ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 671
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||
| Сабақтың басы Қызығушылықты ояту 7 мин. | Ұйымдастыру кезеңі: (Ұ) “Гүлмен тілек” әдісі арқылы оқушылардың бір-біріне жақсы тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастыру. Мақсаты: оқушылар бойында идея немесе тілек білдіру, тыңдау дағдыларын дамытуға бағыттау, сондай-ақ барлық оқушыларды қатыстыру арқылы оқыту жағдайларын теңестіру. Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады. | |||||
| Жаңа сабаққа кіріспе  | (Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Бір-біріне сұрақтар қояды. Сыныптастырының пікірін толықтырады. Өз ойымен бөліседі. Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады. | Айтылым. Балалардың киген киімдерін сипаттап айтып беріңдер? Осы тапсырманы орындау арқылы оқушылардың айтылым дағдысы қалыптасады | Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады. | ҚБ: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру. | ||
| Сабақтың ортасы Мағынаны ашу. 31 мин. | 17-тапсырма. Мәтінді мәнерлеп оқып, талқылауға арналған сұрақтарға оқушылар жауап береді. | Айтылым. Мәтіндегі тұрақты тіркестерді тауып, оларға анықтама береді. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушылардың айтылым дағдысы қалыптасады | Дескриптор: Жалпы – 3 балл. Мәтіндегі тұрақты тіркестерді тауып, оларға анықтама береді. Сұрақтарға жауап береді. | Оқулық, жұмыс дәптерлері. | ||
 | 16-тапсырманы орындатады. Қарқыны баяу оқушыларға жетелеуші, түрткі сұрақтар қояды. Қарқыны жылдам оқушыларға бағыттаушы сұрақтар қойып қолдау көрсетеді. | Айтылым. Повесть мәтінін пайдалана отырып, қандай кейіпкерлер қатысқанын айтып береді. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушылардың айтылым дағдысы қалыптасады | Дескриптор: Жалпы - 4 балл. - Повесть мәтінін пайдалана отырып, қандай кейіпкерлер қатысқанын айтып береді. | Оқулық, жұмыс дәптерлері. | ||
 | 9-тапсырманы орындатады. Мәтінге байланысты сұрақтар қойып, топқа бөледі. | Айтылым. Шаншатай мен Ертайдың мінезін салыстырып айтады. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушылардың айтылым дағдысы қалыптасады | Дескриптор: Жалпы - 3 балл. - Шаншатай мен Ертайдың мінезін салыстырып айтады. -топта талқылайды. | Оқулық, жұмыс дәптерлері. | ||
| Сабақтың соңы Ой толғаныс. Рефлексия 7 мин.  | «Еркін микрофон» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді. | Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды. | Мұғалім оқушыларды «Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды. Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады. |   | ||
| Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз? | Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау | ||||
| «Диалог және қолдау көрсету», «Тапсырма», «Жіктеу». Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды. | «Мадақтау сөз» әдісі. 1-10 баллдық жүйе бойынша бағаланады. | Денсаулық сақтау технологиялары. Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын. Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады. | ||||
| Жалпы бағалау Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек? 1: 2: | ||||||
Қысқамерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: Ахмет Байтұрсынұлы. Мысал
№1-сабақ.
| Бөлім: | 3. Адамгершілік - асыл қасиет |
| Педагогтің аты-жөні: | Мухаметжанова Ж.У |
| Күні: | 10.01.23 |
| Сыныбы: | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Ахмет Байтұрсынұлы. Мысал |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 5.1.2.1-әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтау; |
| Сабақтың мақсаты: | Барлық оқушылар үшін: Әдеби шығарманың тақырыбын анықтай алады. Көпшілік оқушылар үшін: Әдеби шығарманың идеясын анықтай алады. Кейбір оқушылар үшін: Әдеби шығарманың мазмұнын анықтай алады. |
| Құндылықтарға баулу: | «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы бойынша «Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығына баулу. Бұл арқылы оқушыларда шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауы, функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі артады. Сонымен қатар өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдысы қалыптасады. |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||||
| Сабақтың басы Қызығушылықты ояту. 7 мин. | (Ұ). Ұйымдастыру кезеңі: 1. Оқушылармен амандасу, түгендеу. 2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады. Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады. Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді. Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі. | Оқулық, жұмыс дәптерлері ДК экраны | ||||||
| Жаңа сабаққа кіріспе | (Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Бір-біріне сұрақтар қояды. Сыныптастырының пікірін толықтырады. Өз ойымен бөліседі. Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады. | Жазылым. 1-тапсырма. Мысал жанрының ерекшелігін талдап жазыңдар. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушының жазылым дағдысы қалыптасады. | Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады. | Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру. | ||||
| Сабақтың ортасы Мағынаны ашу. 31 мин. | 2-тапсырма. Төмендегі теориялық ұғымдарды түсіндіреді. | Айтылым. Мысал дегеніміз не? Аллегория дегіміз не? Міне осыған жауап береді. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушының айтылым дағдысы қалыптасады. | Дескриптор: Жалпы - 3 балл. - Мысал дегеніміз не? - Аллегория дегіміз не? Жауап береді. | | ||||
| | 3-тапсырма. Ахмет Байтұрсынұлы мысал жанрын кімдерден аударған? Осы сұрақ бойынша ұжыммен талдау жасайды. | Жазылым. Ұжыммен шығарма аудары мен аударылған шығарма атауын дәптерге жазады. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушының жазылым дағдысы қалыптасады. | Дескриптор: Жалпы – 4 балл. - Топпен шығарма аудары мен аударылған шығарма атауын дәптерге жазады. | | ||||
| | 4-тапсырма орындатылады. | Айтылым. Екі оқушы сұрақтарға жауап береді. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушының айтылым дағдысы қалыптасады. | Дескриптор: Жалпы - 3 балл. - Екі оқушы сұрақтарға жауап береді. | | ||||
| Сабақтың соңы Ой толғаныс. Рефлексия 7 мин. | «Еркін микрофон» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді. | Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды. | Мұғалім оқушыларды «Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды. Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады. | | ||||
| Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз? | Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау | | |||||
| «Диалог және қолдау көрсету», «Тапсырма», «Жіктеу». Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды. | «Мадақтау сөз» әдісі. 1-10 баллдық жүйе бойынша бағаланады. | Денсаулық сақтау технологиялары. Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын. Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады. | | |||||
| Жалпы бағалау Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек? 1: 2: | | |||||||
Қысқамерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: «Адамгершілік - асыл қасиет»
№2-сабақ.
| Бөлім: | 3. Адамгершілік - асыл қасиет |
| Педагогтің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | «Адамгершілік - асыл қасиет» |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 5.1.3.1-көркем шығармадағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу; |
| Сабақтың мақсаты: | Барлық оқушылар үшін: Көркем шығармадағы кейіпкерлер портретін аша алады. Көпшілік оқушылар үшін: Іс-әрекеті арқылы образын аша алады. Кейбір оқушылар үшін: Көркем шығармадағы кейіпкерлерді салыстыра алады. |
| Құндылықтарға баулу: | «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы бойынша «Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығына баулу. Бұл арқылы оқушыларда шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауы, функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі артады. Сонымен қатар өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдысы қалыптасады. |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||
| Сабақтың басы Қызығушылықты ояту 7 мин. | І.Ұйымдастыру кезеңі: а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады. Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады. Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі қолданылады. Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі. | |||||
| Жаңа сабаққа кіріспе  | (Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Бір-біріне сұрақтар қояды. Сыныптастырының пікірін толықтырады. Өз ойымен бөліседі. Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады. | 4-тапсырма. Ахмет Байтұрсынұлы кім? Оның әдебиет саласына сіңірген еңбегін айтыңдар? | Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады. | Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру. | ||
| Сабақтың ортасы Мағынаны ашу. 31 мин. | Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен шығармашылығы-мен танысуға тапсырма береді. | Оқулықпен жұмыс. Ахмет Байтұрсынұлы-ның өмір тарихын оқулықтан оқиды. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушының айтылым дағдысы қалыптасады. | Дескриптор: Жалпы - 3 балл. -Мәтінді мұқият оқиды. -топтық талқылау жасайды. | 5-сынып оқулығы, жұмыс дәптері | ||
| | 6-тапсырма. «Адамдықтың сыры» атты сценарий құрастырыңдар. Соны қадағалайды. | Жазылым. «Түртіп алу» әдісі арқылы негізгі ұғымдарды дәптеріне жазып алады. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушының жазылым дағдысы қалыптасады. | Дескриптор: Жалпы - 4 балл. -«Түртіп алу» әдісі арқылы негізгі ұғымдарды дәптеріне жазып алады. | 5-сынып оқулығы, жұмыс дәптері | ||
| | 6-тапсырманы орындатады. Қарқыны баяу оқушыларға жетелеуші, түрткі сұрақтар қояды. Қарқыны жылдам оқушыларға бағыттаушы сұрақтар қойып қолдау көрсетеді. қадағалайды, бағыт-бағдар береді. | Айтылым. «Адамдық диқаншысы» мысалын топта талдайды. Осы тапсырманы орындау арқылы оқушының айтылым дағдысы қалыптасады. | Дескриптор: Жалпы - 3 балл. -Бірінші сұраққа жауап береді. -«Адамдық диқаншысы» мысалын топта талдайды. | 5-сынып оқулығы, жұмыс дәптері | ||
| Сабақтың соңы Ой толғаныс. Рефлексия 7 мин. | «Бір ауыз сөз» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді. | Жеке жұмыс: Оқушылар бір ауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын түсіндіріп береді. Бір ауыз сөздеріне сабақты бағалайтын келесі сөздерді айтуға болады ұнады, пайдалы, қажет, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым, жасай аламын. т.б. | Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. СОнымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін «Қошеметтеу» әдісі арқылы бағалайды. |  | ||
| Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз? | Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? | Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау | ||||
| «Диалог және қолдау көрсету», «Тапсырма», «Жіктеу». Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды. | «Мадақтау сөз» әдісі. 1-10 баллдық жүйе бойынша бағаланады. | Денсаулық сақтау технологиялары. Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын. Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады. | ||||
| Жалпы бағалау Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз. 1: 2: Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек? 1: 2: | ||||||
Қысқамерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: «Адамдық диқаншысы» өлеңі
№3-сабақ.
| Бөлім: | 3-бөлім. Адамгершілік - асыл қасиет |
| Педагогтің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | «Адамдық диқаншысы» өлеңі |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 5.1.1.1-әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау |
| Сабақтың мақсаты: | Барлық оқушылар үшін: Әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы сипаттай алады. Көпшілік оқушылар үшін: Сюжеттік дамуын сипаттай алады. Кейбір оқушылар үшін: Шығармадағы жанр мағынасын анықтай алады. |
| Құндылықтарға баулу: | «Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы бойынша «Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығына баулу. Бұл арқылы оқушыларда шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауы, функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі артады. Сонымен қатар өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдысы қалыптасады. |