Файл: 6 сынып азастан тарихы.doc

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.02.2024

Просмотров: 122

Скачиваний: 2

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.




«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары-5



Бөлім:

6.1 VI - IX ғасырлардағы Қазақстан


Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)




Күні:




Сынып:5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Көне түркі жазуы.

Зерттеу сұрағы: Білге қаған мен Күлтегіннің мемлекетті нығайтудағы саясаты бізге қандай деректерден белгілі?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары

6.2.3.1 көне түркі жазуының маңызын түсіндіру

*Тарихи ойлау дағдысы

*Тарихи концепт

Тарихи талдау мен түсіндіру

Маңыздылық

Сабақтың мақсаты

Түргештердің қытай, араб, шығыс түркілерімен күрестері туралы біледі;

Батыс Түрік және Түргеш қағанаттарының тарихына салыстырмалы талдау жасай алады

Түргештердің мемлекет құру себептерін тарихи деректерге сүйене отырып, пайымдайды

Бағалау критерийі

Алғашқы мемлекеттік бірлестіктер мен Түрік қағанаты арасындағы байланысты анықтау


Сабақтың барысы


Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар



Ұйымдас-тыру
Өткен білімді еске түсіру

7 минут
Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут


Б Тақтаға ЕҰУ-не көшірмесі әкелінген Күлтегін ескерткішінің суретін шығарып қойыңыз.

Сұрақтар қою: Суретте қандай ескерткіш берілген? Ол қай жерде орнатылған? Ескерткіш қай жерден әкелінген? Неліктен қазақ жеріне бұл ескерткіштің көшірмесі әкелінді? Түркі жазба ескерткіштерінің маңыздылығы неде?

Оқу мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут

10 минут



Мәтінмен жұмыс

Зерттеу

1-тапсырма. Т/Ж

Тасқа қашап жазылған Күлтегін, Тоныкөк жырларын оқып, бұл ескерткіштердің тарих ғылымы үшін маңызын дәлелде.

ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;

2-тапсырма «Креативті матрица»

Кестені толтырыңыз

Қағанат

қағандары

Билік еткен уақыты

Саясатының басым тұстары
























ЕБҚ оқушыға дереккөздің форматын үлкейтіп, қолдау
3-тапсырма. «9 гауһар тас» тапсырмасы

Орхон-Енисей ескерткіштерінің Білге қаған мен Күлтегіннің мемлекетті нығайтудағы саясаты туралы ең маңызды дерек көзі екендігін дәлелде.

Дәлелдерді маңыздылығына қарай орналастыру керек.

Алдыңғы тапсырмада ұсынған дәлелдерді қолдана алады.

ЕБҚ оқушы (есту, көру, ойлау қабілеті) тапсырманы саралау арқылы орындайды.



Сабақтың барысы


Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар



Ұйымдас-тыру
Өткен білімді еске түсіру

7 минут


Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут


БЫМБастапқы ынталандырушы материал ретінде оқушылардың назарына Оғыз мемлекетінің құрылуы туыралы бейнероликті 1 минут 30 секундтан бастап көрсетіңіз. Барлық сыныппен бейнематериал бойынша талқылау жұмысын ұйымдастырыңыз:

  • Бейнебаянда қандай мемлекет жөнінде айтылған?

  • Қалай ойлайсыздар бұл мемлекеттің Қазақстан тарихында маңызы зор ма?

  • Бүгін біз қандай тақырыпты қарастыратын боламыз?

БОқушылар өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді.

МПрезентацияның көмегімен оқушыларды жаңа тақырыппен, оқу мақсаттарымен және бағалау критерилерімен таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ЕБҚ оқушыны өзін сыныптан шеттетілгендей сезінбеуі үшін мұғалімнің үстеліне жақын, мінез-құлқы жайлы балалардың тобына орналастыру.

мадақтау

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут


10 минут



Мәтінмен жұмыс

Зерттеу сұрақтары

  • Оғыз мемлекетінің аймағының кеңеюіне не әсер етті?

  • Оғыздардың Қазақстан тарихында алатын орны қандай?

  • «Оғызнама» жыры тарихи дерекөз ретінде қандай ақпарат береді:

ЕББ оқушыға суреттер/иллюстрациялар ұсынылады;

ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ

МОғыз мемлекетінің қалыптасуы мен дамуы жөніндегі бейімделген материал ұсыныңыз

1-тапсырма. төмендегі тапсырмаларды орындауы қажет:

1:Оғыздардың орналасу аймағын, ордасын және шектесетін көрші тайпалар мен мемлекеттерді сипаттап, кескін картаға енгізеді.

2:Оғыздардың этникалық құрамын және этимологиясының шығу тегін талдап, постерге түсіреді.

3:Сыртқы саясатының ерекшеліктерін анықтап, алынған білімнің негізінде инфорграфика құрастырады.

4:Оғыздардың әлеуметтік құрамын зерттеп, әлеуметтік пирамидаға сәйкестендіреді.

Оқушылар өз жұмыстарының нәтижесін ортаға салады. Жұмыстарын қорғамас бұрын әрбір оқушыға ақпараттық органайзер таратып беріңіз.

Ақпараттық органайзер

Аймақ атаулары

Маңызды даталар

Тарихи хронология




























Кілтті терминдер

Ерекшеліктері

Маңызды оқиғалар




























ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;

ҚОЛДАНУ

Оқушыларды жеке дара түрінде 2-тапсырманы орындауды өтініңіз. Олар «Оғыз мемлекеті» тақырыбында интернет желісіндегі уикипедия парағын құрастыруы қажет. Уикипедия парақшасын құрастырудың нұсқаулығын және парақшаның үлгісін (Қосымша 3) оқушыларға таратып беріңіз немесе интербелсенді тақтада көрестіп, таныстырыңыз. Парақшаны құрастыру үшін оқушылар өз ұялы телефондарын қолдануы мүмкін.
Тапсырманы орындауға арналған критерилер

- Мемлекеттің географиялық орналасуы мен ордасын көрсету;

- Оғыз мемлекетінің әлеуметтік-экономикалық саласындағы маңызды3 факторды сипаттаңыз;

- Оғыз мемлекетінің сыртқы саясатындағы маңызды3 факторын келтіріңіз;

- Ортағасырлық Қазақстан тарихындағы Оғыз мемлекетінің алатын орнына баға беріп, оны 3 дәйекпен бекітіңіз.

ЕБҚ оқушыға қолдау көрсету мақсатында суреттің үлкен нұсқасын ұсынамын.

Интерпретация

ЖКелесі кезеңте жеке жұмысты ұйымдастырыңыз. Әрбір оқушыға 3-тапсырманы орындау үшін дерекпен жұмысты ұсыныңыз. Рашид ад-Диннің «Оғызнама» дерегінен үзінді:

Ей, ұлдарым менің
Мен басымнан көп нәрсе өткіздім.
Талай-талай шайқасты көрдім,
Садақ тартып, оқ аттым,
Дұшпандарымды жылаттым,
Достарымды күлдірттім.
Көк Тәңірі алдындағы парызымды өтедім.
Ел – жұртымды сендерге табыс етем.

Оқушыларға деректегі ақпаратты түсінуіне арналған тапсырманы ұсыныңыз.

Тапсырманы орындау критерилері:

  1. Деректе қандай кілтті сөздер қолданылған және олар нені білдіреді?

  2. Автор қандай идеяны (көзқарасты) ұсынбақ болды? Деректе берілген ақпаратты түсіндіріңіз.

  3. Деректегі ақпараттың құндылығы неде? Қандай оқиғаға байланысты дерек жазылды?

«Оғызнаманың» басты идеясы - бүкіл түркі елін бірлікке шақыру, достық пен адамгершілікке үндеу, сыртқы жауға қарсы күресу болып табылады деген қорытынды жасауға оқушыларды жетелеңіз.

ЕБҚ: оқушыға тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп беріледі.

Оқушылар ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

өз жұмыстарын қорғау барысында қалған оқушылар тыңдап, парақтарды толтырып отыруы тиіс.


Оқушылар өздерінің қалауы бойынша сыныпқа өз парақшасын келтіруі мүмкін. Атқарылған жұмыстың нәтижесі бойынша сыныптық талқылау ұйымдастырыңыз. Сұрақ-жауап. Оқушылар бір-бірінің жауабын толықтыруы мүмкін.



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»


«Жұлдызшалар»



Ақпараттық мәтін
Үлестірмелі қағаздар


Суреттер

Тірек-сызбалар

Кесте

Карта

Ақпараттық органайзер


Уикипедия парағын жасау нұсқаулығы

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут



Кері байланыс

Мен оны қолданып көремін......

Қызықты болды.....

Мені таңғалдырды....

Қиын болғаны....

Сабақтан өмірге алғаным......

Мен мына тапсырманы орындадым.....

Менің қосарым.....

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


Үй тапсырмасы

Оғыз





«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары-9



Бөлім:

6.1VI - IX ғасырлардағы Қазақстан

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)




Күні:




Сынып:5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Оғыз мемлекеті.

Зерттеу сұрағы: Қазақстанның орта ғасырлар тарихында Оғыз мемлекетінің алатын орны қандай?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары

6.3.1.2 VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау

*Тарихи ойлау дағдысы

*Тарихи концепт

Тарихи талдау мен түсіндіру

Ұқсастық пен айырмашылық

Сабақтың мақсаты

Оғыздардың саяси тарихымен танысып, олардың шекарасын анықтайды, ҮІ- ІХ ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшеліктеріндегі ұқсастығы мен айырмашылығын табады

Оғыз мемлекетінің ішкі және сыртқы жағдайының ерекшеліктерін анықтайды ;

Оғыздардың Қазақстан тарихындағы маңыздылығын анықтайды

Бағалау критерийі

Оғыз мемлекетінің тарихи кезеңін анықтап, мемлекетінің аумағын картадан көрсетеді; Оғыздардың ішкі және сыртқы саясатындағы ерекшеліктерін салыстыру арқылы анықтайды;

ҮІ-ІХ ғасырлардағы меклекеттің даму ерекшеліктерін салыстырады.

Оғыздардың мемлекеттік құрылымы мен саяси тарихына баға береді


Сабақтың барысы


Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар



Ұйымдас-тыру
Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут


Ұйымдастыру кезеңі

1.Сыныппен сәлемдесу, түгендеу. «Жылы лебіз» әдісі арқылы бір-біріне тілек айтып ынтымақтастық орнайды . Бағалау парақшаларын тарату Миға шабуыл : Біз қандай қағанаттар туралы білеміз? 2.Топқа бөлу. Бейнежазба Оғыз мемлекеті туралы электронды оқулықтан бейне жазба көрсетіледі. Сұрақ: Бұл бейнематериалдардан қандай мәлімет алдыңыздар? (түртіп алу арқылы оқушылар сабақ тақырыбын ашады.) Оқушылардың жауабын тыңдап жаңа сабаққа көшу Сабақтың мақсаттарыммен таныстыру

МПрезентацияның көмегімен оқушыларды жаңа тақырыппен, оқу мақсаттарымен және бағалау критерилерімен таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут

10 минут

5 минут


10 минут



Жаңа сабақ





1-тапсырма Мәтінмен жұмыс «Оғызнама» дастанынан үзінді

Сұрақ :

1.Оғызнама дастанында не баяндалады?

2.Оғыздардың Еділ мен Жайық өзендерінің аралығындағы печенегтерді жеңуінің себебі неде деп ойлайсыздар?

ЕБҚ оқушыға дереккөздің форматын үлкейтіп, қолдау

2-тапсырма.Топтық жұмыс .

Графикалық органайзер «Үш таған» әдісі

Оғыз бен Қарлұқ мемлекетінің әлеуметтік даму ерекшеліктерін салыстырады
Қарлұқ Оғыз



Дескриптор:

1. Қарлұқ және оғыз мемлекетінің әлеуметтік , мемлекеттік құрылымын анықтайды;

2. Оғыз мемлекеті мен Қарлұқ қағанатының саяси жағдайын салыстырады , ұқсастықтарын табады.

ҚБ. Дескриптор арқылы

3-тапсырма: Жұптық жұмыс

«Айналмалы бекет» әдісі бойынша топтар құрамы өзгеріп, тапсырмаларын қарсы топқа түсіндіріп өтеді.

Оғыздар туралы мәтінмен ашық тест тапсырмасын орындау және картаға түсіру

І топ дескрипторы:

1.Оғыз мемлекетінің Киев Русімен саяси жағдайын анықтайды

2. Оғыздардың Хазарлармен күресінің мақсатын әңгімелейді;

3. Картаға түсіру



ІІ топ дескипторы:

1. Оғыз мемлекетінің шекарасының кеңейту жолындағы саясатын анықтайды

2. ХІ ғасырдың ортасына қарай Оғыз мемлекетінің ыдырауының кем дегенде 3 себебін көрсетеді.

3.Картаға түсіру



ЕБҚ: оқушыға тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп беріледі.

ІҮ тапсырма: «Сәйкестендіру кестесі »

Оғыз мемлекетінің хронологиялық шеңбері мен бастапқы аумағы


Янгикент (Жаңа Грузия)

Оғыздармен көрші болған мемлекеттер

Хорезм, Хорасанмен сауда байланысын жасады .

965 жылы оғыз жабғуы мен Киев кінәзі Святославпен хазарларға қарсы әскери одақ құрды

Оғыз мемлекетінің астанасы

ІХ-ХІ ғасырлардың аралығы.

Жетісудің батысы

Оғыздар қандай мемлекеттермен саяси-экономикалық байланыс жасады

Хорезм, Мәуереннахр, Хорасан

Оғыз мемлекетінің Ұлы Жібек жолына қосқан үлесі

Дон ,Қара теңіз маңындағы далалар мен мал жайылымдарын пайдалану


Оғыз мемлекетінің саяси мақсаттары

Сауда саттықтың дамуына үлес қосты . Еділ бойымен өтетін сауда жолдарына бақылау орнатты

Қай ханның кезінде оғыз мемлекеті күшейді

Оғыз тайпалары қазіргі түркі халықтарының қалыптасуына қатысты. Қазақтардың этникалық тарихында маңызды із қалдырды

Оғыз мемлекетінің әлсіреу себептері

Шахмәлік .1041жылы Хорезмді жаулап алды

Оғыздардың Қазақстан тарихындағы рөліне баға беріңіз

Ішкі талас- тартыс, селжұқтарға қарсы сыртқы шабуылдар .

Солтүстік Шығыста Қыпшақ тайпаларының шабуылдары күшейді.

ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

Оқушылар ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

өз жұмыстарын қорғау барысында қалған оқушылар тыңдап, парақтарды толтырып отыруы тиіс.


Оқушылар өздерінің қалауы бойынша сыныпқа өз парақшасын келтіруі мүмкін. Атқарылған жұмыстың нәтижесі бойынша сыныптық талқылау ұйымдастырыңыз. Сұрақ-жауап. Оқушылар бір-бірінің жауабын толықтыруы мүмкін.



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»


«Жұлдызшалар»



Ақпараттық мәтін
Үлестірмелі қағаздар


Суреттер

Тірек-сызбалар

Кесте

Карта

Ақпараттық органайзер


Уикипедия парағын жасау нұсқаулығы

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут



Кері байланыс

Мен оны қолданып көремін......

Қызықты болды.....

Мені таңғалдырды....

Қиын болғаны....

Сабақтан өмірге алғаным......

Мен мына тапсырманы орындадым.....

Менің қосарым.....

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


Үй тапсырмасы

Оғыз мемлекеті.




«№.... орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)