Файл: 1. Бізді заманымыза дейінгі жазу сызулар мен аыз жырлар.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.12.2023
Просмотров: 922
Скачиваний: 4
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
тұрмысқа шыққан жігітінің есімі: (Қасымбек)
Т. Ахтановтың "Шырағың сөнбесін" атты романында Нәзираның әжесінің
есімі мен оның бойындағы қасиеттері: (Көріпкелі бар Қамқа)
"Сенің түрін бөлек, бірден көзге түсесің, - деп Света мені ылғи тасаға жасырып,
деревняга өзі кететін, содан үркек болып жаман үйреніп қалыптың…" Үзінді
Т. Ахтановтың қай шығармасынан? («Шырағың сөнбесін»)
• М. Шолоховтың "Адам тағдыры", Ш. Айтматовтың "Қош бол, Гүлсары"
атты шығармаларымен үндес Т. Ахтановтың романы: ("Боран"1)
• Т. Ахтановтың қарапайым еңбек иесі Қоспан тағдыры бейнеленген
шығармасы: ("Боран")
• Т. Ахтановтың драмалық шығармасы: ("Махаббат мұны")
• Т. Ахтановтың аудармасы: ("Азапты сапарда", А. Н. Толстой)
• С.Бабаевскийдің "Жер үстіндегі нұр", "Алтын жұлдызды жігіт"
романдарын аударған жазушы: (Т. Ахтанов)
• Т. Ахтановтың "Күй аңызы" әнгімесіндегі "Екі күйші өзерлеріңді бірдей
салыңдар" деген сөздің иесі: (Жаңыл)
• Т.Ахтановқа қатысты ақпараттардың ретін көрсетіңіз:
1. А. Н. Толстойдың «Азапты сапарда» трилогиясын аударды.
2. Ақтөбе облысында дүниеге келген.
3. Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтына түседі. (2. 3. 1)
Бердібек Соқпақбаев 1924-1992
-
Бердібек Соқпақбаев туған жері: Алматы облысы Нарынқол /қазіргі Райымбек ауданы/ -
Қазақ әдебиетіндегі балалықтан арыла қоймаған, азаматтықа жете қоймаған арманды жастар әлемін суреттеген шығарма: «Менің атым Қожа» -
Автордың айтуынша, өзге емес, өзіне ұқсайтын, өз есіміне көңілі толмайтын кейіпкері бар шығарма: «Менің атым Қожа» -
Бердібек Соқпақбаев «Менің атым Қожа» повесіндегі Қожаның шын есімі:Қожаберген -
Бердібек Соқпақбаев «Менің атым Қожа» повесіндегі «»Мен үшін сенің адам болғаныннан ешқандай да бақыт жоқ» жолдарды айтқан адам: Анасы -
Бердібек Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» повесіндегі Қожаның сынып жетекшісі: Майқанова -
Бердібек Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» повесіндегі Қожаның анаыс: Миллат
Ілияс Есенберлин (1915-1983)
Туған жері: Ақмола облысы, Атбасар қаласы
Тұңғыш шығармалары: «Сұлтан», «Айша» дастандары (1945), «Адамгершілік туралы жыр» өлеңдер жинағы («1949)
Дастандары: «Большевик туралыв поэма», «Біржан сал трагедиясы »
Повестері: «Өзен жағасында», «Тоқиды Есіл», «Адам туралы ән »
Романдары: «Айқас» , «Қатерлі өткел», «Ғашықтар», «Алтын құс», «Көлеңкеңмен қорғай жүр», «Көшпенділер » трилогиясы, «Алтын орда » трилогиясы т.б
Ең көп роман жазған жазушылардың бірі.
40-тан астам өлеңдеріне ән шығарылған
1968 жылы Қазақстан Мемлекеттік сыйлығын иеленді
Тарихи роман арқылы әлемге танымал жазушы
І.Есенберлиннің кино болып шығарылған туындысы «Көшпенділер »
І.Есенберлиннің «Қаһар» романының басты кейіпкері - Кенесары
І.Есенберлиннің трилогиясында қазақ елінің қай ғасырдағы тәуелсіздік үшін күресі суреттеледі? 15-19 ғасырлардағы
« ... өз басына туған күннің тым қатерлі, қазақ жеріне қызыққан көршілерінң қауіпті екенін ойлағандар да табылды « деегн пікірдің авторфы , үш кітаптантұратын трилогия жазған жазушы - І.Есенберлин
Әлділер әулеті мен Қияқ , Тұяқ батырлартұқымдарының арасындағы араздық баяндалатын І.Есенбкерлиннің шығармасы-«Көшпенділер»
І.Есенберлиннің Әбілқайырдың , Жәнібектің , Қазтуғанның бейнелерін жазған шығармасы – «Алмас қылыш»
І.Есенберлиннің «Көшпенділер» трилогиясының қай бөлімінде 18 ғасырда жоңғар басқыншыларына қарсы азаттықкүреспен бірге Хақназар. Тәуекел,Есім хандар кезіндегі оқиғаларды Бұқар жырау әңгімесі арқылы баяндайды « Жанталас»
«...Кенесарының абыройы да , қадірі де артты. Бірақ жан аямас қатылдығы көп елді өзінен үркітті»Үзіндінің авторы І.Есенберлин
«Бұл Абылай ханның немері Қасым төренің ортаншы ұлы Кенесары еді... қисса етіп айтып берген» Үзінді Ілияс Есенберлиннің қай шығармасынан алынған «Қаһар»
-
І.Есенберлиннің қай кітабында 19 ғасырдың 30-40 жылдарындағы Ресей отаршылдығына қарсы Кенесары Қасымұлы қозғалысы суреттеледі? «Қаһар» -
«Көшпенділер» атты тарихи трилогияның бірінші бөлімі «Алмас қылыш» -
Екінші бөлімі- «Жанталас», Үшінші бөлімі- «Қаһар » -
«Алмас қылыш», «Жанталас», «Қаһар » романдарының авторы – І.Есенберлин -
І.Есенберлиннің алғашқы тарихи романы- «Қаһар» -
І.Есенберлиннің тарихи тақырыпқа жазылған трилогиясы «Көшпенділер» -
І.Есенберлиннің қай кітабында Кенесары Қасымұлы қозғалысы суреттеледі? («Қаһар») -
«Көшпенділер» трилогиясының бас қаһарманы – халық -
Ілияс Есенберлиннің «Үш ақын, үш әлемді» таныстыратын романы- «Қатерлі өткел »
9. Қатерлі өткел» романының кейіпкерлері: Ақан , Хасен, Әкбар, Бүркіт, Қаражан, Нұржамал, Еркебұлан, генерал Габрилов
10. І.Есенберлиннің тың игерушілер жайлы романы « Көлеңкеңмен қорғай жүр»
11. І.Есенберлиннің алғашқы он бес жыл ішінде жазған шығармасы
–
« Адамгершілік туралы поэма»
12. «Ғашықтар» романының кейіпкерлері: Жантас- басты қаһарман, қарындасы – Базаркүл, сүйіктісі -Ұлбосын, Шерубай
13. Шахтерлар өмірі туралы романы «Алтын құс »
14. Көптеген мұрағат деректері, ғылыми зерттеулер, фольклор нұсқалары негізінде жазылған трилогиясы – «Алтын орда»
15. «Алтын орда « трилогиясында суреттелген шайқастар: қазақ даласы, Орта Азия. Қырым мен Кавказ , Русьтегі оқиғалар, Алтын орданың қоғамдық әлеуметтік құрылысы, ұлт құрамы, тұрмыс – тіршілгі
16. Ілияс Есенберлиннің повесі - « Адам туралы жыр»
17. «Айқас» , «Алтын құс» романдарының авторы- І.Есенберлин
18. «Біржан сал трагедиясын «жазған- І.Есенберлин
19. Романдарының саны: 17
20. Романдары: «Айқас» (1968), «Ғашықтар» «Ғашықтар» (1968), « Алтын құс »
(1971), «Көлеңкеңмен қорғай жүр» ( 1974), «Маңғыстау майданы» ( 1978), «Аманат» (1978) т.б
21. Жазушы атағын әлемге танытқан романдары: «Қаһар», «Алмас қылыш»
« Жанталас» романдарынан тұратын «Көшпенділер» трилогиясы
22. «Алмас қылыш «романының басты идеясы: қазақ руларынң бірлесу, бір хандықта ынтымақ құру мәселелері
23. КСР мемлекеттік сыйлығының жүлдегері атанған шығармасы «Айқас «романы ( 1968)
24. Республикалық жас көрермен театрының сахнасында қойылған пьесасы
« Таудағы тартыс» (1962)
25. 1964 жылы жазылған шығармасы «Адам туралы повесть»
26. «Алғыс» өлеңдер жинағының шыққан жылы 1949 ж
27. Ілияс Есенберлинге берілген марапаттар: «Еңбек Қызыл Ту» ордені, «Құрмет белгісі» ордені, «Батырлығы үшін» медалі, «Ленинградты қорғағаны үшін» медалі
28. І.Есенберлиннің романдары «Аманат»
Мұқан Иманжанов
Туған жылы: (20.12.1916– 18.3.1958,) – жазушы.
Туған жері: Қарағанды облысы, Жезді ауданы
Әңгімелері, очерктері : «Жастық» (1948), «Тыңдағылар» (1956), «Таныс қыз» (1957) жинақтарында жарық көрді.
Кітаптары: «Сөнген шала» (сатиралық комедия, 1957), «Менің махаббатым» (пьесалар, 1960), Көк белес«» ( аяқталмаған роман, 1960) жарық көрді
Кейін “Көк белес” (1958) романы,
“Өркен” (1980) атты мақалалар, естеліктер кітабы,
балаларға арналған “Шаңғышылар” (1983) әңгімелер жинағы жарық көрді. Қайтыс болғаннан кейін 2 томдық шығармалары (1977),
Естеліктер мен хаттардан құралған «Өркен» (1980) жинақтары жарық көрді
Оқыған білім ордасы: Алматы есеп-санақ техникумында оқыған (1935 – 38).
Атқарған қызметтері:
Республикалық радио хабарлар тарату комитетінде (1938 – 41),
“Социалистік Қазақстан” газетінде әдеби қызметкер (1942 – 43), бөлім меңгерушісі (1943 – 49),
“Пионер” журналында бөлім меңгерушісі (1949 – 58) қызметтерін атқарған.
Кейін “Көк белес” (1958) романы, “Өркен” (1980) атты мақалалар, естеліктер кітабы, балаларға арналған “Шаңғышылар” (1983) әңгімелер жинағы жарық көрді.
«Социалистік Қазақстан» газетінде «Қош бол, Шығысұлы» деген публицистикалық эссе жарық көрді. Ол майданда Отан үшін оққа ұшқан өжет командир, жалынды жас жазушы Баубек Бұлқышев туралы болатын
«Алғашқы айлар» повес і 1950 жылы жарық көрді. Жамбыл атындағы республикалық бірінші жүлдеге ие болды. Көтерілген мәселе: өз елінің зәру мәселелері.
Повестің бас кейіпкері- Жақыпбек Әділбеков.
Онда мектеп өмірі, оқу мен еңбекті ұштастыру мәселесі, мұғалімдердің ауыр да абыройлы еңбегі шебер бейнеленеді.
Повестегі мектеп диреторы –Күдері Қадіров
Повесте көрінетін кейіпкерлер саны- 20 шақты.
Елу- алпыстар шамасындағы , самайына ақ кірген , «бурыл шашты , бет терісі қалың, көзі шегірлеу, орта бойлы кейіпкер» бейнесі- Күдері
Жан қинауға құлықсыз , тарих пәнінің мұғалімі- Батырбай Жауынбаев
Повестегі студент қыз- Әсима
Биолог мұғалім қыз- Бану Бектұрсынова
Повестегі дегбірсіз бала Бектайдың кейпі: «Рас, мұндайда делжиген жұп- жұқа жарғақ құлағы қып- қызыл боп шыға келеді де, бадырақ көзін дамылсыз жыпылықтатып, үркек бұзауша состиып тұрып қап, не істерге білмей, алғашқыда абдырайды»
Әбдіжәміл Нұрпейісов
Әбдіжәміл Нұрпейісов (Қызылыорда обылысы,Сұлутөр ауданында 1924жылы туған)
Романы: « Қан мен тер»(1-кітап-«Ымырт»,2-«Сергелдең»,3- «Күйреу»)
Романда балықшылар өмірінің трагедиялық өмірі суреттеледі. « Қан мен тер»трилогиясында бас кейіпкер-АҚБАЛА
Еламан, Мөңке, Рай,Қален,Сүйеу қарт, Ознобин-« Қан мен тер» романының кеіпкерлері.
« Қан мен тер» үштағанындағы бірінші кітаптың шарықтау шегі:Еламанның Феодоровты өлтіруі.
Әбдіжәміл Нұрпейісовтің 1999 жылы Арал тіңізінің тағдырын суреттеген романдилогиясы.(«Соңғы парыз»)бұл романның басты кейіпкері-ЖӘДІГЕР
Әбдіжәміл Нұрпейісовтің испан драматургі А.Кэсоннан аударған шығармасы «Ағаштар тұрып өледі»
Әбдіжәміл НұрпейісовтіңА.Чеховтан аударған шығармасы: «Ит жетектеген әйел»(А.Чехов «Алтыншы палата», «Бқытсыздық»; Н.Хикметтен «Соқыр патша»
-
«Қан мен тер»романы жазды -
«Соңғы парыз»роман-диологиясын жазды. -
3.Тұңғыш туындысы-«Курляндия»(«Күткен күн») -
Туған жері: Қызылорда облысы, Арал ауданы, Құланды ауылы -
Тұңғыш шығармасы: «Курляндия» романы (1949) (Кейінгі аты - «Күткен күн») -
Романдары: «Қан мен тер» трилогиясы (1961-1970), «Сең», «Соңғы парыз» (1999). -
1974 жылы КСРО Мемлекеттік сыйлығы («Қан мен тер») -
*** "Курляндия" романының кейіпкерлері: (*Қазақ Есей; *Татар -
Хизатуллин; *Орыс Долгушев) -
Әбдіжәміл Нұрпейісовтің романы: ("Қан мен тер")) -
(l-кітап - "Ымырт"; 2-кітап - "Сергелдең": 3-кітап - "Күйреу") -
• Ә. Нұрпейісовтің "Қан мен тер" романында қай өңір балықшыларының -
трагедиялық өмірі суреттеледі? (Арал балықшыларының өмірі) -
"Балықшылар - бір тайпа ел, шетінен сіңірі шыққан кедей, қарға адым жерге -
аударылып қона алмайды…" Үзінді қай шығармадан алынған? ("Қан мен -
тер") -
* Ә. Нұрпейісовтің Арал балықшыларының өмірін Суреттеген романы: ("Қан -
ментер") -
*** Ә Нұрпейісовтің "Қан мен терінде" заман құрбаны болған әйелдер -
бейнесі: ("Қарақатын мен Кенжекей; "Әлиза мен Ақбала; "Айғанша -
мен Бөбек) -
Қан мен тер» романының кейіпкерлері: (* Еламан; *Сүйеу қарт; -
*Айғанша; *Тәңірберген) -
Ә. Нұрпейісовтің "Қан мен тер" трилогиясындағы бас кейіпкердің бірі; -
(Ақбала) -
Еламан - қай шығарманың бас кейіпкері? ("Қаң мен тер") -
• Мөңке, Рай, Қален, Сүйеу, Ознобин - бұлар қай романның кейіпкерлері? -
("Қан мен тер") -
• Еламан, Ақбала, Тәңірберген, Сүйеу қарт - Ә. Нұрпейісовтің қай -
шығармасының кейіпкерлері? ("Қан мен тер") -
• "Қан мен тер" үштағанындағы бірінші кітаптың шарықтау шегі: -
(Еламанның Федоровты өлтіруі) -
• Ә. Нұрпейісовтің көркем фильмге арқау болған шығармасы: ("Қан мен -
тер") -
• Ә. Нұрпейісовтің 1999 жылы Арал теңізінің тағдырын суреттеген роман- -
дилогиясы: ("Соңғы парыз") -
• Ә. Нұрпейісовтің «Соңғы парыз» романының басты кейіпкері: (Жәдігер) -
• Ә. Нұрпейісовтің испан драматургі А.Кэсоннан аударған шығармасы: -
(«Ағаштар тұрып өледі») -
*** Ә. Нұрпейісовтің А.Чеховтың аударған шығармасы: (***Ит жетектеген -
әйел") (А. Чехов "Алтыншы палата", "Бақытсыздық"; Н. Хикметтен "Соқыр патша"; -
А.Кэсон "Ағаштар тұрып өледі") -
• Ә.Нұрпейісовке қатысты ақпараттардың реті: -
1. «Қан мен тер» романын жазды. -
2. «Соңғы парыз» роман-дилогиясын жазды. -
3. Тұңғыш туындысы - «Курляндия» («Күткен күн»). (3. 1. 2) -