Файл: Тосанды жиынты баалауды спецификациясы 9сынып 20202021 оу жылы НрСлтан ., 2020 мазмНЫ.docx

9-сынып оқушысы_____________________________________________________
Бөлім: Атадан қалған асыл сөз

Шығармалар: Ж. Баласағұн «Құтты білік»

Шешендік өнер: Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері, Әнет баба «Не

арсыз? Не ғайып? Не даусыз?»,

Төле би «Ердің бақыты –әйел», Әйтеке би «Қасқакөл дауы»

Қазыбек би «Кім жақын? Не қымбат? Не қиын?»

Сырым Датұлы «Балаби мен Сырым»

Бұқар жырау «Тілек», «Әй, Абылай, Абылай», «Асқар таудың өлгені»

«Біржан-Сара» айтысы
1-БӨЛІМ

1. Ж.Баласағұнның «Құтты білік» дастанының сюжеттік желісі ... құрылған.

А) отбасылық мәселелер мен мұрагерлер арасындағы таққа талас, қатаң жазаларға

Б) кейіпкерлер арасында орын алған қақтығыстар мен шытырман оқиғалар, диалогқа

С)кейіпкерлердің әңгімесінен, монологтар, кейіпкерлердің портреттері мен пейзажға

Д)бас қаhармандардың өзара әңгімесі, сұрақ-жауаптар мен бір-біріне жазған хаттарға

[1]
2.Бұқар жыраудың адам психологиясы мен мінезін ашып көрсетудегі шеберлігі қай шығармадан байқалады?

А) «Әй, Абылай,Абылай»

Б) «Асқар таудың өлгені»

С) «Тілек»

Д) «Ай, заман-ай, заман-ай»

[1]
3. «Қасқакөл дауы» шығармасында даудың шешілуіне ықпал еткен кім?

А) билердің сөзін жерге тастаған Ормамбет

Б) жасының үлкендігін алға тартқан Төле би

С) халқыңа пайдасы тимес деп күйінген Әйтеке би

Д) баласының қарт билерді ренжіткеніне күйінген ана

[1]
4.Айтыстағы Біржан бейнесін, оның сыртқы келбетін, мінез-құлқын, ішкі психологиясын танытатын жолдарды анықтаңыз.

А) Қырсығың өз басыңнан арылған жоқ,

Теңестеп айыбыңды тізсем қылға.

Қолыңды ұстатпайтын ерке болсаң,

Келімсек әкең неге берді құлға?

В) Қырымға қарайтұғын қыран құспын,

Аң алмай жерге бекер қонбайтұғын.

Айнымас қанды балақ ақ иықпын,

Тұяғым тиген қасқыр оңбайтұғын.

С) Орынбай іздеп келіп кеткен қаңғып.

ЖеңгенжоқКөшімбайың о да аңдып.

ЖанаққашанжолалдыСабырбайдан,

Жаманынкөтередіарғынсәнқып.

Д) Шақыртыпнағылады оныБіржан,

КөругеынтықемессоныБіржан.

Арғыннанасыпкеткен бай болмайды,

ЖеткенменЖиенқұлғақолыБіржан.

[1]
5. Өлең жолдарын сәйкестендіріңіз.

1.Оныншы тілек тілеңіз...	А) Төрде төсек тартып жатпасқа
2.Тоғызыншы тілек тілеңіз...	Б) Он ай сені көтерген... Анаң бір аңырап қалмасқа
3. Он бірінші тілек тілеңіз...	С) Тоқсандағы қарт бабаң Топқа жаяу бармасқа
4. Төртінші тілек тілеңіз...	Д) Он бармағы қыналы... Ардақтап жүрген бикешің Жылай да жесір қалмасқа

---

А) 1-С,2-Б,3-А,4-Д

Б) 1-Д,2-А,3-Б,4-С

С) 1-Б,2-А,3-Д,4-С

Д) 1-Д,2-С,3-Б,4-А

[1]
2-БӨЛІМ

6. «Біржан-Сара» айтысында Сараның иронияны қолдану ерекшелігіне 4-5 сөйлеммен баға беріңіз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[3]
7. Қазыбек бидің «Не қымбат?» деген сауалға берген жауабын автор бейнесімен байланыстыра отырып талдаңыз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[3]
8. Төле бидің «Ердің бақытын кетіретін де – әйел, ерге бақыт әперетін де – әйел» деп, келінді өзі таңдаудағы рөлін талдаңыз.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[3]
9.«Біржан-Сара» айтысының шарықтау шегі, ақынның қолданған тәсілі туралы талдап жазыңыз. (5-6 сөйлем)

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[3]

10. Егер сен айтыскер ақын болсаң, қандай әлеуметтік тақырыптарды қозғар ең? (3-4 сөйлем)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[3]

3-БӨЛІМ

11.Тақырыптың бірін таңдап,әдеби эссе жазыңыз. Шығармалардың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдаңыз.

1.Би-шешендердің аталы сөздеріндегі ойлар қазіргі кезде өзекті ме? Өз ойыңызды талдап жазыңыз.

2. «Біржан мен Сара» айтысында көтерілген мәселелер Сараның жеке басына ғана тән бе? Сіз қалай ойлайсыз? Ойыңызды дәлел келтіре отырып жазыңыз.

3.Қазыбек бидің «Кім жақын?Не қымбат? Не қиын?»сөздерінің тәрбиелік мәнін талдаңыз.

[10]

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

---

Балл қою кестесі

№	Жауабы	Балл	Қосымша ақпараттар
1	Д	1
2	А	1
3	Д	1
4	В	1
5	С	1
6	шығармадағы троп түрін қолданудағы автор стиліне баға береді;	3
7	автор бейнесіне талдау жасайды, дәлел келтіреді;	3
8	автордың рөліне талдау жасайды, дәлел келтіреді;	3
9	шығарманың шарықтау шегін анықтап, ақынның қолданған тәсілі туралы талдап жазады;	3
10	өзінің шығармашылығық қырын танытады, автор стилін сақтайды, әлеуметтік мәселе туралы жазады.	3
11	тақырыпты ашады; өз ойын, көзқарасын білдіреді; шығарма идеясын ғаламдық тұрғыдан талдайды; пікірінедәлел келтіреді; өз ұсынысын,қорытынды шешімін жаза алады; стильге сай жазады; құрылымын сақтайды.	1 1 2 1 2 1 1 1

---

2-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ

2-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу

Ұзақтығы – 40 минут

Түсіну және жауап беру – 5 минут

Анализ және интерпретация – 15 минут

Бағалау және салыстыру – 20 минут

Балл саны– 30
Тапсырмалар түрлері:

КТБ – көп таңдауды қажет ететін сұрақтар

ҚЖ – қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар

ТЖ – толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 3 бөлім, 11 тапсырмадан тұрады: бірінші бөлім – түсіну және жауап беру, екінші бөлім – анализ және интерпретация, үшіншісі– бағалау және салыстыруды тексеруге арналған.
Тоқсандықжиынтықбағалаутапсырмаларыныңсипаттамасы

*Тапсырма	Қамтылатынмақсаттар	*Сипаттама	*Орындаууақыты, мин	Балл
1	9.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау; 9.1.2.1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау; 9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;	Жауап нұсқаларынан бір дұрысын таңдау/жабық сұрақтар	5	5
2
3
4
5
6	9.2.1.1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау; 9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау; 9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру; 9.2.4.1 автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу;	Қысқа жауапты қажет ететін ашық сұрақтар	15	15
7
8
9
10
11	9.3.2.1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыдасалыстырып, жаңашылдығына баға беру; 9.3.3.1 шығарманың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;	Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	20	10
Барлығы:			40	30

---

«Қазақ әдебиеті» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Бөлім: Тарихи шындық пен көркемдік шешім

Шығармалар: Нысанбай жырау «Кенесары – Наурызбай»

Махамбет Өтемісұлы «Махамбеттің Баймағамбетке айтқаны», « Мен, мен, мен

едім», «Бағаналы терек»,

Ш.Уәлиханов «Ыстықкөл күнделігі»
1-БӨЛІМ

1. Бәйеке, сұлтан, ақсүйек,

Қыларың болса, қылып ал,

Күндердің күні болғанда

Бас кесермін, жасырман, - деген жолдардағы кейіпкердің психологиялық жай-күйін анықтаңыз.

А) ішкі ашу-ыза, кек

Б) мақтаныш, өкініш

С) ашу-ыза, қызғаныш

Д) барлық жауаптар дұрыс

[1]
2. Мен шарға ұстаған

Қара балта едім.

Шабуымды таппай кетілдім. Асты сызылған сөздер кейіпкердің қай кезеңдегі толғанысын білдіреді?

А) ақынның өкінгендегі

Б) соғысқа аттанғандағы

С) Исатайдан айрылғандағы

Д) ақынның жалғыздықтағы

[1]
3. Жыр сюжетінде Кенесары хан қырғыз еліне қай елмен аттанбақшы болды?

А) уақ

Б) дулат

С) қыпшақ

Д) төлеңгіт

[1]
4. Төменде берілген кейіпкерлердің сөздерін сәйкестендіріңіз.

1	«Жауыңқайда? Мен — жолдас»		А	Балқожа, Медеу
2	Қолдағы өңшең батырдан Іріктеп бәрін ал		В	Наурызбай
3	Ханға таман барыңыз. Баруға көңілің тілесе, Ханнан жарлық алыңыз.		С	Бұғыбай
4	Екі-үш жүз кісі көбірек, Онша алып, тақсыр, не етейін. Әскерден отыз батырды Іріктеп алып кетейін.		Д	Кенесары

А) 1А, 2Д, 3С, 4В

В) 1С, 2А, 3В, 4Д

С) 1А, 2В, 3С, 4Д

Д) 1Д, 2С, 3А, 4В

[1]
5. «Ыстықкөл күнделігінде» Шоқанның бойынан қандай қасиеттерді көруге болады?

А)зерттеушілік, суреткерлік, сезімталдық, өнерпаздық

Б) зерттеушілік, суреткерлік, әншілік, сал-серілік

С) зерттеушілік, сыршылдық, әзілкештік, аңғалдық

Д) зерттеушілік, суреткерлік, сыршылдық, сезімталдық

[1]
2-БӨЛІМ

---