Беларусь Республикасында 50 орман шаруашылығы кәсіпорындарындағы ластанған ормандардың ауданы 2720 мың га немесе орман қорының 25,6% құрайды. Олар аймақтарға бөлінеді:

---

• 
  I тұрғылықты аймақ (1–4,9 Кu) – 72,8%;
  
• 
  II аймақ (5–14,9 Кu) – 17,5%;
  
• 
  ІІІ кейінгі қоныстандыру аймағы (15,0–39,9 Кu) – 7,6%;
  
• 
  IV басым қоныс аудару аймағы (40 және одан да көп Кu) – 2,1%.
  

Краснопольский, Чериковский, Чечерский, Наровлянский және Ветковский орман шаруашылықтарындағы тіршілік пен орман шаруашылығының апатты жағдайлары.

Өте ауыр - Лелчицкий, Хойниковский, Костюковичский, Быховский, Рогачевский және Эльский орман шаруашылығында.

Ауыр - Речица, Кошелевский, Гомель, Комаринский, Столинский және Калинковичский орман шаруашылығында.

Барлық аймақтарда орман түгендеу жұмыстарын жүргізген кезде АФҚ материалдарын пайдалануға, бұрынғы орман түгендеуге, шаруашылық қызмет нәтижелеріне және салық салу нормаларына ерекше назар аудару қажет.

Ластануы 15 Кu/км2-ге дейінгі ормандарда жерді зерттеу, барлық учаскелерді визуалды және өлшемдік түсіру жүргізіледі.

Піскен стендтерге санау және өлшеу әдістерімен салық салынады.

Табиғатта 15-тен 40 Ку/км2-ге дейін ластанған жағдайда, орман шаруашылығын жүргізу жоспарланатын жетілген орман алқаптары мен телімдерін көрнекі бағалау жүргізіледі. Қалған учаскелерге далалық тексерусіз, қашықтағы әдістермен салық салынады.

Эвакуациялық аймақта (30 км) 40 Кu/км2-ден астам ластану жағдайында түгендеу жаңадан пайда болған учаскелер бойынша АПС бойынша аналитикалық-өлшеу түсіндіру арқылы жүргізіледі. Қалған бөлiмшелердiң салық салу көрсеткiштерi бұрынғы орман кадастры деректерiн нақтылау жолымен айқындалады. Біріншіден, қалған деректерді жаңарту кезінде дағдыларды дамыту үшін біріншілері түгенделеді.

Ластанған орман алқаптарының барлық ормандары өрт қауіптілігінің I класына жатады. Өрт қауіптілігі кезеңінде ауа райы жағдайларына байланысты нақты өрт қаупіне қарамастан, өрт қауіптілігі IV және V өрт қауіптілік кластарымен екі тәулікке де белгіленеді. Әуе патрульдері күніне 5 рет жүргізіледі.

Ластану кезінде ормандарды рекреациялық пайдалану, орман патологиялық және өртке қарсы зерттеулер:

5–15 Кu/км2 – халықтың ормандарға қол жеткізуі шектелген, ормандарды рекреациялық пайдалануға тыйым салынған;

15 Кu/км2 және одан да көп - бөгде адамдардың кіруіне тыйым салынады, жолдар шлангтармен жабылған;

15 Кu/км2 және одан да көп – орманды патологиялық зерттеу тікұшақтарды қолдану арқылы қашықтықтан әдістермен және әуе өрт сөндіру патрульдерімен біріктіріліп жүргізіледі.

---

Радиациялық ластану кезінде аңшылық шаруашылықтарының жоспарын жасау үшін радиация деңгейінде мынаны ескеру қажет:

1-5 Кu – әдеттегі аңшылық режимі жүріп жатыр;

5-15 Кu - қалыпты режим, бірақ барлық аңшылық өнімдерін бақылаумен;

15 немесе одан да көп Ku - сайттар аң аулауға жарамайды.

Ластану концентрациясының төмендеу дәрежесі бойынша аңшылық фауна келесідей орналасады:

қасқыр – түлкі – қабан – елік – қоян – бұлан.

Жыртқыштардағы радионуклидтердің әсерін азайту үшін: жабайы қабандар мен еліктерді – 2 жас және одан жоғары, ал бұландарды – жас балаларды ату ұсынылады. Бұл жағдайда радионуклидтердің концентрациясы 1,2-2 есе аз.
3.3 Ғарыштық суреттер бойынша орман қорындағы өзгерістерді анықтау және есепке алу
Осы мақсаттар үшін 15 га немесе одан да көп жер санаттарын сенімді түсіндіруді қамтамасыз ететін 1/М=1/300 000 ұлғайтылған COP пайдаланылады. Орманды түгендеу материалдарының болуына байланысты зерттеу мыналар негізінде жүргізілуі мүмкін:

– CS және орман орналастыру материалдарын бірлесіп пайдалану;

– орман қорындағы өзгерістерге дейін және кейін КОС бірлесіп өңдеу;

– өзгертілген аумақтарды кейіннен аэротаксациялау арқылы КС арқылы анықтау.

Барлау нәтижесінде сызбалық карталарда өрттен, жел соғуынан зақымданған орман алқаптары, ағаш кесу нәтижесінде бұзылған орман алқаптары және т.б. көрсетіледі. Салық салу сипаттамасына сәйкес өртенген, бүлінген және кесілген ормандардың қоры анықталып, орман алқаптарына өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі. орман қорының есеп деректері. Негізгі пайдалану мөлшерінің жаңа есебі операциялық қордың 10%-дан астамына өзгерістер әсер еткенде жүргізіледі.

Орман шаруашылығын ұйымдастыру және дамыту жобасына түзету жазбасында

– табиғи апаттардың себептері мен салдарын талдауды қамтамасыз етеді;

- негізгі пайдалану мөлшері көрсетіледі;

– бүлінген ормандарды пайдалану, ормандарды молықтыру және орманды қорғауды жақсарту бойынша іс-шаралар жоспарлануда.

Орманды есепке алу материалдары болмаған жағдайда орман қорын есепке алу үшін түзету актісі және бүлінген орманның орналасқан жерінің схемалық карталары жасалады.

Беларусьте UNISCAN станциясынан алынған спутниктік суреттер ормандардың жағдайы және мемлекеттік орман қорындағы ағымдағы өзгерістер туралы нақты уақыт режимінде ақпарат алуға мүмкіндік береді. Әртүрлі жерсеріктерден түсірілген суреттердің ажыратымдылығы 1 км-ден 30 м-ге дейін өзгереді.

Беларусь ғарыштық жер серігі БелКА ұшырылғаннан кейін алынған ақпараттың тиімділігі мен сапасы айтарлықтай жақсарады (жоспарланған максималды ажыратымдылық 2,5 м).

---

3.4 Ормандарды түгендеудің фотостатистикалық әдісі
Ормандарды есепке алудың статистикалық әдісі соңғы жылдары елімізде де, шетелдерде де жиі қолданылуда. Тарихи аспектіде Кеңес Одағында статистикалық түгендеу әдісі теориялық тұрғыдан негізделді және тіпті 1925 жылы Ленинград облысының Луга ауданындағы ормандарды есепке алу кезінде де қолданылды. Біраз бұрын (1919–1923) статистикалық әдіс Скандинавия елдері (Финляндия, Норвегия және Швеция).

Біздің елімізде және шетелдік тәжірибеде орманды есепке алудың статистикалық әдістері, әдетте, орман алқаптарын қабаттар деп аталатын кейбір біртекті топтарға бөлу арқылы жүзеге асырылады. Қабаттарды бөлу мерзімдері, оларды бөлу принциптері мен өлшемдері өте әртүрлі. Стратификация түгендеудің шарттары мен мақсаттарына, аэрофотосуреттердің болуына және олардың ақпараттық мүмкіндіктеріне, жұмыс саласын білу деңгейіне және т.б.

Біріктірілген салық салу көрсеткіштері бойынша орман алқаптарын стратификациялау немесе бөлу бұрын салық салу көрсеткіштерін неғұрлым егжей-тегжейлі түсіндіру мүмкін болмаған шағын масштабты аэрофототүсірілімдерді қолдану арқылы жүзеге асырылды. Салық салу-дешифрлеу жұмысына мұндай көзқарас әбден орынды. Аэрофототүсірілімдердің нақты ақпараттық мазмұнына қарай фотосуреттер рұқсат етпейтін салық салу көрсеткіштерінің егжей-тегжейлерін алуға мақсат етпеу керек. Сонымен, орман қорын алдын ала стратификациялау әдістері мен үлкейтілген аумақтарды – қабаттарды анықтау критерийлері орналасатын объектінің табиғи-экономикалық жағдайларына және пайдаланылған фотосуреттердің ақпараттық мүмкіндіктеріне байланысты [15].

Әдістемені қолдану барысында келесі тапсырмалар пысықталады:

1. 
   Аэрофотосуреттердің түпнұсқаларының салық салу және интерпретациялау мүмкіндіктері зерттелуде, ол үшін далалық деректер бойынша салық салуды түсіндіру белгілерін әзірлеу қажет.
   
2. 
   Ландшафттық-геоботаникалық зерттеулер процесінде орман-типологиялық құрылымы және жұмыс аймағының ландшафттық-морфологиялық дифференциациясы белгіленеді. Орман түрлерінің сұлбасы, сондай-ақ орман түрлері мен сапалық кластарын шешуге арналған ландшафттық белгілер қарастырылады.
   
3. 
   Жұмыс аймағының жағдайларына және аэрофототүсірілімдердің шифрлау мүмкіндіктеріне қатысты біртекті аумақтардың – қабаттардың объективтілігінің критерийлері белгіленеді.
   
4. 
   Стратификацияның объективтілігі анықталған тұрақты аумақтар – қабаттардың өмірдегі ландшафттық-географиялық аумақтық бірліктерге немесе ландшафттың морфологиялық құрылымына сәйкес келуінде. Ағаш өсіретін аумақтық бірлік – орман түрі – ландшафт бірлігі – фацияға барынша сәйкес келетіндіктен, аэрофототүсірілімдердің масштабына қарай орман түрлерінің оңтайлы сұлбасына немесе фациялар тобына байланысты фацияларды, фациялар топтарын немесе тракттарды ажырату қажет. өсу жағдайларының түрлері.
   

---

Кеңейтілген орман түрлері көбінесе ландшафттық бірліктерге, фация топтарына және трактаттарға сәйкес келеді. Түпнұсқа суреттердің сапасын жақсарту кезінде өсімдік жағдайларын түсіндіруді егжей-тегжейлі жүзеге асыруға болады және анықталған үлкейтілген аумақтардың сол немесе басқа ландшафттық бірліктерге тиесілігі әрбір нақты жағдай үшін нақтылануы керек.

Дешифрлеу кезінде орман жағдайларының біркелкілігі негізінде анықталған ұлғайтылған аумақтар салық салу көрсеткіштерінің топтарына бөлінеді:

• 
  басым түрлер тобы (қарағай, шырша, қайың және көктерек);
  
• 
  жас тобы (жас, орта және пісетін, піскен және жетілген);
  
• 
  тығыздық тобы (жоғары тығыздық - 0,9-1,0; орташа тығыздық 0,6-0,8; төмен тығыздық - 0,3-0,5).
  

Жоғарыда атап өтілгендей, стратификация кезінде орман алқабының биіктігі мен өсу класы ескерілмейді, өйткені олар орман түрлерінің туындылары және орман алқабының жасы болып табылады.

Өсу жағдайларының ең көп таралған түрлері жоғары дәлдікпен шешіледі - 55–88%. Доминант түрлерін анықтау дәлдігі 56% (шырша), 81% (қайың), 72% (қарағай). Сапа класы бойынша декодталған және шынайы өнімділіктің сәйкестігі 81% сәйкес келеді. Толық топтардың декодтауы нақтыға 96% сәйкес келеді.

Орман қорын алдын ала стратификациялау үшін салық салудың негізгі көрсеткіштерін ашудың мұндай дәлдігі әбден қанағаттанарлық сияқты. Оларды анықтаудағы жеке қателер мен дәлсіздіктер үлгіні алу кезінде үлкен масштабты кескіндерді интерпретациялау кезінде түзетілуі мүмкін.

Орманды есепке алудың фотостатистикалық әдісі ІІІ топтағы резервтік ормандарда жүргізіледі. Әдіс аэроғарыштық суреттерді интерпретациялау ерекшеліктерін зерттеу үшін CS, іріктеп ірі масштабты APS (1/10 000) және табиғи салық салудың аз мөлшерін қолдануға негізделген.

Спутниктік суреттерде объект аумағы ландшафттарға, ал олардың шегінде – қабаттарға: орманмен жабылған өзен бассейндері, ормансыз және ормансыз жерлерге бөлінеді. Ландшафттық және түстік ерекшеліктер кешені және кескін үлгісінің ерекшеліктері бойынша орманды аумақ басым түрлерге немесе түр топтарына, орман жағдайлары топтарына, жасына және тығыздығына қарай қабаттарға бөлінеді. Қабаттардың саны мен аудандарына байланысты ± 5% дәлдікпен маржаны анықтау үшін фотосынақтардың саны есептеледі (фототест - AFS-дегі шеңбер немесе шаршы). Селективті APS үздіксіз маршруттармен жүзеге асырылады.

Фотозондтар мен АФТ-тегі таңдаулар олардың жұмыс аймақтарында аналитикалық және өлшеу әдістерімен дешифрланады. Олар тұқымдар, жас топтары, сапа класстары және салмақтары бойынша қабаттардың аумақтарын бөлу үшін іріктеу бірлігі ретінде алынады. Салық салудың басқа көрсеткіштері қатынастар негізінде белгіленеді.

---

Смотрите также файлы

• Тематика контрольных работ.docx

• Сынып 6 .docx

• Частное учреждение образовательная организация высшего образования.docx

• Тема 5 Культурогенез в первобытную эпоху.docx

• Тест н.docx