ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.01.2024
Просмотров: 2964
Скачиваний: 101
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
4. Отбасын түрлі ұйымдар мен арнайы мамандармен байланыстыру.
-
үкімет құрылымдарымен байланыстыру: денсаулық сақтау, халықты әлеуметтік қорғау, еңбекке орналастыру орталығы, спорт және мәдениет комитеті, тәртіп бұзушылықтың алдын алу бөлімі, кәмелетке толмаған балалар инспекциясы; -
отбасына көмектесетін орындар: қиын балаларды қалпына келтіру орталықтары, балалар үйі, психологиялық-медициналық қыз-мет, отбасымен жұмыс атқаратын орталық, наркологиялық, психонев-рологиялық диспансер т.б.; -
басқа саланың мамандарымен кездестіру: дәрігер, қосымша білім беру жүйесінің педагогтары т.б.
5. Түрлі отбасылармен әлеуметтік-педагогикалық жұмыс: ата-ананың қарауынсыз қалған балаларды анықтау; олардың тұрмыс жағдайына және тәрбиесіне назар аудару; оларды тәрбиеге алған адамдарға көмек көрсету шараларын қарастыру; олардың құқығын қорғау; құқық-тарымен таныстыру;
Көп балалы отбасылар: мектеп тарапынан бала тәрбиесіне және материалдық көмек беруге көмектесу, отбасындағы бос уақытты өткізуге кеңес беру, еңбекке баулу, құқықтарымен таныстыру;
Толық емес отбасылар: қосымша көмек алу жағдайын қарасты-ру, психологиялық-педагогикалық консультация ұйымдастыру, тәртіп бұзудың алдын алу, тәрбиеге практикалық жағынан көмек беру, заң-мен қаруландыру.
Күрделі отбасылармен жұмыс: отбасы мәселелерінің даму-үрдісін зерттеу, оларға психологиялық және педагогикалық көмек көрсету, құқықтық құжаттармен таныстыру.
6.4.Отбасындағы тәрбие жұмысын ұйымдастыру.
Тәрбие жұмыстарын жоспарлауға ата-аналардың қатысуы. Мектептегі, сыныптағы тәрбие жұмысын жобалауда, жоспарлауда жә-не оларды құруда ата - аналармен ынтымақтастықта жұмыс атқару негізгі орын алады. Қоғамның сұранысына сәйкес «оқушы - мұғалім - ата-ана» өзара бірлестікте, сабақтастықта, жүйелі тұрде жұмыс жоспа-рын құру арқылы іс -әрекеттерді ұйымдастыру арқылы тәрбиенің алдына қойылған мақсат, міндеттері, негізгі қағидалары орындалады. Мектептегі, сыныптағы тәрбие жұмысын жоспарлауда мектептік ата - аналар комитеті, сыныптағы ата -аналар комитетінің идеялары бас-шылыққа алынады. Мектептерде тәрбие жұмысын жетіл-діруде ата - аналардың ықпалын ерекше атауға болады. Себебі, тәрбие жұмысын жобалауда, жоспарлауда ата - ана өз балаларының білімді, білікті, шығармашыл, интеллектуалды тұлға болып қалыптасуын бі-ріншіорынға қояды.
Мектеп басшылары, мұғалімдері мен сынып жетекшілері, әлеу-меттік педагог, психолог т.б. оқушылармен және оның ата-аналарымен
педагогикалық дәріс, ғылыми-практикалық конференция, ата-аналар жиналысын, треннинг, диспут т.б. жұмыстардың түрлерін бірлесе жүргізеді.
Педагогикалық дәрістің мақсаты - ата-аналардың назарын бүгінгі отбасы мәселелеріне аудару. Мұндай дәрістер ата-аналарға тәрбие теориясынан жүйелі білім береді.
Балалармен жаппай педагогикалық оқуды 1-2 сыныптардан бас-таған жөн, оның себебі мектептегі оқу әрекетімен қаруландырудың негіздері осы кезеңде басталады. Оны мектеп директоры, оқу және тәр-бие ісінің меңгерушілері, сыныптан тыс және мектептен тыс жұмысты ұйымдастырушылар жүргізеді. Мектептегі бірнеше қатар сыныптарды бі-ріктіріп өткізуге болады.
Көптеген мектептерде Педагогикалық білім университеттері ата – аналармен күрделі жұмыс формаларын ұйымдастырады. Тәрбие теориясынан дәрістер оқылып, семинар сабақтар жүргізіледі.
Ата-аналарды мектеп өмірінің түрлі қырын түсіну үшін бала тәрбиесі жөніндегі жылдық қорытынды конференцияларға қатысты-ру ұйымдастырылады. Онда отбасында шешімін таппай келе жатқан мәселелер қаралады. Ең маңызды тақырыптың бірі – отбасында бала-ны еңбекке тәрбиелеу, т.б.
Мектеп есігінің ашық күндері тоқсанның соңына қарай өткізіле-ді. Оған мектеп арнайы салтанатты түрде дайындалады.
Оны өткізу бағдарламасы:
Акт залында ата-аналарға арналған концерт 30 минут шама-сында, І-XІ сынып белсенді оқушыларының қатысуымен жүргізіледі. Мектептегі ең жақсы сынып және үздік оқитын жеке оқу-шылардың аттары аталады.
Әр сынып оқушыларының ата-аналарымен кездесуі. Оқушылар ата-аналарға қандай жетістіктерге жеткені туралы айтып, өздері жаса-ған сувенирлерін тапсырады.
Түрлі тақырыпқа арналған, оқушылар қолымен жасалған көрме-ні аралап, ондағы оқушылардың қолымен жасалған дүниелерді көреді.
Спорттық жарыс ұйымдастырылып, марапаттау сыйлықтары тапсырылады.
Ата-аналар оқушылармен көркемсуретті фильмдер көреді.
Мектепте ата-аналарға арналып өткізілетін конференция тақы-рыптары әр түрлі болуы мүмкін.
Сынып ата-аналарының жиналыстары – ата-аналармен жүргі-зілетін дәстүрлі жұмыстың бір түрі. Жиналыс нақты мәселені шешуге бағытталуы тиіс. Мысалы, «Бала алдындағы қиындықтарды жою не-месе оны шешу баланы тәрбиелеуге көмектесе ме? Қаралатын мәселе ата-аналардың қызығушылығын арттырып, оларға ой тастауы керек.
Жеке ата-аналармен жұмыс жүргізу:
отбасымен танысу, олар-ға педагогикалық тапсырмалар беру. Ата-аналарға бала тәрбиесіне байланысты педагогикалық кеңес жүргізу. Консультация ба-рысында мынаны ескеру керек: ата-аналардың бала тәрбиесіне ынталы болуын қолдау, отбасына педагогикалық көмек көрсетуге даяр болу, нақты сұрақтарға ұсыныстар беру.
Сынып жетекшісі ата-аналардың педагогикалық әдептілікті мек-теп оқушыларының бойына сіңіруде педагогикалық оқуды дұрыс және ғылыми түрде жүйелі ұйымдастырудың маңызы зор. Осымен байла-нысты жоғары сынып оқушыларына ата-аналық міндет пен құқықты арнайы курс ретінде оқыту арқылы олардың педагогикалық сауатты-лығын арттыруға, сөйтіп оқушылардың бойына мейірімділік, қайы-рымдылық, ізеттілік, келешек ата-аналық жауапкершілік сезімдерін күн ілгері ұялатуға болады.
Сынып жетекшісі отбасымен педагогикалық және психология-лық тұрғыдан байланыс орнатуы тиіс.
Бірінші ереже. Мектеп пен сынып жетекшісінің ата-анамен байланыс орнатудағы басты қадамы ата-ананың беделін көтеретін іс-шараларды белгілеу. Ешқашан сынып жетекшісі ата-анаға сын ескерт-пе жасап, өзін онан жоғары ұстауына жол бермеуі керек. Сынып жетекшісі мен ата-ана арасындағы түсіністік байланыс қана біріне-бі-рінің арасындағы сенімін, құрметін арттырып, өзара тәжірибе алмасуға мүмкіндік береді. Ең бастысы сынып жетекшісі мен ата-ананың түсіністік қарым-қатынасы оқушыны жауапкершілікке, қойылған талапты орындауға, азаматтық борышын өтеуге дайындайды.
Екінші ереже. Ата-ананың тәрбиелік мүмкіндігіне сенім арту, педагогикалық мәдениетін көтеруге және тәрбие ісіне белсенді арала-суына қолдау көрсету. Ата-ана психологиялық тұрғыдан бала тәрбие-леу талаптарын орындауға үнемі дайын болуын есте ұстауы қажет.
Үшінші ереже. Отбасының ішкі өміріне араласпау. Сынып же-текшісі ресми адам болғандықтан, отбасының ішкі дүниесінен хабар-дар болуы мүмкін. Кәсіби білікті сынып жетекшісі үнемі от басында пайда болған мәселені шешуге көмекке келуі тиіс. Оның мейірімділігі мен жақсылығы жүректен шығуы тиіс.
Төртінші ереже. Отбасында баланың жағымды жақтарын бала тәрбиесіне негіз етіп, оны жетістікке қол жеткізуге тәрбиелеу. Баланың мінез-құлқын тәрбиелеу күрделі болғанымен де, кездесетін қайшы-лықтарды шеше білу және педагогикалық жағдаяттардың шешімін дұрыс таба білу өте маңызды.
Мұғалімнің отбасымен байланыс орнатуы ең маңызды мәселе. Осыған орай, мұғалім отбасы мүшелерімен танысқаны жөн. Ерекше назар аударатын мәселенің бірі - ата-аналалардың үнемі жұмыста болуы. Сондықтан мұғалімнің кез келген уақытта ескертусіз ата-ана-ның үйіне келуі түрлі ыңғайсыздық туғызуы мүмкін. Сол себепті мұғалімді ата-ана өз уақытының ыңғайына қарай отбасына шақыруы тиіс. Мұғалім отбасына келетін уақытын алдын ала белгілеп, оқушы-ның жетістігі мен кемшілігін педагогикалық тұрғыдан дұрыс көрсетіп, психологиялық жағынан шебер жеткізе білуі тиіс. Отбасы тәрбиесін дұрыс жолға қою үшін ғылыми-көпшілікке арналған әдебиеттерді пайдаланудың маңызы зор. Дегенмен де ата-ана сынып жетекшісінің айтқан пікірін өз баласының жағымды қырларын және бала тәрбие-сінде жіберілген кемшіліктерін мұқият қабылдайды. Пікірлесу бары-сында кейбір отбасылардың жағымды тәжірибесінен хабардар болады.
Ата-аналармен байланыс орнатудың тағы бір түрі, оларға – педагогикалық тапсырма жүктеу. Мектеп үйірмелерін жүргізу, ме-кен – жай аумағында клубтар ұйымдастыру, спорттық секция жүргізу, техникалық үйірмеге қатысу, түрлі көмек көрсету т.б. жұмыстарға да араласа алады.
Мектептің материалдық базасын нығайтуға, шаруашылық жұ-мыстарын жүргізуге көмектесу, кабинеттерді жабдықтауға, мектептің айналасын көгалдандыруға, т.б. істерге көмектеседі. Әр ата-ананың мектепке қандай көмек көрсете алатынын сауалнама арқылы анық-тауға болады.
Отбасында ата-аналар мен бала арасындағы қайшылықтарды болдырмау мақсатында мектеп пен отбасындағы қарым-қатынас пен ынтымақтастықты арттыру көзделеді. Ата-аналармен педагогикалық сабақ жүргізу барысында олармен ынтымақтастықты арттыру үшін сауалнама жүргізіп, алдағы жұмыстардың бағытын анықтауға болады.
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар
-
Отбасы – бала тұлғасын әлеуметтендірудің факторы және белсенді субъектісі дегенді қалай түсінесіз? -
Отбасының қызметтері, типтері, ерекшеліктері. -
Отбасындағы педагогикалық үдерістің негізгі компоненттеріне(отбасы тәрбиесінің мақсаты, міндеттері, мазмұны, балалар мен ересектердің өмірлік тіршілігін ұйымдастырудың құралдары, формалары, әдістері)сипаттама беріңіз. -
Отбасы бала тұлғасын әлеуметтендіру факторы дегенді қалай түсіндіресіз? -
«Үлгілі отбасын құруда сенің қосар үлесің» атты кесте құрып, сипаттама беріңіз.
7-тақырып. ОҚЫТУ – ТҰТАС ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҮДЕРІСТІҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІГІ
7.1. Дидактика – оқыту және білім беру теориясы. Дидактиканың нысаны, пәні, қызметтері, міндеттері.Қазіргі уақытта дидактика педагогика ғылымының дамыған, неғұрлым қалыптасқан маңызды да күрделі саласы ретінде қоғам дамуының белгілі кезең-дерінде мектеп алдына қойылатын жаңа жауапты міндеттерді ойдағыдай шешу барысында үнемі дамып отыратын ғылым. Орта білім беру жүйесінде дидактика білім беру мен оқытудың мазмұнын, құрылымын, оқыту заңдылықтары мен ұстанымдарын, ерекшеліктерін, талаптарын, шарттарын, оны ұйымдастару әдістері мен формаларын және технологиясын, оқыту нәтижелілігін зерттейтін педагогиканың маңызды саласы болып табылады.
Тұтас педагогикалық үдерістің құрауыштары - оқыту мен тәр-биелеу. Бұлар өзара тығыз байланыста болса да, әрқайсысының ерек-шеліктері бар. Педагогикалық үдерісте оқыту үдерісі өзіндік орынға ие. Оқыту барысында білім, білік, дағды және тәжірибе, қабілеттер қа-лыптасады. Оқыту үдерісінің теориялық негізін, оның заңдылықтарын, ұстанымдарын, категорияларын педагогиканың арнайы саласы – ди-дактика зерттейді. Дидактика – оқытудың мақсатына, мазмұнына, әдістеріне және ұйымдастыру түрлеріне ғылыми негіздеме беретін оқытудың педагогикалық теориясы.
Дидактика ғылым ретінде мына мәселелерді қарастырады: не үшін оқытамыз (оқыту мен білім берудің мақсаты)?; кімді оқытамыз (оқыту субьектілері)?; оқытудың қандай стратегиялары тиімді (оқыту ұстанымдары)?; неге оқытамыз (білім беру, оқыту мазмұны)?; оқы-туды қалай ұйымдастырамыз (оқытуды ұйымдастыру формасы)?; оқы-туға қандай құралдар қажет (оқулықтар, оқу құралдары, компьютерлік бағдарламалар, т.б.)?; оқыту нәтижесінде неге қол жеткізіледі (оқыту нәтижесін сипаттайтын көрсеткіштер мен нәтижелер)?; оқыту нәтиже-лерін қалай бақылауға және бағалауға болады? (оқыту үдерісін бақы-лау түрлері).