Файл: 10 1 аза халыны мдени жетістіктерін сипаттау шін мдениет, материалды мдениет, рухани мдениет, олданбалы нер, мдени мра ымдарын пайдалану.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.12.2023

Просмотров: 22

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Қысқа мерзімді жоспар

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі

Қазақ халқының дәстүрлі мәдениеті – Дала өркениетінің мұрасы

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ халқының материалдық мәдениеті және қолданбалы өнер

Оқу мақсаты:

10.4.1.1 – Қазақ халқының мәдени жетістіктерін сипаттау үшін «мәдениет», «материалдық мәдениет», «рухани мәдениет», «қолданбалы өнер», «мәдени мұра» ұғымдарын пайдалану;

10.4.1.2 – қазақ халқының материалдық мәдениетінің маңызды жетістіктерін анықтау;

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар: Қазақ халхының материалдық мәдениетінің маңызды жетістіктерін анықтайды;
( Білу, Түсіну)
Оқушылардың басым бөлігі: Қазақстандағы тарихи – этнографиялық процестердің сабақтастығын талдайды; (Талдау)
Кейбір оқушылар: Қазақ халқының материалдық мәдениетінің дамуы және әр кезеңде жалғасуын сипаттайды;(Жинақтау, Бағалау)

Бағалау критерийі:

Қазақ халқының мәдени жетістіктерін сипаттау үшін «мәдениет», «дала өркениеті», «материалдық мәдениет», «рухани мәдениет, «қолданбалы өнер», «мәдени мұра» ұғымдарын пайдалану арқылы интерпретация жасайды.

Қазақ халқының материалдық мәдениетінің маңызды жетістіктерін анықтайды.

Қазақстандағы тарихи – этнографиялық процестердің сабақтастығын талдай отырып, баға береді.

Тілдік мақсаттар

Тілдік дағдылар:Тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым

Арнайы пәндік лексика мен терминология: Күлпара, Сәукеле, Қамқа тон, Саптама, Жақы, Шекпен.

Диалог құруға арналған пайдалы тіркестер мен фразалар: Қазақтың материалдық мәдениетіні

Талқылауға арналған тапсырмалар:

Материалдық мәдениетіміз сонау көшпелі дәуірден басталады. Арғы ата-бабаларымыз яғни сақ тайпаларының көшіп қонып мал шаруашылығымен айналысқанын білеміз. Киіз үй – материалдық мәдениеттің басты көрнісі. Әрбір отбасы киіз үйді өздері жасап отырды, арба үстіне жасалған киіз үйлерде болды.

Құндылықтарды дарыту

Оқушылардың рухани мәдениеті мен шығармашылық қабілетін дамыту,әлемдік және ұлттық мәдениет құндылықтарын бағалауға ықпал ету.

Пәнаралық байланыстар

Дүние жүзі тарихы, Адам және қоғам, құқық негіздері


АКТ қолдану дағдылары

АКТ мүмкіндіктерін, платформмаларды пайдалану дағдысын дамыту

Бастапқы білім

Қазақ халқының мәдени жетістіктерін сипаттау үшін «мәдениет», «дала өркениеті», «материалдық мәдениет», «рухани мәдениет, «қолданбалы өнер», «мәдени мұра» ұғымдарын пайдаланады.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақта жоспарланған тапсырмалар түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы (5мин)


Ұйымдастыру кезеңі

-сәлемдесу

- жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру

«Көңіл күй қоржыны » әдісін қолдану.Сынып оқушыларына бірілген смайликтермен өз көңіл күйлерін білдіеді.Қағаз қиындылар арқылы

оқушылар таңдаған қиынды суреттері бойынша топқа бөлінеді.

1–Ұлттық киімдер тобы

2–Ұлттық тағамдар тобы

3- Ұлттық аспаптар тобы

Түсті қағаз тілшелері

Сабақтың ортасы(20-25минут)

Тапсырма . Ой қозғау әдісі. Мәтінмен танысады. Тақырыптың мазмұнын ашады.

Жаңа сөздермен танысады

Күлпара – жел, су, суық өткізбес үшін басқа жамылатын киімнің түрі

Сәукеле – қыз балалардың, ұзатылатын қыздың киетін бас киімі

Қамқа тон – бай, мырзалар киген, әдемеліпі тігілген тон.

Саптама - іші кигізбен қапталып тігілген ер адамдардың аяқ киімі

Жақы – жылқы терісіне тігілген ерлер киімі.

Шекпен - түйе жүнінен тоқылған жаздық сыртқы киім. Шекпеннен су да, жел де өтпейді.

Ер адамның ұлттық киімдері

Әйел адамның ұлттық киімдері







Дескриптор:

-Ер адам киімдерін анықтайды;

-Әйел адам киімдерін ажыратады;

Ер адам мен әйел адам киімдерінің ерекшеліктерін сипаттайды;

Тапсырма. Топтық жұмыс. «Ментальды карта» әдіс бойынша әр топқа «Қазақ халхының материалдық мәдениетінің маңызды жетістіктерін» тақырыбына байланысты мәтін беріледі. Оқушылар топта мәтінмен танысып, өз ойларын ортаға салады.

1 топ

Материалдық мәдениеттің пайда болу, қалыптасу тарихына шолу жасау;

2 топ

Материалдық мәдениет үлгілерінің өзіндік ерекшеліктерін көрсету;

3 топ

Материалдық мәдениет үлгілерінің қазіргі таңда қолданыс табуы;

Дескриптор:

  • Материалдық мәдениеттің пайда болу, қалыптасу тарихына шолу жасайды;

  • Материалдық мәдениет үлгілерінің өзіндік ерекшеліктерін көрсетеді;

  • Материалдық мәдениет үлгілерінің қазіргі таңда қолданыс табады;

Тапсырма . Жұптық жұмыс . «Сәйкестендіру» Төменде берілген кестені ретімен орналастырып, аттарын тауып сәйкестендіріңдер.

1 топ – Киіз үй

 

                      

2 топ – Ою-өрнек

 

                                          

3 топ – Салт-дәстүр

 

          

 

            

Дескриптор:

  • Киіз үйдің ерекшелігін анықтайды;

  • Ою – өрнектің түрлерін анықтай отырып ұқсастығын салыстырады;


Тапсырма . Жеке жұмыс. «Сәйкестендіру» арқылы көшпелілірдің тұрмыс – тіршілігі туралы жазған ғалымдардың көзқарастарын анықтап, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын талдаңдар.

Ф.фон Шварц

А




«Үйге киіздер немесе кілемдер төселеді».

Ш. Уалиханов

Ә




«Қырғыз-қайсақтардың қысы-жазы бірдей тұра беретін бірден-бір баспанасы киіз үй болып табылады.Киіз үй адамның қашаннан бергі ойлап тапқан ең ғажайып практикалық өнер табысының бірі екенінде дау жоқ».

А. Гейнс

Б




«Көшпелі адам малмен ішіп жеп, киінеді, ол үшін мал өз тыныштығынан да бағалы. Қырғыздардағы амандасу да: мал-жан аманба? Деген сөзден басталады».

Георги

В




«Қой жүнінен жасалған киізден бөлек, жіпте иіреді, оларды түрлі түске бояп, ұзын маталар тоқиды: бұндай тоқымалар кілем орнына ал кейде күймелі арбаның, жолым үйдің қоршауын даярлауға және онда шымылдық құруға қолданылады».

Дескриптор:

  • Ғалымдардың пікірлерінің айырмашылықтарын салыстырады;

  • Олардың көзқарастары мен ұқсастығын салыстырады;


Оқулықтың бетіндегі мәтін

Сабақтың соңы (6-8мин)

Тапсырма . Жеке жұмыс. «ПТМС» әдісі.

Шарты: оқушы позициясын таңдайды. Таңдаған позициясына 1 себеп, 1 мысал келтіреді. Айтылған мәселе бойынша қорытынды жасайды.

Позиция (Қазақ халқының материалдық мәдениетінің дамуы және әр кезеңде жалғасуын тапты деп санаймын/санамаймын)

  1. Түсіндіру (1 себеп)

  2. Мысал ( мен мынандай 1 мысал арқылы дәлелдей аламын)

  3. Салдар (осылайша айтылған мәселе бойынша қорытынды жасаймын)



Мұғалім критерийлермен таныстырып, бағалау парағын үлестіреді

Оқушының аты- жөні

Топтық жұмыс нәтижесі

Жұптық жұмыс нәтижесі

Жеке жұмыс нәтижесі

Ұжымдық жұмыс нәтижесі

Барлығы





















Оқулықтың бетіндегі мәтін


Үйге тапсырма (2мин)

Адамның пайда болуына байланысты теориялардан басқа қандай көзқарастар болуы мүмкін? ( өз ойыңды жаз)




Саралау.

Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасын сақтау

Оқушылардың оқуға бағытталған іс-әрекетіне қолдау көрсетіп, дамыту тапсырмаларын беру

Кері байланыс. «Ойды аяқта»

Бүгін мен білдім

Мен үйрендім

Қиындық тудырды

Қолымнан келді

-АКТ-мен жұмыс барысында қауіпсіздік ережесін сақтау

-Топ ережесін сақтау

- Сергіту сәті