Файл: Викторина сратары Кім білген арыш айлаыны грек тіліндегі баламасы космодорм.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 04.12.2023

Просмотров: 13

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Викторина сұрақтары:

Кім білген

1. «Ғарыш айлағының» грек тіліндегі баламасы «космодорм» еді. Бұл сөздің қазақша мағынасы қандай? (Жылдам қозғалып барып ұшатын орын).


5. Ғарышкерлер отрядына келіп қосылған ұшқыш қандай арнайы дайындықтардан өткізіледі? (Олар теориялық астрономияны, физиканы, аспан механикасын мұқият оқиды, радиотехника, автоматика, телемеханика салаларын білімдерін жетілдіріп, дәрігерлік және дене шынықтыру дайындықтарының толық курсынан өтеді).
6. Неліктен космодром «Байқоңыр» болып аталған? (1961ж. 12 сәуірде Гагарин қазақ жерінен космос әлеміне ұшып шықты. ол бірден бірнеше дүниежүзілік рекордтар жасаған күні авиация және космонавтика халықаралық ұйымдары «Гагарин қайдан, нақты қай жерден ұшып шықты, оның рекордтарын ресми тіркеу үшін ұшқан жерін нақты айтыңыздар» деген талап қойды. Сонда осы уақытқа дейін құпия болып келген Сырдария жасағындағы Торетам станциясынан ұшқанын білдірмес үшін сол жерден тура солтүстікке қарай орналасқан Жезқазған жеріндегі, Қарсақбай қаласындағы Байқоңыр деген елді – мекенді еске түсіріп, Гагарин ұшқан жерге соның атын бере қойған. Содан тұңғыш космонавт ұшып шыққан жер Байқоңыр деп аталып, қазақ сөзі әлемге таралып кетті).
7. Ғарышкерлер мен астронавттардың алдарында тұрған көкейтесті мәселелер. (Ғарышкерлер астроном – ғалымдардың арман-ойларын жүзеге асыратын жер өкілдері. Олардың алдында Қызыл ғаламшар – Марсты зерттеу, күн жүйесі кеңістігіндегі жалғыз көгілдір, тіршілікті ғаламшар – Жерді кеңістіктен туралап кездейсоқ келген астероидтар мен құйрықты жұлдыздардан және басқадай үлкенді – ұсақты аспан денелерінен дер кезінде қорғап қалу істері тұр. Марсқа ұшу 2015 – 2018 жылдардың айналасында орындалмақ. Оған да жол біздің Байқоңырдан тартылмақ).
8. Ғарыш игеріле басталғаннан кейінгі АҚШ - тағы 3 ірі апат туралы не білесің? (1967ж. 27 қаңтарда, алғашқы апат болса, «Аполлон – 1» кемесі жарылып, үш астронавт қаза болған, осындай қайғылы оқиға 1986ж. 28 қаңтарда болған. «Челенджер» кемесі жарылып, туған – туыстарына жаңа ғана шығарып салған астронавттардың өздерінен көрген. 2003 жылдың 1 ақпанында АҚШ - тың ғарыш саласы үшін қара әріптермен жазылды. Космос әлеміне шығып, 16 күн бойы жұмыс істеп, елге жетеміз деп келе жатқанда 60 км биіктікте, Жерге қонуға 16 минут қалған уақытта «Колумбия» кемесі жарылып кетті).
9. «Жер – адамның бесігі, бірақ адам биікте өмір бойы құндақталып жата бермейді ғой, Бір кезде ол аспанға шырқап ұшады. Және сол бірінші ұшатын адам біздің Кеңес елінің адамы болды!» деп айтқан кім? (Ұлы ғалым, космос ғылымының негізін қалаған Константин Эдуардович Циалковский).


10. Әлемдік рекордтарды тізетін Гиннесс кітабына аты жазылған тұңғыш қазақ кім? Т. Мұсабаев. Ол 1994ж. 135 тәулік бойы космос әлемінде ұшып жүрді. 1998 ж орбитада 7 ай жүріп, 7 рет ашық аспан әлеміне шықты. Бас – аяғы 30 сағатын космостың қара тұңғиығымен бетпе-бет өткізді)


Ғарышқа алғашында нелерді ұшырып еді?
- Лайка — ғарышқа сапар шеккен әлемдегі тұңғыш тіршілік иесі.
- 1957 жылдың 4 қазанда ғарышқа салмағы алты келі, жасы екі жастан асқан Лайканы «Спутник-2» ғарыш кемесімен ғарышқа аттандырып жіберді.
- Кеңес Одағының ғалымдары Лайкамен берге тағы екі итті
жаттықтарған болатын. Олар: Белка мен Стрелка
1961 жылдың 12 сәуірінде, бір орынды «Восток» кемесімен, тұңғыш рет Совет Одағының азаматы Юрий Алексеевич Гагарин ғарышқа көтерілді.


1991ж 2 қазанда Байқоңыр ғарыш алаңынан “Союз ТМ - 13” ғарыш сегіз тәулік бойы ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізіді.
1991ж қазаннаың 10-ында ғарыш кемесімен Жерге қайтып қонды. Ғарышта өтеген мерзімі — 7 күн 22 сағат 13 минут.

- Тоқтар Әубәкіровтен кейін ұшқан қазақ ғарышкері кім еді?

3 ғарышкеріміз – Айдын Айымбетов 2015 жылғы 2 қыркүйекте Астана уақыты бойынша сағат 10.37 минутта Байқоңыр ғарыш айлағынан «Союз-ТМА-18М» ғарыштық кемесі ұшты.
Күн жүйесінде 9 үлкен планеталар бар, 43 серік планеталар бар.

І топтың капитанына

1. 3. Неше шоқжұлдыз бар? (12)

5. Жерді қоршап тұрған ауа қабаты (Атмосфера)
ІІ топтың капитанына

1. Күзгі күн мен түннің теңелу уақыты? (23 қыркүйек)

2. Ең алғаш ғарышқа қашан, кім ұшты? (Ю. А. Гагарин)

3.

4. Жұлдыздар жүйесін қалай аталады? (Галактика)

5.