне де мықты көңіл бөлінуі қажет.

Осы егеменді, тәуелсіз Қазақстанда өркениетке бастар жолдың бастауы – мектеп десек, мектептің басты тұлғасы, жүрегі – МҰҒАЛІМ.

Адамның адам болып қалыптасуына ата-аналармен қатар,  мұғалімнің де рөлі зор.

Ұрпақ болашағы, халқымыздың келешегі қазіргі ұстаздардың қолында.

                   Ұстаз болу – жүректің батырлығы,

                   Ұстаз болу – сезімнің ақындығы,

                   Ұстаз болу – мінездің күн шуағы,

                   Азбайтұғын адамның алтындығы –

 деп ақын Ғ.Қайырбеков жырлағандай, сөзі маржан, үні ән ұстаздардың бар болғанын мақтаныш етемін. Әрине, ұстаз  жүгі – ауыр жүк. Ұстаздардың әсерлі үнмен, асықпай мәнерлеп сөйлеген сөзінен әрбір оқушыға  деген қамқорлықтың, аналық, әкелік сезімнің дана ойдың ыстық лебі есіп тұрғандай. Иә, адамның жан дүниесін түсініп, ренжітпей, қателігін сездіре білу – бұл нағыз шеберлік емес пе?!


Осы ұстаздар жайында халқымыздың ұлы батыры Бауыржан Момышұлы “Ұстаздық - ұлы құрмет. Себебі, ұрпақтарды ұстаз тәрбиелейді. Болашақтың басшысын да, данасын да, ғалымын да, еңбекқор егіншісін де, кеншісін де ұстаз өсіреді... Өмірге ұрпақ берген аналарды қандай ардақтасақ, сол ұрпақты  тәрбиелейтін ұстаздарды да сондай ардақтауға міндеттіміз” деген.

Бала бойына ата-анадан кейінгі ақыл-ой, адамгершілік, әдептілік, ар-ұят, ұлттық сана-сезімді сіңіруші адам – Мұғалім.

Ендеше өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдайтын, шәкіртінің жанына нұр құйып, өмірге өзі де бақытты болып, өзгелерді де бақытқа жеткізсем деп жүретін ұстаздардың жөні де,  жолы да бөлек.

“Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға” деп Абай атамыз айтқандай, ұстаз еңбегінің қыр-сыры мол, қиын да жауапты, шығармашылық еңбек екендігін баршамыз мойындаймыз.


  1. “Жаңаны түсінген, ескіні қастерлеген адам ұстаз бола алады”

  2. Мүғалім мамандығы туралы менің ойым

  3. Мінсіз мұғалімнің портреті

  4. Креативтілік - заманауи педагогтің қажетті дағдысы

  5. Мұғалім шабытты қайдан алады

  6. Білім сапасы: түсінігі, тәсілдері, тенденциялары

  7. Педагог - білім берудегі басты тұлға

  8. Білім берудің нәтижелілігі. Білім беру сапасын арттыру жолдары

  9. Менің кәсіби және тұлғалық дамуымның динамикасы

  10. Өмір бойы оқу - жетістікке жетудің жолы

  11. Қазіргі қоғам және мұғалім

  12. Педагогикалық мәдениет - бұл адам әлемі

  13. Педагогикалық этика және шеберлік

  14. Өмір бойы ұстануға тұрарлық құндылықтар

  15. Заманауи педагогтің табысты болу формуласы

  16. Қазақстанның заманауи білім жүйесіндегі даму үрдістері

  17. Мұғалімдік қасиет үздіксіз білім алумен сақталады

  18. Цифрлық кеңістіктегі заманауи педагог: жаңа мүмкіндіктер

  19. Әлемде бала тәрбиелеуден асқан игі іс жоқ

  20. Егер мұғалімде өз ісіне тек сүйіспеншілік болса, ол жақсы мұғалім бола ала ма?

  21. “Маған жақсы мұғалім бәрінен де қымбат, өйткені мұғалім мұғалім - мектептің жүрегі” деген Ы.Алтынсариннің сөздерінің мағынасына өз көзқарасыңызды білдіріңіз




  1. “Мұғалім - оқушы көзімен” деген ойды дәлелдермен дамытып көріңіз

  2. “Көшбасшы мұғалімде болуы керек қасиеттер қандай?” өз көзқарасыңызды дәлелдеңіз

  3. Педагог мәртебесін қалай көтеруге болады?

  4. Сіздің алдыңызда таңдау тұр: Барлық ескі тәжірибеңізді жоғалту немесе жаңа тәжірибе алу мүмкіндігінің болмауы. Сіз қайсысын таңдайсыз, неге?

  5. Біз әлемді өзгерте аламыз

  6. Неліктен мұғалімге көп оқу керек?

  7. Бейне ойындар да білім көкжиегін кеңейтуі мүмкін

  8. Біз балалармен ерте жастан бастап есірткі жайлы сөйлесуіміз керек пе?

  9. Сөйлеу мәдениетінсіз қарым-қатынас мүмкін емес пе?

  10. Ата-аналар мен балалар арасындағы келіспеушілік: кездейсоқтық па, әлде болмай қоймайтын құбылыс па?

  11. Тұлға болу сүйңспеншңлңктен басталады

  12. Әлеуметтік желілер: жақсы және жаман жақтары

  13. Ғылыми-техникалық прогрестің адамдарға әсері

  14. Адам мен табиғат - бөлшек және тұтастық

  15. Ақпараттық қауіпсіздік мәселелері және оларды шешудің заманауи бағыттары

  16. Ең маңызды ашылымдар

  17. Қазіргі әлемдегі адам құқықтары

  18. Бүгін біз кездесіп отырған ең үлкен жаһандық проблема

  19. Шындығында бір адам жағдайды жақсы жаққа өзгерте ала ма?

  20. Менің өмірлік мақсаттарым

  21. Жұмыстағы қиындықтарды қалай жеңгеніңізді айтыңыз

  22. Менің кәсіби жетістіктерім - менің мақтанышым

  23. Менің кәсіби жолым

  24. Әлемді өзгерту үшін, сіз өзіңізді өзгертуіңіз қажет. Сіз бұны қалай көресіз?

  25. Әлеуметтік жоба: идеядан іске асыруға дейін

  26. Әлеуметтік жоба қазіргі қоғамды дамыту түрлерінің бірі

  27. Неліктен ерікті болу маңызды және одан өзіңіз үшін не алуға болады?

  28. Волонтерлік қызмет. Бастамаларды қолдау арқылы жаңа әлеуметтік құндылықтар құру

  29. Пікірталас - инновациялық типтегі білім беру технологиясының бірі

  30. Қазіргі заманғы тәрбие құндылықтарының өзекті мәселелері

  31. Педагогикалық шеберлік тәрбие мен оқыту шеберлік ретінде

  32. “Пікірсайыс” білім беру технологиясы ретінде: қолдайсыз ба әлде қарсысыз ба?

  33. Бүкіл әлемдегі бейбітшілік - біздің ғажайып планетамыздың болашағының кепілі

  34. Білім беру сапасын халықаралық зерттеу - педагогтің өсу негізі

  35. Мектептегі өзін-өзі басқарудың рөлі

  36. Медиасауаттылық - адамның ақпараттық әлемдегі негізгі дағдысы

  37. Оқуға құштар ұлт - мәдени дамыған, гүлденген ел

  38. Буллинг және онымен күресу жолдары

  39. Өзін-өзі басқару оқушылардың белсенді өмір ұстанымын қалыптастырудың шарты ретінде

  40. “Оқуға құштар мектеп - оқуға құштар ұлт” жобасын іске асыру шеңберінде оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту

  41. Менің тәлімгерлік тәжірибем

  42. Педагогтің кәсіби дамуындағы әдістемелік бірлестіктердің рөлі

  43. Оқу процесін және сыныпты басқару: мәселелер мен шешімнің перспективасы

  44. Педагогтердің коллаборациясы: өзара іс-қимыл тәжірибесі

  45. Педагогтің кәсіби дамуындағы педагогикалық қоғамдастықтардың рөлі

  46. Ұрпақтартеориясын ескере отырып, білім алушылардың оқу ақпаратын қабылдауы және меңгеруі

  47. Жеке тұлғаға бағытталған оқытуды қолдану тәжірибесі