Файл: 1 билет. Мата иіру ндірісіні технологияcын жобалау этаптары.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 30.11.2023
Просмотров: 59
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Тоқу станогының бағыттаушы мүшелері
Технологиялық функцияларды орындайтын тоқу станогының негізгі механизмдеріне мыналар жатады: күзу қалыптастыратын; күзуге арқау жібін төсейтін; мата шетіне арқауды қосатын; тауарлы механизм, негізгі реттегіш, немесе матаға және негізге ұзына бойы бағытта қозғалыс беретін негізгі тежегіш. Бұл механизмдерден басқа, тоқу станоктары қосымша механизмдермен (сақтандыратын қондырғылар, сонымен қатар арқау жібінің сапасы және түсі бойынша әртүрлі мата тоқуға мүмкіндік беретін механизмдер) жабдықталған. 84 Негіз жіптердің және матаның бойлық жылжуы бағыттағыш бөлшектердің (оқтау, шпаруткалар және төстемір, бағалы таяқшалар) көмегімен жүзеге асырылады. Дайындалған желі және арқау жіптер тоқу станогына келіп түседі.
Тоқу станогында мата қалыптастыру циклдік үрдіс болып саналады. Ол бес операциядан тұрады:
1. Қүзу ашылуы
2. Арқау жіпті салу
3. Арқау жіпті матаның жиегіне қағу
4. Желі жіптің бойлықпен жылжуы
5. Матаның тауар білігіне оралуы
Мақта-мата өнеркәсібінде әр түрлі тоқу станоктары қолданылады. Оларды келесі принциптер бойынша топтастыруға болады:
1. Матаны қалыптастыру принціпі бойынша 2 түрі болады.
• Матаны кезеңмен және бірзоналық үрдіспен қалыптастыру станоктары.
• Матаны толассыз және көпзоналық үрдіспен қалыптастыру станоктары.
2. Арқау жіпті салу тәсілі бойынша:
• Қайықты тоқу станоктары
• Қайықсыз станоктары
3. Жекелеген механизмінің түріне қарай эксцентриктік, каретқалық және жаккардтың станоктар;
• Жұмыс ені бойынша енсіз (100 см) және енді (120-175-250 см) станоктар
• Соғу механизімінің жүйесі бойынша орташа, төмен және жоғары соғу станоктары
4. Арқау жіпті автоматты түрде ауыстыру механизімінің барынан механикалық және автоматтық станоктар.
Тоқу станоктарының барлығында негізгі және көмекші механизимдер болады.
Негізгі механизмдерге станоктың тұлға сүйеніші және тартпадан, желі жібін тарту және жіберу механизімінен, батанның және соғу механизімдерге арқаулық шөлмектерді автоматты түрде ауыстыру механизмі, желі бақылағыш, құлыптың механизмі және т.б. Олардың бәрі жұмыс қауіпсіздігін сақтауға, матаның сапасын қамтамасыз етуге мүмкіндік туғызады.
Матаның сызықтық толтырылуын анықта, егер желі жіптерінің жіңішкелігі 14 текс, арқау жібінің жіңішкелігі 20 текс, желісі бойынша тығыздығы 185, ал арқауы бойынша тығыздығы 265 болса, жіптің көлемдік салмағы 0,9мг/мм3
6 билет.
Созбаны қалыптастыру - иірудің алдын ала технологиясын жобалау этаптары
Орташа сызықтық тығыздықтағы иірімжіп өндірісінде иірудің кардты жүйесінде сақиналы иіру немесе пневмомеханикалық иіру машиналары қолданылады. Пневмомеханикалық машиналарда иірімжіп өндірген кезде қоректендіргіш өнім ретінде таспа машиналарының екінші ауысымынан алынатын таспа қолданылады. Созуы жоғары (200 және одан жоғары) созу аспаптары бар сақиналы иіру машиналарында иірімжіпті таспадан өндіруге болады. Бірақ мұндай жағдайда созу аспабының құрылымы күрделене түседі, осының нәтижесінде күрделі көп аймақты 20 созу аспабында жұмыс істеу қиындыққа түседі, машинаның габаритті өлшемдері жоғарылайды, сызықтық тығыздығы бойынша тегіс иірімжіп шығару қиындау болады. Сонымен қатар қоректендіргіш собықтың формасы белгісіз болады. Сондықтан иірімжіпті қалыптастырудың сақиналы әдісінде бірінші созба машинасында таспадан жіңішке өнім – созбаны алады, ал одан сақиналы иіру машинасында қажетті сызықтық тығыздығы бар иірімжіп өндіреді. Иірімжіп өндірісінде ең көп қолданылатын әдіс – ұршықсыз әдіс (пневмомеханикалық және басқа да машиналарда). Бірақ иірудің тарақты жүйесінде сызықтық тығыздығы төмен иірімжіп өндірген кезде ұршықсыз иіру машиналарын қолдану мәселесі әлі шешілмеген, сондықтан созба машиналарының құрылымын жетілдіру, созбаны қалыптастырудың жаңа әдістерін ойлап табудың маңызы зор және өзекті мәселелердің бірі болып қала бермек. Созба машинасының тапсырмасы – таспадан жіңішке, жеңіл, ширатылған өнім – созбаны және собықты қалыптастыру. Созба машиналарында созу, ширату, орау және қабаттау жүзеге асырылады. Мақтаны иірудің тарақты жүйесінде жіңішке иірімжіп өндірген кезде созба машиналарының екі ауысымы қолданылады: бірінші ауысымда созба өндіреді, ал екінші ауысымда – жіңішке, тегіс, екі созбаны қабаттап созба өндіреді. Алынатын созбаның сызықтық тығыздығына байланысты машиналарды ұршықтары арасында әртүрлі ара-қашықтық болатындай етіп шығарады. Р-168-3, Р-192-5, Р-260-5 созба машиналарындағы 168, 192 және 260 сандары ұршықтар арасындағы ара-қашықтықты көрсетеді. Р192-5 және Р-260-5 машиналарында ұршықтардың максимальды айналу жылдамдығы 1200мин 1 дейін. Жіңішке созбаны ұршықтар арасындағы ара-қашықтығы төмен машиналарда өндіреді.
Тоқу станогының жалпы құрылысы мен классификациясы
Дайындалған желі және арқау жіптер тоқу станогына келіп түседі.
Тоқу станогында мата қалыптастыру циклдік үрдіс болып саналады. Ол бес операциядан тұрады:
1. Қүзу ашылуы2. Арқау жіпті салу3. Арқау жіпті матаның жиегіне қағу4. Желі жіптің бойлықпен жылжуы5. Матаның тауар білігіне оралуы
Мақта-мата өнеркәсібінде әр түрлі тоқу станоктары қолданылады. Оларды келесі принциптер бойынша топтастыруға болады:
1. Матаны қалыптастыру принціпі бойынша 2 түрі болады.
• Матаны кезеңмен және бірзоналық үрдіспен қалыптастыру станоктары.
• Матаны толассыз және көпзоналық үрдіспен қалыптастыру станоктары.
2. Арқау жіпті салу тәсілі бойынша:
• Қайықты тоқу станоктары
• Қайықсыз станоктары
3. Жекелеген механизмінің түріне қарай эксцентриктік, каретқалық және жаккардтың станоктар;
• Жұмыс ені бойынша енсіз (100 см) және енді (120-175-250 см) станоктар
• Соғу механизімінің жүйесі бойынша орташа, төмен және жоғары соғу станоктары
4. Арқау жіпті автоматты түрде ауыстыру механизімінің барынан механикалық және автоматтық станоктар.
Тоқу станоктарының барлығында негізгі және көмекші механизимдер болады.
Негізгі механизмдерге станоктың тұлға сүйеніші және тартпадан, желі жібін тарту және жіберу механизімінен, батанның және соғу механизімдерге арқаулық шөлмектерді автоматты түрде ауыстыру механизмі, желі бақылағыш, құлыптың механизмі және т.б. Олардың бәрі жұмыс қауіпсіздігін сақтауға, матаның сапасын қамтамасыз етуге мүмкіндік туғызады.
Вариация коэффициентін анықтаңыз: егер мақта талшықтарының ұзындықтары (мм): У1 = 55, У2 = 49, У3 = 50, У4 = 47 болса.
7 билет.
Мақта иірудегі жабдықтар тізбегі және оларды таңдау факторлары
Тоқу станогының тауарлы механизмдерінің белгіленуі
Талшықтарының ұзындықтары (мм): У1 = 55, У2 = 54, У3 = 49, У4 = 52. Анықтаңыз: орташа мәнді Уорт және стандартты ауытқуды S.
8 билет.
Мақта талшығының әлемдік нарығының жағдайы
Пневматикалық тоқу станогының конструктивті ерекшеліктері
Матаның сызықтық толтырылуын анықта, егер желі жіптерінің жіңішкелігі 18 текс, арқау жібінің жіңішкелігі 20 текс, желісі бойынша тығыздығы 175, ал арқауы бойынша тығыздығы 255 болса, жіптің көлемдік салмағы 0,8мг/мм3
9 билет.
Пневмомеханикалық машиналарындағы иіру технологиясын жобалау этаптары
Арқау жіптерін дайындау мен желі жіптерін дайындау процестерінің айырмашылығы
Негізгі жіптерді сабақтаудың мәні - бақылағыштың ламеліне, ремизканың галев көзшселеріне жәнс бердо тістеріне белгілі бір тортіпте негіз жіптсрін өткізу болып табылады
Сабақтау - белгілі суретгі өрімі бар мата алу үшін жэне матаның нсгіз бойынша Ідм-де жіптсрдің бслгілі санын алу мақсатымен жүзеге асырылады
Негіз жіптсрді крлмен сабак/тау, көбінесе жіп өткізу станоктарында жүзсгс асырылады. Сабақтау станогында 2 адам қызмст көрсстеді. Сабактау станогында өндіру нормасы 1 сағатта 1000-200 жіптерді қүрайды, сабактау түріне. рсмизкалардың санына жәнс жұмысшылардың біліктілігінс байланысты болып келеді. Жарты.іай механика:іық сабакріау кезіндс жіпті автоматты беру механизмі қолданылады. Жартылай механикалық сабақтау әдісін қолдану - жұмысшылардың еңбсгін едәуір жеңілдстсді. Бірак мұнда жіптер тск ремизкаға және бердоға ғана сабақталынады. Сондықтан бұл әдіс көп қолданылмайды. Мсханикалық сабақтау ксзінде бірнешс механизмдердсн және қосымша құралдардан тұратын автоматты сабактау машиналары қолданылады. Мұндай сабақтау кезіндсгі өнімділік сағатына 5000 жіпті қүрайды Мұндай сабақтау машиналарының қүрылғылары күрдслі болып келгендіктсн мұнда тек арнайы құрылымды рсмизкалар және ламельдср қолданылады. Жаңа нсгіз жіптердің ұштарын жасалынып болған негіз жіптерінің ұштарымсн байланыстыру - қолданылатын әдістері бойынша (стационарлы, қозғалмалы және эмбебап) топтастырылатын түйін байлау машиналарында жүзсгс асырылады. Стационарлы машиналарда негіз жіптерді сабактау бөлімінде байлайды. Қозғалмалы түйінбайлау машиналары жіптсрді тоқу станогында байлайды. Нақты шарттарға байланысты әмбсбап түйін байлау машиналарын қозғалмалы жэне стационарлы түрде қолдануға болады. Қазіргі түйін байлау машиналары .минутына 300-400 түйін байлайды. Стационарлы және әмбсбап түйін байлау машиналарының нақтылы өнімділігі сағатына 5000-10000 түйін аралығында, ал қозғалмалы машиналарда сағатына 3000-нан 8000 түйінгс дсйін болады.
Арқау иірімжіптсрі тоқу фабрикаларына әртүрлі тікиірішіктердс: собықтарда. орамдарда, иіршіктсрде және шарғыларда түссді. Арқау иірімжібінің осы тікиіршіктсрі току станогында тікслсй қолданыла бермейді. Көбінссе арқау иірімжіптсрін сәйкес формада жәнс өлшсмдс тікиіршіктсргс қайта орайды. Арқау иірімжіптсрін қайта ораған кездс олардың қалыңдалынған жсрлсрі жәнс басқа да ақаулары жойылады. жіптср тазаланады жонс тығыздау оралған тікиіршіктер алынады. Қайықты тоқымашылықта көбінссс собық түріндсгі тікиіршіктер қолданылады. Бобиналар азгабаритті жіптөсегіштсрдің көмегімен күзуге арқау жіптсрі төселетін қайықсыз станоктарда қолданылады. Арқау жіптерінің үзілгіштігін, қатты ширатпаларын төмсндету үшін, жеке жағдайларда тоқымашылық алдында, арқау иірі.мжіптсрін ылғалдандыру немесе эмульсиялау жүзеге асырылады. Ылғалдандыру немссс эмульсиялау нәтижссінде иірімжіптің ішкі ксрнеуі теңсіздснсді, ал қалпына келуі жылдамырақ жүреді. Егер арқау иірімжібі қажетті ылғалдылығы бар БД-200 типтес пнсвмомсханикалық иіру машиналарынан түссе, онда оны ешқандай дайындықсыз току станогына бағыттайды. Арқау иірімжіптерінің ылғалдылығын жоғарылатқан кездс, собықтағы жеке орамдардың байламдылығы жоғарылайды, иірімжіптсрдің қаттылығы төмендсйді. Бірақ мына жағдайды естс сақтаған жөн, егер иірімжіптің ылғалдылығын елеулі түрде жоғарылатса, оның физика-механикалық қасисттері төмсндсйді. ал сүрып маталарда сары жолақтар пайда болады. Мысалы, арқау мақта иірімжіптерінің ең оңтайлы мәні 8-9% ылғалдылықты қүрайды. Ылғалдандыруға мақта. зығыр. тарақты және ширатылған аппаратты иірімжіп, табиғи жібск, сонымсн қатар жасанды талшықтардан алынған крсп түседі. Арқау иірімжіптсрін қайта орау, көбінссс арқау орау автоматтарында жүзеге асырылады. Автоматгарды қолдану себебі, арқау иірімжіптерін қайта орау еңбекті көп қажст ететін процесс. Мата тоқу фабрикаларында УА-300, УА-ЗОО-З. УА-300М жәнс басқа арқау-орау автоматтары кеңінен қолданылады. Арқау орау автоматтарында кслссі процссстер жүзсгс асырылады: тарқату, орау. ирімжіпті тазалау жәнс ақауларын жою.
Мақта матасының желісі бойынша абсолюттік үзу жұмысын анықтау қажет, егер оның желісі бойынша ұзу салмағы 18 Н, үзілгендегі ұзаруы 6 мм. Диаграмманың толық коэффициенті 0,45.
10 билет.
Ширатылған иірімжіптің дайындау технологиясын жобалау этаптары
Қайта орау кезінде жіп орау машинасында орындалатын үрдістер
Мақта матасының желісі бойынша абсолюттік үзу жұмысын анықтау қажет, егер оның желісі бойынша ұзу салмағы 20 Н, үзілгендегі ұзаруы 7 мм. Диаграмманың толық коэффициенті 0,45.
1 1билет.
Баллон ұзындығы, сақынаның диаметрі және жүгірткіштің номерінің ұршықтың жылдамдығына комплекстік әсері
Иірімжібінің негізгі қасиеттері иірімжіптің ұзындығы, қалыңдығы, сызықтық тығыздығы бойынша мата қалыптастыру ерекшеліктері
Иірімжіптердін касиеттері Стандартта корсетілген иірім жіп пен жіптердін касиетіне олардын сызыктык тыгыздыы, ширатылуы, мыктылыны, созылыштыы, тегістігі жатады. Талшыктардікі сиякты иірілген жіп пен жіптердін сызыктык тыгыздыры текспен сипатталады.ьИірілген жіптін жуандыры текс жуйесінде 1 км жіпке келетін грамм елшеміндегі салмак шамасымен аныкталады. Текстін сандык мэні негурлым жогары болган сайын, жіп те согурлым жуан болады. Коп узын талшыктардан жіп ширатылганда олар тыгыз байланысып, беріктігі жогары болады. Иірімжіптер эртурлі белгілері бойынша бірнеше турлерге белінеді. Талшык туріне байланысты біртекті, аралас болып белінеді. Біртекті талшыктарта таза макта, жун, жібек, вискоза жоне т.б. жатады. Аралас жіптерге мактанын вискозамен, лавсанмен, капронмен жЭне т.б. косындысы жатады.иіру эдістері бойынша макта жіптері таракты, шеткелік (кардтык) жане аппараттык болып жіктеледі. Таракты жуйемен ондірілген жіптердін сапасы жогары болады. Мундай жіп берік, біртегіс, біркелкі жане жінішке келеді. Коптеген макта маталары тарактык тасілмен алынтан жай жіптен токылады. Аппараттык жіп курылысы бос, улпілдек, беріктігі жэне біркелкілігі баска жіптерге караганда темендеу болады. СЫзЫКТык тыгыздыры бойынша иірімжіп уш турге белінеді: оо жиі таралган (11-30 текс) орташа СЫЗыктык тыгыздыкты жіптер; 0О 11 текстен томен жіптер; Сызыктык ты ызды ы улкен, 30текстен жогары жіптер. Жінішке жіптерден тігін жіптерін жане жука маталар - батист, марказит жэне т.б. дайындайды. Маталардын кептеген турлерін сызыктык тыгыздыры орташа жіптерден токиды. Курылымы бойынша жіп жалан кабат (жай жіп), ширатыл ан немесе фасонды болып белінеді. Ширатылан жіп екі немесе бірнеше жіптерді косып ширату аркылы алынады. Фасонды жіп ширату кезінде бір жіпті аз тартып немесе кебірек жіберіп отырса, онда біреуі екіншісін орап ілмектер, спираль, катты ширатпалар жасайды. Мундай жіп фасонды деп аталады. Колданылуына карай жіп мата токуга (токымашылыкка), трикотажа, тігін жіптерге жэне арнайы максатка (торлар, балык аулау жабдыктары) арнал ан жіптер болып белінеді. Мата токуга арналган жіптер негіз немесе желі жане аркау жіптер болып болінеді. Негіз жіптері таза, біркелкі, берік болуы кажет.