Жыл сайын 9,4 миллион өлімнің 16,5%-ына қан қысымының көтерілуі себепші.

11.Қабыну. Жіті қабыну

Жарақат немесе ауру өткір немесе қысқа мерзімді қабынуды қамтуы мүмкін.

Жедел қабынудың бес негізгі белгілері бар:

• 
  Ауырсыну: Бұл үздіксіз немесе адам зардап шеккен аймаққа қол тигізген кезде ғана болуы мүмкін.
  
• 
  Қызару: Бұл аймақтағы капиллярларға қан берудің жоғарылауына байланысты болады.
  
• 
  Функцияны жоғалту: Буын қозғау, тыныс алу, иісті сезу және т.с.с. қиындықтар туындауы мүмкін.
  
• 
  ІсінуЕгер сұйықтық жиналса, ісіну пайда болуы мүмкін.
  
• 
  Жылу: Қан ағымының жоғарылауы зардап шеккен аймақты жанасқанша жылы қалдыруы мүмкін.
  

Бұл белгілер әрдайым бола бермейді. Кейде қабыну белгілері жоқ «үнсіз» болады. Адам сондай-ақ шаршауды сезінуі мүмкін, жалпы өздерін нашар сезінеді және безгегі көтеріледі.
Жедел қабынудың белгілері бірнеше күнге созылады. Субакуталы қабыну 2-6 аптаға созылады.

Созылмалы қабыну бірнеше айға немесе бірнеше жылға созылуы мүмкін. Оның әртүрлі аурулармен байланысы бар немесе болуы мүмкін, мысалы:

• 
  қант диабеті
  
• 
  жүрек-қан тамырлары ауруы (CVD)
  
• 
  артрит және басқа буын аурулары
  
• 
  аллергия
  
• 
  созылмалы обструктивті өкпе ауруы (COPD)
  
• 
  псориаз
  
• 
  ревматоидты артрит
  

Симптомдар ауруға байланысты болады, бірақ олар ауырсыну мен шаршауды қамтуы мүмкін.

Қабынуды өлшеу

Ағзада қабыну болған кезде биомаркер деп аталатын заттардың көп мөлшері болады.

Биомаркердің мысалы ретінде С-реактивті ақуызды (CRP) алуға болады. Егер дәрігер қабынуға тест жасағысы келсе, олар CRP деңгейін бағалауы мүмкін.

CRP деңгейі егде жастағы адамдарда және қатерлі ісік пен семіздік сияқты жағдайларда жоғары болады. Тіпті диета мен жаттығулардың өзгеруі мүмкін.

Себептері

Қабыну физикалық фактор иммундық реакцияны қоздырғанда болады. Қабыну инфекцияның болуын білдірмейді, бірақ инфекция қабынуды тудыруы мүмкін.
Жедел қабыну

Жедел қабыну келесі жағдайлардан туындауы мүмкін:

• 
  араның шағуы немесе шаң сияқты заттың әсер етуі
  
• 
  жарақат
  
• 
  инфекция
  

Дене зақымдануды немесе қоздырғышты анықтаған кезде иммундық жүйе бірқатар реакцияларды тудырады:

• 
  Тіндерде плазма ақуыздары жиналып, ісінуге әкелетін сұйықтықтың жиналуына әкеледі.
  
• 
  Дене нейтрофилдерді, лейкоциттердің бір түрін немесе лейкоциттерді шығарады, олар зардап шеккен аймаққа қарай жылжиды. Лейкоциттерде патогендермен күресуге көмектесетін молекулалар бар.
  
• 
  Лейкоциттер мен плазма ақуыздарының жарақат орнына оңай жетуіне мүмкіндік беру үшін ұсақ қан тамырлары үлкейеді.
  

---

Жедел қабынудың белгілері себептеріне байланысты бірнеше сағат немесе күн ішінде пайда болуы мүмкін. Кейбір жағдайларда олар тез асқынып кетуі мүмкін. Олардың қалай дамитыны және қанша уақытқа созылатындығы себепке, дененің қай бөлігіне әсер ететініне және жеке факторларға байланысты болады.

Жедел қабынуға әкелуі мүмкін кейбір факторлар мен инфекцияларға мыналар жатады:

• 
  өткір бронхит, аппендицит және «-itis» -мен аяқталатын басқа аурулар
  
• 
  енбеген тырнақ
  
• 
  тұмаудан немесе тұмаудан болатын ангина
  
• 
  физикалық жарақат немесе жарақат
  

Созылмалы қабыну

Адамда созылмалы қабыну дамуы мүмкін:

Сезімталдық: Қабыну ағза болмауы керек нәрсені сезген кезде пайда болады. Сыртқы триггерге жоғары сезімталдық аллергияға әкелуі мүмкін.
12. Альтерация

Альтерация. Жасуша, ұлпа және ағзалар (тіс, тіл, пародонт т. б.) құрылымының өзгеруі мен қызметінің бұзылуы.кабынудын биринши сатысы.
13. Экссудация

Экссудация қүбылысы қабыну ошағынан қанның ағып кетуінің қиьшдауына байланысты қан тамырының ішіндегі гидростатика-лык, қысымның көтерілуімен түсіндіріледі. Сонымен қатар, қабы-ну медиаторларының, лейкоциттердің, протеолиздік ферменттердің әсерінде эндотелий жасушаларының зақымдануы байқалады. Нә-тижеде эндотелий жасушалары жиырылып, жасушыаралық саңы-лаулар кеңейеді немесе микропиноцитоз қүбылысы күшейеді. Осы жерден қанның сүйық бөлшектері: су, электролиттер, белоктар (алдымен альбумин, глобулин, соңынан фибриноген) шыға бас­тайды. Белоктардың тамыр сыртына шыгуы ол жердегі онкотика-лық қысымды көтереді, қабыну ошағында сүйықтық жиналып қалады, оны экссудат деп атаймыз.
14. Пролиферация

Пролиферация қабыну ошағындағы жасушалардың көбеюі нәтижесінде тіндердің қайта қалпына келуі немесе сол жердің тыр-тықтанып, бітуі, яғни, қабынудың соңғы кезеңі. Пролиферация кезінде қабыну ошагындағы лейкоциттер жойылып, ол жерде ме-зенхималық элементтердің, моноциттердің саны артады. Моно­циттер маіфофагтарга, гистиоциттерге айналады. Мақрофагтардан эпителиоидты жене алып жасушалар түзіледі. Қабыну ошағындағы Т- жөне В-лимфоциттер иммундық реакциялар эффекторы болып саналады, В-лимфоциттерден плазмальщ жасушалар, лаброциттер туьшдайды. Олар өртүрлі иммуноглобулиндер, жасушалық медиа-торлар және гормондар синтездейді. Қабьшу ошағында түзілетін дәнекер тін элементтері, фибробласттардың өнімі болып санала­ды. Сөйтіп, қабыну ошағында өте күрделі қүбылыс — жасушалар жетілуі мен трансформациями (бір-біріне айналуы) — жүреді. Бүл қүбылыстар гормондардың нервтік жөне иммундық жүйенің көмегімен басқарылады. Сойдъіқтан қабынуды тек жергілікті ре­акция деп қарауға болмайды, рл организмнің жалпы реакциясы-ның жергілікті көрінісі. Ocje>i жерде жасушалардың бөлінуін күшейтетін полиаминдер (путресцин, спермидин, спермин), фиб-робластардың осу факторы, макрофагтар өндіретін монокиндер (интерлейкин-1), лимфоциттер мен фибробласттарга эсер ететін лимфокиндер мен фибробласттарга эсер ететін лимфокиндер мен фиброкиндер жиналады. Олардьщ бір-бірімен эсерлесуі нәтижесінде қабыну ошағы қайта қалпына келеді.

---

15. Созылмалы қабыну

Қабыну дегеніміз не?
Қабыну дегеніміз - ағзаның өзін-өзі сауықтыруға тырысып, зиянды заттармен, мысалы, инфекциялармен, жарақаттармен және токсиндермен күресу процесі. Бірдеңе сіздің жасушаларыңызды зақымдағанда, сіздің ағзаңыз иммундық жүйенің реакциясын тудыратын химиялық заттарды шығарады.
Бұл жауап антиденелер мен ақуыздардың бөлінуін, сондай-ақ зақымдалған аймаққа қан ағымының жоғарылауын қамтиды. Өткір қабыну кезінде бүкіл процесс әдетте бірнеше сағатқа немесе күнге созылады.
Созылмалы қабыну бұл жауап ұзаққа созылған кезде пайда болады, бұл сіздің денеңізді үнемі сергек күйде қалдырады. Уақыт өте келе созылмалы қабыну сіздің тіндеріңізге және ағзаларыңызға кері әсер етуі мүмкін. Кейбір зерттеулер созылмалы қабынудың қатерлі ісіктен бастап астмаға дейінгі бірқатар жағдайларда да өз рөлін атқаруы мүмкін деп болжайды.
Созылмалы қабыну, оның ішінде жиі кездесетін себептер мен онымен күресетін тағамдар туралы көбірек білу үшін оқыңыз.
Созылмалы қабынудың қандай белгілері бар?

Жедел қабыну көбінесе ауырсыну, қызару немесе ісіну сияқты айқын белгілерді тудырады. Бірақ созылмалы қабыну белгілері әдетте нәзік болады. Бұл оларды елемеуге оңай етеді.

Созылмалы қабынудың жалпы белгілеріне мыналар жатады:
шаршау

безгек

ауыз қуысы

бөртпелер

іш ауруы

кеудедегі ауырсыну

Бұл белгілер жұмсақтан ауырға дейін болуы мүмкін және бірнеше айға немесе жылға созылады.
Созылмалы қабынудың себебі неде?

Созылмалы қабынуды бірнеше нәрсе тудыруы мүмкін, соның ішінде:
инфекция немесе жарақат сияқты жедел қабынудың емделмеген себептері

аутоиммунды бұзылыс, иммундық жүйеңіз сау тіндерге қате шабуыл жасайды

өндірістік химиялық заттар немесе ластанған ауа сияқты тітіркендіргіштерге ұзақ уақыт әсер ету

Есіңізде болсын, бұл әрқайсысында созылмалы қабынуды тудырмайды. Сонымен қатар, созылмалы қабынудың кейбір жағдайлары нақты себепке ие емес.
Сарапшылар сонымен қатар созылмалы қабынуға бірқатар факторлар әсер етуі мүмкін деп санайды, мысалы:
темекі шегу

семіздік

алкоголь

созылмалы стресс

Созылмалы қабыну ағзаға қалай әсер етеді?

Созылмалы қабыну кезінде сіздің денеңіздің қабыну реакциясы ақыр соңында сау жасушаларға, тіндерге және органдарға зиянын тигізуі мүмкін. Уақыт өте келе, бұл ДНҚ-ның бұзылуына, тіндердің өлуіне және ішкі тыртықтарға әкелуі мүмкін.

---

Мұның бәрі бірнеше аурулардың дамуына байланысты, соның ішінде:
қатерлі ісік

жүрек ауруы

ревматоидты артрит

2 типті қант диабеті

семіздік

астма

нейродегенеративті аурулар, мысалы, Альцгеймер ауруы

Созылмалы қабынуды қалай емдейді?

Қабыну - емдеу процесінің табиғи бөлігі. Бірақ созылмалы түрге көшкенде, ұзақ мерзімді зақымдану қаупін азайту үшін оны бақылауға алу өте маңызды. Қабынуды басқарудың кейбір нұсқалары мыналарды қамтиды:
Стероидты емес қабынуға қарсы препараттар (NSAIDs). Аспирин, ибупрофен (Advil) және напроксен (Aleve) сияқты рецепті жоқ NSAID-дер қабыну мен ауырсынуды тиімді төмендетеді. Бірақ ұзақ мерзімді қолдану бірнеше жағдайлардың жоғарылау қаупімен байланысты, соның ішінде асқазан жарасы ауруы және бүйрек ауруы.

Стероидтер. Кортикостероидтар - стероидты гормондардың бір түрі. Олар қабынуды азайтады және иммундық жүйені басады, бұл сау тіндерге шабуыл жасай бастағанда пайдалы болады. Бірақ кортикостероидтарды ұзақ уақыт қолдану көру проблемаларына, қан қысымының жоғарылауына және остеопорозға әкелуі мүмкін. Кортикостероидтарды тағайындау кезінде дәрігер сізге пайда мен қауіп-қатерді өлшейді.

Қоспалар. Кейбір қоспалар қабынуды азайтуға көмектеседі. Балық майы, липой қышқылы және куркумин аурудың, соның ішінде қатерлі ісік пен жүрек ауруының қабынуының төмендеуімен байланысты. Сондай-ақ, бірнеше дәмдеуіштер созылмалы қабыну мен қабыну ауруларына, соның ішінде зімбірге, сарымсаққа және қайнаға көмектеседі. Қабынумен күресетін дәмдеуіштер туралы көбірек біліңіз.
16. Иммунопатологиялық процестер

Иммунопатология-әр түрлі формадағы жоғары сезімталдық пен аллергиялық реакциялармен көрінетін тіндердің өзгерісін сипаттайды.Иммунды жүйе — барлық лимфоидты ағзалар мен организмдегі торшалар жинағы. Ерекше иммундық қорғаныс механизмдеріне жауапты. Иммунды жүйе сүйектік қызыл кемігі, лимфа безі, айыршық безі (тимус), кұстардық фабрициев қапшығы, көкбауыр, сондай-ақ тыныс алу және ас қорыту жолдарындағы топталған лимфоидты тканьдар кіреді. Иммунды жүйе ең басты мүшесінің қызметін әртүрлі лимфоциттердің субпоппуляциялары және лимфоциттердің кейбір тармақтары атқарады, олар макрофагтармен қосылып, иммунологиялық жауаптың негізі — антиденелер түзу және сезімталдығы күшейтілген лимфоциттердің жиналуын қамтамасыз етеді, ал бұлар бөтен антигендерді таниды, қорытады және жояды.

---

Кемік майы кабырғаларда, омыртқаларда, жіліктердің шеміршекті ұштарында және т. б. сүйектерде кездеседі. Ол ағзада өмір бойы сақталады да, одан үнемі қан жасушалары түзіліп отырады. Ересек адамның сүйектерінде кемік майының мөлшері шамамен 2,5-3 кг. Кемік майы екі түрлі. Оның біріншісі - қысқа және жалпақ сүйектердің кемікті қуыстарындағы қызыл түсті кемік майы. Екіншісі - түтік пішінді сүйектердің (жіліктердің) ішкі қуысындағы сарытүсті жілік майы.
Иммундық жүйенің шеткі мушелеріне - бадамша бездер, лимфа түйіндері, көкбауыр, соқырішек және т. б. жатады. Жұтқыншақтың сілемейлі қабығында 6 бадамша без шоғырланған. Оларды жұтқыншақ лимфа сақинасы деп те атайды. Ол арада жұп таңдай, жұп түтікті, сыңар жұтқыншақ және сыңар тіл, бадамша бездері орналаскан. Бұл бадамша бездер ағзаға тамақпен түскен зиянды микробтарды жоюға қатысады. Лимфа түйіндері көбіне ірі қантамырлардың маңында болады. Адам ағзасында 460-қа жуық лимфа түйіндері бар. Олар шоғырланып жатады

17. Аллергиялық реакциялар

Аллергиялық рекция дегеніміз - аллергия тудырушы(аллерген) затқа адам ағзасындағы иммундық жүйесінің шамадан тыс активтенуі.Аллергия тудырушыларға:химиялық заттар,тағамдар,дәрі-дәрмектер,түрлі өсімдіктер,шаң-тозаңдар болып табылады. Аллергиялық рекциялардың даму механизмдері қандай ? Аллергиялық реакциялар жеңіл дәрежеден басталып,өмірге деген қауіп тудыратын өте ауыр жағдайға дейін ауытқуы мүмкін.Ағзаның иммундық жүйесі аллергия тудырушы затқа бірнеше механизм бойынша жауап қайтарады.Осылардың ішіндегі негізгі механизм қанның ақ жасушалры-лимфоциттердің қатысауымен болады . Лимфоциттердің 2 түрі кездеседі В-лимфоциттер және Т-лимфоциттер.В-лимфоциттер организмдегі бөгде денелер мен бактерияларға қарсы және оларды жоюға арналған заттар-антиденелер бөледі.Антиденелер аллергия тудырушы заттар мен байланысып аллергиялық реакция тудырады,осы үрдіске қатысатын антиденлерді иммуноглобулин Е категориясына жатқызамыз. Т-лимфоциттер антидене өндірмейді-олар тікелей бөгде денеге әсер етеді.Осы лимфоциттердің үрдіске қатысуына байланысты аллергиялық процестің типін анықтайды жеделдетілген түрі (В-лимфоциттердің қатысуымен иммуноглобулин Е өндірілуі арқылы )және баяулатылған түрі (Т-лимфоциттердің қатысуымен) . Симптомдары реакциялардың симптомдары жеңіл дәрежеден басталып,өмірге деген қауіп тудыратын өте ауыр жағдайға дейін ауытқуы мүмкін.Аллергия тудырушы заттар организмнің кез келген жеріне түсуі мүмкін мысалы:мұрын қуысына,көзге,асқазан-ішек жолдарына,өкпеге және теріге.Кейбір аллергиялық рекциялар жәндік шаққаннан кейін,өсімдіктердің немесе химиялық заттардың теріге жанасуынанпайда болып тек организмнің бір ғана бөлігі зақымдалады.Басқа аллергиялық рекциялар кезінде барлық организм зақымдалады-терінің қышуы,ісіну,тыныс алудың қиындауы,ал ауыр аллергиялық рекция кезінде анафилактикалық шок дамып тіпті адам өлуі де мүмкін.Кейбір аллергиялық рекциялар аллергия тудырушы затпен бірінші жанасқанда пайда болмайды ол ақырындап күннен-күнге байланысып барып сезімтал болады.

---

Смотрите также файлы

• Философия просвещения xviii века.docx

• Бизнесплан по расширению деятельности ооо Фирма Адис посредством сушки древесины.pdf

• Задача ао Стройнефтегаз.doc

• Форма 13.docx

• Обязательное право.docx