ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 77
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
- Қалай?!
-Оқытудың негізгі мақсаты-өздігінен білім алып, дами алатын жеке тұлғаны қалыптастыру болғандықтан, теориялық материалдардың мазмұны әңгімелесушiнiн оқулықтарында сипатталуы керек,жаңа тақырыпты оқып үйрену оқушы үшін ыңғайлы және қызықты болуы керек.
Осы маңызды талаптарды орындау үшін оқулықта берілген тапсырмалар оқушылардың өзіндік танымдық белсенділігін дамытуға бағытталған сұрақ - жауап диалогы түрінде берілген. Бұл ерекше тапсырмалар негізінен жаңа тақырыптар бойынша заңдар мен ережелер үшін анықтамалар жасауға әкеледі.
Жаңа тақырыптарды окып растау үшін қарапайым мысалдар келтіру жеткілікті. Мұндай әңгімелесу оқулықтарының мазмұны бұл жағдайда оқыту құралы болады. Бiздiң педагогикалық технологиямызды құруға қажетті тұжырымдама, С.Л. Рубинштейннің жұмысы ойлау процесінде жаңа байланыстарға күшті ойлау объектiсiн қосудың педагогикалық, психологиялық түрдегi негiзi бардеген идеяға негізделген.Бала тапқырлық пен ізденіске жетелейтін жаңа қасиеттерді аша алады екен.
2-ТАРАУ. БАСТАУЫШ МЕКТЕПТІҢ ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮРДІСІНДЕ ДЕҢГЕЙЛЕП ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫ
2.1. Бастауыш сыныптардағы тіл сабақтарында деңгейлеп оқыту технологиясын қолданып жүргiзу жолдары
Бүгінгі таңда білім беру мазмұнын өзгерту, яғни заман талабына сай білім сапасын арттыру қажет. Оқу процесінде көптеген педагогикалық технологиялар қолданылады.Деңгейлеп оқыту студенттерге бiлiмдерін жаңа әдіспен, яғни рейтинг жүйесі бойынша бағалауға мүмкіндік береді. Яғни, әр тақырып бойынша оқушылардың қорытынды бағасы оның идеяларына сәйкес қойылады.
Сабақтың ерекшелігі болып әрқашан соңында оқушылар өз ұпайларын үстелдің тиісті нүктесімен белгілейді.Бұл нүктелерді графикті алу ушін біртіндеп уздiксiз сызыкпен байланыстырыңыз. Мұны оқушылардың дамуын бақылау деп атайды.
Мониторинг-бұл белгілі бір объектінің жағдайын бақылау, талдау және болжау жүйесі. Бұл сөз ағылшынның monitor сөзінен шыққан.Белгілі бір параметрді анықтауға арналған басқару құралы. Мониторингті техникалық құралдармен жүзеге асырылатын бақылаудың ерекше түрі ретінде қарастыруға болады. Мониторинг кезiнде бiз белгілі бір көлемдегі ақпаратты жылдам талдап,ендей аламыз.Жаңа тиімді бақылау технологиясы уақытты үнемдейді. Оны унемі компьютер бақылап отыруы мүмкін Бұл бақылаудың тағы бір ерекшелігі.
Мониторингтің ерекшелігі - бұл педагогикалық үдеріс негiзiнде бiлiм беру мақсаттарын таңдау кезіндегі өзекті мәселелер мен құралдарды шешуде ғылыми негізделген диагностикалық, болжамдық зерттеулер жағдайын үнемі бақылау. Мониторинг сөзінің өзі Ресейде Чернобыль апатынан кейiн Чернобыльдегі балалардың денсаулығын бақылау ретiнде пайда болды және орыс тіліне сіңіп кетті. Мониторинг барысында белгіленген менеджменттің, педагогикалық іс-әрекеттің дербес қызметі бағаланады.
Педагогикалық жүйенің түпкі мақсаты - нәтижелерді жариялау. Педагогикалық бақылау педагогикалық жүйенің дамуын болжайды, сонымен қатар оның күйін үнемі бақылауды қамтамасыз етеді. Ол сонымен қатар білім беру ұйымдарындағы әлеуметтік-психологиялық, медициналық түрмен бақылау,оқушының жеке басын жалпылау мақсатында қажет.
Мониторингтiң мәнi әр тоқсанның немесе тараудын сонында графикте көрсетілген. Студент дамуды бақылауға байланысты білім деңгейін бақылайды. Яғни, оқушылар өз жұмыстарын бағалайды.Әділетсіз бағалау мәселесі шешілді.
Мониторингтің ерекшеліктері:
1) оқушының белгiлi бiр тақырыпты төмен деңгейде меңгергенін, төмен балл алғанын байқай отырып, бiлiмдегі олқылықты жою мақсатында тапсырмалар жүйесiн ұсынамыз;
2) оқушы өзiнiң кемшiлiктерiн байқайды, үлгеру ушiн не қажет екенін түсінеді.
3) оның зейінін тәрбиелейді;
4) білімнің реттілігін сақтайды.
5) ойлана отырып оку мүмкіндігі;
б) бiлiм беру жоспарын, тезистерді әзірлеу практикасы;
7) оқушылардың білім сапасын жақсартуға жағдайлар бар;
Мониторингтің көмегімен оқушының білім деңгейін ғана емес, білім мен білік сапасын да бақылауға болады. [29]
Бiлiмдi бақылау - бұл кеп деңгейлі жүйе.
1 деңгей-жеке және өз бетінше, оны мұғалім жүзеге асырады (оқушылардың белгілі бір бағытта даму динамикасын анықтау.
2 денгей-мектепішілік.
Мұнда студенттердің білімін дамытуды мекеме әкімшілігі жүзеге асырады (сыныптың даму динамикасын бақылау).
3 деңгей. Бiлiм беру мекемелерінің даму динамикасын байқау.
Оқытудағы маңызды міндеттердің бірі - студенттердің пәндер бойынша білімін бақылау және барабар бақылау.
Студенттің сабаққа қатысуы, оқуға деген жауапкершілігі және болашақта теориялық білімді қолдана білуi осы кезеңнің дұрыстығына байланысты. Бағалау жүйесі сыныпта орындалған әр тапсырманы бағалауды қамтамасыз етеді. Бұл жүйе әр пән бойынша оқушылардың дамуы мен бейімділігін ерте бақылауға мүмкіндік береді.
Рейтингтік жүйенің артықшылықтары келесідей.
Студенттің іс-әрекетінде:
1) оқушының өзін-өзі дамытуы мен жеке тұлға ретінде білім алуына ықпал етеді;
2) пәндерді оқытуда ізгілендіру принципін алға тартады;
3) оқу жұмысында мұғалім мен студент арасындағы ынтымақтастықты қалыптастыру;
4) рейтингті бақылау қызметі тәрбиеші, әзiрлеушi, супервайзер және менеджер ретінде де әрекет ете алады;
5) рейтинг жүйесі оқушылардың танымдық іс-әрекетіне тікелей және саналы түрде әсер етуге мүмкіндік береді. Оқушының ақыл-ой
белсенділігінің сипаттамасы, тапсырманың орындалу жылдамдығы, түсіну тереңдігі және т.б. жүйелік коммуникацияның сапасы артады;
б) жұмыс нәтижелерін және олардың мінез-құлқын дұрыс бақылау және бағалау қабілеттерін дамытады;
7) еркін зейіннің дамуына және жетілуіне ықпал етеді;
Мұғалім ретінде:
1) студенттің оқу кемістігін түзетудің әдістері мен тәсілдерін анықтауға және жүйелеуге мүмкіндігі бар;
2) бақылау үлгiлерiн, стандартты бағалау критерийлерін әзірлеу;
3) оқу қызметін тиімді ұйымдастыру және түзету әдістерін меңгеру;
4) білім алушының білім деңгейін бағалау мен анықтауда компьютерлік дағдыларды меңгеру;
5) сыныптағы әр оқушыға жаңа көңіл-күйді қамтамасыз ету үшін ұйымдастырушылық және басқа да педагогикалық іс-шаралардың жоғары деңгейін орнатуға жағдай жасау;
Мониторинг пен рейтинг тығыз байланысты.Мониторингсіз рейтинг болмайды, рейтингсiз мониторинг болмайды.Сонымен, рейтинг жүйесін толығырақ қарастырайық.
Рейтинг жүйесі әр оқушының жеке қабілеттері мен мүмкіндіктерін дәл анықтайды. Мемлекеттік білім беру стандартының талаптарына сәйкес оқыту нәтижелерін қорытындылау кезінде студенттер мен мұғалімдердің қызметінде рейтингтік бағалауды қолдану орынды.
Бағалау индикаторы топтағы басқа ұқсас обьектілерге қатысты бағаланатын объектінің ретін сипаттайды.
Студенттің рейтингі оған қойылған барлық бағалардың қосындысына тең. Мұғалімнің рейтингiсi оның барлық бағаларының қосындысына тең. Студенттердің оқу деңгейiн рейтингтік әдіспен өлшеу кезінде мыналар ескеріледі:
- студенттердің білімдері мен дағдылары;
- орындалған жұмыстың көлемі мен саны;
- тексерілетін жұмыстың маңыздылығы;
- тексерiлген жұмыстың күрделілігі;
- босатылған сабақ саны;
-сыныптағы және мектептегі тәрбие жұмысына қатысу;
- Олимпиадаға қатысу.
Қазіргі білім берудің ең басты мақсаты - өздігінен білім алып, дами алатын балалар мен жеке тұлғаны қалыптастыру бойынша болғандықтан, бiздiң бастауыш сынып бiрлестiгiмiз деңгейлік оқыту технологиясына барынша үміт сыйлады.
Бұл технология оқушының білім деңгейіне байланысты жеңілден қиынға қарай оқытылады.Барлық мықты мұғалімдер деңгейлеп оқыту төрт бөлімнен тұратындығын біледі.
1. Білім деңгейі.Бұл міндетті деңгей болғандықтан, барлық оқушылар тапсырманы орындауы керек.
2. Алгоритмдік деңгей. Бұл деңгейде өткен материалды талдайды және алдыңғы тапсырмаларға ұқсас орындайды. Бірақ бұл үшін алынған білімді түрлендіру және пайдалану қажет.
3. Эвристикалык денгей. Өздік жұмысты қалыптастыру үшін студенттер жаңа тақырып бойынша алғашқы білімдерін жетілдіреді және тереңдетеді. Ол жаңа білім алады және өзі үшін жаңа нәрсе ашады. Анализ және синтез, салыстыру, қорытындылау арқылы анықтау.Бұл деңгейде жұмбақтар, сөзжұмбақтар, анаграммалар, зертханалық жұмыстар, эвристикалық сұрақтар болуы керек.
4.Шығармашылық деңгей.Бұл деңгейде сіз өз бетіңізше берілген тақырып бойынша реферат, баяндама, эссе, өлең, жұмбақ, сөзжұмбақ құрастыра білуіңіз керек.
2.2 Бастауыш мектептегі қазақ тілі сабағын деңгейлеп оқыту технологиясына сүйене жүргізудің мүмкіндіктері
Оқушылардың жаңа тақырыпты өз бетімен игеруiнiң ең жақсы әдісі - диалог түрінде сұрақтар қою және сұрақтарға жауап беру және оқушылардың танымдық белсенділігін дамытуға бағыттау. Бұл тапсырмалар негiзiнен студенттерді жаңа тақырып бойынша өз бетінше заңдар мен ережелер жасауға және өз анықтамаларын жасауға жетелейді.
Жаңа тақырыптарды бекіту үшін қарапайым ойындармен, сызбалармен, реквизиттермен жұмыс жасау пайдалы. Сонда оқушылар жұмыс дәптерлерiндегi деңгейлік тапсырмаларды орындау арқылы білімдерін тереңдетіп, жеке қабілеттерін дамыта алады. Деңгейлік тапсырмаларға келесі талаптар қойылады.
Біріншіден, оқулық деңгейіндегі тапсырмалар:
- есте сақтау керек;
- жаңа тақырып бойынша алған білімдерін өңін өзгертпей қайталауға және пысықтауға мүмкіндік беру;
- тапсырмалар типтік және жаңа тақырыпқа сәйкес болуы керек;
Екiншi, алгоритмдік деңгейдің тапсырмалары:
Өткен материалды жүйелеу мен жүйелеуге арналған тапсырмалар. Егер олар өзгерген болса, тапсырмаларды талдап, алдыңғы тапсырмаларға ұқсас нұсқасын берiңiз, бiрақ оларды орындау үшін негізгі білімді өзгертуді және пайдалануды талап етіңіз.
Үшіншіден, эвристикалық деңгейде тапсырмаларды орындау барысында студенттердің жаңа тақырып бойынша негізгі заңдарын (заңдар, анықтамалар, формулаларды жаттау және т.б.) жетiлдiрiп, тереңдетуден басқа, ол жаңа білімді игеріп, бір нәрсені ашуы керек. жана:
Эврика - талдау, синтез және салыстыру, бастысын анықтау, қорытынды жасау сияқты ақыл-ой жұмысын қажет етеді. Осындай тапсырмаларды орындау барысында студенттер ушiн жана проблемалық жағдай туындайды. Оны шешу үшін студент жана жолдар iздеуi керек.
Төртінші шығармашылық деңгейдiң тапсырмалары: берілген тақырып бойынша өзіндік есеп, реферат дайындау.
Қысқаша айтқанда, бірінші деңгейге - үйрену және қайталау, ережелер мен анықтамаларды, формулаларды жаттау. Жоғары деңгейге арналған тапсырмалар білімді терең жалпылау, жүйелеу және практикалык колдану. Ж.ға деңгейлік тапсырмалар Қараевтың - технологиясы:
Зат есім тақырыбына байланысты тапсырмалар:
I деңгей тапсырмасы.
1. Зат есім дегенiмiз не?
2. Зат есімнің түрлерін атаңыз.
3. Негізгі зат есім дегенiмiз не?
4. Туынды зат есім дегеніміз не?
II деңгейлік тапсырма.
1. Зат есімнің жалпы және дара түрлері бар. Мысал келтіріңіз.
2. 1. Мәтінді түсініп оқыңыз.
2. Зат есімнің астын сызыңыз.
Қайсысы жалпы атау, қайсысы дара есім екенін айтыныз.
Ауылдағы үлгілі отбасылардың бірі - Омаровтар әулеті. Себебі Омаров Әділ - керемет жұмыскер. Балалары тәртіпті, жақсы оқиды. Үлкен ұлы Қазақстан Қарулы Күштерiнде адал қызмет етеді.
3. Сөзжұмбақты шешіңіз.
III деңгей тапсырмасы.
1. Қаланың атауы: Алматы,
2. Зат есiмге байланысты.
Мысалы: қарындаш., Әке.
IV деңгейлік тапсырма.
Өз қалаңыз немесе ауылыныз туралы эссе жазыңыз
Осы деңгейлік тапсырманың үлгі нұсқасы.
1 деңгейлік тапсырма.
1. Зат есім - заттың атын білдіретін сөздер. Зат есім дегеніміз не? не? ДДСҰ? не ? сұрақтар қойылады.
2. Зат есімнің түрлерi: негiзгi және туынды болып бөлінеді.
3. Негiзгi түбiрден шыққан зат есім зат есім деп аталады.
Мысалы: ана, жер, көз.
4. Түбір сөзге жұрнақ қосу арқылы жасалған зат есім туынды зат есім деп аталады. Мысалы: бизнес, байлық, кезекші.
II деңгейлік тапсырма.
1. Адамның аты, жердiң аты, жануардың аты жеке есiмдер деп аталады. Атауы әрдайым бас әріптермен жазылады: Сәуле, Тараз, Ақтес.
2. Дара сан есімдерден басқа зат есімдер жалпы есім деп аталады. Жалпы есімдер кіші әріптермен жазылады: күйе, қазына, өзен, аққу, мұғалім.
3. Ребус шешімі: оқулық.
III деңгей тапсырмасы.
1. Қаланың атауы: Алматы, Тараз, Астана, Арқалық, Атырау.
2. Зат есiмге байланысты. Мысалы: қарындаш, әке.
1. Менің әпкем, менің әкем.
II. Сіздің әпкеңiз, сiздiң әкеңіз.
Сіздің әпкеңіз, сіздің әкеңіз.
III. Оның әпкесі, әкесі.
1. Біздің қарындасымыз, біздің әкеміз.
II. Сіздің қарындаштарыңыз, сіздің әкелеріңіз.
Сіздің қарындаштарыныз, сiздiң әкелеріңіз.
III. Олардың қарындаштары, әкелер.
IV деңгейлік тапсырма.
2.3 Деңгейлеп оқыту технологиясының тиімділігін анықтау бойынша эксперимент нәтижесі
Бастауыш мектеп пәндерінде деңгейлік оқыту технологиясының мүмкіндіктеріне сүйену - оның тиімділігін арттыру және оның маңыздылығын ескеру туралы бiздiң кезқарасымыз.
Зерттеудің ең бірінші кезеңінде бiз сыныптағы оқушылардың жанашырлығын бақылау үшін дайындықтан бастадық деп ойлаймын. Бақылау тапсырмасы келесідей қойылды.