Метгемоглобин көп мөлшерде күшті тотықтырғыштардың әсерінен түзіледі. Метгемоглобиннің жұтылу спектрі – үш жолақ, екеуі спектрдің жасыл сары аймағында, біреуі қызыл бөлігінде болады.

Нитриттер мен нитраттар – суды негізгі ластайтын заттар, ал су көп мөлшерде жаңа туған нәрестелер мен емшектегі нәрестелерге ішу үшін керек. Ересектер үшін мұндай су онша әсер етпейді, бірақ , нитриттер мен нитратты сулар жасөспірімдердің ағзаларына қатты әсер етеді. Нитраттар мен нитриттер ағзада метгемоглобинанің түзілуіне мүмкіндік туғызады. Метгемоглобин-емияның белгісі дистилденген суды пайдаланғанда кетеді. Метгемоглобин-емияның бар екендігін дәлелдеу үшін қанның газдарын зерттейді (қалыпты рО2), лактат деңгейін (жоғарылаған) және метгемоглобин деңгейін (жоғарылаған). Метгемоглобин оксиметрмен өлшенеді. Метгемоглобин-емиядан емдеу үшін оттекпен демалдырады, тотықтырғыш агенттерін кетіреді, метилен көгін пайдаланады.
3. Гликозилденген (гликирленген) гемоглобин (HbA_1c) гемоглобиннің бета –тізбегіне глюкоза байланысқанда түзіледі. Глюкозаның карбонил тобы глобиннің бета-тізбегіндегі валиннің амин тобымен әрекеттеседі, нәтижесінде Шифф негізі түзіледі. Бұл ферментсіз гликирленудің бірінші сатысы, ол тез және қайтымды жүреді. Екінші сатысы - баяу және қайтымсыз жүреді, осы жағдайда тұрақты кетоамин түзіледі. Сонымен, гликирленген гемоглобин бос глюкозаның валиннің бета –тізбегіндегі шеткі амин тобымен комплекс түзуін көрсетеді. Гемоглобиннің гликирленуі оның құрылысын және қызметін өзгертеді, алдымен оның оттекке ынтықтығы өзгереді. Бұл дезоксигенденудің бұзылуына әкеледі. Гемоглобиннің гликирленуі қалыпты жағдайда 2-4% және патологияда (более 7%) болуы мүмкін, ұзақ гипергликемия, мысалы, қант диабеті болған жағдайда кездеседі. Бұл қосылыс өте мықты , дезоксигенденуге нашар беріледі, ол қантты диабет кезінде тіндердің оттекке жетіспеушілігін тудырады. Гликирленген гемоглобиндіі анықтаудың диагностикалық маңызы зор, әсіресе ерте пайда болған қантты диабет пен диабеттің алдынғы түрін анықтауда.

1. 
   Нитрозогемоглобин(S-NO-HbO₂) NO цистеиннің тиотобымен немесе гемнің темір ионымен байланысады. Нитрозогемоглобин тамырлардың тонусын жақсартады.
   

9. Өкпе биохимиясы. Өкпе тінінің метаболизміндегі өкпе және басқа да тіндік заттар КАМШАТ

Өкпенің қызметі :

I тыныс алу

---

II метаболиттік
I. Тыныс алу қызметі

1. О₂ және СО₂ газ алмасуы

Альвеолалар саны : 300 - 500 млн.

Ауданы: 150 м²

2. Мукоцилиарлы клиренс - тазару

3. Ылғалдану және жылыту - «физиологиялық кондиционер»
1.О₂ және СО₂ газ алмасу (альвеолалар аралық қабырға – базальды мембрана)

2. Мукоцилиарлы клиренс (бронхтар)

Қызметтері: (құты тәрізді (бокал) жасушалар)

а) шырыштың сыртқы қабаты - гель, тұтқыр, тығыз – микроағзалар бөліктерінің жабысуы.

Микробтардың енуіне кедергі келтіреді, эпителийдің «құрғап кетуін» болдырмайды.

б) Ішкі қабат- кірне (золь). Эпителий кірпікшелері еркін қозғалады (сек/25 рет)

Альвеолды жасушалар:

I түрі. Қызметі: аэро-гематикалық кедергі.

97% ауданын алады. Тегіс.

II түрі. Қызметі: сурфактант синтезі . Альвеолярлы эпителий бетінде түйіршіктердің болуы. Апофазалар мен гипофазалардың түзілуі.

I түрдің клеткалары эндотелийлі базальды мембранамен байланысады.

Клара жасушалары (экзокриноциттер) -сурфактант синтезі және детоксикация.

СУРФАКТАНТ
(альвеолоциттердің II түріндегі және Клара жасушаларындағы синтезі)

Альвеолалар:

Апофазаның беткейлі-белсенді «пленкасы»-

Құрамы:

х о л е с т е р и н - 8 %

Тг, Дг и Мг - 4 %

ф о с ф а т и д и л х о л и н (Фл) - 66 %

ф о с ф а т и д и л э т а н о л а м и н - 5 %

ф о с ф а т и д и л с е р и н - 4 %

л и з о ф о с ф а т и д и л х о л и н - 2 %

с ф и н г ом и е л и н - 1 %

көмірсулар- 1 %

Белоктар - 9 %

Сурфактант қызметі

• 
   беткейлік керіліс альвеолалардың жабысып қалуына кедергі келтіреді;
  
• 
  Альвеолаларға судың енуін болдырмайды (ісінуге қарсы кедергі);
  
• 
  бактериоцидтік;
  
• 
  иммуномодуляциялаушы;
  
• 
   альвеолды макрофагтардың белсенділігі.
  

СУРФАКТАНТТЫҢ ЖАҢАРУ ЖЫЛДАМДЫҒЫ:

1 сағатта 10 - 40 %

Синтез сурфактант синтезі  кортикостероидтар.

II типті альвеолоциттер және Клара жасушалары

• 
  Интерферон және лизоцимнің синтезі мен секрециясы;
  
• 
  ксенобиотиктердің алмасуы мен детоксикациясы.
  

Альвеолярлы макрофагтар - «еркін фагоциттер».

Қызметтері:

• 
  фагоцитоз;
  
• 
  цитокиндер, Пг, лейкотриендер, комплементтер, ИЛ-1, интерферондар, цитопоэтин түйіршіктерінің, биологиялық белсенді заттардың (гистамин, серотонин) синтезі;
  
• 
  коллагеназалардың, эластазалардың шығарылуы;
  
• 
  Ісікке қарсы факторлар;
  
• 
  темекі шегу, ашығу, салқындау кезінде белсенділігі төмендейді;
  
• 
  Қақырыққа өтеді.
  

---

Жасушалары:

1. Кірпікшелі жасушалар - базальды мембранамен байланыс (кеңірдек (трахея), мұрын; соғу жиілігі сек/25 рет).

2. Құты тәрізді жасушалар - (мұрын, кеңірдек, кеңірдек тарамдары (бронхтар), бронхиолалар. ( Терминалдыда бұлар болмайды).

Қызметі: шырыш бөлу (бактериоцидті қасиеті)

3. Базальды жасушалар - базальды мембранамен байланысы.

4. Қылшықты жасушалар - жүйке ұштарындағы рецепторлар сезімтал.

5. Клара жасушалары (экзокриноциттер) - жоғарғы терминалды бөлімде.

Сурфактант синтезі; эндоплазмалық ретикулум - химиялық заттардың детоксикациясының ферменттері.

6. Эндокринді жасушалар – пептидті гармондардың және биологиялық белсенді заттардың (биоаминдердің) синтезі.

7. Дендритті жасушалар – лимфоциттердің пролиферациясын ынталандырады. Макрофагтар рөлі.
Көмірсулардың алмасуы (өкпеде)

 О₂ -нің жалпы мөлшерінің 4 тен 10%-ға дейін пайдалануы (Ал. Мф Ф);

 Глюкоза, лактат, ПЖҚ-рын аз компонентті азықтан сіңіру;

 Аэробты алмасу (ҮҚЦ.)  АТФ !

 Гликолиз:  П-Ф – жол
Липидтердің алмасуы (өкпеде)

Аз компонентті азықтан липидтерді сіңіру ХМ және ТӨТЛП (экзо - және эндо - Тг);

• 
   липопротеидлипаза;
  
• 
  апопротеин С;
  
• 
   Холинэстераза (ХЭ) синтезі үшін лецитин-холестерол-ацилтрансфераза (ЛХАТ);
  
• 
   май қышқылдарының -тотығуы ( АТФ  )
  

Шырлы жасушалар (альвеолалар арасындағы арақабырғаларда)

Бөлінеді:

• 
  Қабыну медиаторлары (гистамин, серотонин);
  
• 
  Жылдам жауап қайтарудың хемотоксикалық факторлары (ХФ):
  
  • 
    анафилаксияның эозинофилді ХФ;
    
  • 
    Нейтрофилдер ХФ-ның М.М. ;
    
  • 
    Моноциттердің активтендіруші және тежеуші факторларына бағытталған ХФ;
    
  • 
    ФЛТ (тромбоциттің белсенді факторлары);
    
  • 
    Пг, ТхАс, Пц - гемостаз.
    
  • 
    (простагландиндер – ПГ, простациклиндер — ПЦ.
    

БЕЛОКТАРДЫҢ АЛМАСУЫ

*Дәнекер ұлпалардың белоктары (фибробластардағы синтезі)

 к о л л а г е н с и н т е з а

(әсіресе силикоз кезінде)

 э л а с т и н

 п р о т е о г л и к а н д а р

өсу процесінде хондроитинсульфаттары болады

Өкпенің клеткалық элементтерінің иммунды қызметі және жинақы арнайы құрылымдары

Тыныс алу жүйесі – антигенді материалмен байланысу бойынша 2^ші орында

Өкпе -  иммунды жауаптың түзілуі мен сіңірілуі Маңызды орны - БАЛТ – бронхтардың бифуркация аймағы

---

Т-тәуелді зона (Т-иммунобластар)

В-тәуелді зона (В-иммунобластар)

Плазмалық жасушалар - секреторлы JgA
Патология-клиникалық зерттеулер:

ҚАҚЫРЫҚ

Макроскопиялық зерттеулер

• 
  Мөлшері (1 ден 800 мл-ге дейін және одан да көп)
  
• 
  Консистенциясы (сұйық, қою, тұтқыр)
  
• 
  Түсі (N – ашық таза және мөлдір; патология – сары, жасыл, қан аралас)
  
• 
  Қақырықтың сипаты (шырышты, іріңді, қан және т.б.)
  
• 
  Иісі (N – иісі жоқ; патология кезінде – шірік иіс, сасық) Макроскопиялық бағасы (қан тамыры, Куршман спиралдары, Кох линзасы, Дитрих тығыны (пробкасы), фибринді ұйысулар, бронхолиттер және т.б.)
  

Микроскопиялық зерттеулер

Клеткалық элементтер (эпителий, құты тәрізді, базальды клеткалар, альвеолярлы макрофагтар, Нф, Лф, эоз., М, гигант клеткалар)

• 
  Талшықтары (иілгіш, фибрилярлы)
  
• 
  Кристалдар (Шарко-Лейдена)
  

Бронхиальды астманы зертханалық болжау

Қан –  эозинофилдердің жоғарылауы; инфекция кезінде Нф, Мц жоғарылауы; сауыққан кезде  Гц

Қақырық – ақ түсті, шырышты, қан жоқ, Куршман спиральдары;

Микроскопия: эпителий клеткаларының, эозинофилдердің;

Шарко-Лейден кристалдарының; Креол денешіктерінің – эпителийдің вакуольденген клеткалары (жаман болжамды белгі), Альвеолярлы макрофагтардың  .

Қан талдауының биохимиясы:  ББЗ - гистамин, серотонин, кининді жүйе – тахикининдер – НАНХ жүйесінің трансмиттері. Микроваскулярлы сіңірілудің индукциясы, яғни шырыштар секрециясының жоғарылауы,  Пг, ТкА_2, Пц.

Иммунология:  ЭХФА, ХФАф, ХФМц, ХФЛф, ХФБф, ФАТ
Пневмония

Қақырық: Грамм бойынша боялу

Гр болғанда - диплококк қоздырушы (кейде

стафилококк немесе стрептококк)

Қан аралас қақырық (қызыл бауырланудың сатысы) – қақырық татты, тұтқыр, шырышты-іріңді.

«Босау» сатысы – қақырық көп, тұтқырлығы төмен (созылмалы бронхит кезіндегі секілді).

Гр болғанда - пневмонияда – қақырық жасыл түсті, шіріген иісі болады
Созылмалы бронхит

Қақырық: күніне 60 мл; тұтқыр, ақ, шырышты

 Мц және Гц жоғары – жақсы белгі, тұрақтану;

Нф, Фз  және Мц және Гц жоқ болуы - асқыну.

---

Қақырық биохимиясы: процестің активациясы кезінде ЛДГ-ң 

(цитокининдердің, О₂ белсенді формаларының, протеаза, қабыну медиаторларының жоғарылауы)

 Na⁺, K⁺, Cl^-, HCO₃^- - рН-ң сілтілі болуы

Лф, макрофагтар – бронх тармақтарының «тазалағыштары»


10. Газдарды қанмен тасымалдаудың биохимиялық механизмдері. А.АИДА

Көмірқышқыл газының 2,7 пайызы еріген күйде,4-5 көлем пайызы гемоглоюинмен қосылыс түрінде тасымалданады да бикарбонаттарға айналады.Қанда еріген көмірқышқыл газы тыныс алу мен қанайналым процестерін реттеуде ,капиллярлардағы зат алмасу үрдістерінде маңызды ролы бар.Ұлдпаларда түзілген көмір қышқыл газы ұлпалық сұйық арқылы қан плазмасына өтеді.Сосын эритроциттерге еніп, карбогидраза ферментінің арқасында суға қосылып көмір қышқылы түзіледі.Жалпы көмірқышқыл газын эритроциттер калий бикарбонаты ретінде тасымалдайды.Бұл қышқыл Н+ және НСО3 иондарының артық мөлшері плазмаға шығады да,оның орнына плазмадан эритроциттерге С1 ионы енеді.Нәтижесінде плазмада натрий иондары босайды,НСО3 иондарымен қосыладыда натрий бикарбонаты түзіледі. Яғни плазма арқылы көмірқышқыл газы натрий бикарбонаты түрінде тасымалданады.

Оттегінің қан арқылы тасымалдануы.

Оттегі көбіне гемоглобинмен қосылып оксигемоглобин түрінде тасымалданады. Қандағы газдардың, әсіресе еріген газдардың жалпы көлемі олардың атмосферадағы меншікті қысымына байланысты.

Оттектің гемоглобинге байланысуы үшін бірнеше шарттар орындалуы қажет :

1. Оттектің жоғары парциалды қысымда болуы (100мм сынап бағанасынан төмен болмауы.).

2. Көмірқышқыл газының төмен парциалды қысымда болуы

3. Әлсіз қышқылдық орта.

4. Өте төмен температура.

5. 2,3-дифосфоглицераттың ең төменгі концентрациясы.

Осы шарттардың бәрі өкпеде орындалады және гемоглобиннің оксигенденуіне мүмкіндік тудырады.Гемоглобиннің оттекпен өкпеде байланысуы кезінде гемоглобиннің протондарға ынтықтығы төмендейді. Бөлініп шыққан протондар бикарбонат иондарымен байланысады да көмір қышқылы түзіледі, ол көмірқышқыл газы мен суға дейін ыдырайды. Көмірқышқыл газы деммен шығады(Бор эффектісі):

1) HbH + O2à HbO2 + H+

2) H+ + HCO3- à H2CO3 ↔H2O+CO2
РУБЕЖКА

1. 
   Эластин, құрылысы, рөлі және қасиеттері
   

Жауабы: Эластин-терінің, қан тамырларының қабырғаларында, байламдарда, өкпеде жасушааралық затта көп мөлшерде кездесетін серпімді талшықтардың негізгі

---

Смотрите также файлы

• Курсовая работа по дисциплине Экономика организации Тема Обеспечение безопасности организации Специальность.docx

• Кузиметов Дилшод Кузиметова Зилола.docx

• Эластин, рылысы, рлі жне асиеттері.docx

• Проведение оценки опасных и вредных факторов производства.pptx

• В триаду нарушений по Лорне Уинг входит.pdf