2.9. Ұсынылатын әдебиеттердің тізімі:

- Новицкий И.Б. Римское право. Гуманитарное знание. М.,1994.

- Чезаре Санфилиппо Курс римского частного права. М., Издательство «Бек», 2002

- Черниловский З.М. Римское частное право. Элементарный курс. М., Новый юрист. 1997.

- Хутыз М.Х. Римское частное право. М., Былина. 1995.

- Римское частное право. Учебник под ред. Новицкого И.Б. и Перетерского И.С. М., Юристъ. 1997.

- Хвостов В.М. Система римского право. Учебник. М., Спарк. 1996.

- Иво Пухан, Марьяна Поленак-Акимовская. Римское право. Учебник для вузов. М., Зерцало. 1999 г.

- Дождев Д.В. Римское частное право. Учебник для вузов. М., Норма-Инфра-М. 1996.

- Милан Бартошек. Римское право. Понятие, термины, определения. М., Юридическая литература. 1989.

- Дигесты Юстиниана. Отв. Ред. Е.А. Скриплев. М., Наука, 1996.

- Косарев А.И. Римское частное право. Учебник. М., Юнити, 1998.

- Памятники римского права:

- Законы 12 таблиц

- Институции Гая

- Дигесты Юстиниана. М., Зерцало, 1997.

- Памятники римского права: Юлий Павел, Пять книг сентенций к сыну, Фрагменты Домиция Ульпиана / Отв. редактор и составитель Кофанов П.Л. М., Зерцало. 1998.

- Иоффе О.С. Из истории цивилистической мысли (Юриспруденция Древнего Рима). Гражданское законодательство РК: статьи, комментарии, практика. Вып. 8. Под ред. А.Г. Диденко. Алматы, 1999.

Рим құқығынан емтихан сұрақтары

1. Рим азаматтық құқығының маңызы

2. Рим құқығын рецепциялау, оның тарихи маңызы

3. Рим азаматтық құқығының қайнар көздері, ұғымы және түрлері

4. Магистраттардың эдиктылары

5. Рим заңгерлерінің қызметі. Қызмет ынсандары. Заңгерлердің аттары

6. Рим құқығын кодификациялау. Юстинианның заңдары. Оның қабылданған уақыты және құрамдық бөліктері

7. Талап қою ұғымы және түрлері

8. Азаматтық іс жүргізу түрлері

9. Құқық қабілеттілік және әрекет қабілеттілік ұғымдары

10. Рим азаматтарының, либертиндердің, латындардың, перегриндердің, колондардың құқықтық жағдайы

11. Құлдардың құқықтық жағдайы. Құлдық пекулий

12. Либертиндердің құқықтық жағдайы

13. Латындардың құқықтық жағдайы

14. Перегриндердің құқықтық жағдайы

15. Колондардың құқықтық жағдайы

16. Заңды тұлғалардың шыға бастауы

17. Римдік отбасы. Агнаттық және когнаттық туысқандық

18. Неке. Некенің түрлері. Некеге тұру және оны бұзу.

19. Некенің түрлі нысанындағы ерлі-зайыптылардың мүліктік қатынастары

20. Римдік отбасындағы әке билігі. Патерфамилиа

21. Заттар туралы жалпы ілім. Заттарды топтарға бөлу

22. Меншік құқығы ұғымы және мазмұны.

23. Меншік құқығына ие болу тәсілдері. Манципация және традиция

24. Меншік құқығын қорғау. Виндикациялық және негаторлық талаптар меншік құқығын қорғау әдістері ретінде

25. Бөтеннің затына құқықтар ұғымы және түрлері

26. Сервитуттар ұғымы және түрлері

27. Эмфитевзис және суперфиций

28. Міндеттемелер ұғымы және түрлері (Гайдың жіктеуі)

29. Контрактілер және пактілер. Контракт түрлері. Консенсуалды және реалды контрактілердің айырмашылығы.

30. Шарттардың мазмұны

31. Мәміленің жарамды болуына қажетті жағдайлар ретінде қатысушының еркі мен еркін білдіруі

32. Міндеттемедегі тараптарды ауыстыру

33. Міндеттемені орындау

34. Міндеттемені орындамағаны үшін немесе мардымсыз орындағаны үшін борышқордың жауапкершілігі

35. Кінә ұғымы, оның нысандары және олардың айырмашылығы

36. Реституция ұғымы

37. Вербалды контрактілер. Стипуляция

38. Литтералды контрактілер

39. Реалды контрактілер (заем, ссуда, сақтау шарттары)

40. Консенсуалды контрактілер (жалдау, тапсырма, мердігерлік шарттар)

41. сатып алу сату шарты консенсуалды контрактілердің ең маңыздысы ретінде

42. Пактілердің түрлері

43. Деликт ұғымы. Деликтілердің түрлері

44. Шарт тәріздес міндеттемелер (тапсырмасыз атқарылған қызметті мысалға келтіру)

45. Деликт тәріздес міндеттемелер ұғымы және түрлері

46. Мұрагерлік . Негізгі ұғымдар

47. Заң бойынша және өсиет бойынша мұрагерлік

48. Мұрагерліктегі кезектер. Мұрагерлерді кезектерге бөліп қоюдың мәні

49. Өсиеттің жарамдылық жағдайлары

50. Жақын туысқандарының міндетті үлестері

51. Легат (өсиеттік бас тарту) түсінігі

52. Мұрагерлік трансмиссия. Өкілдік құқығы бойынша мұрагерлік

53. Мұраны қабылдау тәртібі және салдары

---

2.10. Рим құқығы пәнінен Глоссарий (сөздік)

1. A verbis legis non est recedendum – заңның сөзінен кері шегінуге болмайды

2. Ab agendo – құқықтан айырылған, құқыққабілетті емес

3. Accessio cedit rei principali – керек-жарақ негізгі затпен бірге жүруі тиіс

4. Actori incubit onus probandi – дәлелдеу ауыртпалығы талапкерде болуы тиіс

5. Adoptio naturam imi tatur – бала асырап алудың табиғимен теңестірілуі (ер адам асырап алмады және жас айырмашылығы -18 жас болуы тиіс)

6. Aestimatio periculum fasit eius qui suscepit – сатуға затты қабылдап алған тұлға оқиға үшін де жауап береді

7. Applicatio est vita regulae – қолдану өмірдің ережесі болып табылады (ереже қолдану үшін пайда болады)

8. Apud iudicem – судья алдындағы сот процессі сатысы

9. Actio - талап

10. Actiones in rem – заттық талап

11. Actiones in personam – жеке талап

12. Actiones rei persecutoriae – мүліктік құқықтарды қалпына келтіруге байланысты талаптар

13. Actiones poenales – айып төлету талаптары

14. Actio mixtae – айып жѕне бұзылған мүліктік құқықтарды қалпына келтіруге байланысты аралас талаптар

15. Actiones populares – қоғамдық мүдделерге қойылатын талаптар

16. Actio directa – бастапқы талап

17. Actio utilis – туынды талап

18. Actio ficticiae – фикциясы бар талап, яғни жоқ айғаққа сілтеме жасайтын талап

19. Actiones stricti iuris – қатаң құқық талаптары

20. Actio Negatoria – негаторлық талап

21. Actio Publiciana – публициандық талап

22. Accessorium – қосымша заттар

23. Apromissio – кепілболушылық

24. ager publicus – мемлекеттік жер

25. Agnatio – отағасының билігіне негізделген туыстық; үй қожайынының билігіне бағыныштылық арқылы анықталатын туыстық байланыс

26. adoptio - alieni juris баланы асырап алу; 3 рет манципациялау жолымен жасалатын бала асырап алу түрі

27. Adulterium – жұбайылық адалдықты бұзу

28. Animus possidendi – иеленудің субъективтік элементтері

29. Appellatio – апелляция.

30. Apprehensio – жаулап алу

31. Arbiter – сот процесіндегі арбитр.

32. Arra – кепіл ақы, кепілпұл

33. Arrogatio – personae sui juris баланы асырап алу

34. Arrogatio – бала асырап алушы мен асырап алынушы арасында халық жиналысында жасалатын бала асырап алу түрі

35. Aсценденты - восходящие родные покойного. Қайтыс болған адамның әке-шешесі, ата-әжесі және т.б.

36. Bis de eadem re ne sit action – бір іс бойынша екі рет талап қойылмайды

37. Bona – барлық мүлік, меншік

38. Casus – жұмыс, іс; оқиға, жағдай.

39. Casus a nullo praestatur – оқиға үшін ешкім де жауап бермейді

40. Consensus fasit ius – келісім құқықты тудырады

41. Canon – ереже

42. Caput - құқыққабілеттілік

43. Cessio – цессио, алғашқы міндеттемені бұзбай несие берушіні өзгерту

44. Cives romani – рим азаматы

45. Cognati – қандас туыстар

46. Cognitor – процесс.

47. Colonus – бөтен жерді жалдаушылар

48. Commodatum – несие.

49. Condicio – шарт, жағдай.

50. Condominium – ортақ меншік

51. Constitutiones principum – жоғары дәрежелі магистрат (принцепстің) конституциясы

52. Consuetudo – әдет-ғұрып құқығы

53. Casus – оқиға

54. Contractus – талаппен қорғалатын шарт

55. Conventio – келісім

56. Compensatio – зачет-есепке жатқызу

57. Confusio – несие беруші мен борышқордың бір тұлғаға айналуы

58. Contractus litteralis – жазбаша шарт (литтеральды)

59. Condictiones – белгілі ақша сомасын немесе нақты заттарды алуға байланысты талаптар

60. Corpus possessionis – иеленудің объективтік белгілері

61. Contractus purus – мерзімсіз, талапсыз таза шарт

62. Culpa – кінә, салақтық

63. Cum manu – куйеуінің әйеліне билігін бекітетін заңды некенің алғашқы түрі

64. Cura - қорғаншылық

65. Cum manu mariti - әйелдің тәуелдігін бекітетін неке

66. Decret – төменгі сот инстанциясының шешіміне жауап түрінде берілетін император конституциясы

67. De facto – фактілік.

68. De jure – құқық бойынша, заңды құқығы бойынша.

69. Decurio – ежелгі Римдегі қала басқарушысы, Римдегі он солдаттан тұратын отрядтың басшысы.

70. Delatio hereditatis – мұраның ашылуы

71. Depositum – сақтау.

72. Десценденты - нисходящие умершего. Қайтыс болған адамның балалары, немерелері, шөберелері...

73. Datio in solitum – міндеттеменің орындалуын ауыстыру

74. Delegatio – міндеттемені субъектілерді ауыстыру арқылы жаңарту

75. Delicta – деликт (құқықбұзушылық)

76. Delicta publica – жария деликт

77. Delicta privata – жеке деликт

78. Depositio – сақтау, сақтауға міндеттеменің орындалу затын енгізу

79. Dianoia – ниет

80. Diminium non potest ese in pendenti – меншік иесінің құқығы тоқтата тұрылуы мүмкін емес

81. Dolus – қасақана

82. Dos – отбасы шығындарын жеңілдету үшін куйеуіне берілетін жасау

83. Dogma – рим сенатының бұйрығы.

84. Dominium – меншік.

85. Edicta magistratuum – магистрат эдиктісі

86. Edicta – жалпы міндетті император конституциясы

87. Exceptio – жауапкердің қарсылығы көрсетілетін формула

88. Expromissio – борышқордың тұлғасын өзгерту

89. Emphyteusis – ауылшаруашылық жер учаскесін мұрагерлікпен жалдау

90. Ex mala causa non oritur action – заңсыз мәміледен талап ету құқығы пайда болмайды

91. Ex iure quod est regula fiat – өмірде әрекет ететін құқықтан заңдылық қағидасы пайда болады

92. Ius utendi – иелік ету құқығы

93. Ius fruendi – пайдалану құқығы

94. Ius abutendi – билік ету құқығы

95. Ius possidendi – иелену құқығы

96. Ius vindicandi – талап ету құқығы

97. Ius conubii – рим некесіне тұру құқығы

98. Ius commercii – мүліктік қатынастардың субъектісі болу құқығы

99. Genus – топтық белгілерімен анықталатын заттар

100. Glossa viperino est quae corrodit viscera textus – жоққа шығаратын талқылау мәтіннің мазмұнын бұзады

101. Genus perire non censetur – топтық тоқтатылмайды (топтық затты жоғалтқан борышқор үшін)

102. Quasi ex contractu – квази-контракт

103. Quasi ex delicto – квази-деликт

104. Querela – шағым.

105. Familiae emptor - өсиетті орындаушы

106. Fideicomissa – өсиеттен бас тарту

107. Forum – сот; трибунал; юрисдикция; әділеттілік сұлтанат құратын орын.

108. Fisc – мемлекеттің, үкіметтің немесе патшаның қазынасы.

109. Furiosi – әрекетке қабілетсіздер.

110. Furiosus ad sentis loco est – ақылсыз хабар-ошарсызға теңестіріледі

111. Furtum – ұрлық; меншікке қарсы деликт

112. Lex – заң

113. Hereditas adimi non posse – қабылданған мұрагерлікті мұрагерден алып алуға болмайды

114. Heres – мұрагер.

115. Habitatio – бөтен үйде өмір сүру жеке сервитуты, бөтен біреудің үйінде өмір бақи тұру

116. Hereditas lacens – қабылданбаған мұра

117. Heres legitimus – заңды мұрагер

118. Heres ab intestatu – заң бойынша мұрагерлік

119. Heres ex testamento - өсиет бойынша мұрагерлік

120. Hostes – шетелдіктер.

121. Incognito – астыртын, бүркеніш есіммен

122. Institutiones – құқық тұралы оқұлықтар

123. Inuria - құқықбұзушылық.

124. Ius civile – ежелгі римнің ұлттық құқығы, цивильдік құқық

125. Ius gentium – барлық елдердің құқығы

126. Ius humanum – адамның құқығы

127. Iustus titulus – заңдылық негіз

128. Inaequale coniugium – толық емес неке, яғни тараптардың біреуі заңды некеде тұрмауы (конкубина)

129. Jura – құқықтар, заңдар

130. Jus – құқық, әділеттілік, заңнамалар

131. Jus gentium – халықтар құқығы, халықаралық құқық

132. Jus romanum – рим құқығы

133. Jus vitae ас necis - өмір мен өлім құқығы

134. Jus connubii – некеге тұру қабілеті

135. Ius – құқық, уәкілеттілік, құқық нормасы

136. Ius publicum –жария құқық

137. Ius privatum – жеке құқық

138. Ius civile – цивильдік құқық

139. Ius gentium – халық құқығы

140. Ius naturale – табиғи құқық

141. Iurisdictio – сот магистрларының әрбір жеке дауды шешу џшін сот процессін ұйымдастыру құқығы

142. In iure – магистрат алдындағы сот процессінің сатысы

143. Intentio – талапкердің талабы көрсетілетін формула бөлігі

144. Idnorantia legis neminem exusat – заңды білмеу кешіруге жатпайды

145. Impossililium null obligatio est – мүмкін еместі орындау міндеті болмайды

146. Jus publicum privatorum pactis mutari non patest – жария құқық қалыптарын жеке келісім арқылы өзгертуге болмайды

147. Lаtini - латындар

148. Legatum – үшінші тұлғалардың пайдасына белгілі бір әрекеттерді мұрагердің орындауы туралы өсиет

149. Lex - заң

150. Lex conrtactus – келісім шарттық құқық

151. Lex loci contractus – келісім шарттың жасалған орнының заңы

152. Lex loci delictis – қылмыс жасалған немесе зиян келтірілген орынның заңы

153. Legimitatio – заңдандыру, заңдастыру

154. Legem brevem esse oportet – заң қысқа болуы керек

155. Mandat – чиновниктерге берілетін нұсқау

156. Manumissio – құлды еркіндікке жіберу әдісі

157. Matrimonium – неке.

158. Moratorium – кейінге қалтыру, күшін тоқтата тұру

159. Mores maiorum – ата-баба дәстүрі

160. Mutuum – жалдау шарты

161. Novatio – міндеттемені жаңалау, новация

162. Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse haberet – ешкім де өзінде бар құқықтан артық құқықты басқа біреуге бере алмайды

163. Non obligat lex nisi promulgata – заң жарияланбаса міндеттей алмайды

164. Non solius damni puto et lucri habendum rationem – тек зиян емес, пайда да ескерілуі керек

165. Nulla emptio sine pretio ese potest – бағасыз сатылуы мүмкін емес

166. Nullus videtur dolo facere qui iure suo utitur – егер де өзіне тиесілі құқықты қолданса, ешкім де қасақана жасаған болып саналмайды

167. Nisi fiat restitutio segultur condemnacio quanti ea res est – бастапқы қалпына келтіру болмаса, залалдың орнын толтыру орын алады

168. Occupatio - өзінде қалдыру мақсатымен заттарды ұстап қалу немесе алып алу, жаулап алу

169. Obligatio – міндеттеме

170. Obligatio naturalis – табиғи міндеттеме

171. Obligatio tollitur – міндеттеме тоқтатылады

172. Obligatio exstinguitur – міндеттеме өтеледі

173. Pacta sunt servanda – келісім шарттар орындалуы қажет

174. Paterfamilias – үй қожайыны

175. Patria potestas – әке билігі, үй қожайынының билігі

176. Permutatio – айырбас шарты

177. Persona grata – сенімді тұлға

178. Persona non grata – сенімсіз, күдікті тұлға

179. Personae sui juris - өз құқығындағы тұлға (тәуелсіз)

180. Personae alieni juris - өзгенің құқығындағы тұлға (тәуелді)

181. Persona – құқық субъектісі

182. Peregrini - перегриндар

183. Pignus, fiducia, hypothecam – кепіл түрі

184. Pactum – талап берілмейтін келісім

185. Possessio- иелену.

186. Possessio Iusta – адал иелену

187. Possessio Iniusta – адал емес иелену

188. Postumus - ұрпақтар

189. Pro herede gestio – фактическое вступление в наследство

190. Pretium – баға, ақша.

191. Privata – жеке шаруа, жұмыс

192. Privatum – жеке құқық

193. Proprietas - меншік

194. Prior tempore potior iure – кім уақыттан бұрынырақ болса, сол құқықта басымырақ болады

195. Res transit cum suo onere – меншік өзінде бар ауыртпалықпен бірге көшеді

196. Res – заттар.

197. Responsa prudentium – білгірлер жауабы

198. Res iudicata – сот шешімі

199. Restitutio in integrum – бастапқы қалпына келтіру

200. Res corporalеs – көзге көрінетін (денелік) заттар

201. Res incorporales – көзге көрінбейтін заттар

202. Res soli – қозғалмайтын заттар

203. Res mobiles – қозғалатын заттар

204. Res mancipi – манципациялық заттар

205. Res nec mancipi – манципациялық емес заттар

206. Res quae ipso usu consumuntur – тұтынылатын заттар

207. Res quae usu minuuntur – тұтынылмайтын заттар

208. Res in commercio - айналымдағы заттар

209. Res extra commercium – айналымнан алынып қалынған заттар

210. Rescript – жеке казустарға жауап ретінде берілетін император конституциялары

211. Rei Vindicatio – виндикациялық талап

212. Remissio debiti – борыштан босату

213. Servitus – сервитут

214. Servitutes Praediorum – жер сервитуты

215. Servitutes Personarium – жеке сервитут

216. Senatusconsulta – құқықтың қайнар көзі күшіне ие сенат қаулысы

217. Servi - құл

218. Servi res sunt – құлдар – ол заттар

219. Synallagma – міндеттемелік келісім-шарт.

220. Sine manu - әйелдің еркіндігімен бекітілген неке; әйелі мен күйеуі бір-біріне тәуелді емес заңды некенің екінші түрі

221. Servitus servitutis esse non potest – сервитутқа сервитут болуы мүмкін емес

222. Scire leges non hoc est verba earum tenere sed vim ac potestatem – заңды білу оның сөздерін сақтау емес, күші мен мағынасын білу керек

223. Si omnia quae oportuit observavit caret culpa – талап етілгеннің бәрі сақталса, кінә жоқ

224. Sponsalia – атастыру, некелесу

225. Societas – серіктестік шарты

226. Species – жеке заттар

227. Specificatio – басқа тұлғаға тиесілі бірнеше немесе бір заттан жаңа зат жасау, дайындау

228. Status familiae – отбасылық мәртебесі.

229. Status libertatis, status civitatis, status familiae – Римдегі еркін азаматтардың құқықтық жағдайының үш құрамы:

230. Status libertatis – еріктілік жағдайы

231. Status civitatis – азаматтық жағдайы

232. Status familiae – отбасылық жағдайы

233. Stipulatio poenae – тұрақсыздық төлемі

234. Substitutio – мұрагерді бекіту

235. Superficies – мұрагерлікпен берілетін және иеліктен шығарылатын бөтен біреудің жерінде ұзақ уақыт бойы пайдалануға құрылыс салу

236. Traditio - заттарды біреуден біреуге беру

237. Testamentifactio - өсиет қалтыру қабілеті (завещательная правоспособность)

238. Thesaurus – көмбе

239. Traditio – иеленуді беру

240. Tutela – қамқоршылық

241. Testamentum - өсиет

242. Testamentuum factio activa – белсенді өсиет қабілеттілік

243. Testamentum factio passiva – енжар өсиет қабілеттілік

244. Transmissio delationis – өзінің өліміне дейін мұраны қабылдап үлгермеген мұрагердің мұрагерін шақыруға байланысты мұраны қабылдап алу құқығының өтуі

245. Veto –тыйым салу.

246. Эдикт – халыққа бағытталған жалпы өкімдер

247. Узукапио (USUCAPIO) - иелену көнелігі (приобретательная давность)

248. Ususfructus – затты пайдалану және оның өнімін алу құқығы

249. Verbis obligatio – ауызша (вербальды) контракт

---

---

Смотрите также файлы

• Запрещенная история - целиком.doc

• Методичка (Історія України).doc

• Әлеуметтану - 1 бөлік.doc

• Әлеуметтану -2 бөлік.doc

• Тезисы лекции.doc