Файл: Жоба Ата аналар мен зады кілдер шін Жадынама Мектептегі мінез лы Ережесі.docx

Жоба
Ата аналар мен заңды өкілдер үшін Жадынама
Мектептегі мінез құлық Ережесі

__________________________________ (мектеп атауы)

1. 
   Кіріспе
   

Баланың үйлесімді дамуына бірнеше факторлар ықпал етеді: мектептегі жетістіктері, отбасының қолдауы, үйдегі және мектептегі тиісті тәртіп, жақсы рөл үлгілерінің болуы, ынталандыру және достар тобының болуы. Бұл баланың мектеп өміріне толық және нәтижелі қатысуына көмектеседі.

Мінез-құлықтың жоғары стандарттары балаларға мектеп ортасында өзін жайлы сезінуге және оқуда жетістікке жетуге көмектесу үшін жасалған.

2. 
   Ереженің мақсаттары
   

Мінез құлық ережесінің мақсаттары:

– мектеп қауымдастығында қауіпсіз, достық және инклюзивті білім беру ортасын құру

- білім беру процесінің барлық қатысушылары арасында жағымды әрі достық қарым-қатынасты дамытуға көмектесу

- бәрі айналасындағыларға қамқорлық жасай отырып, бір-бірімен тиімді жұмыс істей алатындай жағдай тудыру
Біздің мектеп, білім беру процесінің әрбір қатысушысы - оқушылар, ата-аналар, мұғалімдер мен мектеп әкімшілігі - бір-біріне құрметпен және қамқорлықпен қарайды деп күтеді.

Біз балаларға әділеттілікпен қараймыз және осы ережелерді барлығына бірдей қолданамыз. Біз балаларымызды өз іс-әрекеттері мен олардың салдары үшін жауапкершілікті болуға үйретеміз.

3. 
   Мінез құлық Ережесі
   
   1. 
      Біздің оқушыларымыздан күтетініміз:
      

1. 
   Мектепке уақтылы келу
   
2. 
   Басқа оқушылардың қажеттіліктеріне сыпайылықпен, достықпен және мұқият түрде қарау
   
3. 
   Оқытушының нұсқауларын мұқият тыңдау
   
4. 
   Басқа оқушылармен ынтымақтастық орнату әрі топта жұмыс жасай білу
   
5. 
   Тапсырмаларды орындау барысында күш-жігерін салу
   
6. 
   Ересектерді, сондай ақ, өз сыныбы мен өзге де сыныптардағы оқушыларды (жасы кішілерді және үлкендерді) құрметтеу
   
7. 
   Кез келген проблема туындаған жағдайда, соның ішінде, өзге оқушылар мен ата аналар тарапынан буллинг, қорқыту мен қорлау әрекеттері болғанда ересектерге хабарлау
   
8. 
   Сыныпта және мектеп аумағында тазалық пен тәртіпті сақтау
   
9. 
   Мектеп аумағында және ғимарат ішінде алаңсыз жүріп тұру.
   

2. 
   Біз төмендегідей жағымсыз мінез құлықты қабылдамаймыз:
   

---

1. 
   Айқайлап кезексіз жауап беру
   
2. 
   Оқытушы мен өзге оқушыларға дөрекі түрде сөйлеу
   
3. 
   Бейпіл ауыздылық, ауызша қорлау және әдепсіз сөйлеу
   
4. 
   Сабақ барысында тәртіпті бұзу
   
5. 
   Буллинг, сыныпта біреуді қорлау
   
6. 
   Физикалық күш көрсету: бөтенді ұруға, төбелесуге, біреуді қағып, соғуға, білім беру процесінің өзге қатысушыларының денсаулығына зиян тигізетіндей қауіпті трюктер жасауға болмайды.
   

Біз, кішкене балалар ашу ызадан, жүйкесінің бұзылуынан және өздерінің эмоцияларын басқару дағдыларының жетіспегендігінен жиі басқа біреуді ұруы мүмкін екенін түсінеміз. Алайда біз мұндай әрекеттерге көне алмаймыз. Балалар арасындағы кез келген, соның ішінде ойын немесе «әзіл» түріндегі төбелеске тыйым салынады. Ересек жастағы балалар өзінің эмоцияларын басқаруды үйренуі және білуі тиіс.

Егер мұндай жағымсыз мінез құлық түрлері жүйелі түрде (екі не одан да көп рет) қайталанса, сынып жетекшісі баланы мектеп психологына жолдайды. Баланың ата анасы да ол жайында хабарланады.

Жағымсыз мінез құлық одан әрі жалғаса беретін болса, сынып жетекшісінің, ата анасының/заңды өкілінің, тәрбие ісі жөніндегі меңгеруші мен психологтың қатысуымен балаға арналған мінез құлық Жоспары әзірленеді. Бұл Жоспарға сәйкес, бала мектептегі мінез құлқында қиыншылықтар бар оқушылар тізіміне алынады. Олар үшін өздерінің эмоцияларын басқару дағдыларын жетілдіру мақсатында (ата анасының таңдауы бойынша) белгілі бір мерзімге (ай немесе бірнеше айға) мектеп психологына немесе сырттан балалар психологына бару кестесі бекітіледі.

3. 
   БУЛЛИНГ
   

Біздің мектебіміз ешқандай буллингті/ қорлауды, соның ішінде кибербуллинг/онлайн-қорлауды қабылдамайды. Егер біз, қорлау немесе қорқыту фактісі болғанын білсек, онда шұғыл түрде мұндай мінез құлықты тоқтатуға әрекет етеміз:

• 
  Әрбір буллинг оқиғасы немесе буллинг болды деген күмән туындаған жағдайда дереу тәрбие ісі жөніндегі меңгерушіге хабарланып, арнайы ішкі мінез құлық Журналына жазылады. Мектептің Буллингке қарсы саясатына сәйкес, әрбір оқиға ақпарат келіп түскен сәттен бастап 24 сағат ішінде тексеріледі. Тексеру аяқталған соң, Журналда оқиғаны реттеу мақсатында қабылданған нақты әрекеттер мен санкциялар көрсетіледі.
  
• 
  Әрбір расталған буллинг оқиғасы буллинг жасаған оқушының жеке ісіне де енгізіледі.
  

Біз әрбір оқушы мектепте өзін қауіпсіз сезінуі үшін қолдан келгеннің бәрін жасаймыз. Сондай-ақ, ата-аналардың өз балаларымен мектептегі буллинг, басқа балаларды қорқыту немесе қорлаудың алдын алу туралы сөйлесуін өтінеміз.

---

Буллинг мысалдары, сондай-ақ буллинг жағдайларын тексеру және шешу шаралары мектептің Буллингке қарсы саясаты мен Буллингке қарсы мінез құлық Кодексінде жазылған.

4. 
   ДИСКРИМИНАЦИЯЛЫҚ (КЕМСІТУШІЛІК) МІНЕЗ ҚҰЛЫҚ
   

Біздің мектебімізде жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дініне, сеніміне, тұрғылықты жеріне, шығу тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына немесе кез келген басқа жағдайларға байланысты кемсітуге қатаң тыйым салынады.

Дискриминациялық мінез-құлықтың барлық жағдайлары тәрбие ісі жөніндегі меңгерушіге хабарланып, ішкі мінез құлық журналында тіркеледі. Мектептің Буллингке қарсы саясатына сәйкес, әрбір оқиға ақпарат келіп түскен сәттен бастап 24 сағат ішінде тексеріледі. Тексеру аяқталған соң, Журналда оқиғаны реттеу мақсатында қабылданған нақты әрекеттер мен санкциялар көрсетіледі.

Қасақана жасалған кез келген дискриминациялық мінез-құлық жағдайлары оқушының жеке ісіне енгізіледі.

Ата-аналардың өз балаларымен мектепте дискриминациялық себептермен басқа балаларды қорлауға жол берілмейтіні туралы сөйлесуін өтінеміз.

4. 
   Үйде балаларды кибербуллингтен қорғау бойынша ата аналарға нұсқаулық
   

Біз балаларымыздың бос уақытының белгілі бір бөлігін компьютерде, онлайн ойын ойнау, жедел хабар алмасу мен әлеуметтік желінің қосымшаларын қолдана алатынын түсінеміз.

Өкінішке орай, балалар кибербуллинг жағдайына тап келуі немесе сыныптастары мен білім беру процесінің басқа қатысушыларына қатысты кибербуллинг әрекетін жасауы мүмкін.

Кибербуллинг - бұл әлеуметтік желілер, онлайн ойындар және жедел хабар алмасу қосымшалары арқылы онлайн психологиялық зорлық-зомбылықтың бір түрі, буллинг, қорлау. Кибербуллинг - бұл адам құқығын өрескел бұзу.

Бала үшін кибербуллингтің салдары өте ауыр. Кибербуллинг балаларда оқшаулану, қорқыныш, алаңдаушылық, күшсіздік сезімін, депрессияны, қорлауды, ашулануды және кек алуға ұмтылысты тудыруы, оқуға, өмір сүруге қызығушылықтың болмауына, ауруға, тіпті балалардың өз-өзіне қол жұмсауына әкеп соқтыруы мүмкін.

Кибербуллингтің түрлеріне: қауіп тудырамын деп хабарлама жіберу, қорқыту, чаттардан шығару, топтық қорлау, бейтаныс адамның жеке басы мәліметтерін әлеуметтік желілерде заңсыз пайдалану, жеке парақшаны бұзып ашу және хаттар жіберу, беделін түсіру немесе бопсалау мақсатында интимдік фотолар тарату жатады.

---

Сондай-ақ, мобильді қосымшалар (мысалы, TikTok), әлеуметтік желілер және жедел хабар алмасу арқылы балалар киберқылмыс жасауға тартылу қаупіне ұшырайды: есірткіні пайдалану және тарату, балалар порнографиясы, жезөкшелік; педофилия және балаларды аздыру.

Сондықтан біз буллинг жағдайларына аса мән береміз және ата-аналарға үйде кибербуллингтің алдын алу үшін келесі шараларды қолдануды ұсынамыз:

1. 
   Балаларға кибербуллинг, Интернеттегі қауіпсіздік ережелері туралы, оны қалай анықтау және не істеу керектігі жайында түсіндіріңіз. Кибербуллинг туралы баламен сөйлесудің алгоритмі мынадай:
   

• 
  Сенің онлайн «достарың» кім екенін біл. Егер сенің онлайн досың/ құрбың шынайы өмірде кездесу туралы ұсыныс жасаса ата анаңа хабарла.
  
• 
  Кибер буллердің онлайн хабарламаларына жауап берме. Оның орнына кибербуллердің хабарламасын скриншот жасап дәлелдеме ретінде сақтап қой (бұл скриншотты болашақта кибербуллерді сот тәртібімен жауапқа тарту үшін пайдалануға болады).
  
• 
  Кибербуллерді блокқа қой немесе сайт әкімшілігіне оны блокқа қоюы сұрап хабарлама жазып жібер (скриншотты қоса тірке).
  
• 
  Басқа балалардың кибербуллингіне қатыспа. Оффлайн немесе онлайн буллинг жасама. Буллингке буллингпен жауап берме.
  
• 
  Егер сені қорласа немесе онлайн сезікті әрекеттерді байқасаң, міндетті түрде өз ата анаңмен бөліс.
  

2. 
   Үнемі балаларыңыздың істері мен мүдделеріне қызығушылық танытыңыз, олардың сеніміне ие болыңыз.
   
3. 
   Егер балаңыз сізге кибербуллингтен зардап шеккені туралы хабарласа, ешқандай жағдайда проблеманы жоққа шығармаңыз НЕМЕСЕ баланы айыптамаңыз. Әйтпесе бала СІЗГЕ деген сенімін жоғалтады, тұйықталады, Сізге басқа ештеңе айтпай қояды. Нәтижесінде Сіз, жағдай ушыққанда да өз балаңызға дер кезінде көмек көрсете алмайсыз.
   

4. 
   Егер бала кибербуллингке ұшыраса және Сізге айтып берсе, баладан гаджетті алып қоюға немесе алып қоямын деп қорқытуға болмайды. Сіз тіпті баладан гаджетті алып қойсаңыз да, балаңыз сізден жасырын достарынан немесе сыныптастарынан алып, одан әрі кибербуллингке ұшырауы мүмкін және ол жайлы сізге айтпайды. Бала Сізге сенбейтін болады.
   

5. 
   Интернетке қосылған барлық құрылғыларға, соның ішінде компьютерге, сандық телевидение, мобильді телефондар мен планшеттерге, «ата ана бақылауы» функциясын орнатыңыз. Бұл функция сізге балаңыздың жас ерекшелігіне байланысты қауіпсіз вебсайттарға рұқсат етуге, гаджеттерді қолдану уақытын шектеуге немесе тыйым салуға, ондай ақ, гаджетті қолданған кезде қайда болғанын дәне белсенділігін анықтауға мүмкіндік береді.
   

---

6. 
   Үйде электрондық құрылғылар/гаджеттер қолдануға уақытша шектеу орнатыңыз және балаларға бұл шектеулердің маңыздылығын түсіндіріңіз. Балаңызбен, оның тек белгілі бір уақытта, мысалы таңертең немесе кеште 1 сағат гаджет қолдана алатындығы туралы келісімге келіңіз.
   

7. 
   Егер Сіз балаңызға онлайн ойын ойнауға рұқсат беретін болсаңыз, онлайн ойынның жас ерекшеліктеріне қатысты шектелу талаптарын міндетті түрде сақтаңыз. Жас ерекшеліктеріне байланысты шектеу ойынның сипаттамасында көрсетіледі: , 7, 12, 16 және 18 жас. Неғұрлым үлкен жастағыларға арналған онлайн ойындарда күш көрсету, қатыгездік, кісі өлтіру көріністері бар суреттер болады, бұл әрине кіші жастағы балалардың психологиялық тұрғыдан дамуы мен денсаулығына жағымсыз әсер етеді.
   

8. 
   Өзіңіздің әлеуметтік желілердегі парақшаларыңызда балаларыңыздың жеке суреттерін бөліспеңіз. Ата аналар кейде, балаларының өздеріне күлкілі боп көрінген суреттерін ата аналар чатына немесе әлеуметтік желілерге салады. Алайда бұл суреттер балаға ұнамауы мүмкін, ал егер оларды сыныптастары көріп қалса, олар Сіздің балаңыздың үстінен күліп мазаққа айналдыруы және бұл суреттерді сыныптастар чатына салуы мүмкін, осылайша бала кибербуллингтен зардап шегеді.
   

5. 
   Ынталандыру және жазалау
   

Біздің мектеп философиясы – балаларымыз жауапкершілігі жоғары әрі қамқор азамат болып жетілуіне көмектесу, ынталандыру және шабыттандыру. Біз БІРЛІКТЕ үлкен ЖЕТІСТІККЕ жетеміз деп сенеміз.

5.1. Мектептегі мінез құлық ережелерін сақтауға ынталандыру оқушылардың жасына байланысты өзгеруі мүмкін:

- Бастауыш сыныптарда оқытушы оқушының күнделігіне жұлдызша/стикер түріндегі жапсырма береді. Оқу жылының соңында неұрлым көп жапсырмаға ие болған оқушылар мақтау қағазына ие болады.

- Бастауыш, орта және жоғары сыныптарда аптаның немесе айдың қорытындысы бойынша сынып жетекшісі көзге түскен оқушыларды «Алтын балл» немесе «Күміс балл» премиясымен марапаттайды. «Алтын балл» бөлімнің/тоқсанның қорытынды бағасы үшін (СОР/СОЧ) бақылау жұмысы барысында қосымша 10 баллға айырбасталуы, ал «Күміс балл» қосымша 5 баллға айырбасталуы мүмкін.

5.2. Жазалау/ ықпал ету шаралары

Мектеп әкімшілігі барлығына қауіпсіз және үйлесімді мектеп ортасын қамтамасыз ету үшін мінез-құлық ережелерін бұзған оқушыларға белгілі бір ықпал ету шараларын қолданады. Оқушылар мінез құлық ережелерін бұзғаны үшін тағайындалатын жазалардың мәнін түсінуі, сондай ақ, олар қашан және не үшін жазаланатындығы, тиісінше жазаға тартылмауы үшін не ЖАСАМАУЫ ТИІС екендігін түсінуі біз үшін маңызды.

---