Файл: Тсіндірме жазба Оу ралыны баыты.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 30.11.2023

Просмотров: 82

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


____________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Әлемдік қаржы орталықтары, мемлекет басшылары, атақты ғалымдар мен сарапшылар, жұртшылық биотехнологияның алдағы жүз жылдықта шешуші рөл атқаратынын мойындаған.

Алдағы жүз жылдықта _әлемдік қаржы орталықтары, мемлекет басшылары, атақты ғалымдар мен сарапшылар, жұртшылық биотехнологияның _шешуші рөл атқаратынын мойындаған.________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Еуроодақта жан-жақты үйлесті­рілген, жан-жақты қамтыл­ған биотехнологияны дамыту стратегиясы жүргізілуде.

Биотехнологияны дамыту стратегиясы_______________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Еуро­одақ­тың биотехнологияны дамытуға келудегі аса ерек­ше­лігі – айқын түр­дегі эко­ло­гиялық бағыт­ты­лығы.

Еуро­одақ­тың эко­ло­гиялық бағыт­ты­лығы_______________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

5. 2020 жылға қарай Еуроодаққа кіретін мем­лекет­тер­дің химия өнеркәсібінің 20 пайызға дейінгі қуаттары биошикізатпен жұмыс іс­тейтін болады.

Еуроодаққа кіретін мем­лекет­тер­дің_________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Швеция 10-12 жыл ішінде биоотынға көшіп, мұнай өнім­дерін пайдаланудан толықтай бас тарт­пақшы.

10-12 жыл ішінде _____________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Іс жүзінде жаңа сала – агробиотехнология пайда болды.

Агробиотехнология________________________________________________________________________________________________________________

8. Геномды дәуір технологияларын қолданысқа енгізумен, яғни тірі ағза­лардың генетикалық құрылымын дәл зерттеп білуге негізделген тәсілдерімен бай­ланысты.

Тірі ағза­лардың_____________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

9. Жүргізіліп жатқан терең зерттеу­лердегі алға қойылған мақсат биохи­миялық алмасу процес­терін меңгеру.

Биохи­миялық___________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

10. Ісікке қарсы дәрі-дәрмектер әзірлеп шы­ғару биотехнологиялық зерттеулердің басым бағытын ұстайды.

Биотехнологиялық зерттеулердің _____________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

Барлығы: [10+5=15 балл]
3-тапсырма

Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз. Мүмкіндігінше, өз сөзіңізбен жауап беруге тырысыңыз. Әр сұрақтың балы жақшада берілген. Тіл сапасына қосымша 5 балл беріледі.
1. Неліктен биотехнология орны толмас қорларды пайдаланудан гөрі жаңартылған шикізатты пайдалануға көшуді қамтамасыз етудің құралы болып табылады? [1]

2. Еуро­одақ­тың биотехнологияны дамытуға келудегі ерек­ше­лігі қандай болмақ? [2]

3. Қырық жылға жуық өзінің даму кезеңінде биотехнология қандай жетістіктерге қол жеткізді? [2]
Барлығы: [5+5=10 балл]

Нақты балл қою кестесі


Тап

сырма

Сұрақ

Жауабы

Балл

Қосымша ақпарат

1

1

Қазіргі

1

Ұсынылған сөздерге балама сөздер дұрыс жауапқа қабылданбайды. Сөздерде жіберілген орфографиялық қателер үшін балл саны шегерілмейді

2

Пайдаланудан

1

3

Алғашқы

1

4

Жуық

1

5

Өмір

1

2

1

Биотехнологияны дамыту бағдарламасын әлемдегі дамушы/дамыған елдер/мемлекеттер бекітіп үлгерді.

1

Білім алушы сөздердің орнын ықтимал жауаптардан бөлек өзгерте алады, бастысы ой мен сөйлем құрылымы сақталуы қажет. Жауаптардың ұсынылған жауаптарға жуық болуын ескеру қажет.

2

Алдағы бір ғасырда/ жүз жылдықта/ уақытта биотехнологияның шешуші рөл атқаратынын әлемдік қаржы орталықтары, мемлекет басшылары/атқарушы билік, атақты ғалымдар мен сарапшылар, жұртшылық/халық мойындады.

1

3

Биотехнологияны дамыту стратегиясы Еуроодақта жан-жақты үйлесті­рілген/келістірілген, жан-жақты қамтыл­ған.

1

4

Еуро­одақ­тың эко­ло­гиялық бағыт­ты­лығы/бағдары биотехнологияны дамытуға келуі/кірісуі.

1

5

Еуроодаққа кіретін мем­лекет­тер­дің 2020 жылға қарай химия өнеркәсібінің 20 пайызға дейінгі қуаттары/күші биошикізатпен жұмыс іс­тейтін/жұмыс жасайтын болады.

1

6

Швеция 10-12 жыл ішінде биоотынға көшіп, мұнай өнім­дерін пайдаланудан толықтай бас тарт­пақшы.

10-12 жыл ішінде/аралығында Швеция биоотынға көшіп/ауысып, мұнай өнім­дерінен толықтай/толық бас тарт­пақшы.


1

7

Іс жүзінде жаңа сала – агробиотехнология пайда болды.

Агробиотехнология – жаңа салалардың бірі.

1

8

Тірі ағза­лардың генетикалық құрылымын зерттеп білуге негізделген/бағытталған тәсілдер - геномды дәуір/заман технологияларын қолданысқа/пайдалануға енгізумен байланысты.

1

9

Биохи­миялық процес­терін меңгерудегі мақсат биохи­миялық алмасуда жүргізіліп жатқан терең/ауқымды зерттеу­лерде.

1

10

Биотехнологиялық зерттеулердің басым/негізгі бағытын ісікке қарсы дәрі-дәрмектер/дәрілер әзірлеп шы­ғару ұстайды/бастайды.

1

Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі.

5

3

1

Биотехнология орны толмас қорларды пайдаланудан гөрі жаңартылған шикізатты пайдалануға көшуді қамтамасыз етудің құралы болып табылады, себебі биотехнология жетістіктері адамзат баласының шешуі қиын (медицина саласы, ауышаруашылық, ғылым, технология т.б.)мәселелерінің жауабын таба алады.

1

Білім алушының мәтін ақпаратын қолданып өз сөзімен жазған жауаптары қабылданады. Бірақ жауаптар ұсынылған жауаптарға жуық болуын ескеру қажет.

2

Еуро­одақ­тың биотехнологияны дамытуға келудегі ерек­ше­лігі – айқын түр­дегі эко­ло­гиялық бағыт­ты­лығы. 2020 жылға қарай Еуроодаққа кіретін мем­лекет­тер­дің химия өнеркәсібінің 20 пайызға дейінгі қуаттары биошикізатпен жұмыс іс­тейтін болады.

2

3

Қырық жылға жуық өзінің даму кезеңінде биотехнология қол жеткізген жетістіктерін үш кезеңге бөліп қарастыруға болады: 1)Молекулярлы биология саласы­ның (гендік инженерия, жасуша технологиясы) жетістіктеріне негізделген революциялық технологиялардың пайда болуы.

2) Био­технологиялық прогрестің жаңа толқыны: трансгенді өсімдіктер ойлап табу.

3)Геномды дәуір технологияларын қолданысқа енгізумен, яғни тірі ағза­лардың генетикалық құрылымын дәл зерттеп білуге негізделген тәсілдерімен бай­ланысты.

2

Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі.

5

Барлығы

30



Болашақ энергиясы
Энергия – бұл адамзат тіршілігінің дамуына жағдай жасаушы және ынталандырушы бірден-бір табиғи қайнар көз. Энергия социумдар үлгісінің сақталуын қамтамасыз етеді, ол көптеген аспектілерді біріктіретін ұғым ретінде бүкіл әлем мен адамзатқа тікелей қатысты қызықты сауалдарды туындатады. Қоғамның энергия көздеріне қол жеткізуі олардың әлеуметтiк, экономикалық және экологиялық тұрақты дамуының нақты жағдайларын тiкелей түрде анықтайды. Технология саласындағы әр түрлi қуат көздерін оңтайландырумен байланысты ғылыми зерттеулер мен жетiстiктер қоғамдастықтардың функционалды тәсiлдерiн анықтап, энергетиканың тұрақты даму болашағын қалыптастырады. Астанада «Болашақ энергиясы» ұранымен өткен ЭКСПО-2017 көрмесі кең ауқымды және барлығын қамтушы жоба ретінде ойластырылды, оның тақырыбы жан-жақты терең қызығушылық танытатын, қоғамдастықтардың тіршілігін анықтайтын және осы қоғамдастықтардағы адамның күнделікті тұрмыс-ахуалын айқындайтын фактор ретінде қарастыруға мүмкіндік беретін энергия болып туралы болды.   Болашақ энергиясы – бұл қазіргі заманның келелі мәселелеріне және болашақтағы шешімдерді болжауға қатысты міндеттерді шешуге бағытталған, ойлануға нәр беретін ауқымы кең тақырып болып отыр. «Болашақ энергиясы» жобасының тақырыбы тұрақты даму ұстанымдарына негізделген. Оның астында экономикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарды, сондай-ақ мәдени әралуандылықпен және адам денсаулығына пайдалы ортаны қамтамасыз етумен байланысты үдерістер ұғынылады. «Болашақ энергиясы» жобасы алдына тұрақты қуат көздерінің дамуына бағытталған стратегияларды, бағдарламалар мен технологияларды зерттеу, қуатпен жабдықтау сенімділігі мен тиімділігін арттыру, қалпына келтірілетін қуат көздерін қолдануды ынталандыру және қонақтарға қуат көзін үнемдеу өндірісінің жоспарын дайындау мен іске асыруға, энергетикалық қорларды тиімді пайдалануға белсенді қатысу қажеттілігін көрсету тәрізді нақты мақсаттар қойылды.  «Болашақ энергиясы» жобасының атауында оның идеясында секілді энергияны жақын болашақта пайдалану кезіндегі ең озық тәсілдерді қабылдау, енгізу және қолдануды білдіретін абстрактілі ұғым қалыптасқан, бұл тұрақты дамудың айнымас шарты болып табылады. «Болашақ энергиясы» сондай-ақ өзінің алдына жұртшылық назарын адамзаттың ажырамас мұрасы болып табылатын қуат қорларын жауапты және тиімді пайдалану қажеттілігіне қарату мақсатын қойды (300 сөз).    



1-тапсырма

Мәтіннен мына сөздердің сәйкес мағыналарын табыңыз.

Қуат– _______________________________________________________ [1]

Барлық–_____________________________________________________ [1]

Келешек – ___________________________________________________ [1]

Бағытталған –_________________________________________________ [1]

Адамдар–_____________________________________________________ [1]

Барлығы: [5 балл]
2-тапсырма

Төменде берілген әр сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз. Сөйлемдерді берілген сөздермен бастаңыз. Әр сұрақтың балы жақшада берілген. Тіл сапасына қосымша 5 балл беріледі.
1. Энергия – бұл адамзат тіршілігінің дамуына жағдай жасаушы және ынталандырушы бірден-бір табиғи қайнар көз.

Табиғи қайнар көз __________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Қоғамның энергия көздеріне қол жеткізуі олардың әлеуметтiк, экономикалық және экологиялық тұрақты дамуының нақты жағдайларын тiкелей түрде анықтайды.

Тұрақты дамуының ________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Астанада «Болашақ энергиясы» ұранымен өткен ЭКСПО-2017 көрмесі кең ауқымды және барлығын қамтушы жоба ретінде ойластырылды. ЭКСПО-2017 көрмесі ______________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Болашақ энергиясы – бұл қазіргі заманның келелі мәселелеріне және болашақтағы шешімдерді болжауға қатысты міндеттерді шешуге бағытталған.

Міндеттерді шешуге ________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

5. «Болашақ энергиясы» жобасының тақырыбы тұрақты даму ұстанымдарына негізделген.

Тұрақты даму ұстанымдарына________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Оның астында экономикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарды, сондай-ақ мәдени әралуандылықпен және адам денсаулығына пайдалы ортаны қамтамасыз етумен байланысты үдерістер ұғынылады.

Үдерістер _________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

7. «Болашақ энергиясы» жобасының атауында оның идеясында секілді энергияны жақын болашақта пайдалану кезіндегі ең озық тәсілдерді қабылдау, енгізу және қолдануды білдіретін абстрактілі ұғым қалыптасқан.

Абстрактілі ұғым __________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________


8. «Болашақ энергиясы» жобасы алдына тұрақты қуат көздерінің дамуына бағытталған стратегияларды, бағдарламалар мен технологияларды зерттеу мақсаты қойылған.

Стратегияларды, бағдарламалар мен технологияларды ___________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

9. «Болашақ энергиясы» жобасы алдына қалпына келтірілетін қуат көздерін қолдануды ынталандыру және қонақтарға қуат көзін үнемдеу өндірісінің жоспарын дайындау мен іске асыруға белсенді қатысу қажеттілігін көрсету тәрізді нақты мақсаттар қойылды. 

«Болашақ энергиясы» жобасы_________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

10. «Болашақ энергиясы» сондай-ақ өзінің алдына жұртшылық назарын адамзаттың ажырамас мұрасы болып табылатын қуат қорларын жауапты және тиімді пайдалану қажеттілігіне қарату мақсатын қойды.

«Болашақ энергиясы» мақсаты_______________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________
Барлығы: [10+5=15 балл]
3-тапсырма

Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз. Мүмкіндігінше, өз сөзіңізбен жауап беруге тырысыңыз. Әр сұрақтың балы жақшада берілген. Тіл сапасына қосымша 5 балл беріледі.
1. Қоғамның энергия көздеріне қол жеткізуі нені анықтайды? [1]

2. Астанада «Болашақ энергиясы» ұранымен өткен ЭКСПО-2017 көрмесі мақсаты қандай? [2]

3. «Болашақ энергиясы» жобасы алдына қандай нақты мақсаттар қойылды және оған жетуде нені іске асыру қажет? [2]
Барлығы: [5+5=10 балл]


Нақты балл қою кестесі


Тап

сырма

Сұрақ

Жауабы

Балл

Қосымша ақпарат

1

1

Энергия

1

Ұсынылған сөздерге балама сөздер дұрыс жауапқа қабылданбайды. Сөздерде жіберілген орфографиялық қателер үшін балл саны шегерілмейді

2

Бүкіл

1

3

Болашақ

1

4

Негізделген

1

5

Адамзат

1

2

1

Табиғи қайнар көз болып табылатын энергия/қуат – адамзат/адамдар тіршілігінің дамуына жағдай жасаушы/тудырушы және ынталандырушы қор /көз болмақ.

1

Білім алушы сөздердің орнын ықтимал жауаптардан бөлек өзгерте алады, бастысы ой мен сөйлем құрылымы сақталуы қажет. Жауаптардың ұсынылған жауаптарға жуық болуын ескеру қажет.

2

Тұрақты дамуды қоғамның энергия көздеріне қол жеткізуі/қолдануы, олардың әлеуметтiк, экономикалық және экологиялық дамуы арқылы анықталады/белгілі болады.


1

3

ЭКСПО-2017 көрмесі Астанада «Болашақ энергиясы» ұранымен өтті және кең ауқымды және барлығын/бүкілін/тегіс қамтушы жоба/бағдарлама ретінде ойластырылды.

1

4

Міндеттерді шешуге бағытталған/бағдарланған болашақ/келешек энергиясы - қазіргі заманның/осы уақыттың келелі/маңызды мәселелеріне және болашақтағы шешімдерді болжауға бағытталған.

1

5

Тұрақты даму ұстанымдарының/бағдарының бірі «Болашақ энергиясы» жобасының/бағдарламасының тақырыбына негізделген.

1

6

Үдерістер экономикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарды/қажетіліктерді, сондай-ақ мәдени әралуандылықпен/әртүрлілікпен және адам денсаулығына пайдалы/маңызды ортаны қамтамасыз етумен байланысты.

1

7

Абстрактілі ұғым/түсінік энергияны жақын болашақта/келешекте пайдалану/қолдану кезіндегі ең озық тәсілдерді қабылдау, енгізу және қолдануды білдіретін «Болашақ энергиясы» жобасының идеясында қалыптасқан.

1

8

Стратегияларды, бағдарламалар мен технологияларды зерттеу мақсаты/ мұраты «Болашақ энергиясы» жобасы алдына тұрақты қуат/энергия көздерінің дамуына бағытталған.

1

9

«Болашақ энергиясы» жобасы қалыпқа келтірілетін қуат көздерін/энергия көздерін қолдануда /пайдалануда қонақтарға қуат көзін үнемдеу жоспарын дайындау/жасау мен іске асыруға/дайындауға белсенді қатысу қажеттілігін/керектігін көрсету мақсаттарын қояды.

1

10

«Болашақ энергиясы» мақсаты жұртшылық/халық назарын адамзаттың/адам баласының/адамдардың/тішілік иесінің ажырамас мұрасы болып табылатын қуат қорларын/энергия көздерін жауапты және тиімді пайдалануға назарын/көңілін аударту.

1

Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі.

5

3

1

Энергия көздеріне қол жеткізуі қоғам үшін қандай бағыттарда тұрақты дамуды анықтайды?

1

Білім алушының мәтін ақпаратын қолданып өз сөзімен жазған жауаптары қабылданады. Бірақ жауаптар ұсынылған жауаптарға жуық болуын ескеру қажет.

2

2. Астанада «Болашақ энергиясы» тақырыбында өткен ЭКСПО-2017 көрмесінде қандай мәселе көтерілген және неге бағытталған?

2

3

«Болашақ энергиясы» жобасы адамзат алдына қандай маңызды мақсаттар қояды?Неге?

2

Тіл сапасы үшін қосымша бес балл беріледі.

5

Барлығы

30