Файл: Байыту фабрикасы туралы негізгі мліметтер кен байыту .docx

Скачать файл (5,12Мб)

Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 05.12.2023

Просмотров: 94

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

БАЙЫТУ ФАБРИКАСЫ ТУРАЛЫ НЕГІЗГІ МӘЛІМЕТТЕР

Кен байыту — бос тау жыныстарынан пайдалы минералдарды бөліп алу мақсатында минералдық шикізаттарды алдын ала өңдеу процестерінің жиынтығы.Кен байыту нәтижесінде екі түрлі өнім түзіледі: пайдалы құраушыларының негізгі массасы топтасқан концентрат және қалдық.

Жезқазған байыту фабрикаларының тарихы сонау 1947 жылы басталады. Главмеди мен Наркомат басшылығының шешімі бойынша 1947 жылы № 1 Жезқазған байыту фабрикасы салынды. Жобалауға Ленмеханобр, "Центрэлектромонтаж" тресінің Мәскеу жобалау-конструкторлық басқармасы және Промстрой қатысты. Бүкіл зауыттың бас дизайнері Гипроцветмет болды. Жоба мен сызбаларды түзету 1950 жылы аяқталды, келесі үш жылда құрылыс-монтаждау жұмыстары жүргізілді. Фабриканың өнімділігі жылына 5,2 млн тонна кен болып анықталды. Оның 4 млн — мыс сульфидті кені және 1,2 млн — мыс-қорғасын кені.

Жезқақған қаласында жалпы №1,2,3 байыту фабрикасы бар. Қазіргі танда №3 байыту фабрикасы жұмыс істемейді.

Жезқазған фабрикаларында кенді байытудың қандай схемасы қолданылады?

№1, 2 Жезқазған байыту фабрикалары (ЖОФ № 1 және № 2) байытудың аяқталған циклі бар және Жезқазған мыс балқыту зауытында (ЖМЗ) алынған концентраттарды бірлесіп өңдейтін екі байыту өндірісін біріктіреді.

№ 1, 2 ЖОФ жерасты және ашық өндірудің мыс сульфидті кендерін, ашық (карьерлік) өндірудің мыс аралас және тотыққан кендерін, ЖМЗ металлургиялық өндірісінің шлактары мен қыртыстарын өңдейді.

Жезқазған кен орнының мыс кендері қорлары бойынша негізгі болып табылады. 2008 жылдан бастап № 1, 2 ЖОФ-да Жомарт кенішінің жерасты өндірісіндегі мыс кенін қайта өңдеу басталды.

№ 1, 2 Жезқазған байыту фабрикаларының тауарлық өнімі-Жезқазған мыс балқыту зауытында өңделетін мыс концентраты.

Кеннің сипаттамасы

Жезқазғандағы байыту фабрикасы № 1,2 (ЖБФ № 1,2) аяқталған байыту циклінен тұратын екі байыту фабрикасын біріктіреді және екеуінен алынған мыс концентраты бірлескен сусыздандыру процесінен өтеді.

№1 БФ жерасты сульфидті мыс кендерін өңдейді.

№ 2 БФ жерасты және ашық карьерлердің мыс сульфидті кендерін, аралас және тотыққан кендерді, металлургия өндірісінің шлактарын өңдейді.

Жезқазған кен орнындағы мыс кендері құмдақ тастар түріне жатады. Кеннің қаттылығы профессор Протодяконов шкаласы бойынша 14-16 бірлікті құрайды, кеннің меншікті салмағы 2,7 т / м

³, ал үйінді тығыздығы 1,55 т / м³ құрайды.

Ашық өндірілетін кен сорттарға бөлінеді:

- сульфидті – құрамындағы тотық мөлшері 12,5% дейін;

- аралас - құрамындағы тотық мөлшері 12,5-20,0% ;

- тотыққан - құрамындағы тотық мөлшері 20,0% -дан асатын.
1-кесте - Кеннің химиялық құрамы

Элементтер мен қосылыстардың атауы	Элементтер мен қосылыстардың құрамы, пайызбен
Элементтер мен қосылыстардың атауы	жерасты сульфидті мыс кені	ашық өндірілген сульфидті мыс кені	аралас мыс кені	тотыққан мыс кені
Мыс	0,30 – 1,30	0,20 – 0,80	0,70	0,9 – 1,5
Қорғасын	0,03 – 0,10	0,03 – 0,10	-	-
Мырыш	0,02 – 0,13	0,02 – 0,13	-	-
Темір	2,40 – 4,00	2,40 – 4,00	1,80	2,0
Күкірт	0,20 – 0,50	0,20 – 0,50	1,30	0,3
Кремнезем	66,50 – 70,90	67,80 – 69,20	70,70	71,3
Алюминий тотығы	11,00 – 13,90	12,60 – 14,70	14,00	12,9
Магний тотығы	1,38 – 1,76	1,10 – 1,50	0,70	0,5
Кальций тотығы	4,00 – 7,00	3,90 – 4,70	2,60	1,5

Фабрикада өңделетін кен құрамында концентратқа жіберілетін күміс бар. Әдетте, кеннің барлық маркаларынан күміс алу мыс алу деңгейінде.

Күмістің бөлінуін арттыру үшін арнайы зерттеулер жүргізілуде.
Мыс қорыту зауытының металлургиялық өндірісінің шлактары
Қалдық шлактарға құрамында мыс үлесі 0,3% кем емес шлактар, шлак қыртыстарына құрамында кемінде 0,8% мыс бар шлактар жатады.

Шлактар мен қыртыстардағы мыс күңгірт штейн түрінде болады. Шлактар мен қыртыстардың минералогиялық құрамы кендерге ұқсас және мыс сульфидтері - халькозин, боронит және халькопириттен тұрады.

Шлактар мен қыртыстарды байытымдылығына зерттеу МҚЗ қалдықтарын кенмен қосып флотациялық байыту мүмкіндіктерін көрсетеді. Мыстың шлактар мен қыртыстар қоспасынан концентратқа максималды шығарылуы шлактар мен қыртыстардың 10% аспайтын үлесінде қамтамасыз етіледі.

Қоспалар: мышьяк (1 ÷ 3 × 10^-5)%; селен 1 × 10^-4%; темір (3 ÷ 7 × 10^-3)%; қорғасын 1 × 10^-3; натрий оксиді - 5 × 10^-5%; хлор - 1 × 10^-4%.

Жерасты сульфидті мыс кені
Негізгі кен минералдары: борнит - (35-40)%, халькозин - (30-35)%, халькопирит - (10-15)%.

Металл емес материалдар: кварц, дала шпаттары, карбонаттар, хлорит, серицит, сазды заттар.

0,20 мм, 0,15 мм, 0,10 мм кластарында кен минералдары негізінен жымдасқан түрде (в сростках) кездеседі. Бұл кластардағы мыс мөлшері 0,65% -дан 0,70% -ға дейін.

0,071 мм плюс класында кен минералдарының жартысы жымдасқан, қосынды түрінде, ал жартысы еркін күйде болады. Жымдасқан сульфидті түйіршіктердің мөлшері шамамен 0,01 мм құрайды. Жымдасудан басқа, кен минералдары тау жыныстарында қосылып және сіңдіріліп кездеседі.
Сульфидті мыс кені
Кен және металл емес минералдар жер асты өндірісінің сульфидті кендерімен бірдей, бірақ халькозин (50% -дан 60% -ға дейін), борит (20% -дан 24% -ға дейін), халькопирит (5% -дан 9% -ға дейін) басым. Сонымен қатар, куприт және ковеллин бар. Мыстың тотыққан минералдары: малахит және азурит кездеседі. Металл емес заттардың ішінде сланецтер, карбонаттар және саз заттар көп.

Аралас мыс кені
Аралас мыс кені сульфидті кендермен бірге алынады. Минералдануы орташа түйіршікті құмдақтармен берілген (көбінесе каолинделген) және халькозиннің майда ірілікте болуы, борниттің сирек таралуы, сонымен қатар мыс тотыққан минералдардың жағындыларымен ерекшеленеді. Сонымен қатар, тотыққан мыс минералдары құмтас цементінің сіңдірілуін құрайды. Ірі кластарда тау жыныстарындағы минералдардың жымдасуы мен қосылыстары басым болады. Малахит, хризоколла және ковеллиндер белгіленген (негізгі мыс минералдарынан басқа). Минус 0,071 мм класта сульфидтердің жартысынан көбі еркін күйде болады. Металл емес минералдардың көп бөлігінде сульфид қосындылары болады.
Тотыққан мыс кені
Тотыққан кендердің минералогиялық құрамы негізінен малахит, азурит және мыс сульфаттарынан, ал жеке кен орындарында хризоколаның едәуір мөлшерінен тұрады.

Байыту фабрикасында қолданылатын пайдалы қазбаларды өңдеу процестері мен әдістері.

Байыту өнімдері
Байыту фабрикаларында пайдалы қазбаларды өңдеу жүйелі процестерден өтеді. Олар технологиялық қолданылу мәніне байланысты дайындау, негізгі байыту және көмекші процестер деп аталады.

Дайындау процестері - ұсату, елеу, ұнтақтау, жіктеу. Дайындау процестерінің міндеті минералды шикізатты одан әрі байыту үшін қажетті ірілік мөлшеріне жеткізу.

Байытудың негізгі процестері пайдалы қазбалар концентратқа және бос жыныстар қалдыққа бөлінетін физикалық және физика-химиялық процестері болып табылады.

Көмекші процестер – байыту өнімдірін сусыздандыру, яғни олардағы ылғал мөлшерін белгілі нормаға келтіру процестері: қойылту, сүзу, кептіру.
Ұсату
Ұсату дегеніміз - сыртқы механикалық күштердің әсерінен кесек, минералды шикізатты жаншу, бөлшектеу, соққылау немесе олардың комбинациясы арқылы белгілі бір ірілікке дейін жеткізу.

Байыту фабрикаларында кен ұсату үшін қолданылатын машиналарды ұсатқыштар деп атайды.

Елеу
Елеу — әртүрлі кесекті не түйіршікті материалды елеу беттері арқылы өткізіп, екі не бірнеше ірілікті кластарға бөлу процесі.Байыту фабрикаларында елеу процесі арнайы қондырғыларда – елеуіштерде (грохот) жүргізіледі.
Ұнтақтау
Майда ұсатылған кен әрі қарай ұнтақтау процесіне түседі. Ұнтақтау процесінде кен қажетті ірілікке дейін ұнтақталады. Ұнтақтау процесі екі не үш сатылы схемада жүргізіледі.

Жіктеу
Жіктеу (классификация) – минерал түйіршіктерінің суда (не ауада) шөгу жылдамдықтарына қарай әр түрлі ірілік кластарға бөлінуі. Яғни ұнтақтау процесінен кейін пульпаны екі өнімге: ағызынды және құмға бөлу үшін қолданылады.
Флотациялық байыту әдісі
Флотациялық процестер деп минералдардың фазааралық бетте әртүрлі бекінуі қабілетіне негізделген бөлу процесін айтады. Флотациялық байыту процесі флотациялық машиналарда жүргізіледі.
Гравитациялық байыту әдісі
Гравитациялық байыту әртүрлі пайдалы қазбаларды өңдеудің кең тараған әдістерінің бірі. Байытудың гравитациялық әдістері минералды дәндердің ауырлық және кедергі күштерінің әсерінен ортада қозғалу жылдамдығының әртүрлілігіне негізделген, бұл дәндердің тығыздығы мен ірілігінің әртүрлілігімен түсіндіріледі.
Байытудың магниттік әдістері
Магниттік байыту қара және сирек металл кендерінің бөлінетін компоненттерінің әртүрлі қасиеттеріне негізделген. Байытудың магниттік әдістері бөлінетін минералдардың магниттік қасиеттерінің әртүрлілігіне, негізінен олардың магниттік сезгіштігінің әртүрлілігіне негізделген.

Байытудың электрлік әдістері
Электрлік байыту минералдардың электрлік қасиеттерінің әртүрлілігіне негізделген. Мұндай қасиеттерге: электроөткізгіштік, диэлектрлік өткізгіштік, трибоөткізгіштік, потенциалды, пироэлектрлік әсер, пьезоэлектрлік әсер.Электрлік байыту

электрлік сепараторларда жүргізіледі.

Көмекші процестер
Қойылту - ауырлық күші мен ортадан тепкіш күштердің әсерінен пульпада қатты бөлшектерді тұндыру. Қоюлау процесі қоюландырғыштарда (сгуститель) жүргізіледі.
Сүзу - вакуумнан немесе артық ауа қысымынан туындаған қысым айырмашылығының әсерімен пульпаның сұйық және қатты фазаларын бөлу процесі. Сүзу – сүзүіштерде (вакуум-фильтр) жүргізіледі.
Кептіру – ылғалды материалды қыздыру кезінде оның құрамындағы судың булануына негізделген құрғату процесі.

Байыту процестерінің жіктелуі 1-суретте көрсетілген.

1-сурет. Байыту процестерінің жіктелуі.
Байыту өнімдері
• Концентрат дегеніміз - шикізатпен салыстырғанда пайдалы компоненттің мөлшері көп байыту өнімдері.

• Қалдық деп негізінен бос жыныс минералдарынан тұратын және пайдалы компоненттер аз мөлшерде болатын байыту өнімі аталады, оларды байыту кейбір жағдайларда іс жүзінде және технологиялық тұрғыда мүмкін емес.

• Пайдалы қоспалар дегеніміз - минералдарда аз мөлшерде болатын элементтер, олар негізгі металмен бірге өндірілетіндіктен оларды байыту экономикалық тұрғыдан мүмкін болады.

• Аралық өнім - байыту өнімі, онда бағалы минералдың мөлшері концентраттан төмен, бірақ қалдыққа қарағанда жоғары. Аралық өнім одан әрі өңделеді.

1.2.1 Дайындау процестері
Ұсату
Ұсақтау - кенді байыту алдында онын ірі кесектерін белгілі мөлшерге дейін ұсату үшін жүргізіледі. Егер кен ұсақ сеппелі болса,тиісінше ұнтақтау алдында ұсату 8 - 10 мм-ге дейін жеткізіледі. Ірілігіне қарай ірілеп ұсату, орташа ұсату және ұсақ ұсату сатыларына бөлінеді. Ұсату арнаулы аппараттарда - ұсатқыштарда соғу, жару және жаншу жолдарымен жүргізіледі.

Ұсақтау үш сатыда жүреді: