ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 06.12.2023
Просмотров: 67
Скачиваний: 1
СОДЕРЖАНИЕ
Сабақтың тақырыбы: Ұлттық сөз этикеті
8.1.6.1. Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, ақпараттарды анықтау.
8.5.2.1. Жазба жұмыстарында сөз этикеттерін дұрыс қолдану.
- Ғылыми жобаға дайындалу үшін осы сенбіде кітапханаға келе аласың ба?
- Қай уақытта кездессек ыңғайлы?
1. Сөзді дұрыс қолдану (әдеби тілдің нормасын сақтау)
Мысалы: балалар – балдар емес, бара жатқан – баратқан емес
Сөз тазалығы дегеніміз – cөйлеу тілінің тазалығы, сөзімізде өзге тілдік элементтердің болмауы.
Мысалы: Қоңырау болды ма? - Звонок болды ма?
175-бет 6-тапсырма. Берілген сөз тіркестері қандай жағдайда қолданылатынын белгілеңдер.
Сабақтың тақырыбы: Тауып сөйлеу - өнер
Сабақтың мақсаты: 8.2.6.1. Кесте, диаграмма, шартты белгілермен берілген ақпаратты талдау.
СӨЗ ДӘЛДІГІ. СӨЙЛЕУДЕГІ ДӘЛДІК ҰҒЫМЫ.
Сөйлеуші айтар сөзін өзгелерге әсерлі жеткізіп айтса, «дәл айтты, тауып айтты» деп айтамыз.
Мысалы: Ат, алма т.б.сөздерінің бірнеше мағынасы бар. Дәл сөйлеу үшін мағынасына қараймыз.
1. ат – имя человека, адамның аты, зат есім.
2. ат - лошадь, жануардың атауы, зат есім.
3. ат – стреляй, қимыл атауы, етістік.
Менің атым – Айжан. Мен атқа су бердім. Аңшы қасқырды атты.
Мысалы: айналайын, күнім, ....
178-бет 6-тапсырма. Алғыс, ризалық сөздерін кластерге түсіріңдер.
Сабақтың тақырыбы: Ұлттық сөз этикеті
Сабақтың мақсаты:
8.1.6.1. Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, ақпараттарды анықтау.
8.5.2.1. Жазба жұмыстарында сөз этикеттерін дұрыс қолдану.
СӨЙЛЕУ ЭТИКЕТІ
Сөйлеудің түрлері
Сөйлеу этикетінің элементтері: сәлемдесу, қоштасу,
рақмет айту,
кешірім сұрау, тілек айту, бата беру, көңіл айту, рұқсат сұрау, мақтау т.б.
Сөйлеу этикеті дегеніміз – адамдардың бір-бірімен сөйлесу әдебінің ережесі.
Отбасында, ұжымда, сыныпта жақсы қарым-қатынаста болу.
Ізетті сөз
Сыпайы мінез
Адамның көңіл –күйі
Еңбек өнімділігі
Ауызша, жазбаша, диалог, монолог
174-бет 3-тапсырма. Берілген диалог үлгісіне сыпайылық сақтай отырып, жауап беріңдер. Диалогті ары қарай жалғастырыңдар.
- Ғылыми жобаға дайындалу үшін осы сенбіде кітапханаға келе аласың ба?
- ... ... .
- Қай уақытта кездессек ыңғайлы?
- ... ... .
- .... .... .
- … … .
- ... ... ... .
- ... ... ... .
Керекті сөздер: Сәлем, әрине, өкінішке қарай, мүмкін болса, сау бол.
СӨЗ МӘДЕНИЕТІ
Сөз мәдениеті дегеніміз – әдеби тілдің жазбаша, ауызша түрлеріне тән тілдік нормаларды дұрыс қолдана білу.
1. Сөзді дұрыс қолдану (әдеби тілдің нормасын сақтау)
Мысалы: балалар – балдар емес, бара жатқан – баратқан емес
2. Сөз тазалығы
Сөз тазалығы дегеніміз – cөйлеу тілінің тазалығы, сөзімізде өзге тілдік элементтердің болмауы.
Мысалы: Қоңырау болды ма? - Звонок болды ма?
175-бет 6-тапсырма. Берілген сөз тіркестері қандай жағдайда қолданылатынын белгілеңдер.
| Сөз тіркестері | Жаңа қонысқа көшкенде | Таңертең кездескенде | Наурыз мереке сінде | Жаңа жыл мейрамында | Кешке үйге келгенде | Үйленген жастарға | Жұмысқа келгенде |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| Қайырлы таң! | |||||||
| Ұлыс оң болсынІ | |||||||
| Бақыт, табыс жылы болсын! | |||||||
| Кеш жарық! | |||||||
| Құсың құтты болсын! | |||||||
| Қоныс құтты болсын! |
175-бет 5-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңдар. Қандай ой айтылған? Ойнап сөйлесең де, ... сөйле. Жаман сөз – жанға кірген ... , Жақсы сөз – таптырмайтын ... . Ең тәтті де ... , Ең ащы да ... . Айтылған сөз – атылған ... . Басқа бәле ... . Тиісті сөздер: тікен, ем, тіл, ойлап, тілден, оқ.
Сабақтың тақырыбы: Тауып сөйлеу - өнер
Сабақтың мақсаты: 8.2.6.1. Кесте, диаграмма, шартты белгілермен берілген ақпаратты талдау.
Ойтүрткі
- Күнделікті сөйлеу тілімізде сөз мәдениеті талаптарын сақтап жүрсіңдер ме?
- Құрбы-құрдастарыңның сөйлеу әдебіне көңілің тола ма?
СӨЗ ДӘЛДІГІ. СӨЙЛЕУДЕГІ ДӘЛДІК ҰҒЫМЫ.
Сөйлеуші айтар сөзін өзгелерге әсерлі жеткізіп айтса, «дәл айтты, тауып айтты» деп айтамыз.
Сөйлеген сөзіміз сөз дәлдігі талаптарына сай келу үшін қойылатын бірінші талап – сөзді тілдегі мағынасына қарай лайықты қолдану.
Мысалы: Ат, алма т.б.сөздерінің бірнеше мағынасы бар. Дәл сөйлеу үшін мағынасына қараймыз.
1. ат – имя человека, адамның аты, зат есім.
2. ат - лошадь, жануардың атауы, зат есім.
3. ат – стреляй, қимыл атауы, етістік.
Менің атым – Айжан. Мен атқа су бердім. Аңшы қасқырды атты.
177-бет 1-тапсырма. Айтыс үзінділері бойынша берілген сөздердің дұрыс қолданысын тауып жазыңдар. Тығырықтан өте алмау алып шығу үміттерін ақтау үзу мамыққа жамылу орану айбыны тасу асу Еуропа мен Шығысты жалғастыру ажыратуДұрыс/дұрыс_емес_қолданыс_үлгілерін_анықтаңдар.'>177-бет 4-тапсырма. Кестеде сөз дәлдігіне орай түрлі қолданыс үлгілері берілген. Дұрыс/дұрыс емес қолданыс үлгілерін анықтаңдар.
| Қолданыс үлгілері | Дұрыс | Дұрыс емес | Қолданыс үлгілері | Дұрыс | Дұрыс емес |
| Аң мен құсты пір тұту | Жауын-шашын жаумайды | ||||
| Аң мен құсты кие тұту | Жауын –шашын болмайды | ||||
| Астық егіледі | Әкеміз 76 жасқа толып отыр | ||||
| Астық бастырылды | Әкеміз 76 жасқа келіп отыр | ||||
| Астық жиналды | Жарғақ басы жастыққа тимей | ||||
| Егін жиналды | Жарғақ құлағы жастыққа тимей |
178-бет 5-тапсырма. «Кім көп табады?» ойыны. «ыймарқытзінкжлобңү» тізбегінен сағыныш, айналып-толғану сөздерін құрастырыңдар.
Мысалы: айналайын, күнім, ....
178-бет 6-тапсырма. Алғыс, ризалық сөздерін кластерге түсіріңдер.
Алғыс, ризалық сөздері