Файл: Биология пнінен тосанды жиынты баалау спецификациясы 11сынып.docx

Тапсырмалар мен балл қою кестесі үлгісі «Биология» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары

1. 
   Төменде ұйқы безінің жарық микроскопы арқылы түсірілген бір бөлігі берілген. (а) (і) суреттегі А және В әріптерімен бірілген құрылымдарды анықтаңыз
   

А...................................................

В...................................................



[2]

(іі) Ұйқы безі не себепті аралас безге жатады?

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

[1]

2. 
   Инсулин мен глюкогон қанның құрамындағы қант мөлшерін реттейді.
   

Гормондардың әсер ету механизмінің екі жолын түсіндіріңіз.

1……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………. 2………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………..[2]

2. 
   Жүгері өсімдігінің жапырақтарына су тапшылығының әсері зерттелді.
   

Бақылау үшін жүгері өсімдігінің біразын жарық пен ылғалы мол жерде, қалыпты температурады ұстады. 6 күн өткен соң суаруды тоқтатты. Жапырақтардың су потенциалын, абсциз қышқылының концентрациясы, лептесіктер күйі күнде бақыланды. Нәтиже графикте берілген.



күндер

(а) (і) графиктегі деректерді пайдаланып, бақылау нәтижесін сипаттаңыз.

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................[3]

2. 
   (і) графиктегі деректерді пайдаланып, бақылау нәтижесін түсіндіріңіз.
   

........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................[2]

(іі)Абциз қышқылының конценртациясы 10 күн бойы не себепті өзгерді?

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

---

....................................................................................................................................................

[2] 3. Төменде жыныс безі және онда жүретін үдеріс көрсетілген.



(а) суреттегі R ,S және құрылымдарын атаңыз.

R.........................................................................................................................................................

S ....................................................................................................................................................[2]

(ii) T құрылымы көрсетілген процесті атаңыз.

..................................................................................................................................................[1]

(b) Сперматогенез үдерісінен ерекшелейтін екі белгісін сипаттаңыз

.......................................................................................................................................................[2]

4. 
   (і)Бағаналы жасушалар ұғымына анықтама беріңіз.
   

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

[1]

(іі) Бағаналы жасушаларды қолдану екі саласына мысал келтіріңіз

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

[2]

4. 
   Адамның бір жасушасының өзіндегі ДНҚ репликация кезінде күніне бірнеше мың рет қателіктер кетуі мүмкін. Егер де жасушаның өзінде осындай қателіктерді жөндеу процессі болмаса, адам әр түрлі дертке шалдығар еді. (і) ДНҚ репликациясы жасуша циклінің қай кезеңінде жүзеге асады?
   

................................................................................................................................................[1]

(іі) Репарация механизмін түсіндіріңіз.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

[2]

4. 
   Бидайдың кейбір түрлерінде рецессивті тутантты ген бар, ол гомозигота күйінде өсімдікте хлорофил түзуін тоқтатады. Бұл өсімдік үшін өте қауіпті.Өздігінен тозаңданатын гетерозиготалы өсімдік тұқымынан: 17 ақ, 49 қалыпты өсімдік өсіп шықты. Мендель заңына сәйкес екі түрлі фенотип 3:1 қатынасынан ажырау керек.
   

х2 пайдаланып нәтиже нөльдік немесе альтернативті болжам болатындығын анықтаңыз.

---

мұндағы О- нәтиже, Е- күтілетін

(i)Нәтижені есептеу жолын

[2]

(іі) осы мысалдағы бостандық дәрежесін есептеңіз

[1]

(ііі) Есептеу нәтижесі х2 сіздің болжамыңызды қабылдай ма әлде жоққа шығара ма? Жауабыңызды түсіндіріңіз

.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

[2]

4. 
   Адам геномы» жобасы ДНҚ -дағы барлық нуклеотидтер тізбегін анықтауға бағытталған халықаралық ғылыми-зерттеу болып табылады. (і) Геном ұғымына анықтама беріңіз.
   

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

[1]

(іі) Адамның барлық хромосомаларындағы нуклеотидтер тізбегін анықтаудың қандай маңызы бар?

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

[2]

Балл қою кестесі

№	Жауабы	Балл	Қосымша ақпарат
1(a)(i)	Альфа/бетта жасушалар	2
(іі)	Экзогенді-асқорыту; Эндогенді-реттелу	1
(b)	Инсулин қанттың артық мөлшерін гликогенге айналдырады. Гликагон – гликогенді қажет кезде глюкозаға айналдырады	2
2(a)(i)	Графикте берілген 3 қисықты салыстырады/ өлшем бірліктері/лептесіктер өзгерісі	3
2(b)(i)	Су потенциалы түскенде, лептесіктер кедергісі өсті, лептесіктер жабық/АҚ өсуі, лептесіктер жабық	2
2(ii)	Абсциз қышқылы 3-4 күндері жоғары, 7 күннен төмен/ 7 ең жоғары Су потенциалы төмен/АҚ өсті	2
3(a)	R -сары дене S- 2 ші реттік ооцит	2
3(ii)	Овуляция	1
3(b)	Қалыптасу кезеңі бар. Төрт бірдей сперматозоидтардың қалыптасуымен аяқталады.	2
4(i)	Маманданбаған жасуша/ кез келген жасушa, ұлпа, мүшеге бастама	1
4(ii)	1.Медицинада, 2. Косметологияда	2
5(i)	Жасуша циклінің S фазасы	1
5(ii)	ДНҚ репликациясы кезінде кеткен қателерді жөндеу ДНҚ құрылымындағы химиялық және физикалық факторлардың әсерінен пайда болатын өзгерістер.	1 1
6(i)		2
6(ii)	n = 1;	1
6(iii)	Гипотeза жоққа шығарылады. Бақыланатын мен күтілетін нәтижелер арасындағы айырмашылық алшақ болады.	1 1
7(i)	Адам жасушасындағы барлық тұқым қуалау материал жиынтығы/ 23 жұп хромосомасы	2
7(ii)	Диагноз қою, әр түрлі ауруларды анықтау, алдын алу.	2

---

---

3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ

3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу

Ұзақтығы – 40 минут Балл саны - 30

Тапсырмалар түрлері:

КТБ- Көп таңдауы бар тапсырмалар;

ҚЖ- Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар; ТЖ -Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.

Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.

Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді.

Нұсқа: 9 тапсырмадан тұрады: соның ішінде бірнеше жауап нұсқаларынан тұратын сұрақтар, қысқаша жауапты қажет ететін сұрақтар, толық жауапты қажет ететін тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, сызбанұсқалар ұсынылған.

3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау сипаттамасы

Бөлім	Тексерілетін мақсат	Ойлау Дағдыларының деңгейі	Тапсырма саны*	*Сұрақ №	Тапсырма түрі*	*Уақыт, мин	*Балл саны	Барлық балл
11.3А Жасушал ық биология	11.4.2.1 - микрофотография қолданып жасушалардың негізгі компоненттерін анықтау және сипаттау	Қолдану	1	1(i) (ii)	ҚЖ	5	2	5
	11.4.2.2 - жасушалардың нақты мөлшерін анықтау	Қолдану	1	2(a)	ТЖ	5	3
11.3В Биотехн ология)	11.4.3.2 -грамм оң және грамм теріс бактерияларды зерттеу	Қолдану	1	3(i) (ii)	ТЖ/ҚЖ	5	3	11
	11.4.3.3 - рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылы алу тәсілдерін түсіндіру	Жоғары деңгей дағдылары	1	4(a)(i) (ii)	ТЖ	3	4
	11.4.3.4 - ағзаларды клондау тәсілдерін түсіндіру	Қолдану	1	5	ТЖ	3	2
	11.4.3.5 - өсімдіктерді микроклоналды көбейту тәсілін сипаттау	Қолдану	1	6(i) (ii)	ҚЖ	4	2
11.3С Биомеди цина және биоинфо рматика	11.4.4.2 - гендердің реттілігін бұзбайтын, гендерді реттеудің механизмін зерттеудегі эпигенетиканың маңызын түсіндіру	Қолдану	1	7(i) (ii)	ҚЖ/ТЖ	5	3	14
	11.4.4.4 -экстракорпоральды ұрықтандыру әдісінің маңызын түсіндіру	Жоғары деңгей дағдылары	1	8(i) (ii)	ТЖ	5	6
	11.4.4.5 - ауруларды диагностикалау және емдеуде моноклоналды антиденелерді қолдануды түсіндіру	Қолдану	1	9(i) (ii)	ТЖ	5	5
	Total							30

---