ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 26.10.2023
Просмотров: 77
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Сондықтан мемлекет тарапынан жүргізіліп жатқан стратегиялық бағыттың нәтижесінде Қазақстан республикасының ауыл шаруашылығының тұрақты дамуын жақсартуға бөлінген қаржыны 1-кестеден көруге болады.
| № | Қарастырылған іс-шаралар | 2010ж-жұмсалған шығындар | 2011 ж-шығындар | 2012ж шығындар | 2013 ж- шығындар | 2014шығындар |
| 1 | Ауылшаруашылық салаларындағы техникалық жарықтандырудың сапалы өсуі | 745 | 753 | 762 | 773 | 785 |
| 2 | Ауылшаруашылық салаларында ғылыми негізделген агротехнологияларды сақтау | 1684,8 | 1705,3 | 2189,2 | 2672,2 | 3253 |
| 3 | Ауылшаруашылық салаларында ғылыми қамтамассызету әжне инновациялық әзірмелерді еңгізу | 93,25 | 93,25 | 93,25 | 93,25 | 93,25 |
| 4 | Ветеринарлық қауіпсіздікті қамтамассыз ету | 771,4 | 771,4 | 773,4 | 776,4 | 781,4 |
| 5 | Ауылшарушылық саласын қаржылық және сақтандыру инфрақұрылым146ын қалыптастыру | 3840 | 3840 | 3850 | 3860 | 3870 |
| 6 | Ауыл шаруашылық саласын мемлекеттік реттеу және елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамассыз ету | 100 | 110 | 121 | 133 | 146 |
1-кесте.Қазақстан республикасының ауыл шаруашылығының тұрақты дамуын жақсартуға бөлінген қаржы бөлігі
Аталған мемлекеттік қолдау шарасын жүзеге асырудың екі жылдың қорытындысы бойынша толық қаржыландыру 35,4 млрд теңгені құрады.
Ауыл шаруашылығы субъектілеріне берілген несиелер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау, несиелер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін лизингке беру/ауыл шаруашылығы техникасы мен жануарларын, лизингтік құрал-жабдықтарды лизингке беру: айналым қаражатын ұлттық валютада толықтыру, негізгі капиталды сатып алу және т.б. – 7%-ға, шетел валютасында – 5%; мал шаруашылығы мен жемшөп өнеркәсібі салаларында ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарын сатып алу үшін сыйақы мөлшерлемесін ұлттық валютада – жылдық 10%-ға және шетел валютасында – 7%-ға төмендету.
2014-2015 жылдары АӨК субъектілері сатып алғандарды қоса алғанда, жалпы сомасы 243,2 млрд теңгені құрайтын 4601 АӨК міндеттемелері бойынша сыйақы мөлшерлемесі субсидияланатын болады.
12 254 бірлік ауыл шаруашылығы техникасы.
Қатысушылардың қызмет түрлері бойынша негізгі үлесі өсімдік шаруашылығында 48,8%, мал және өсімдік шаруашылығы өнімдерін өңдеуде 29,8%, мал шаруашылығында 7,8% және басқа қызметте 13,4%.
АӨК субъектілерінің несиелік жүктемесін және олардың банкроттық тәуекелін төмендету мақсатында 2013 жылдан бастап АӨК субъектілерінің міндеттемелерін қаржылық жағынан жақсарту шаралары жүргізілуде. Қаржылық сауықтыру шарттарында несиелеу мерзімін 9 жылға дейін ұзарту, пайыздық мөлшерлемелерді 14 пайызға дейін төмендету, оның ішінде мемлекеттік бюджеттен 7 пайыздық субсидия алу, сондай-ақ қаржы институттары үшін айыппұлдар мен өсімпұлдарды алып тастау қарастырылған.
2013-2015 жылдарға арналған АӨК субъектілерін қаржылық сауықтыру аясында жалпы қарызы 520 млрд теңгені құрайтын 404 АӨК субъектілерінің өтініштері қанағаттандырылды. 2016 жылдан бері қаржылық сауықтыру бағдарламасына қатысуға жаңа өтінімдер қабылданған жоқ.
2013-2014 жылдары агроөнеркәсіп кешенін қаржылық сауықтыру шеңберінде пайыздық мөлшерлемені субсидиялауға 7,2 млрд.теңге бөлінді. 2015 жылы – 18,9 млрд.теңге, оның ішінде, ҚР Ұлттық қорының 5,8 млрд теңгесі толығымен игерілді. 2016 жылы Қазақстан Республикасы 24,7 млрд теңге көлемінде қаражат қарастырады. Жыл сайын пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялау үшін шамамен 20 млрд теңге қажет, 2024 жылға қарай ол 164,3 млрд теңгені құрайды. Бүгінгі таңда Қазақстанда ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру, өткізу, қайта өңдеу, логистиканы дамыту, ауылшаруашылық тауар өндірушілерін несиелендіру, сервистік және ақпараттық-маркетингтік қызмет көрсету маңызды салалар болып табылады.
Өндірістік кооперативтер жерді бірлесіп өңдеумен, біртұтас ауыспалы егіс жүйесін қолданумен, өсімдік шаруашылығы мен асылдандырудың озық технологияларын қолданумен, ауыл шаруашылығы техникасын бірлесіп пайдаланумен және т.б. ауыл шаруашылығы өндірісімен айналысатын болады.
Сату кооперативтері кооператив мүшелері өндірген өнімді өткізумен, сондай-ақ жаңадан немесе өңделген шикізатты жинаумен, сақтаумен, сұрыптаумен, кептірумен, сатумен, көтерме немесе бөлшек саудамен, сондай-ақ кооператив өнімдерін тасымалдаумен айналысатын болады. мүшелері. кооператив.
Ауыл шаруашылығы өнімдерін кейіннен ірі қайта өңдеу кәсіпорындарына, көтерме және бөлшек сауда желілеріне өткізе отырып, бастапқы өңдеуді ұйымдастыру үшін қайта өңдеу кооперативтері құрылады.
Логистикалық кооперативтер ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді өндіріс процесіне қажетті ресурстармен және материалдармен: отынмен, тұқыммен, тыңайтқыштармен, пестицидтермен, жеммен, қосалқы бөлшектермен, құрылысқа және ауыл шаруашылығы өндірісіне байланысты материалдармен қамтамасыз етеді.
Несиелік кооперативтер өз мүшелеріне ауыл шаруашылығы өндірісіне, ауылшаруашылық емес және тұтынушылық мақсаттарға несие береді.
Сервистік кооперативтер өз мүшелеріне ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру және өткізу процесінде, сондай-ақ басқа салалардағы (агрохимиялық, ветеринариялық, техникалық қызмет көрсету, сумен жабдықтау, электрмен жабдықтау, жабдықтарды жөндеу және техникалық қызмет көрсету) жалпы қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін қызмет көрсетеді, асыл тұқымды және асыл тұқымды жұмыс, мал шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығындағы зерттеулер және т.б.
Ақпараттық-маркетингтік кооперативтер өз мүшелеріне жаңа технологиялар, сорттар, тұқымдар, нарық жағдайы туралы ақпарат беру үшін құрылады.
2.3 Қазақстанда ауылшаруашылығы саласын мемлекеттік қолдау және оны жетілдіру жолдары
Қазақстанда ауылшаруашылығы саласын мемлекеттік қолдау қазіргі тәжірибе бойынша мемлекеттің аграрлық секторды қолдау және азық-түлік нарығын реттеудегі рөлін арттыруды талап етеді.
Осы салалардағы мемлекеттік реттеу мен қолдаудың қажеттілігі келесі факторларға байланысты: экологиялық және климаттық әсерлер; экономиканың басқа салаларымен салыстырғанда ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің монополиялану деңгейінің төмендігі; ауыл шаруашылығы өнімдеріне бағаның тұрақсыздығы және т.б.
Мемлекет келесі міндеттерді шешуді қамтамасыз етеді: халықты қолжетімді азық-түлікпен қамтамасыз ету; отандық ауыл шаруашылығы өндірісін қолдау; ауыл шаруашылығы өнімдерінің импорты мен экспортын реттеу; ішкі ауыл шаруашылығы азық-түлік нарығында мемлекеттік протекционизмді енгізу; нарықтық инфрақұрылымды дамыту және ақпараттық қамтамасыз ету.
Кәсіпкерлік нысаны ретінде ауыл шаруашылығы кооперациясының халық үшін үлкен экономикалық маңызы бар, ал аграрлық сектордағы қазіргі нарықтық реформалар жағдайында кооперация ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді әлеуметтік қолдауды қамтамасыз ететін өндірістік және басқа да қызметтердің бірлескен нысаны болып табылады.Материалдық және қаржылық ресурстарды ұтымды пайдалануда, нарықта белгілі бір артықшылықтар алуда, өндірушілердің мүдделерін жүзеге асыруда кооперация маңызды рөл атқарады.
Нарық қатынастары жағдайында ауыл шаруашылығы кооперативтік қозғалысының дамуы ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер арасында жаңа қатынастардың қалыптасуын, олардың экономикалық мәселелерді шешу үшін бірігуін қамтамасыз етеді. Алайда ауыл шаруашылығы қозғалысын дамыту мүмкіндіктері заңмен шектелген. Салық және кедендік төлемдерде қиындықтар бар. Сонымен бірге қаржылық-несиелік қамтамасыз етудегі қиындықтар ауыл шаруашылығы кооперативтік қозғалысының дамуын шектейді. Ақпараттық-кеңес беру жұмыстары төмен деңгейде болды.
Нарықтық қатынастардың талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы кооперативтік қозғалысын дамыту, тиімді құқықтық орта құру және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің экономикалық өсуіне қажетті жағдайлар жасау мақсатында ауыл шаруашылығы кооперациясының бірыңғай мемлекеттік саясатын жүзеге асыруы тиіс. Мемлекеттік бағдарлама қабылданды. Бұл мемлекеттік бағдарламаның негізгі мақсаты – Қазақстан Республикасындағы ауыл шаруашылығы кооперативтік қозғалысын дамыту.
Осы мақсатқа жету үшін мемлекеттік бағдарлама мынадай міндеттер қойды:
ауыл шаруашылығы кооперативтік қозғалысын дамытуға байланысты нормативтік құқықтық базаны қалыптастыру және қолдау, яғни «Ауыл шаруашылығы кооперациясы туралы» Қазақстан Республикасының Заңын және басқа да заңнамалық актілерді қабылдау;
ауыл шаруашылығы кооперациясының заманауи жүйесін қалыптастыру және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің қызметі үшін қолайлы жағдайлар жасау;
республиканың ауыл шаруашылығының барлық салаларында кооперативтік басқару элементтерін енгізу;
ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер арасында ақпараттық-кеңес беру жұмысы.
ҚОРЫТЫНДЫ
Курстық жұмысты қорытындылай келе,Қазақстандағы ауыл шаруашылығы өндірісінің жай-күй және оның дамуындағы мемлекеттің рөлі атты тақырыпты зерттеп шықтым. Қазақстанның халық шаруашылығының маңызды саласы – ауыл шаруашылығы. Оның маңыздылығы, ең алдымен, халықты азық-түлікпен, ал өңдеу өнеркәсібін қажетті ауыл шаруашылығы шикізатымен қамтамасыз ету. Ауылшаруашылығы дамуының маңызды факторы ауыл болса халқы да еліміздің қоғамдық-саяси тұрақтылығының негізгі факторы болып табылады.
Бүгінде ел халқының 40 пайызы ауылда тұрады. Еліміздің аграрлық секторындағы әлеуметтік-экономикалық жағдайға сүйене отырып, Қазақстандағы аграрлық дағдарыстың негізгі себептеріне мыналар жатады: аграрлық сектордағы ұдайы өндірістің терең теңгерімсіздігі, теңгерім және өсу резервтерінің болмауы, орталықтан түсетін кірісті бөлу,жұмысқа деген ынтасының болмауы.
Республика Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің әлемге әйгілі «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы» атты еңбегінде «Барлық стратегиялық басымдықтар ауыл шаруашылығын дамыту, оны дәйекті және батыл реформалау, сондай-ақ экономиканың әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету болып табылады. өнеркәсіп тауарларымен тұтыну нарығы.
Қазақстанның агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларын, соның ішінде ауыл шаруашылығын әлеуметтік-экономикалық дамытудың зор әлеуеті бар. Осы әлеуетті пайдаланып, нарық жағдайында әрбір жеке аймақтың табиғи-экономикалық ерекшеліктерін ескере отырып, ауыл шаруашылығының әлеуметтік саласын дамыта білсек, ел экономикасын жоғары деңгейге көтерер едік.
Тиісті мемлекеттік қолдауды көрсете отырып, 2017 жылы агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамыту жөніндегі іс-шаралар кешенін іске асыру нәтижесінде:
АӨК тұрақты дамуы;